Skebas di gao-aos ge Salomoba ra sari
(1 Gao-aogu 10:1-13)
1 Skebas di gao-aos ge Salomob di gommi tsî ǃKhūb di ǀons xas ge ǁnâuo, Salomobas ǃgom dîdi ǀkha nî ǃâitsâse ǁîb ǁga ge hā. ǁÎs ge Jerusalems tawa kai ǂnubis khoen tsî ǃnain hîa ǂûǁkhoaǁkhoa-ūxūn, ǂgui ǃhuniǀurib tsî ǃgomǀgausa ǀuidi tsîna ǃnao-aihe hân ǀkha ge hā. Tsîs ge Salomob tawas ge hā, o ǁîs di ǂâis ǃnâs ge ūhâ i xūn hoan xa ǁîb ǀkha gere ǃhoa. 2 Salomob ge ǁîs di dîdi hoade ge ǃeream; ǀgui xū-i tsîn ge gao-aob Salomoba, mîǃā ǁoab ase ge ǃgomba tama hâ i. 3 Skebas di gao-aos ge Salomob gā-aisiba ǁnâu tsî gao-ommi hîab ge ommi, 4 tsî ǁkhāti tāb âb ai hâ ǂûb, ǂamkhoegu âb di ǂnûǀgaub, ǃgān âb di ǃoabaǀgaub, saran ân, ǁîb ǂauxûiǂnâ-aogu tsî ǁîb di khauǁguibadi ǃKhūb ommi ǃnâb gere ǁguibadi tsînas ge mû, o kaise ge burugâ.
5 Tsîs ge gao-aob ǃoa ge mî: “Ti ǃhūb ǃnâ ta ge sats tsî sa gā-aisib xa ǁnâun ge a ama. 6 Tita ge aitsama ta go hā a mûs kōse, ǁnā ǂhôana ge ǂgom tama hâ i. Tsî mû, ǃkhare ǃâb nēn dib xaweba ta ge ge mîbahe tama hâ i. Sa gā-aisib ge mîbahe ta ges ǃgâ-ai a kai. 7 ǃGâiǃgâxa gu ge sa ǃgāgu, hoaǁae sa ǀgūse hâ tsî sa gā-aisiba ra ǁnâuga. 8 Ab koahe re ǃKhūb, sa Elob sats ǃnâ ǃgâiǃgâibasensa ūhâ tsî ge ǁîb ǀons ǃnâts nî gaose mâi tsiba. ǁÎb ge Israelǁaesab ǀamose a ǀnam tsîb ǁîna sâu ǂgao hâ amaga, ǁîs ǂama ge gao-aose ge mâi tsi, ǂhanub tsî ǂhanu-aisib tsîkhats nî ǃkhōǀgarase.”
9 ǁÎs ge gao-aoba hakaǀoadisi kiloxramgu xa ǃnāsa ǃhuniǀurib tsî kaise ǂgui ǃgâihamxūn tsî ǃgomǀgausa ǀuidi tsîna ge mā. ǁÎs ge gao-aoba a mā xūn kōse ǃgâi, ǃgâihamxūn ge tātsēs tsîna ǁkhawa ǁnāpa ge hā-ūhe tama hâ i.
10 Gao-aob Hirammi tsî gao-aob Salomob tsîkha di khoegu, ǃhuniǀuriba ge Ofira xu a hā-ūgu ge ǁkhāti kaise ǂgui ǃgomǀgausa hain tsî ǃgomǀgausa ǀuidi tsîna ǁnāpa xu ge ǀkhī-ū. 11 Gao-aob Salomob ge nē hain ǀkha Tempeli tsî gao-ommi tsîkha dā-aiǃharodi tsî ǀkhō-aon ǃaroma harpdi tsî disiǁapaxa ǀkhōxūn tsîna ge dī kai. ǁNāti ī xū-i ge Judab ǃhūb ǃnâ noxopa ge mûhe tama hâ i.
12 Gao-aob Salomob ge Skebas gao-aosa, ǁîb ge ǁîsa aitsama mā xūn hoan xōǀkhā, ǂgans ge xūn hoana ge mā. Tsîn ge ǁîs tsî ǁîs ǀkha ge hâ i khoen tsîna ǃhūb âs ǁga ge oa.
