Sanherib ge Jerusalemsa ra ǁnāǂam
(2 Gao-aogu 18:13-372 19:14-19, 2 35-37Jesaja 36:1-22Jesaja 37:8-38)1 Nē ǃnaeǃkhaidi, ǁîdi ǃnâb ge gao-aob Hiskiaba ǂgomǂgomsase ǃKhūba gere ǃoabadi, khaoǃgâb ge Asiriab gao-aob Sanheriba Judaba ge ǁnāǂam. ǁÎb ge omǂnamisa ǃādi Judab dide dan tsî ǁîb di toroǃkhamaoga ge mîmā, î gu ǁîdi ǂnubiǂgoaga-u khôaǃganu. 2 Hiskiab ge Sanherib, Jerusalems tsîna hā ra ǁnāǂam ǂgao ǃkhaisa ge mûo, 3-4 ǁîb di ǂamkhoegu ǀkha ge mîǀgui, ǃās ǃauga hâ ǀaude xu ra ǀkhī ǁgam-e gu nî ǁkhaesa, î gu Asiriaǁîga Jerusalems ǀgūse gu ga ǀkhīo, tā ǁgam-e hō. O gu ge ǂamkhoega ǂgui khoen ǀkha ǃgûǂoa tsî ǀaudi hoade ge ǂganam, î-i tā ǁgam-i xare-e ǁîde xu dâuǂoa. 5 Gao-aob ge Davidi ǃĀs di ǂnubiǂgoab hîa ge khôa hâ iba ǁkhawa omkhâi, ǂgō-omga ǁîgu ai ǂnubi, ǃaugabǀkhāb ai noxopa ǀnî ǂnubiǂgoaba ǃās ǂnamipe ǂnubi tsî ǁhankhâisa ǃkhaib, ǀoro Jerusalems dib, aiǂoasǀkhāb diba ge ǀgaiǀgai. ǁÎb ge ǁkhāti ǂgui ǃgôab di ǁhâigôagu tsî ǁkhaukhōdi tsîna ge kuru kai. 6 ǁÎb ge ǃās di aogu hoaga ǂamkhoegu mûǂams ǃnaka mâi tsî ǁîga ge mîmā, î gu ǃās di dao-ams tawa hâ ǂgās ai ǀhao. Tsîb ge ǁîga ǃoa ge mî: 7 “ǀGai, î go ǁkhoaǂgaoxa. Tā Asiriaǁîn di gao-aob kas, ǁîb di kai toroǂnubis kas hoasa ǃao. Sage ge ǁîb ūhâs xa ǃnāsa ǀgaiba ūhâ. 8 ǁÎb ge khoesi ǀgaiba ūhâ, xawe sage ge ǃKhūb sada Eloba ūhâ, huida tsîb nî ǃkhambadase.” O gu ge aoga nē mîdi gao-aob Hiskiab didi xa ge ǁkhoa khaihe.
