Danieli xamn āb ǃnâ
1 Dariusi ge ǀguikaidisi tsî ǀgamdisi ǀkharisi ǂgaeǂgui-aoga ǁîb di gaosib ǃnâ nî mâi ǃkhaisa ge mîǁgui. 2 ǁÎgu xōǀkhā gu ge ǁkhāti ǃnona khoegu, ǁîgu ǃnâb Danieli tsîna hâga ge ǁhûihe, gowoniaga gu nî mûǂamse, în gao-aob xūna ǃgâise ǃûiǃgâhe. 3 Danieli ge nau mûǂamaogu tsî gowoniagu hoagu ǃgâ-ai ǂoaǂamsa sîsena ge dī, tsîb ge gao-aoba ǁîb di hoaraga gaosib di mûǂamaose ǁîba gere mâi ǂgao. 4 O gu ge nau mûǂamaogu tsî gowoniagu tsîga ǁîb di ǂgaeǂguis ǃnâ gu Daniela ǁî-i ǀkha nî ǀhapiǂnûiǀkhā tsū xū-e gere ôa. ǁÎgu ge ôa gu gere, xawe dīsā-i xare-e hō tama ge i, Danieli ge ǁîb di ǃoabasa xū-i xare-e ǁnāxūǃgâ tamase, ǂgomǂgomsase tsî ǂhauǃnâse gere dī xui-ao. 5 O gu ge ǁîǃnābe ge mîǀîgu: “Sage ge ǁîba ge nî ǀhapiǂnûiǀkhā-ū xū-i xare-e Danieli ǃoagu hō tide, ǁîb eloǃoabas ǃnâ-u ge ga hō tama io.”
6 O gu ge ǁîga gao-aob tawa ǂgâ tsî ge mî: “Gao-ao Dariutse, ǀamose ûi re. 7 Sige hîa ǂgaeǂguis ǃnâ mâge, mûǂamaoge, gowoniage, ǀkharisi ǂgaeǂgui-aoge tsî ǂamkhoege ge go ǁnâugu, gao-aosi mîmā-i nî māǂuihesa. Nē mîmās ge ǁkhōǁkhōsase nî ǂgaoǀkhā, ǃnonadisi tsēdi ǁaeb ǃnâ ga sats gao-aots ose, ǀnî elo-i tamas ka io khoe-e ǀgoreǀî khoe-i hoa-i, xamn āb ǃnâ nî aoǂgāhesa. 8 Sats gao-aotsa nēsi ǁnâi xoaǁguisa mîmā-i, dī-unuhe ǁoa-e māǂui; Mediaǁî tsî Persiaǁî ǂhanub, ǂgaedawahe ǁoaba.” 9 Ob ge gao-aob Dariusa xoasa mîmā-e ge māǂui. 10 Danieli ge nē ge māǂuihe mîmāsab ge ǁnâuo, oms âb ǁga ge oa. ǀGapikab ǃnā-oms âb ge Jerusalems ǀkhāb ǁga ǃoa hâ mûǂuidaode ge ūhâ i. ǁNāpab ge ǁîba ǀnaib gere dī khami, ǃnona ǃnāde tsēs ǃnâ ǁîb Elob aiǃâ ǃhonǁgoa tsî ǁîba gere ǀgoreǀî.
11 Danieli di khākhoegu ge ǁîb Eloba ǀgoreǀî tsîb huiba ra ǂganbasense ǁîba ge hō. 12 O gu ge hoaga gao-aob tawa sī tsî gao-aosi mîmās xa ǁîb ǀkha ge ǃhoa: “Sats kom mîmā-e ge māǂuio, ǃnonadisi tsēdi ǁaeb ǃnâ ga sats gao-aots ǀguits ose, ǀnî elo-i tamas ka io khoe-e ǀgoreǀî khoe-i hoa-i, xamn āb ǃnâ nî aoǂgāhesa.”
Ob ge gao-aoba ge ǃeream: “Ā, ǁnās ge ǁaposase mâ mîmāsa. ǁÎs ge Mediaǁî tsî Persiaǁî ǂhanub ǂgaedawahe ǁoab khami ī.”