Gao-aob Salomob di ǃkhūsib
(1 Gao-aogu 10:14-25)
13 Gao-aob Salomob ge mâ kurib hoaba, ǁaubexa ǀgamdisiǃnonaǀaǀoadisi kiloxramgu ǃhuniǀuriba gere hā-ūbahe. 14 ǁÎn xōǀkhāb ge ǁkhāti ǂharugu-aon di mataredi, ǁîna xu gere ǂgâxa hōǂgāǃnādi, Arabiab gao-aogu tsî Israeli ǀkharigu di gowoniagu gere hā-ū ǀhaiǀurib tsî ǃhuniǀurib tsîna gere ǃkhōǃoa. 15 Salomob ge ǁkhāti ǀgamkaidisi, kai ǁkhaukhōga ge kuru tsî mâb hoaba ǁaubexa hû kiloxram ǃhuniǀurib ǀkha ge ǃkhûǀkhā. 16 ǁÎb ge ǁkhāti ǃnonakaidisi ǂkhari ǁkhaukhōga kuru tsî mâb hoaba ǁaubexa ǀgam kiloxram ǃhuniǀurib ǀkha ge ǃkhûǀkhā. Tsîb ge ǁîgu hoaga Haiǀgoms ommi, Libanonni dib ǃnâ ge ǂgā.
17 ǁKhātib ge gao-aoba kai trons, ǂkhoaǁgûgu tsî ǃūmû ǃhuniǀurib ǀkha ge anihe hâ isa ge kuru. 18 Nē trons ge ǃnani dā-aiǃharode ge ūhâ i tsîs ge ǃhuniǀuri mâ-ai ǂgapab ai ge mâ i. Trons ge hoaǀkhākha ai ǁôakha di sâ-ai ǃkhaikha ge ūhâ i tsî mâ ǀkhāb hoab aib ge xamma ge kurumâisa i. 19 Disiǀgamǀa īgu, xamgu digu ge ǃnani dā-aiǃharodi ai ge mâ i, mâ ǀkhāb dā-aiǃharodi dib hoab ai ǃnaniga. ǁNāti ī tron-i ge ǀnî gaosi-i xare-i ǃnâ ge dīhe tama hâ i.
20 Salomob di āǃnâxapadi hoadi ge ǃhuniǀurib ǀkha ge kurusa i tsî Haiǀgoms ommi, Libanonni dib di xapan hoan ge ǃūmû ǃhuniǀurib ǀkha ge kurusa i. ǀHaiǀuri-i xare-i ge ge sîsenūhe tama hâ i, Salomob tsēdi ǃnâ i ge xūse ǃgôahe tama hâ i xui-ao. 21 Gao-aob ge doe-omde ge ūhâ i, Hirammi didi ǀkha ge Tarsisa xu hurib ai gere ǃnarihede. Nē doe-omdi ge ǃnona kurigu ǁaeb ǃnâ ǃhuniǀurib, ǀhaiǀurib, ǂkhoaǁgûgu, ǀnoragu tsî ǁarugu tsîna gere hā-ū.
22 Gao-aob Salomob ge ǃhūbaib di gao-aogu hoaga ǃkhūsib tsî gā-aisib ǃnâ ge ǃnāǂam hâ i 23 tsî gu ge ǁîgu hoaga ǁîb di gā-aisib, Elob ge mā biba hā gere ǁnâu ǂgao. 24 Hā gereb hoab ge ǀkhaexū-e gere hā-ūba bi: ǀHaiǀuri xūn, ǃhuniǀuri xūn, saran, ǁâtanin, ǃgâihamxūn, hān tsî mulin tsîna. Nē ǃkhais ge kurikorobe gere i.
25 Salomob ge ǁkhāti hakaǀoadisi ǃharade ǁîb di torokunidi tsî hān tsîn ǃaroma ge ūhâ i, tsî disiǀgamǀaǀoadisi hān tsîna. ǀNînab ge Jerusalems ǃnâ tsî nauna ǀnî ǃādi ǃnâ ge ūhâ i. 26 ǁÎb ge hoaraga gao-aogu, Eufratǃāba xu Filistiab tsî Egipteb di ǃhūǀgoras kōse hâgu hoaga ge gaoǂam hâ i. 27 ǁÎb gaosis di tsēdi ǃnâb ge gao-aoba ǀhaiǀuriba ǀuin kōse Jerusalems ǃnâ ge ǂgui i tsî sederhaina, Judab ǃhomgu amǃgâ mâ ǀnomahaidi kōse. 28 Salomob ge hāna Egipteb tsî nau ǃhūgu tsîna xu gere ǁamaǂgâxa.
