Solomon's Palace Is Built
1 Solomon's palace took 13 years to build.
2-3 Forest Hall was the largest room in the palace. It was 44 meters long, 22 meters wide, and 13.5 meters high, and was lined with cedar from Lebanon. It had 4 rows of cedar pillars, 15 in a row, and they held up 45 cedar beams. The ceiling was covered with cedar. 4 Three rows of windows on each side faced each other, 5 and there were three doors on each side near the front of the hall.
6 Pillar Hall was 22 meters long and 13.5 meters wide. A covered porch supported by pillars went all the way across the front of the hall.
7 Solomon's throne was in Justice Hall, where he judged cases. This hall was completely lined with cedar.
8 The section of the palace where Solomon lived was behind Justice Hall and looked exactly like it. He had a similar place built for his wife, the daughter of the king of Egypt.
9 From the foundation all the way to the top, these buildings and the courtyard were made out of the best stones carefully cut to size, then smoothed on every side with saws. 10 The foundation stones were huge, good stones—some of them four and a half meters long and others three and a half meters long. 11 The cedar beams and other stones that had been cut to size were on top of these foundation stones. 12 The walls around the palace courtyard were made out of three layers of cut stones with one layer of cedar beams, just like the front porch and the inner courtyard of the temple.
Hiram Makes the Bronze Furnishings
(2 Chronicles 3.15-172 4.1-10)
13-14 Hiram was a skilled bronze worker from the city of Tyre. His father was now dead, but he also had been a bronze worker from Tyre, and his mother was from the tribe of Naphtali.
King Solomon asked Hiram to come to Jerusalem and make the bronze furnishings to use for worship in the Lord's temple, and he agreed to do it.
15 Hiram made two bronze columns eight meters tall and almost two meters across. 16 For the top of each column, he also made a bronze cap just over two meters high. 17 The caps were decorated with seven rows of designs that looked like chains, 18 with two rows of designs that looked like pomegranates.
19 The caps for the columns of the porch were almost two meters high and were shaped like lilies.
20 The chain designs on the caps were right above the rounded tops of the two columns, and there were 200 pomegranates in rows around each cap. 21 Hiram placed the two columns on each side of the main door of the temple. The column on the south side was called Jachin, and the one on the north was called Boaz.
22 The lily-shaped caps were on top of the columns.
This completed the work on the columns.
23 Hiram also made a large bowl called the Sea. It was just over two meters deep, about 4.5 meters across, and 13.5 meters around. 24 Two rows of bronze gourds were around the outer edge of the bowl, ten gourds to every 45 centimeters. 25 The bowl itself sat on top of twelve bronze bulls with three bulls facing outward in each of four directions. 26 The sides of the bowl were 75 millimeters thick, and its rim was like a cup that curved outward like flower petals. The bowl held about 40,000 liters.
27 Hiram made ten movable bronze stands, each one over a meter high, almost two meters long, and almost two meters wide. 28-29 The sides were made with panels attached to frames decorated with flower designs. The panels themselves were decorated with figures of lions, bulls, and winged creatures. 30-31 Each stand had four bronze wheels and axles and a round frame 68 centimeters across, held up by four supports 45 centimeters high. A small bowl rested in the frame. The supports were decorated with flower designs, and the frame with carvings.
The side panels of the stands were square, 32 and the wheels and axles were underneath them. The wheels were about 68 centimeters high 33 and looked like chariot wheels. The axles, rims, spokes, and hubs were made out of bronze.
34-35 Around the top of each stand was a 22-centimeter strip, and there were four braces attached to the corners of each stand. The panels and the supports were attached to the stands, 36 and the stands were decorated with flower designs and figures of lions, palm trees, and winged creatures. 37 Hiram made the ten bronze stands from the same mold, so they were exactly the same size and shape.
38 Hiram also made ten small bronze bowls, one for each stand. The bowls were almost two meters across and could hold about 800 liters.
39 He put five stands on the south side of the temple, five stands on the north side, and the large bowl at the southeast corner of the temple.
