Samueli ǁōb
1 Samueli ge ge ǁō tsîn ge Israelǁîn hoana ǀhao tsî ǁîb ǂama gere ǃoa. Tsîn ge oms âb tawa Ramas ǃnâ ge ǁkhō bi.
Davidi tsî Abigails
ǁNās khaoǃgâb ge Davida ǃgaroǃhūb Paranni ǁga ge ǃgû. 2 Nabal ti ǀon hâ khoeb, ǂgarib âba ge Karmels ǀgūse ūhâ ib ge Maons ǃnâ ge hâ i. ǁÎb ge kaise ge ǃkhū hâ i tsî ǃnonaǀoadisi gūn tsî ǀguiǀoadisi pirin tsîna ge ūhâ i. ǁÎb ge gūn âba Karmels ǃnâ gere ǂkhom. 3 Nabali taras ge Abigail ti ge ǀon hâ i. Taras âb ge ǁnâuǃāxa tsî îxa ge i, xawe ǁîb ge tsūǂū tsî ǃhaeǁaixa khoe ge i. ǁÎb ge Kalebǁî ge iba.
4 Davidi ge ǃgaroǃhūb ǃnâb hâ hîa Nabali gūna ra ǂkhom ǃkhaisa ǁnâuo, 5 ob ge disi ǂkham khoega sî tsî ǁîga ge mîba: “Karmels ǃoa ǃgû, î go Nabali tawa go ga sī, o ǁîba tawedeba te 6 tsî ǁîb ǃoa nēti mî: ‘A du ǃgâiǃgâxa re, sats tsî sa surib tsî sa xūn tsîdu hoado. 7 Tita ge go ǁnâu ǂkhomaogu gūn âtsa ra ǂkhomsa. Sa gūǃûi-aogu ge sige tawa ge hâ i, xawe ge ge ǁîga tsū xū-e dī tama tsî gu ge Karmels tawa gu ge hâ i ǁaeb hoaba ǁkhāti xū-e ge ǁkhui tama hâ i. 8 ǁÎga dî re, o gu ge nî mîba tsi. ǁNā-amaga ti khoega ǀkhomxaǃnâ re, ǁâudīb tsēs ai ge go hā xuige, î mā ǁkhāts a xū-i hoa-e sa ǃgāge tsî sa ôab, Davidi tsîna mā re.’ ”
9 Davidi aogu ge ǁîb ge mîn hoana Nabala sī mîba tsî ǃereamsa ge ǃâu. 10 Ob ge Nabala ǁîga ge ǃeream: “Tariba Davida? Tariba Isaib ôaba? Nē ǁaeb ǃnâ gu ge ǂgui ǃgāga ǁîgu ǀhonkhoena xu ra dunibē. 11 Tita ǁnâi ti pere-i tsî ǁgam-i tsî ti ǂkhomaoga ta go ǂāba ǁgan-i tsîna, mâpa xu gu go hā ǃkhais tsîna ta a ǀū khoega nî mā?”
12 Davidi aogu ge oa tsî Nabali ge mîn hoana Davida sī ge mîba. 13 Ob ge Davida aogu âba ge mîmā: “Ab mâb hoaba gôab âba ǃgaesen.” Ob ge mâb hoaba gôab âba ge ǃgaesen. Davidi tsîn ge ǁîb gôaba ǃgaesen tsî ǀgamkaidisiga xūn âgu tawa ǁnāxū tsî ǁaubexa hakakaidisi aogu ǀkha ge ǃgûǂoa. 14 Gūǃûi-aogu di ǀguib ge Nabali taras, Abigailsa ge mîba: “Davidi ge ǃgaroǃhūba xu sîsabega go sî, sige ǀhonkhoeba gu nî tawedese, xaweb ge ǁîba ǁîga go mîǁgaiǁgai, 15 nē khoegu sige ǀkha ǃgâise gere hâ hîa. ǁÎgu ge sige ǀkha ge ǃgomǃgaugu tama hâ i, ǃaub ǃnâ ge gere ǀguipa hâo, tsî xū-e sige xu ge ǃnari tama hâ i. 16 ǁÎgu ge tsēa tsî tsuxuba sige gere ǃûi ǁîgu tawa ge sige gūna gere ǃûi ǁaeb hoaba. 17 ǁNā-amaga kō re tare-es nî dī ǃkhaisa. ǂKhabab ge sige ǀhonkhoeb tsî ǁîb surib hoab ǃoagu ǀnai go mîǁguihe xuige. ǁÎb ge kaise a ǂūǁoa tsîts ge khoetsa nē ǃkhais xa ǁîb ǀkha a ǃhoa ǁoa.”
