Eliab tsî Baali tsîkha di kēbo-aogu
1 ǂOmxa ǁae-i khaoǃgâ, ǃnonaǁî kurib ǀkhurub dib ǃnâb ge ǃKhūba Eliab ǃoa ge mî: “ǀApiba ta ra hā kai ǂgao xuige ǃgû, î Axab ai sī ǁgausen.” 2 Ob ge Eliaba Axab ǁga ge ǃgû.
Kai ǃâtsūǀkhāb ge noxopa Samarias ǃnâ ge hâ i, 3 ǁnā-amagab ge Axaba gao-ommi mûǂamaob Obadjaba ge ǂgai. Obadjab ge ǃKhūba ǂgomǂgomsase gere ǃoaba 4 tsî Isabels ge ǃKhūb di kēbo-aoga gere ǃgam, o ǀguikaidisi kēbo-aoga ū, ǁîga korodisi korodisise ǀgoraǂgā, ǁhoakha ǃnâ gaugau tsî ǂû-i tsî ǁgam-i tsîna gere mā. 5 Axab ge Obadjab ǃoa ge mî: “ǃHūba ǃgûǃnâ, î ǀaudi hoadi tsî ǃāgu hoagu tawa kō, ǀnîsi khom ǀgâna nî hōsa hān tsî mulin tsîna khom ûitsamase nî ūhâse, o i ge ǀnîna khom nî ǃgam ǃkhaisa ǂhâbasa tide.” 6 Tsî kha ge ǁîkha ǃnâ, mâ ǀkhāb ǃhūb dibab tariba nî ūsa ǁnâugu tsî mâb hoaba ǁîb daoba ǀguri ge ǃgû.
7 Obadjab ge garub a hîa ǃnapetamase Eliab ǀkha ge ǀhao. ǁÎb ge Eliaba mûǃā, ǁîb aiǃâ ǃgamǃgâ tsî “Sats kom Eliatsao” ti ge mî.
8 Ob ge Eliaba “Î, ǁîta ge” ti ge ǃeream. “ǃGû, î sa ǀhonkhoeba nēpa ta hâ ǃkhaisa sī mîba.”
9 Xaweb ge Obadjaba ge mî: “Tare-e ta tsūdī hâ, ots ǃgam teb nîga Axab ai ra māǁnâ te? 10 ǃKhūb, sa Elob a ûitsama ǃkhais ao, gao-aob ge mâ ǁaes tsî gaosib hoab ǃnâ satsa gere ôa, tsî ǁnāpats a ǀkhai tin ga mî, ob ge ǁîna amasets ǁnāpa hâ tama ǃkhaisa gere nū kai. 11 Tsîts ge nēsi tita ǁîba nēpats hâ ǃkhaisa sī nî mîba ǃkhaisa ra ǂhâba? 12 Tita ga ǃgû, ob ga ǃKhūb di gagaba satsa ǀū ta a ǃkhai-e ǃoa ūbē, tsîb ga Axaba nēpats hâ ti ta ga mîba bi xawe hō tsi tama io, ob ge nî ǃgam te. Tita ge ǃKhūba ǂkham ta asa xu ra ǀgoreǀî. 13 Mîbahe tamats hâ, Isabels gere ǃKhūb di kēbo-aoga ǃgam, o ta ge ǀguikaidisigu ǁîgu diga, korodisiga ǀgui ǁhoab ǃnâ gaugau, korodisiga nau ǁhoab ǃnâ gaugau tsî ǁîga ǂû-i tsî ǁgam-i tsîna gere mā ǃkhaisa? 14 Tsîts nēsi tita Axab ǃoa ra sî, ǁîba ta nēpats hâ ti sī nî mîbase? ǁÎb ge tita nî ǃgam.”
15 Ob ge Eliaba “ǃKhūb Hoaǀgaixab ǁîb di ǃoabas ǃnâ ta mâb a ûitsama ǃkhais ao ta ge tita nētsē ǁîba nî ǁgausen” ti ge ǃeream.
16 Ob ge Obadjaba Axab ǁga ǃgû tsî ǁîba sī ge mîba tsîb ge Axaba Eliab ǁga ge hā. 17 Tsî Axab ge Eliabab ge mû, o ǁîb ǃoa “Satsa kha nē Israeli ǃnâ ǃgomsiga ra ǃaromatsa?” ti ge mî. 18 Ob ge Eliaba “Ti tama ta ge, xawe sats tsî sa ǀaokhoen tsîdu ge ǃKhūb di mîmāde ǁnâuǀnamoǃnâ tsî du ge Baali īga ǀgoreǀîs ǀkha nē ǃkhaisa ge ǃaroma. 19 Nēsi ǁnâi Israelǁaes hoasa Karmelǃhommi ai ǂgaiǀhaoǀhaoba te, î ǁkhāti ǁnā hakakaidisi tsî korodisi kēbo-aogu Baali digu tsî hakakaidisi kēbo-aogu ǁgôa-elos Aseras digu, Isabels xa ra ǂûmāhegu tsîna hā-ū.”