40 Hiram made pans for hot ashes, and also shovels and sprinkling bowls.
A List of Everything inside the Temple
(2 Chronicles 4.11—5.1)
This is a list of the bronze items that Hiram made for the Lord's temple: 41 two columns; two bowl-shaped caps for the tops of the columns; two chain designs on the caps; 42 400 pomegranates for the chain designs; 43 ten movable stands; ten small bowls for the stands; 44 a large bowl; twelve bulls that held up the bowl; 45 pans for hot ashes, and also shovels and sprinkling bowls.
Hiram made these bronze things for Solomon 46 near the Jordan River between Succoth and Zarethan by pouring melted bronze into clay molds.
47 There were so many bronze things that Solomon never bothered to weigh them, and no one ever knew how much bronze was used.
48 Solomon gave orders to make the following temple furnishings out of gold: the altar; the table that held the sacred loaves of bread; 49 ten lampstands that went in front of the most holy place; flower designs; lamps and tongs; 50 cups, lamp snuffers, and small sprinkling bowls; dishes for incense; fire pans; and the hinges for the doors to the most holy place and the main room of the temple.
51 After the Lord's temple was finished, Solomon put into its storage rooms everything that his father David had dedicated to the Lord, including the gold and the silver.
Ondjuwo youhona ya Salomo
1 Salomo wina we ritungira ondjuwo youhona. Neye we i tunga moure wozombura omurongo nandatu. 2 Eye wa tunga Ondjuwo yOtjihwa tja Libanon, ndja ri noure wozometa omirongo vine na ine, nouparanga wozometa omirongo vivari na mbari, noutonga wozometa omurongo nandatu nohinga; eye we i tungira kotuteto tutatu twozongunḓe zotupapa, nomiti vyotupapa mbya tuwa kombanda yazo. 3 Noyo ya ri nomututu womiti vyotupapa, mbya ri kombanda yomatuwo nga tendekasana nu nga ri kozongunḓe; moruteto aruhe mwa ri ozongunḓe omurongo nandano, okutja azehe kumwe ozongunḓe omirongo vine nandano. 4 Komukuma auhe womakuma ayeyevari kwa ri otuteto tutatu twotuiho. 5 Omivero notuiho vya ri nozongambezero zotjisembatuwo, nu pa ri otuteto tutatu twotuiho mekuma arihe, tu twa hungamasana.
6 Tjazumba otja tunga ondjuwo onene yozongunḓe, ndja ri noure wozometa omirongo vivari na mbari, nouparanga wozometa omurongo nandatu nohinga. Oyo ya ri nomahitiro nga ri nomututu mbwa ri kozongunḓe.
7 Salomo wina wa tungire Etuwo rOtjihavero tjOuhona, nu ndaari isanewa kutja ondjuwo yombanguriro, eye maa pangurire oviposa. Oyo ya teterwa nomiti vyotupapa okuza pehi nga komututu.
8 Nondjuwo Salomo omuini maa tura, ndja ri morupanda kongotwe yondjuwo yombanguriro, ya tungirwe tjimuna ozondjuwo zarwe. Eye wina wa tungira omukazendu we, ingwi omusuko wombara ya Engipte, ondjuwo ndja sana ku indji oye omuini.
9 Ozondjuwo azehe nḓa puna orupanda orunene za tungwa nomawe omawa nga kondwa otja komasanekero, okuza komazikameno nga kozohingo; nomikuma vyawo vyopendje novyomoukoto vya konderwe novikonde. 10 Inga omazikameno ya ungurirwe nomawe omanene tjinene, nga ungurirwa motjitoto tjomazukuriro, tjiva nga ri noure wozometa ndatu nohinga na tjiva nga ri noure wozometa ine. 11 Nu kombanda yomazikameno nga kwa tuwa omawe omawamawa, nga kondwa otja komasanekero, nomiti vyotupapa. 12 Orupanda rwondjuwo youhona, na indwi orunene rwondjuwo ya Muhona, netuwo rayo romahitiro vya ri nomakuma nga tungirwe noruteto rumwe rwomiti vyotupapa kotuteto tutatu peke twomawe nga hongwa.
Oviungura vya Hiram
13 Ombara Salomo wa hinda ombuze komurumendu worive Hiram wotjihuro Tirus. 14 Hiram wa ri omurumendu onongo moviungura vyokuhambura ongoporo. Ihe ngwa koka wa ri Omutirus, nu wina wa ri omurumendu onongo moviungura vyokuhambura ongoporo; ina wa ri owomuhoko wa Naftali. Hiram wa ri omunazondunge, nu wa ri nondjiviro moviungura vye. Eye wa itavera komaisaneno wombara Salomo okurira omutjevere woviungura avihe vyongoporo.