18 Os ge Abigailsa ǃhaese ǀgamkaidisi peregu, ǀgam khōǁgarukhaǀoa ǂauxûi-i, koro ǁanǁansa gūgu, koro ǁhōdi ǁnarusa ǃhoro-i, ǀguikaidisi rosainkinarudi tsî ǀgamkaidisi ǂnâǂnâsa ǀnomanarudi tsîna dâukin ai ge ǃnao. 19 Tsîs ge ǃgāgu âsa ge mîba: “Sago aisǀkhāb ai ǃgû, î ta tita sago sao.” Xawes ge ǁîs aob Nabala nē ǃkhaisa ǂanǂan tama ge hâ i.
20 Dâukib ais ǃhommi di ǃgoaxa ǃkhai-i ai ra ǃgapiǁgôa hîas ge Davidi tsî ǁîb aogu ǁîs ǀkhāb ǁga ra hāgu ǀkha ge ǃoagu. 21 Davidi ge ǁîb ǂûb ǃnâ gere ǂâiǂâisen: “ǁAuse ta ge tita nē khoeb xūn hoana ǃgaroǃhūb ǃnâ gere ǃûi, ǀgui xū-i âb tsîn ǃnarihe tamase, xaweb ge ǁîba ǃgâib ama tsūba ra dīdawa-am te. 22 Ab Eloba ti khākhoen ǃnâ-u ǃgam te, Nabali di aoregu xa ta ga ǀguib xaweba ǁgoas kōse ûitsamase ǁnāxūo.” 23 Abigails ge Davidas ge mûo, ǃhaese dâukiba xu ǁgôa tsî Davidi aiǃâ ǃhūb kōse ǃgamǃgâ 24 tsî ge mî: “A ta ǀhapisa tita ai ū re, ti ǃgôahesatse. A ta sats ǀkha ǃhoa re, î toxopa ǃgâ te re. 25 ǃGôahesatse, tā sa ǂâisa nē xū tamab, Nabali ai ǂnûi, ǁîb ge ǀons âb ī khami ī xuige. Nabal tib ge ǁîba ǀon hâ, gâre ti ra ǂâibasensa tsîb ge ǁnāti ī. Sa ǃgāta ge sa khoegu hîats go sî hâ iga go mû tama hâ i. 26 Ti ǃgôahesatse, ǃKhūb a ûitsama tsî sats a ûitsama ǃkhais ao, ǃKhūb ge satsa ǀaoǂnâxūs tsî aitsama ǀkhaobasensa xu go a ǁkhaeba. An sa khākhoen tsî satsa ra ǂkhôadī ǂgaon hoana Nabali ǀkha nî ī khami ībahe. 27 Nē ǀkhaexūn hîa ta go hā-ūba tsina ūǃoa, î ǁîna sa khoega mā re. 28 ǃGôahesatse, ti ǃûǂamsa ǀûba te re. ǃKhūb ge amase ǁaposa gaosisa nî mā tsi, ǃKhūb di torogats ra ǃkham xui-ao, tsî tsū-i xare-i ge sa ûitsēdi hoade sats ǃnâ hōhe tide. 29 Khoe-i ga satsa ǃgôaǃgon tsî ǃgam tsi ǂgao-o, ob ge sa ûiba ǃKhūb sa Elob xa ǀhûpe ûitsaman ǀkha nî sâuhe. Ab sa khākhoen di ûiba slengersa xu ra ǂnoaǂuihe ǀui-i khami ǀnamibēhe. 30 Tsî ǃKhūb ga ǁnā ǃgâin sats xab ge ǃhoan hoana ǃgôahesats ûib ǃnâ dīǀoaǀoa tsî Israeli ǂama gao-aodī tsio, 31 as tā sa ǂgaoǂansa ǂhanixūse ība tsi, ǀhapio ǀaobats ge ǂnâxū tsî aitsamats ge ǀkhaobasen ǃkhais xa. Tsî ǃKhūb ga ǃgâidī tsio, toxopa tita xa ǂâi re.”