20 Ob ge Axaba sî tsî Israelǁîn hoan tsî kēbo-aogu tsîna Karmelǃhommi ai ge ǀhaoǀhao. 21 Tsîb ge Eliaba ǁîn hoan aiǃâ sī mâ tsî “Mâǁaeb kōse du kha nî ǀgamǂâixa? ǃKhūb nî Elos kao, ǁnâi ǁîba sao; tsî Baali nî ǁîs karao, ǁnâi ǁîba sao” ti ge mî, xawes ge ǁaesa xū-i xare-e ǃeream bi tama ge i. 22 Ob ge Eliaba ge mî: “Tita ǀguita ge ǃKhūb di kēbo-aose ǃgau hâ, xawe nēpa gu ge hakakaidisi kēbo-aogu Baali diga hâ. 23 ǀGam ǁgōkha hā-ūba ge, î gu Baali kēbo-aoga ǀguiba ū, ǃâdi ǃnâ ǃgaoǃā tsî ǀaen ai ǁgui, xawe gu tā ǀaesa khau. Tita ge ǁkhās ǁkhāsa nau ǁgōb ǀkha nî dī. 24 Baali di kēbo-aoga a gu ǁîgu eloba ǂgaiǀî; tita ge ǃKhūba nî ǂgaiǀî tsî ǁnāb, ǀaes ǀkha ga ǃereammi ge a ama Elo.”
Os ge ǁaes hoasa nē ǃkhaisa ge ǃkhō-am.
25 Ob ge Eliaba Baali di kēbo-aogu ǃoa ge mî: “Sago ǂgui go a xuige ǀgui ǁgōba ǁhûiǂuibasen tsî ǁîba aibe aiǂhomi, î go ǁnās khaoǃgâ sago eloba ǂgaiǀî, xawe tā ǀaesa khau.”
26 O gu ge māhe gu ge ǁgōba ū, ǁîba aiǂhomi tsî Baala ǁgoagasa xu tsēǃgâǁaeb kōse ge ǂgaiǀî. ǁÎgu ge “Baaltse, ǃeream ge re” ti mî tsî altars hîa gu ge ǂnubis ǂnamipe gere ǂnā, xawe i ge ǃeream-i xare-e hā tama ge i.
27 Tsēǃgâǁaexa i ge ob ge Eliaba ǁîga ǃhō tsî ge mî: “ǃGarise ǀgore re, elob kom ǁîbao. ǀNîsib ge ra ǂâiǂâisen, tamas ka io a ǀhabe, tamas ka io daob ai hâ, tamas ka iob ge ǀnîsi ǁom hâ tsî aibe nî ǃnoaǂkhai.” 28 O gu ge ǃgarise ǂgai tsî ǁîn di ǁnaetiba ǃoa gôagu tsî ǁhâigôagu ǀkha, ǀaob ǁîga xu nî dâuse gere ǃgaosen. 29 Tsēǃgâǁaeb ge ǃkharu tsî ǃuiǁguibas ǁaeb ge hās kōse gu danaǀgaru hâ khami gere tanisen, xawe i ge ǃeream-i xare-e ge ǀkhai i tsî ǀō-i xawe-i tsîna ge ǁnâusen tama hâ i.
30 Ob ge Eliaba ǁaes hoas ǃoa “ǀGūse du tita tawa hā re” ti ge mî, on ge hoatsama ǁîb tawa hā ge mâ. Ob ge ǃKhūb di altars, khôaǁnâhe ge hâsa ge kurutsoatsoa. 31 ǁÎb ge disiǀgamǀa ǀuide ge ū, ǀgui ǀuisa mâ ǃhaos Jakob dis hoas ǃaroma; Jakob ǁîb xab ge ǃKhūba “Sats ge Israel ti nî ǀonǂgaihe” ti a mîba. 32 ǁNā ǀuidi ǀkhab ge ǃKhūb di altarsa ge ǂnubikhâi tsîb ge altars ǂnamipe ǁaubexa disihakaǀa litergu ǁgam-e ū ǁkhā āba ge khao. 33 ǁNās khaoǃgâb ge ǀaena altars ai ǁgui, ǁgōba ǃâdi ǃnâ ǃgaoǃā tsî ǀaen ai ǁgui tsî “Haka xapaga ǁgam-i ǀkha ǀoaǀoa, î ǁî-e khauǁguibas tsî ǀaen tsîn hoan ai ǁhōǂui” ti ge mî. Tsî ǁnātin ge dī, 34 ob ge “ǁKhawa dī” ti ge mî tsîn ge ǁkhawa ge dī. Ob ge “ǁKhawa ǃnonaǁî ǃnāsa dī” ti ge mî tsîn ge ǁkhawa ǁnāti ge dī. 35 Tsî-i ge ǁgam-e altarsa xu ǁhōxūsen tsî altars ǂnamipe hâ āb tsîna ge ǀoaǀoa.