9 ǁAe-i ǃkharu hâseb ge Sanheriba, ǁîb di toroǂnubis ǀkhab noxopa Lakis ǃnâ hâ hîa, Hiskiab tsî Judab di khoen Jerusalems ǃnâ hân tsîna nēti ge haisiba: 10 “Tita, Asiriab gao-aota Sanherita ge ra dî, tare-i ai du ra mûmâinǃgâ, o du ǁnāǂamhes ra hîa noxopa Jerusalems ǃnâ hâ? 11 Hiskiab ge ǃKhūb, sadu Elob sida ǀgaiba xu nî huiǂui du ti ra mîba du, xaweb ge ǁîba sado ra ǂgaeǂhapu, î du ǃâs tsî ǁgâs xa ǁō. 12 ǁÎb ge ǃKhūb di ǀgoreǀîǃkhaidi tsî altardi tsîna hîkākā tsî ge Judab tsî Jerusalems tsîra khoen ǃoa mîba, ǀgui altars tawa ǀguin nî ǀgoreǀî tsî ǀanǀanǁguibade ǁguibasa. 13 ǂAn tama du hâ, tare-e da ge tita tsî ti aboxan tsîda, nau ǃhūgu di ǁaedi ǀkha dīsa? ǀGuib nē ǁaedi elogu diba ǁîb khoena Asiriab gao-aoba xu huiǂuib ge? 14 ǀGuib nē ǁaedi elogu diba, ǁîb khoena Asiriab gao-aoba xu huiǂui ǁkhāb ge i? Tsî du kha sado, sadu Elob a huiǂui ǁkhā ti ra ǂâi? 15 Tāb Hiskiaba sado nēti gā tsî ǂgaeǂhapu. Tā ǁîba ǂgom. ǀGui ǁae-i tamas ka io gaosi-i di elob tsîn ge ǁîb ǁaesa, ti ǀgaib tamas ka io ti aboxagu di ǀgaiba xu ge huiǂui ǁoa i. Sadu Elob tsîn ge sado huiǂui ǁkhā tide.”
16 Asiriab ǂamkhoegu ge noxopa ǃnāsa xūna ǃKhūb Elob tsî ǁîb ǃgāb Hiskiab tsîkha ǃoagu ge mî. 17 ǁÎb ge ǁkhāti sîǂkhanis hîab ge xoas ǃnâ ǃKhūb, Israeli di Eloba ge ǃkhāǃkhā. ǁÎb ge ge xoa: “Nau ǃhūgu ǁaedi di elogu ge ǁîgu khoena, ti ǀgaiba xu huiǂui ǁoa is ǁkhās khamib ge Hiskiab di Elob tsîna, ǁîb ǁaesa ti ǀgaiba xu huiǂui tide.” 18 ǁÎgu ge nē xūna Hebregowab ǃnâ ge ǃhao, Jerusalems ǂnubiǂgoab ai hâ khoena gu ǃaoǃao tsî nî ǂkhabuǂâi kaise, î gu ǃāsa supuse ū ǁkhā. 19 ǁÎgu ge Jerusalems di Elob xa nau ǁaedi elogu, khoen ǃomgu ǀkha kuruhe hâgu xa gu gere ǃhoa, khami gere ǃhoa.
20 O kha ge gao-aob Hiskiab tsî Amosi ôab kēbo-aob Jesajab tsîkha ǁnās ǂama Elob ǃoa ǀgore tsî ǁîba huib ǃaroma ge ǂgaiǀî. 21 Ob ge ǃKhūba, Asiriab toroǃkhamaogu tsî ǂamkhoegu tsîga ge ǃgam ǀhomǃgāba ge sî. ǁNātib ge gao-aoba tao hâse Asiriab ǁga ge oa. ǀGuitsē gu ge ǁîb ôaga, ǁîb elob di tempeli ǃnâb hâ hîa, gôagu ǀkha ge ǃkhāǃan bi.
22 ǁNātib ge ǃKhūba gao-aob Hiskiab tsî Jerusalems di ǁanǂgāsaben tsîna, Asiriab gao-aob Sanherib tsî nau khākhoen tsîn di ǃomǁaeba xu ge huiǂui. Tsîb ge ǁîn ǃhūb xōǀkhā ǁgoe ǃhūgu hoagu di ǁaedi, ǁîn ǀkha ǂkhîb ǃnâ nî ûisa ge dī. 23 ǂGui khoen ge Jerusalems tawa ǃKhūba ǁguibade gere hā-ūba tsî gao-aob Hiskiaba ǀkhaexūna, tsîdi ge hoa ǁaede ǁnā ǁaeba xu Hiskiaba kai ǃgôasiba ge mā.