32 Ob ge Davida Abigails ǃoa ge mî: “Koahesab ge a anu ǃKhūb Israeli di Elob sasa go nētsē tita ǃoa sîba. 33 As ǀkhaehe re sa ǃgâi ǀapes ǃaroma tsî titas go ǀaoǂnâxūsa xu tsî aitsama ǀkhaobasensa xu ǁkhae ǃkhais ǃaroma. 34 ǃKhūb, Israeli di Elob, ǂkhôadī si ta nî ǃkhaisa go ǁkhae teb a ûitsama ǃkhais ao; sas ga ǃhaese ǃgûǃoa te tama hâo, ob ga amase ǀguib Nabali dib xaweba ǁgoasa mûǃnâ tama hâ.” 35 ǁNās khaoǃgâb ge Davida ǁîs go hā-ū xūna ū tsî ǁîs ǃoa ge mî: “ǂKhîb ǃnâ oa re oms âs ǃoa, sa ǂgansa ta go ǁnâu tsî ta nî dība si xuige.”
36 Abigails ge Nabali tawa a sī, ob ge ǂûǁare-e oms âb ǃnâ ge ūhâ i, gao-aob di-i khami ī-e. ǁÎb ge kaise ǃgâiaǂgaoxa tsî āǀhoro hâ i, amagas ge xū-i xare-e ǁgoas kōse mîba bi tama ge i. 37 Tsîs ge Nabala ǁgoaga ǃgāsab a hîa hoaraga xūna ge mîba, ob ge kaise ǃhuri tsî hoaragase ge ǃhom. 38 ǁAubexa disi tsēdi khaoǃgâb ge ǃKhūba Nabala ge hāǂam, tsîb ge ge ǁō.
39 Davidi ge Nabali go ǁō ǃkhaisab ge ǁnâu, o ge mî: “Ab karehe re ǃKhūb, Nabala go titab ge dī-ū tsūdīb ǃaroma ǀkhaoba te tsî tita ǂkhabadība xu ǁkhaedawaba. ǃKhūb ge Nabala tsūdīb âb ǂama go ǁkhara.”
Tsîb ge Davida khoegu âba ge sî, î gu Abigailsa sī ǂgan, îs ǁîb tara kai. 40 O gu ge Davidi khoega Abigails tawa Karmels ǃnâ sī tsî ǁîs ǃoa ge mî: “Davidi ge sasa ǃoa go sîge sasa ge hā tarase nî ūba biga.”
41 Os ge ǃhūb kōse ǃgamǃgâ tsî ge mî: “A ta ǁîb ǃgā kais ǀguisa hî, î ta ǁîb ǃgāgu ǂaide ǁā.” 42 Tsî Abigails ge ǃhaese ǂhomisen tsî dâukib ai ge ǃgapi, koro ǃgādi âs xa ǃgûǁnūhe hâse. ǁÎs ge Davidi sîsabega sao tsî ge ǁîb di tara kai.
43 Davidi ge Ahinoams, Jesreels disa tarase ge ūhâ i tsî ra ge hoara ge Davidi tara i. 44 Sauli ge ǁîb ôas Mikals, Davidi tara ge isa Lajisi, Galims dib di ôab, Paltiba ge mā.
Onḓiro ya Samuel
1 Samuel wa koka, nOvaisrael avehe va worongana ave mu tjitire omutambo. Tjazumba otji ve mu paka monganda ye mOrama. Kombunda yanao David wa sekama na i mokuti onguza Paran.
Ovitjitwa vya David kooNabal na Abigail
2 Nu pa ri omurumendu motjihuro Maon. Eye wa ri norutumbo orunene mOkarmel, okutja ozonḓu omayovi yetatu, nozongombo eyovi rimwe. Noruveze ndo aa hora ozonḓu ze mOkarmel. 3 Ena romurumendu ngwi ra ri Nabal, nomukazendu we wa ri Abigail; omukazendu ngwi wa ri nozondunge ozombwa, nu wa ri omuwa tjinene mombunikiro, nungwari omurumendu we wa ri omuhinotjikaro notjindandi, nu wa ri Omukaleb.