36 ǃUiǁguibas ǁaeb aib ge kēbo-aob Eliaba ǀgūse altars tawa hā tsî ge mî: “ǃKhūtse, Abrahammi, Isaki tsî Israeli di Elotse, sats Israeli ǃnâ a Elo tsî tita a sa ǃgā tsî nēn hoana sa mîmās ai goro dī ǃkhaisa as nētsē ǂansa. 37 ǃEream te re ǃKhūtse, ǃeream te re, îs nē ǁaesa ǂan, sats ǃKhūts a Elo tsî sats ǂûts go ǁîna sats ǃoa ǃhobasen kai ǃkhaisa.”
38 Ob ge ǃKhūba ǀaesa ge sî tsîs ge ǁguibas, ǀaen, ǀuidi tsî ǃhūb tsîna ǂhubi tsî āb ǃnâ ge hâ i ǁgam-i tsîna ge ǂnâ kai. 39 Tsî khoen ge nē ǃkhaisan ge mû, o ǃgamǃgâ hâse ǁnāǁgoe tsî “ǃKhūb ge a Elo, ǃKhūb ge a Elo” ti ge mî.
40 Ob ge Eliaba “Baali di kēbo-aoga ǃkhō, ab ǀguib tsîna tā ûiǂoa” ti ge mî. Tsî khoen ge ǁîgu hoaga a ǃkhō, ob ge Eliaba ǁîga Kisonǃārob ǁga ǂgaeǂguiǁgôa tsî ǁnāpa ge ǃgam.
ǀKhurub di ǀams
41 ǁNās khaoǃgâb ge Eliaba Axab ǃoa ge mî: “ǀNanub ra hā khami ra ǀō xuige ǃgû, îts sī ǂû.” 42 Tsî Axab sī ra ǂû hîab ge Eliaba Karmelǃhommi ǀgapiseb kōse ǃapa, danas âb ǁgoara ǁaegu hâse ǃhūb kōse ǃgamǃgâ 43 tsî ǃgāb âb ǃoa “ǃGû, î huribǀkhāb ai sī kō” ti ge mî.
Ob ge ǃgāba ǃgû tsî sī kō tsî “Xū-e ta mû tama” ti ge mî. Hû ǃnādi kōseb ge Eliaba ǃgāba ge sî îb sī kō. 44 Tsî hûǁî ǃnās aib ge oaǀkhī tsî “ǂKhari ǃâuro-i, khoe-i ǃommi kō ro-i huriba xu ra ǂoaxa ǃkhaisa ta ge ra mû” ti ge mî.
Ob ge Eliaba ǃgāb âba ge mîmā: “Gao-aob Axab ǃoa ǃgû, îts ǁîba mîba, îb ǀnanus xab nî ǁkhaehes aiǃâ, kunis âb ai ǂoa tsî ǃnari-oa.”
45 ǃNubu ǁaerob ǃnâb ge ǀhomma ǂnū ǃâudi xa ge ǀoa; ǂoab ge ge ǃgomtsoatsoa tsî i ge ǀgaisase ge ǀapi. Axab ge torokunis âb ai ǂoa tsî Jesreels ǁga ge ǃnari. 46 ǃKhūb di ǀgaib ge Eliaba ge hāǂam tsîb ge sarab âba ǃgaekhâi tsî Jesreels kōse Axab di kunis ais ai ge ǃkhoe.
Elia novaprofete va Baal
1 Kombunda yoruveze rworive mombura oitjatatu yourumbu, Muhona wa tja nai ku Elia: “Twende nu u keriraise kombara Ahab, nami me rokisa ombura.” 2 Nu Elia otja ya.