Hiskiab ǀaesenni tsî ǀgapiǂâixasib
(2 Gao-aogu 20:1-3, 2 12-19Jesaja 38:1-3Jesaja 39:1-8)24 ǁNā ǁaeb ǃnâb ge gao-aob Hiskiaba ǁō ǁgab ges kōse ge ǀaesen. Ob ge ge ǀgore tsîb ge ǃKhūba buruxa sao-e ge mā bi. 25 Xaweb ge Hiskiaba kaise ǀgapiǂâixa tsî ǃKhūb ge dība bi ǃgâidīb ǂama gangan tama ge i, ob ge ǃKhūba Judab tsî Jerusalems tsîra ǂama kaise ge ǁaixa. 26 Egan ge Hiskiab tsî Jerusalems di khoen tsîna sī ge ǃgamǃgamsen, ǁnā-amagab ge ǃKhūba Hiskiab ûiǁaeb ǃnâ ǁîna ǁkhara tama ge i.
Hiskiab di ǃkhūsib tsî ǃgôasib
27 Hiskiab ge kaise ge ǃkhū tsî khoen xa kai ǃgôasiba ge ūbahe hâ i. ǁÎb ge ǁîb di ǃhuniǀurib, ǀhaiǀurib, ǃgomǀgausa ǀuidi, ǂûǁkhoaǁkhoa-ūxūn, ǁkhaukhōdi tsî nau ama-ai xūn tsîn ǃaroma, sâuǃnâ-omde ge om kai. 28 ǁKhātib ge ǃhoro-i, ǂauxûi-i tsî ǀkhera-oli-i ǃaromas tsîna sâuǃnâ-omga ge om kai tsî ǃharade goman tsî gūn tsîn ǃaroma. 29 Nēn xōǀkhāb ge Eloba, ǂgui goman tsî gūn tsî kai ǃkhūsib tsîna ge mā bi tsîb ge ǂgui ǃāde ge ǂnubi. 30 Hiskiab ǁkhāb ge Gihonǀausa xu ra dâuǂoa ǁgamma ge ǁkhae tsî huriǂoasǀkhāb Jerusalems dib ǁgab nî dâuse unuba. Hiskiab ge dīb gere xū-i hoa-i ǃnâ gere ǃgâiǃgâ. 31 Babiloniab ǂgaeǂgui-aogu ge ǁîb di ǃhūb ǃnâ ge ī buruxa ǃkhais xa gu nî dî bise ǀkhī, ob ge Eloba ge ǁnāxū bi, ǁîb di ǁkhāsibab nî ǃâitsâse.
Hiskiab ǂgaeǂguis di ǀams
(2 Gao-aogu 20:20-21)32 Gao-aob Hiskiab ge dī xūn hoan tsî mâtib ge ǃKhūb ǃoa ǂgomǂgomsa is tsîn ge Amosi ôab, kēbo-aob Jesajab di Ai-i tsî ǃNaeǃkhaidi ǂKhanis Judab tsî Israeli tsîkha Gao-aogu dis tsîra ǃnâ a xoamâisa. 33 Hiskiab ge ǁō tsî ǀgapikabǀkhāb di ǃâb, gao-aogu ǀhobadi dib ǃnâ ge ǁkhōhe. Hoaraga khoen Judab tsî Jerusalems tsîra din ge ǁōb âb ǃnâ ǃgôasiba ge mā bi. ǁÎb ôab Manaseb ge ǁîb khaoǃgâ ge gao-ao kai.