13 O gu ge gao-aoba ge mîba: “Jodeǁî ǃkhōsaben di ǀguib, Danieli ge satsa ǃgôa tama hâ gao-aotse, tsî sats ge māǂui mîmāsa ǁnâuǀnam tama hâ. ǁÎb ge noxopa ǃnona ǃnāde tsēs ǃnâ ra ǀgore.”
14 Nēsab ge ǁnâu, ob ge gao-aoba kaise tsūse ge tsâ tsî mâtib ga Daniela huiǂui ǃkhaisa ǁkhāb as kōse ge dītsâ. Nēsab ge soresǂgâb kōse ge dītsâ. 15 Danieli di khākhoegu ge ǁkhawa gao-aob tawa sī tsî ǁîb ǃoa ge mî: “ǃGôahesa gao-aotse, Mediaǁî tsî Persiaǁî ǂhanub ǃoa i gao-aob ga māǂui mîmā-e ǀkharaǀkharahe ǁoa ǃkhaisats ge a ǂan.”
16 Ob ge gao-aoba ge mîmā tsîb ge Daniela hā-ūhe tsî xamn āb ǃnâ ge aoǂgāhe. Gao-aob ge Daniela ǃoa “Ab sa Elob, ǂgomǂgomsasets goro ǃoababa huiǂui tsi re” ti ge mî. 17 Tsîs ge ǀuisa hā-ūhe tsî ās di ams ai ge ǂnûihe. Gao-aob ge ǁîsa ǁîb di ǀkhunuǂnûidas tsî ǁîb ǂamkhoegu didi tsîn di saosa ǂnûi-ais ǀkha ge ǂganamǀgaiǀgai, xū-i xare-i Danieli di mâsib ai ǀkharaǀkharahe tidega. 18 ǁNās khaoǃgâb ge ǁîba gao-ommi âb ǁga oa tsî ǂomoǃnâ tsuxuba ge ūhâ i. ǁÎb ge xū-i xare-e ǂû tamas ka io ǃgâiaǂgao-i xare-e ge ūhâ tama hâ i.
19 Sao ra tsēb ge gao-aoba ǃnauǁgoaga khâi tsî ǃhaese xamn āb ǁga ge ǃgû. 20 Ābab ge ǀgū, ob ge ǂâiǂhansen rase ge ǂgai: “Daniel, ûitsama Elob di ǃgātse, sa Elob, ǂgomǂgomsasets ra ǃoababa, xamna xu huiǂui tsi ǁkhāb go?”
21 Ob ge Daniela ge ǃeream: “Ats gao-aotsa ǀamose ûi re. 22 Ti Elob ge ǁîb di ǀhomǃgāba xamn di amǃnâgab nî ǃgaeǂganamse go sî, în tā xū-i xare-e dī te, ǁîb mûǁae ta ǀhapio xui-ao. Gao-aotse, sats ǃoagus tsîna ta ge ǃûǂam tama hâ.”
23 Ob ge gao-aoba kaise ǃgâiaǂgao tsî ge mîmā, îb Daniela xamn āba xu ūǂuihe. Tsî ǂgaeǂuiheb ge, o i ge ǂnao-i xare-e ǁîb ai ge ǀkhai i, ǁîb di Elob aib ge ǂgomaiǂnûi hâ i amaga. 24 Ob ge gao-aoba ge mîmā tsî gu ge Daniela ge ǀanaǃgâ aoga, ǁîgu taradi tsî ôan tsîn ǀkha xamn āb ǃnâ ge aoǂgāhe. ǃNakab kōses tsînan ǁnāǁgôa tama hîan ge xamna ǁîna uriǃgâ tsî ǂkhōn âna ge khôaǂkhū.
25 Gao-aob Dariusi ge ǃhūbaib di ǁaedi, ǃhaodi tsî gowagu di khoen hoana ge xoaba:
“Ab sadu ǃgâiǃgâba ǀarosen re. 26 Tita ge hoaraga gaosib tib ǃnâb Danieli di Eloba ǃaoǃgâhe tsî ǃgôasiba nî māhe ǃkhaisa ra mîmā.