Ondjara mOsamaria ya rira onene tjinene. 3 Ahab opa isanena Obadja ngwa ri omutjevere wondjuwo youhona. Obadja wa ri nouṱakame mu Muhona nu ee rikotamene ku ye. 4 Nu Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, Obadja aa toora ovaprofete esere rimwe ne kevehoreka mondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva. 5 Ahab wa tja ku Obadja: “Ngatu yende nu tu katare potuharwi atuhe na pomipupo avihe mehi kutja nani matu kamuna ehozu nda yenene okuhupisa oukambe nousinokambe. Ngahino katu nokuhepa okuzepa ovinamuinyo vyetu tjiva.” 6 Nowo va zuvasana kutja auhe ma kahora orukondwa ruṋe rwehi, nu auhe wa hungama komukuma we.
7 Obadja ngunda ama kayenda mokamanga wa hakaena na Elia. Eye we mu zemburuka, na u onḓurumika momurungu we, ne mu pura a tja: “Oove ngu u ri ye tjiri, muhona?”
8 Eye wa zira na tja: “Ii, owami ngu mbi ri Elia. Twende u karaere omuhona woye, ombara, kutja ami mbi ri mba.”
9 Obadja wa zira na tja: “Mba ungura tjike, tji movanga okundjitwa motjiwonga kutja mbi ṱe i ombara Ahab? 10 Tjimbe tja Muhona, Ndjambi woye, ombara i ku paha mehi arihe mouye. Ahab aruhe tjaa raerwa kutja ove ko ri koṋa ngo aa vanga omunane wehi ndo a yane kutja ove ko munika ngo. 11 Nambano movanga ami mbi yende okukemuraera kutja ove u ri mba are? 12 Nu mape kara vi, ami tji mba i, nombepo ya Muhona ai ku twara koṋa ku ku hi nokutjiukwa? Nu tji mba raere Ahab kutja ove u ri mba, neye e he ku vaza mba, eye me ndji zepa. Zemburuka kutja ami mba kara nouṱakame mu Muhona nu mbe rikotamena ku ye okuza kouṱiṱi wandje. 13 Ko na pu wa zuva, Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, kutja ami mba horeka esere rimwe rawo mozondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva are? 14 Nambano ove mo ndji rakizire tjike okukaraera ombara kutja ove u ri mba? Oyo mai ndji zepa!”
15 Elia wa zira a tja: “Tjimbe tja Muhona Omunamasaaehe, ngu mbi karera, ami me keriraisa omuini kombara ndinondi.”
16 Obadja opa ira kombara Ahab ne kemu raera oviṋa mbi; nu Ahab wa sekama okukatjakanena Elia. 17 Ahab tja muna Elia wa tja ku ye: “Oove ngu u ri omuzunganise omunene tjinene mOisrael!”
18 Elia wa zira a tja: “Ami himuzunganise. Oweṋe na iho mbu mu ri nao. Kamu nonḓuviro komatwako wa Muhona, nu mu rikotamena koomukuru vovisenginina va Baal. 19 Nambano karaere Ovaisrael avehe ve ndji tjakanenene kondundu Karmel. Eterera ovaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano novaprofete omasere yane va Asera, omukuru omukazendu wotjisenginina, mbe vaterwa i ombara oserekaze Isebel.”
20 Komuhingo mbwi Ahab otja woronganisira Ovaisrael avehe novaprofete va Baal kondundu Karmel. 21 Elia wa ya kotjiwaṋa na katja nai: “Mamu ripura pevari nai nga ruṋe? Muhona tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye; nungwari Baal tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye!” Nungwari otjiwaṋa katji mu zirire nandarire embo rimwe. 22 Elia arire tja tja kotjiwaṋa: “Owami erike omuprofete wa Muhona ngu mbi ri po, nungwari pe novaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano. 23 Eteye ozondwezu mbari zozongombe; ovaprofete va Baal ngave kambure imwe, ve zepe nu ve i haṋe mozonyama pekepeke, nu ve ze twe kozonguṋe, nungwari ave yakisa omuriro. Ami me tjiti tjingetjo nondwezu indji ongwao wina. 24 Tjazumba ovaprofete va Baal mba ngave kumbe komukuru wawo wotjisenginina, nu ami me kumbu ku Muhona. Nu ingwi ngu ma itavere nomuriro, eye onguri Ndjambi!”
Notjiwaṋa atjihe arire tji tja tja: “Ii, osemba.”
25 Elia wa tja nai kovaprofete va Baal: “Eṋe tjinga amu ri ovengi tjinene nai, ritoororereye ondwezu imwe, nu mu tenge po okuipunguha. Kumbeye komukuru weṋu wotjisenginina, nungwari amu yakisa omuriro.”