Ovasirie mave tanda Jerusalem
(2Ozo 18:13-372Ozo 19:14-19, 2Ozo 35-37Jes 36:1-22Jes 37:8-38)1 Kombunda yovitjitwa mbi Hiskija ma karera Muhona nouṱakame, Sanherib, ombara yOvasirie, wa rwisa Juda. Eye wa kovera ovihuro ovinamasa, na rakiza kotjimbumba tje tjovita kutja tji taurire motumbo. 2 Hiskija tja muna kutja Sanherib we rimana okurwisa Jerusalem wina, 3 otje ripura puna ovahongore ve novarwe ve ozombangaṋe kutja ve pate omeva wotuharwi tu twa ri pendje yotjihuro; nowo ve mu vatera. 4 Ovandu ovengi va wongara, nowo va pata otuharwi atuhe nomuramba mbuyau pupu mehi, amave tja: “Ozombara zOvasirie maze sokuvazera tjike omeva omengi nai, tji maze ya?” 5 Ombara ya zeuparisa omatungiro wokuyama otjihuro, okutja ya tungurura otumbo, ai tungu otuhungu kombanda yatwo, nai tungu orumbo orutjavari kongotwe yaindwi orutenga. Wina ya zeuparisa otjiṱunga Milo mOtjihuro tja David, nai ungurisa omanga omengi notuvao otuingi. 6 Ombara ya twa ovarumendu avehe votjihuro kehi yondyero yovahongore votjimbumba tjovita nai raera kovahongore mba kutja ve ve woronganisire morupare pomuvero wotjihuro. Oyo ya tja nai ku wo: 7 “Rireye ovanamasa nu yanḓipareye! Amu tira ombara yOvasirie poo otjira tjovita tji tji i kongorera! Eṱe tu nomasa tjinene pu wo. 8 Eye u nomasa womundu, nungwari eṱe tu na Muhona, Ndjambi wetu, ngu me tu vatere nokuturwira ovita vyetu.” Ovandu va yanḓiparisiwa i omambo nga wombara.
9 Kombunda yanao Sanherib notjimbumba tje tjovita ngunda ava ri mOlakis, eye wa hinda ombuze ku Hiskija na kOvajuda, mba ri puna ye mOjerusalem, ndji mai tja: 10 “Ami, Sanherib, ombara ya Asirie, me pura kutja mwe riyameka otjikeṋa tji mwa hirimana mOjerusalem, ngunda atja koverwa. 11 Hiskija me mu wovisa ame mu raere kutja Muhona, Ndjambi weṋu, me mu yama komasa wetu, nungwari ma tjiti kutja mu ṱondjara nonyota. 12 Eye ongwa hahaura poṋa pomerikotameneno ku Muhona, novipunguhiro vye, nu tjazumba ongwa raera ovandu va Juda nova Jerusalem kutja ve rikotamene nokutwimisira ovyomoro omuwa kotjipunguhiro tjimwe uriri. 13 Kamu nokutjiwa imbi ootate mukururume na ami mbi twa tjitire kovandu vomihoko vyarwe are? Oomukuru vomihoko vyarwe ngamwa ve na pu va yamene ovandu vawo kouvara wandje are? 14 Omukuru uṋe womihoko vyarwe mbya yandekerwe i ootate mukururume, ngwa sorere okuyama ovandu ve ku ami? Nambano Ndjambi weṋu ma sora vi okumuyama? 15 Amu wovisiwa poo amu pukisiwa i Hiskija! Amu kambura mu ye! Kape nomukuru womuhoko poo wouhona ngamwa ngwa yenenene okuyama ovandu ve ku ami poo kootate mukururume. Nu tjiri, Ndjambi weṋu ngwi kamaa yenene okumuyama.”
16 Ovahongore vOvaasirie va hungirira ko oviṋa ovingi oviyamburure ku Muhona Ndjambi, na ku Hiskija, omukarere wa Muhona. 17 Ombara Sanherib wina wa tjanga orutuu ama yamburura Muhona Ndjambi wa Israel. Mu rwo mwa tjangwa nai: “Oomukuru vomihoko vyomahi warwe kave yamene ovandu vawo kouvara wandje, nu Ndjambi wa Hiskija wina kamaa yama ovandu ve ku ami.” 18 Ovahongore va ravaera nai mOtjiheberi kutja ve tirise nokumumaparisa ovature va Jerusalem, mba ri kombanda yorumbo rwotjihuro kokutja a rire oupupu ku wo okukambura otjihuro. 19 Owo va hungira Ndjambi wa Jerusalem momuhingo tjingewo mbu ve hungira oomukuru voviwaṋa vyarwe, imbi ovisenginina mbya ungurwa i omake wovandu.