Ozongunḓe mbari zongoporo
(2Eku 3:15-17)
15 Hiram wa hamburire ozongunḓe mbari zongoporo; aihe ya ri noutonga wozometa hambondatu nomukondoroka wozometa ndano nohinga, ne ze twa pomahitiro wondjuwo ya Muhona. 16 Eye wina wa hamburire oviuru vivari vyongoporo, atjihe tja ri noutonga wozometa mbari, ne vi twa kombanda yozongunḓe. 17 Otjiuru tjongunḓe aihe tja harekerwe nourenga wouketanga mbwa wozewa mumwe. 18 Neye wina wa twako otuteto tuvari twozondenya zongoporo kourenga mbwi.
19 Imbi oviuru vyozongunḓe vya ungurirwe tjimuna ozongara zozonyanga zokuti; novyo vya ri noutonga wozometa mbari, 20 nu vya tuwa kombanda yotjiuru otjiputuputu tji tja ri kombanda yourenga wouketanga. Pa ri ozondenya omasere yevari motuteto tuvari okukondoroka otjiuru atjihe.
21 Hiram wa zika ozongunḓe mbari nḓa pomahitiro wondjuwo ya Muhona; indji yokeyuva kokumuho ya rukwa Jakin, nu indji yokeyuva kokunene ya rukwa Boas. 22 Nu kombanda yozongunḓe kwa ri oviuru mbya ungurwa tjimuna ozongara zozonyanga zokuti. Komuhingo mbwi oviungura vyozongunḓe otji vya manuka.
Oruungu rwOngoporo
(2Eku 4:2-5)
23 Hiram wa ungurire oruungu rwomeva rwongoporo oruputuputu ndwa ri noukoto wozometa mbari, nonduvakaṋa yomokati yozometa ine nohinga, nomukondoroka wozometa omurongo nandatu. 24 Okukondoroka omukuro wopendje worungora rworuungu kwa ri otuteto tuvari twomakungu wongoporo, tu twa hamburirwa kumwe noruungu. 25 Oruungu ndwi rwa hamburirirwe komatambo wozondwezu zozongombe zongoporo omurongo na mbari nḓa tara pendje, ndatu nḓa tara keyuva kokunene, nandatu kongurova, nandatu keyuva kokumuho, nandatu komuhuka; novikondambunda vyozondwezu vya hungamasanene. 26 Noutindi womukuma woruungu wa ri nozosentimeta hambombari nohinga; norungora rwarwo rwa ri tjimuna indwi rwotjinwino, ndwa tinyukira pendje tjimuna ongara. Indwi oruungu rwa ri nomurya wozorita mangara 40,000.
Outemba wOngoporo
27 Hiram wina wa ungurire outemba omurongo wongoporo; akehe ka ri noure wozometa mbari, nouparanga wozometa mbari, noutonga wometa imwe nohinga. 28 Owo wa ungurirwe povivangwa mbya ri nomikuma vine mbi ṱeki pamwe, nu mbya hwekwa mouti. 29 Kovivangwa na kouti kwa ri oviserekarera vyozongeyama novyozondwezu zozongombe novyovakerubi; nu kehi nokombanda yozongeyama nozondwezu zozongombe novakerubi kwa ri nourenga wotuzenga. 30 Okatemba akehe ka ri noviryo vine vyongoporo noviṱize vyoviryo vyongoporo. Kovikoro vine kwa ri oviṱize vyongoporo ku kwa hamburirwa otjiyaha tjomeva; oviṱize mbi vya harekerwe nourenga wotuzenga. 31 Kombanda yotjiyaha tjomeva kwa ri orungora oruputuputu. Orwo rwa hivire kombanda oure wometa ohinga okupita mokatemba, nozosentimeta omurongo na hambondatu okupunda mokatemba. Otjinyo tjotjiyaha hi tja harekerwe okukondoroka. 32 Imbi oviryo vyokatemba akehe vya ri noutonga wozosentimeta omirongo hamboumwe na hamboumwe; ovyo vya ri kehi yovivangwa, noviṱize vyoviryo vya ri otjiṋa tjimwe na inga okatemba. 33 Oviryo vya ri tjimuna imbi vyomatemba wovita; oviṱize vyoviryo novipangiṋe nomiti nozongundu, avihe mbi vya hamburirwe pongoporo. 34 Kovikoro vine vyokatemba akehe kwa ri oviṱize mbya hamburirwa kumwe nokatemba. 35 Kombanda yokatemba akehe okukondoroka kwa ri norungora ndwa ri noutonga wozosentimeta omirongo vivari na mbari, oviṱize novivangwa vyako vya ungurirwa kumwe. 36 Imbi oviṱize novivangwa vya harekerwe noviserekarera vyovakerubi novyozongeyama novyomavare, ngamwa apehe pu pa ri oruveze ku vyo, nourenga wotuzenga mbwa kondoroka. 37 Komuhingo mbwi outemba mbwi omurongo otji wa ungurwa; owo auhe wa sanene, nu wa ṱekire pamwe, nu wa ri nondungiro imwe.