“ǁÎb ge a ûitsama Elo,
tsîb ge ǀamos kōse nî hâhâ.
ǁÎb di gaosib ge tātsē hîkākāhe tide,
ǁîb ǂgaeǂguis ge tātsē ǀam tide.
27 ǁÎb ge huiǂui tsî ra ǃnoraǃnora,
ǁîb ge saodi tsî buruxa dīna
ǀhommi ǃnâ tsî ǃhūbaib ai ra dī.
ǁÎb ge Daniela xamn di ǁgoroga xu ge huiǂui.”
28 Danieli ge gao-aob Dariusi ǂgaeǂguis ǁaeb ǃnâs tsî Persiab gao-aob Koresi ǂgaeǂguis ǁaeb ǃnâs tsîna ǃgâiǃgâxase ge ûi hâ i.
Daniel mondimba yozongeyama
1 Darius wa tya okuzika ozongooneya esere rimwe nomirongo vivari okuungura oviungura mouhona we auhe. 2 Eye wina wa toorora Daniel novakwao vevari kutja ve tjevere ozongooneya mba nokuṱakamisa ouini auhe wombara. 3 Kamanga Daniel wa raisa kutja eye wa sora okuungura oviungura nawa povakuramenepo ovakwao vevari vombara na pozongooneya wina. Daniel tjinga a ri onongo tjinene nai, ombara otji ye ripura okumuzika kutja eye erike a rire omukuramenepo wayo mouhona auhe. 4 Ovakuramenepo ovakwao vevari nozongooneya otji va kondja okupaha otjiṋa tji tji he ri tjo momuhingo Daniel mbuya honaparere na wo ouhona, nungwari owo kave munine otjiṋa, Daniel tjinga a ri omuṱakame nu tjinga aa ha tjiti otjiṋa tjoposyo poo otjihasemba. 5 Owo verihungirire oveni ave tja: “Eṱe kamaatu munu otjiṋa ngamwa mu matu pere Daniel ondjo posi yokutja andakuzu otjo otjiṋa tji tja tjama nongamburiro ye.”
6 Owo otji va ya kombara nave katja nai: “Muhona ombara Darius, ove ngo hupe orure! 7 Eṱe atuhe mbu tu ungura mouhona woye, ovakuramenepo, nozongooneya, novanane ozohongora vokehi, novahongore varwe avehe, twa zuvasana kutja ove, muhona ombara, u sokutjivisa omarakiza nokuyezikamisa oukukutu. Tjita omarakiza wokutja oure womayuva omirongo vitatu ape ha yandjerwa omundu okuningira otjiṋa komukuru auhe ngamwa poo komundu warwe posi ya kove porwe, ngu u ri omuhona ombara erike. Auhe ngu ma teya omarakiza nga, nga yumbwe mondimba ndje ura nozongeyama. 8 Muhona ombara nga tjivise omarakiza nga nu nga tjange ko ena re; nowo otji maye zikamisiwa aye rire etwako rOvamedi nOvapersie, noro kari nokurundururwa ko.”
9 Ombara Darius otja twako ena re okutjivisa omarakiza nga. 10 Daniel tja tjiwa kutja ombara ya tjanga ko ena rayo okuyetjivisa, wa yaruka konganda. Etuwo rokombanda rondjuwo ye ra ri notuiho tu twa tara kOjerusalem. Poṋa mbo eye wa wora ozongoro potuiho tu twa ri kamwaha otja tjaa tjiti aruhe tutatu meyuva na kumbu ku Ndjambi.
11 Ovanavita na Daniel tji ve mu muna ama kumbu ku Ndjambi, 12 avehe otji va ya pamwe kombara okukakuminina Daniel ave tja: “Muhona ombara, ove wa tjanga ena roye okutjivisa omarakiza wokutja oure womayuva omirongo vitatu auhe ngu ma ningire otjiṋa komukuru auhe ngamwa poo komundu warwe posi ya kove porwe, eye ma yumbwa mondimba ndje ura nozongeyama.”