Salomob di ǁōb
(1 Gao-aogu 11:41-43)
29 Nau ǃnaeǃkhaidi Salomob didi tsî dīb ge xūn hoan tsî gā-aisib âb tsîn ge ǃNaeǃkhaidi ǂKhanis Kēbo-aob Natanni dis, Ahiab Silos dib di Kēbodi tsî Kēbo-aob Idob di Aidi ǃnâ a xoamâisa. ǁÎdi ǃnâ i ge ǁkhāti Israeli di gao-aob Jerobeammi ǂgaeǂguis tsîn xa a xoasa. 30 Salomob ge hoaraga Israeli ǂama hakadisi kuriga Jerusalems ǃnâ ge gao-ao i. 31 ǁÎb ge ǁō tsî Davidi ǃĀs ǃnâ ge ǁkhōhe tsîb ge ǁîb ôab Rehabeamma ǁîb khaoǃgâ ge gao-ao kai.
Ombara oserekaze ya Saba mai kavarura Salomo
(1Ozo 10:1-13)
1 Ombara oserekaze ya Seba tja zuva ondangu yombara Salomo, wa ya kOjerusalem okukarora Salomo nomapuriro omazeu. Neye wa twaerera ovakarere ovengi tjinene, nozongamero wina nḓa kutirwa novyomoro omuwa nomawe omahuze nongoldo onyingi tjinene. Nu tja hakaena na Salomo we mu pura omapuriro aehe nge rizemburuka na wo. 2 Salomo wa zira omapuriro nga aehe; kapa ri otjiṋa otjizeu tjaa ha sora okumumangururira. 3 Ombara oserekaze ya Seba wa zuva ounongo wa Salomo, nu wa muna ondjuwo youhona Salomo ndja tungire, 4 ovikurya mbyaa tye potjiriro tje, nomaturiro wovakarere ve, nomaṱunino wovaungure vondjuwo ye youhona, nozombanda nḓu va zara, nomizaro vyovahambune mbaa ve mu karere pomikandi, nozombunguhiro ozoningiririsiwa nḓaa ze punguhirwa mondjuwo ya Muhona. Eye wa kumisirwe i ouwa woviṋa avihe mbi.
5 Oserekaze ya tja nai kombara: “Oviṋa mbi mba zuva mehi randje ohunga naove nounongo woye, nangwari ouatjiri! 6 Ami hi kamburire mu imbi mbi ve ndji raera, nga tji mbe ya okurimunina omuini. Nu hi na pu mba zuvire, nangarire orumbembera rwounongo woye. Oove onongo tjinene komurungu wa imba pu mba raerwa. 7 Ovarumendu ovakarere voye mbe kara aruhe puna ove nokuzuva ounongo woye owo ovaṋingandu. 8 Muhona, Ndjambi woye, nga tangwe! Eye wa ri nondjingonekero na ove okukuzika u rire ombara, u honapare mena re. Eye tjinga a suvera otjiwaṋa tje Israel ne vanga okukara na tjo nga aruhe, ope ku zikira okurira ombara yatjo, u tye ousemba nouatjiri.”
9 Ombara oserekaze ya Seba ya yandja oviyandjewa mbi kombara Salomo: Ongoldo yondjinda ndja kapita ozokirograma 4,000, novyomoro omuwa ovingi tjinene, nomawe omahuze. Kape na pa karere ovyomoro omuwa ovingi nai pu imbi ombara oserekaze ya Saba mbi ya yandja kombara Salomo.
10 Ovakarere vombara Hiram na imba vombara Salomo mba kaeta ongoldo kOofir, wina va kaeterera omiti vyomiama, nomawe omahuze. 11 Salomo wa ungurisa ozondondo zondjuwo ya Muhona nozondjuwo ye youhona pomiti vyomiama, noviharpe novinangoma vyovaimbure wina. Otjiṋa otja ihi katji na pu tja munikire rukuru mehi ra Juda.
12 Ombara Salomo wa yandja otjiṋa ngamwa atjihe ombara oserekaze ya Seba tji ya ningira. Oviṋa mbi vya ri oviweziwa ku imbi ombara Salomo mbya yandja kombara oserekaze mokupimbasana noviyandjewa imbi oserekaze mbi ya yandja ku ye. Tjazumba ombara oserekaze ya Seba novakarere vayo otji va yaruka kehi ra Seba.