4 David tja zuvira mokuti onguza kutja Nabal ma hora ozonḓu ze mOkarmel, 5 arire tja hindi ovazandu omitanda omurongo ne ve raere nai: “Twendeye kOkarmel, nu tji mwe ya pu Nabal mu minikirireye, 6 nu katjeye nai komukwetu: ‘Ohange kove na keṱunḓu roye, na ku avihe mbi u na vyo. 7 Ami mba zuva kutja mo hora ozonḓu zoye. Novarise woye va kara puna eṱe; neṱe katu ve tjitire otjipo, nu wina kave notjiṋa tji va zengisa oruveze aruhe ndu va kara mOkarmel. 8 Pura kovakarere woye, nowo mave ku raere kutja pa ri nao. Novazandu omitanda mba ngave mune ondjingonekero momeho woye, eṱe tjinga atwe ya meyuva rondjoroka; yandja ngamwa atjihe tji u na tjo kovakarere voye na komukweṋu David.’ ”
9 Ovarumendu omitanda va David va yandja ombuze ndji ku Nabal mena ra David; tjazumba ave mwina ave undju. 10 Nu Nabal wa zira kovakarere va David a tja: “Nomuzandu wa Isai owaṋi? Momayuva nga pe novakarere ovengi mbe hena kovahona vawo nu mbe ryanga uriri. 11 Me sokutoora vi ovikurya nomeva, nonyama ndji mba zepera ovahore vandje, ne vi yandja kovandu mbu mbi hi nokutjiwa kutja va zira pi?”
12 Novarumendu omitanda va David otji va yaruka nave kemu raera avihe Nabal mbya hungira. 13 David arire tja rakiza ovakarere ve: “Auhe nge rivarange nekwamo nengaruvyo re!” Nu avehe va tjita nao. David wina we rivaranga nekwamo nengaruvyo re, na i puna ovarumendu ve mangara omasere yane, omasere yevari ngunda ava sewa pomitwaro.
14 Nu umwe wovakarere va Nabal wa serekarera nai Abigail, omukazendu wa Nabal: “Tara, David wa hinda ovatumwa okuza mokuti onguza okueta ombinika komuhona wetu. Nungwari Nabal we mu yamburura. 15 Nu vari ovarumendu mba va kara nawa tjinene puna eṱe. Owo kave tjitire okaṋa okavi ku eṱe, neṱe katu varurire otjiṋa tjimwe moruveze aruhe ndu twa kara pamwe mokuti. 16 Owo ve tu yama omutenya nouṱuku, oruveze aruhe ndu twa ri puna wo tjaa tu ṱakamisa ozonyanda zetu. 17 Nambano ripura nu u konḓonone nawa kutja movanga okutjita tjike; omuhona wetu neṱunḓu re arihe, tjiri, ma yenderwa i otjiwonga. Eye omuini omurumendu omuhinatjikaro ngu ha puratene komundu.”
18 Abigail wa hakahana na toora ozomboroto ozombomba omasere yevari, nozondjaṱu mbari zomikova zomavinu, nonyama yozonḓu ndano ndja terekwa ombomba, novikokotwa vyozokirograma omurongo na hambombari mbya ngarurwa, nomavanda esere rimwe womandjembere, nomavanda omasere yevari womakuyu, nu avihe mbi we vi kutira kousino. 19 Nu Abigail wa tja nai kovakarere ve: “Kayendeye komurungu wandje; nu tareye, ami me mu kongorere tjimanga.” Nungwari ka tjivisire okaṋa nangarire kemwe komurumendu we Nabal.
20 Nu Abigail ngunda a kavire kokasino ama raukire orupoko rondundu, kamanga David novarumendu ve otji ve mu tjakanena. 21 Nu David ee ripura nai mu ye omuini: “Tjiri, mba tjevera orutumbo romurumendu ngo omungandjo mokuti onguza, nga tji pe ha pandjarere okaṋa kemwe; nungwari eye we ndji tjita ouvi moruveze rouwa. 22 Ndjambi nge ndji koze, tji mbi ha zepere ovarumendu mbo avehe, ngunda ape hiya tja.”