20 Ombara Hiskija nomuprofete Jesaja, omuzandu wa Amos, va kumbira otjiṋa hi ku Ndjambi nave ku ombatero ku ye. 21 Muhona wa tuma omuengeri ngwa zepa ovarwe ozombanḓe avehe, novanane novahongore votjimbumba tjOvaasirie tjovita. Nombara otji ya yaruka kOasirie mohoṋi. Eyuva rimwe oyo tji ya ri mondjuwo onḓere yomukuru we, tjiva vovazandu ve otji ve i zepa nomangaruvyo wawo.
22 Komuhingo mbwi Muhona wa yama Hiskija novandu va Jerusalem kouvara wa Sanherib, ombara ya Asirie, na wina kovanavita na wo varwe. Eye wa yandja ohange kovandu komikuma avihe. 23 Ovandu ovengi ve ya kOjerusalem amave eta oviyambo vyozombunguhiro ku Muhona, noviyandjewa ovinanḓengu ku Hiskija. Okuzambo ovandu va kara nondengero onene kombara Hiskija.
Ouvere nomeritongamisiro wa Hiskija
(2Ozo 20:1-3, 2Ozo 12-19Jes 38:1-3Jes 39:1-8)24 Moruveze mangara tjingero ndo ombara Hiskija wa vera na hara okukoka. Eye wa kumba, nu Muhona we mu zuvira ne mu raisire kutja me mu verukisa. 25 Nungwari ombara Hiskija we ritongamisa tjinene, a ha tja okuhepa kouwa Muhona mbwa tjita ku ye; nu Juda na Jerusalem vya hihamisirwa otjiṋa hi. 26 Tjazumba Hiskija novature va Jerusalem ve risusuparisa, nu Muhona otje haverere ovandu, nga kombunda yonḓiro ya Hiskija.
Outumbe wa Hiskija
27 Hiskija wa rira omutumbe tjinene, nu auhe we mu yozika tjinene. Eye wa tungisa ozondjuwo zokupwikirwa mo ongoldo nosilveri, nomawe omahuze, novyomoro omuwa, notuvao, noviṋa ovikwao ovinanḓengu. 28 Nu noho wa tungisa ozondjuwo zokupwikirwa mo ovikokotwa, nomavinu, nomaze womiṋinga; na wina wa tungisa oviunda vyozongombe novyozonḓu ze. 29 Posi yaimbi avihe Ndjambi we mu pa ozonḓu nozongombe, noutumbe ounene; neye wina wa tunga ovihuro ovingi. 30 Ombara Hiskija ongwa pata omeva woruharwi Gihon ne ye pitisire moturora tu twa tuurunga orumbo okutwara omeva mOtjihuro tja David. Hiskija wa ṋingapara moviṋa avihe mbya tjita. 31 Nandarire ovatumwa va Babilon tji ve ya okukonḓonona otjiraisiro otjihimise tji tja tjitirwe mehi, Ndjambi wa isa Hiskija okuripura mu ye omuini, e mu rore nu a tjiwe oviundikwa avihe, mbi ri momutima we.
Ondjandero youhona wa Hiskija
(2Ozo 20:20-21)32 Oviṋa avihe vyarwe ombara Hiskija mbya tjita, nokuriyameka kwe ku Muhona, vya tjangwa mOmavandururiro womuprofete Jesaja, omuzandu wa Amos, na mEkuruhungi rOzombara za Juda noza Israel. 33 Hiskija wa koka na pakwa kondunda, popezu nomaendo wozondekurona za David. Ovandu avehe va Juda nova Jerusalem ve mu tjitira ondjozikiro onene monḓiro ye. Omuzandu we Manasse we mu pingena mouhona.