38 Hiram wina wa ungurire oviyaha omurongo vyomeva, tjimwe kokatemba akehe peke. Otjiyaha atjihe tja ri nonduvakaṋa yomokati yozometa mbari, nu tja ri nomurya wozorita mangara 800. 39 Eye wa twa outemba utano komukuma wokeyuva kokumuho kwondjuwo ya Muhona; noukwao utano komukuma wokeyuva kokunene. Nungwari indwi oruungu orunene rwomeva we ru zika motjituwo tjondjuwo ya Muhona pokati komukuma wokeyuva kokumuho nowokomuhuka.
Oviṋa avihe kumwe Salomo mbya ungurira ondjuwo ya Muhona
(2Eku 4:11—5:1)
40 Norukwao Hiram wa ungurire ozonyungu novihupuro noviyaha. Komuhingo mbwi otja manena ombara Salomo oviungura avihe kondjuwo ya Muhona. Imbi eye ombya ungura:
41 Ozongunḓe mbari noviuru vivari vyazo,
nouyaha uvari mbwa wozewa otja ouketanga,
umwe kotjiuru tjongunḓe aihe;
42 nozondenya omasere yane kouyaha mbwi uvari mbwa wozewa, okutja otuteto tuvari twozondenya okuvandeka otjiuru tjongunḓe aihe;
43 noutemba omurongo puna
oviyaha vyawo omurongo,
notenga yomeva;
44 noruungu orunene puna ozondwezu zozongombe omurongo na mbari ku rwa zikwa;
45 nozonyungu novihupuro noviyaha.
Oviṋa mbi avihe Hiram mbya ungurira ombara Salomo kondjuwo ya Muhona vya ri ovyongoporo ndja keṋakeṋisiwa. 46 Oviṋa mbi avihe ombara ye vi hamburirira motjana tja Jordan, poṋa pu pe hamburirwa pokati ka Sukot na Saretan. 47 Salomo ka rakizire kutja ondjinda yoviṋa mbi vyongoporo i sanekwe, ovyo tjinga avya ri ovingi tjinene; ondjinda yongoporo kai na pu ya sanekwa.
48 Salomo wina wa ungurisa oviungurise vyongoldo mbi kondjuwo ya Muhona: Otjipunguhiro, notjiriro tjOzomboroto zOmaraisiro, mbya tuwa ongoldo; 49 novikurameno omurongo vyomamunine mbya ungurwa nongoldo ongohoke, nu mbya tuwa pomahitiro wOtjoupakeyapuke, vitano kokunene na vitano kokumuho; nozongara, nomamunine, novikonde vyozongoze zomamunine; 50 noviyaha, notuvyo, novitjuma, novikangero vyomatwimisiro novyomuriro mbya tuwa ongoldo ongohoke; noviṱize vyongoldo vyomivero vyOtjouyapukeyapuke, na imbi vyetuwo enene rokomurungu rondjuwo ya Muhona.
51 Ombara Salomo tja mana oviṋa avihe vyondjuwo ya Muhona otja twa oviyandjewa oviyapuke avihe vya ihe David momatuwo wayo wovihuze, okutja osilveri nongoldo noviungurise vyarwe.