Ombara ya zira ai tja: “Ii, owo omarakiza omakukutu, etwako rOvamedi nOvapersie, nu ndi hi nakurundururwa ko.”
13 Tjazumba va tja nai kombara: “Daniel, omuhuurwa umwe ngwa zire kOjuda, ke nondengero kove, muhona ombara, nu ke nonḓuviro komarakiza ngu wa tjivisa. Eye u kumba ku Ndjambi we aruhe tutatu meyuva.”
14 Ombara tji ya zuva otjiṋa hi, arire tji ya kurungisiwa nai kondjo tjinene okupaha omuhingo mbu ya sokuyama na wo Daniel. Oyo ya kara pokukondja nao nga tji ratoko. 15 Tjazumba ovarumendu mbo va kotoka kombara nave tja nai ku yo: “Muhona ombara, ove u tjiwa nawa kutja otja komatwako wOvamedi nOvapersie kape nomarakiza ombara ngu ya tjivisa ngu maye sora okurundururwa.”
16 Ombara otji ya yandja omarakiza wokutja Daniel a kamburwe; nu Daniel wa yumbwa mondimba ndje ura nozongeyama. Nombara ya tja nai ku Daniel: “Ndjambi woye ngu u karera nouṱakame nai nge ku yame.” 17 Pa tuwa ewe potjinyo tjondimba, nombara ya twako otjihako tjayo oini tjouhona na ihi tjozohivirikwa zayo kewe kutja ape ha ningi omundu ngu ma sora okuyama Daniel. 18 Tjazumba ombara ya yaruka kondjuwo yayo youhona nu ai kara katumba ouṱuku mbo nai ha ri ovikurya nai ha kara nenyando ngamwa arihe.
19 Menyunguhuka ombara otji ya penduka nai ritupukire kondimba hakahana. 20 Tji ye ya pondimba, arire tji ya ravaera momburuma ai tja: “Daniel, mukarere wa Ndjambi omunamuinyo! Ndjambi ove nguyo karere aruhe nai nouṱakame we ku yama kozongeyama are?”
21 Daniel wa zira a tja: “Muhona ombara nga hupe orure! 22 Ndjambi wa hindi omuengeri we kutja e ye okupata ovinyo vyozongeyama kokutja aze he ndji tjiti otjipo. Eye wa tjita otjiṋa hi, tjinga aa tjiwa kutja ami hi nondjo, nokutja ami hi tjitire ondataiziro kove, muhona ombara.”
23 Ombara ya yoroka tjinene, notji ya rakiza kutja Daniel a pitisiwe mondimba. Owo ve mu pitisa nave munu kutja eye ke na indu wa munu otjipo, tjinga e riyameka ku Ndjambi we. 24 Tjazumba ombara otji ya rakiza kutja ovarumendu avehe mba kuminina Daniel, ve kamburwe; nowo va yumbwa puna ovakazendu novanatje vawo mondimba ndje urire nozongeyama. Ngunda ave hiya punda mondimba kehi tjandje ozongeyama za wire ku wo naze tete omaṱupa wawo.
25 Ombara Darius arire tja tjanga orutuu kovandu voviwaṋa nomihoko avihe nowomaraka aehe mbe ri kombanda yehi na tja:
“Ohange onene ku eṋe amuhe! 26 Ami me rakiza kutja omundu auhe ngu ri mouhona wandje u sokutira nokuyozika Ndjambi wa Daniel. Eye onguri Ndjambi omunamuinyo nongu honapara nga aruhe. Ouhona we kamaau nyonwa ko, nouvara we kamaau yanda ko. 27 Eye u kutura nu u yama; eye u tjita ovihimise novikumise meyuru na kombanda yehi. Eye wa yama Daniel kutja a ha ṱu i ozongeyama.”
28 Daniel wa kara nouṋingandu moruveze rwouhona wa Darius nowOmupersie Kirus.