23 Abigail tja muna David, wa heruka tjimanga kokasino ke, a u onḓurumika komurungu we e rikotamene ku ye, 24 na tja: “Muhona wandje, ami owami ngu mbi nondjo! Arikana yandjera omukarere woye omukazendu okuhungira, nu u puratene komambo we. 25 Arikana, muhona wandje, o ningi ko na tja na Nabal, ingwi omuhinatjikaro. Eye u ri otja indi ena re pu mari hee ‘Eyova,’ nu u tjita omauyova porwe. Nungwari ami, omukarere woye omukazendu, hi mwine ovakarere vomuhona wandje, mba hinda. 26 Nu nambano, muhona wandje, tjiri, tjimbe tja Muhona omunamuinyo na ove omuini, Muhona ongwe ku tjaera kutja o he risutisire, no ha zepa ovanavita na ove, nu avehe mbe ripura okutjita ouvi kove otjinga amave verwa otja Nabal. 27 Nu nambano, oviyandjewa mbi omukarere woye omukazendu mbya eterere omuhona we, ngavi yandjewe kovarumendu omitanda mbe kongorera omuhona wandje kovita. 28 Arikana, isira omukarere woye omukazendu ozondataiziro ze azehe; orondu Muhona, tjiri, ma ziki omuhona wandje okurira ombara, nozondekurona ze wina, omuhona wandje tjinga ama hingi ovita vya Muhona, nu move tjinga amu hi nakumunika ouvi ngunda au nomuinyo. 29 Omundu ngamwa auhe tja sekama okukurwisa na kondjo okukuzepa, Muhona, Ndjambi woye, me ku yama tjimuna omundu tje tjevera otjihuze tje otjiwa. Nungwari imba ovanavita na ove eye meve nakaura tjimuna omundu tje yumba ewe nokangarena. 30 Muhona tji ma yandja ouṋingandu mbwi auhe komuhona wandje, mbwe ku kwizikira, ne ku ziki okurira ombara mOisrael, 31 otji pe hi nokukara otjiputarise komuhona wandje, notjiṋa tji matji mu kendisa wina, kutja wa tirahi ombinḓu ohinandjo nokutja omuhona wandje we ripahera omuini ousemba. Nu Muhona tja yandja ouṋingandu komuhona wandje, zemburuka omukarere woye omukazendu.”
32 David arire tja tja ku Abigail: “Nga hivirikwe Muhona, Ndjambi wa Israel, ngwe tu hakaenisa ndinondi. 33 Ounongo woye ngau tangwe, na ove omuini ngo hivirikwe kutja ndino we ndji tjaere okurira omuzepe nokurisutisira omuini. 34 Tjimbe tja Muhona, Ndjambi wa Israel omunamuinyo, ngwe ndji tjaere okukutjita otjipo, andakuzu ko ndji tjakanenene tjimanga katjape sewa omurumendu umwe pu Nabal nga mependukirwa!” 35 David wa kambura imbi Abigail mbye mu etera, na tja ku ye: “Yaruka nohange koyoye. Tara, ami mbe ku zuvire nu me tjiti otja pu movanga.”
36 Abigail tje ya ku Nabal, eye tjandje wa zepa omukandi omunene moye mbwa yenena kombara. Nabal wa ri mombyarero onene a ṱomavinu, nu Abigail otje he mu tjivisire otjiṋa nga mependukirwa. 37 Nu omuhuka omunene omavinu tji ya piti mu Nabal, omukazendu we we mu serekarerera avihe mbya tjitwa, neye wa ṱomburuma na kukuta otja ewe. 38 Kombunda yomayuva omurongo Muhona wa tona Nabal, neye arire tja koka.
39 Nu David tja zuva kutja Nabal wa ṱu, otja tja nai: “Muhona nga tangwe ngwa sutisa Nabal ohoṋi ndja tjita ku ami, nu ngwa tjaera omukarere we okutjita ouvi. Nungwari ouvi wa Nabal wa yarurwa mu ye omuini.”
Nu David wa hinda ombuze ku Abigail okumuvareka a rire omukazendu we. 40 Novakarere va David ve ya ku Abigail kOkarmel nave tja nai ku ye: “David we tu hindi kove okuyekukupaha u karire omukazendu we.”
41 Nu Abigail wa sekama na u onḓurumika na tja: “Omukarere woye omukazendu eye ngwi, we rirongerere okukoha ozombaze zovakarere womuhona wandje.” 42 Tjazumba Abigail wa hakahana okusekama na kavire kokasino. Novakarere ve ovasuko vetano ve mu ṱika; nu Abigail wa kongorerwa i ovahindwa va David, na karira omukazendu we.
43 David wa kupire Ahinoam ngwa zire kOjesreel; aveyevari otji va rira ovakazendu va David. 44 Nungwari Saul wa yandjere omukazona we Mikal, ngwa kupirwe i David, ku Palti, omuzandu wa Laish, ngwa zire kOgalim, a rire omukazendu we.