Outumbe wombara Salomo
(1Ozo 10:14-25)
13 Ombura aihe ombara Salomo aa pewa ongoldo yondjinda yozokirograma mangara 23,000, 14 puna ongoldo ndji eye ndjiya kambura na indji ndjiya pewa i ovarandise novapimbasane otja otjisuta. Ozombara za Araba nozongooneya zotukondwa twehi ra Israel wina aave mu etere osilveri nongoldo. 15 Salomo wa ungura otuvao otunene omasere yevari, nu oruvao aruhe peke rwa tuwa ongoldo yondjinda yozokirograma mangara hambombari. 16 Eye wina wa ungura otuvao otuṱiṱi omasere yetatu, nu ku aruhe peke kwa tuwa ongoldo yondjinda yozokirograma mangara ndatu. Otuvao twi atuhe we tu twa mondjuwo yOtjihwa tja Libanon.
17 Ombara wina ya ungurisa otjihavero tjouhona otjinene. Korumbembera rumwe rwatjo kwa tuwa omayo wozondjou, nu ku indwi orukwao kwa tuwa ongoldo ongohoke. 18 Otjihavero tjouhona hi tja ri nozondondo hamboumwe okuronda ku tjo, nu komurungu watjo kwa pamberwe okahavero kozombaze ku kwa tuwa ongoldo. Kominda aviyevari vyotjihavero kwa ri oviyamwa vyomaoko, nu meṋe yoviyamwa mbi wina kwa parakana oviserekarera vyozongeyama. 19 Kotjikoro tjondondo aihe peke kwa ri otjiserekarera tjongeyama, okutja avihe kumwe vya ri oviserekarera vyozongeyama omurongo na vivari. Kape na pa karere ouhona mbwa ri notjihavero tjouhona tji tja sana ku ihi.
20 Ovinwino avihe vyombara Salomo vya ungurirwe pongoldo ongohoke, novitjuma avihe vyondjuwo yOtjihwa tja Libanon vya ri ovyongoldo ongohoke. Osilveri kaa i varwa otja onanḓengu momayuva wa Salomo. 21 Salomo wa ri nozondjuwozomomeva ozengi nḓaa ze kayenda kOtarsis pamwe na inḓa zombara Hiram. Ozondjuwozomomeva nḓa aaze kotoka otjikando tjimwe moure wozombura ndatu, nu aaze eterere ongoldo nosilveri, nomayo wozondjou, nozondjima nozongurukwena.
22 Ombara Salomo wa ri omutumbe, nu wa ri onongo pozombara azehe mouye. 23 Ozo azehe aaze ya ku ye okupuratena kounongo Ndjambi mbwe mu pere. 24 Auhe ngwe ya aa eterere Salomo oviyandjewa otja imbi: Osilveri nongoldo nozombanda novirwise novyomoro omuwa noukambe nousinokambe. Nu aa pe tjitwa nai ombura aihe.
25 Ombara Salomo wa ri noviunda 4,000 vyomatemba we wovita novyoukambe we, noukambe oukavirwa 12,000. Salomo aa ṱizire tjiva wawo mOjerusalem, na tjiva movihuro ovikwao pekepeke. 26 Eye wa ri omuhona kombanda yozombara azehe nḓa honaparere mehi arihe, okuza konḓonḓu Eufrat nga kehi rOvafilisti na komukuro wa Engipte. 27 Moruveze rwouhona we osilveri mOjerusalem ya ri otjiṋa uriri tjimuna omawe, notupapa twa takavarere tjinene tjimuna omikuyumbwa mOrutjandja. 28 Oukambe wa Salomo aa u kaetwa kOengipte na komahi ngamwa warwe aehe.
Onḓiro ya Salomo
(1Ozo 11:41-43)
29 Ekuruhungi ekwao ra Salomo okuza kombutiro nga kondjandero ra tjangwa mEkuruhungi rOmuprofete Natan na mOmaukiro wa Ahija, Omusilo, na mOvirimunikise vya Jedo, omumune, mu mu novitjitwa vyouhona wa Jerobeam I, ombara ya Israel, wina. 30 Salomo wa honaparera Israel atjihe mOjerusalem oure wozombura omirongo vine. 31 Eye wa koka na pakwa mOtjihuro tja David, nomuzandu we Rehabeam we mu pingena mouhona.