26 Owo va kambura ondwezu yongombe ndji ndji va etere, nave i punguha amave kumbu ku Baal ngandu mutenya omunene. Nowo va ravaera ave tja: “Tu zuvira, Baal!”, nave kara pokupunda omihiva amave kondoroka otjipunguhiro tji va tunga. Nungwari kapa ri eziriro.
27 Nu mutenya Elia wa uta okuvehemba na tja: “Kumbeye neraka enene! Eye omukuru! Ngahino wa twaererwa poo u noviungura poo wai mouyenda poo ngahino wa rara, neṋe mwa pu pokukemupendura!” 28 Ovaprofete opu va ravaerera ko nomasa nave ritwere notuvyo nomangaruvyo otja komuhingo wawo nga ombinḓu tji ya ziza. 29 Owo va kara pokurokoha nokuura nga mapeta, nungwari kapa ri eziriro, nu kapa zuvakere ombosiro.
30 Elia wa tja kotjiwaṋa atjihe: “Indjeye popezu na ami!” Nowo avehe va woronganena pu ye. Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona tji tja haṋewa, 31 na toora omawe omurongo na yevari, ewe rimwe komuhoko auhe waimbi omihoko omurongo na vivari vyozondekurona za Jakob, omurumendu Muhona ngwe mu rukire ena Israel. 32 Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona nomawe nga. Tjazumba otja sa orurora okukondorokisa tjo ndwa yenena okukambura omahoro wozorita omurongo na ine zomeva. 33 Okuzambo otja twa ozonguṋe kotjipunguhiro, na haṋa indji ondwezu yongombe mozonyama pekepeke, ne ze twa kozonguṋe. 34 Nu Elia wa tja nai: “Uriseye omahoro yane nomeva, nu ye tirireye kombunguhiro oningiririsiwa na kozonguṋe.” Nowo va tjita nao, nu Elia arire tja tja: “Tirireye rukwao!” Nowo va tjita nao. Neye wa hungira otjikando otjitjatatu na tja: “Tirireye rukwao!” Nowo ave tjiti nao! 35 Nomeva ya randatera pehi okukondoroka otjipunguhiro naye urisa orurora.
36 Nu omapeta oruveze ombunguhiro ndu i punguhwa, omuprofete Elia weya kotjipunguhiro na kumbu a tja: “Muhona, Ndjambi wooAbraham na isak na Jakob, nambano raisa kutja oove ngu u ri Ndjambi wa Israel, nokutja ami owami ngu mbi ri omukarere woye ngu mba tjita avihe mbi otja komarakiza woye. 37 Ndji zuvira, Muhona, ndji zuvira, otjiwaṋa hi tji tjiwe kutja ove, Muhona, oove ngu u ri Ndjambi watjiri, nokutja oove ngu mo ve tanaurire kove omuini!”
38 Muhona wa raura omuriro, nowo wa seseta ombunguhiro ndji nozonguṋe nomawe, nau ningiririsa ehi nau pwirisa omeva morurora. 39 Notjiwaṋa tji tja muna otjiṋa hi otji tje riyumba pehi natji ravaere nai: “Muhona eye Ndjambi; Muhona erike onguri Ndjambi!”
40 Tjazumba Elia otja rakiza kotjiwaṋa na tja: “Kambureye ovaprofete va Baal; amu isa umwe a poṋe!” Notjiwaṋa arire tji tje ve kambura avehe, nu Elia we ve twara kokaruronḓu Kison, ne kevezepera ngo.
Omaandero wourumbu
41 Elia wa tja nai kombara Ahab: “Nambano twende, u karye nokunwa! Ami me zuu oruṱuṱumo rwombura ndji mai ya.” 42 Ahab ngunda a i okukarya nokunwa, Elia arire tja rondo kondundu Karmel; neye wa wa onḓurumika, notjiuru tje wa twa pokati kozongoro. 43 Elia wa tja nai komukarere we: “Twende nu u kayevayeve kokuvare!”
Nomukarere wa ya na kotoka na tja: “Ami hi mwine otjiṋa.” Elia we mu raera ovikando hambombari kutja a yende okukayevayeva. 44 Otjikando hi otjitjahambombari omukarere wa kotoka na tja: “Ami mba munu okakamba okaṱiṱi ku ke ṱeki peke romundu, amake zu mokuvare.”
Elia wa rakiza komukarere we na tja: “Twende kombara Ahab u kemuraere kutja a ronde metemba re rovita na yaruke konganda, ombura ngunda ai hiye mu tjaera.”
45 Nu moruveze orusupi eyuru ra pota, nombepo ya uta okuhinga, nu kwa roka ombura onamasa. Ahab wa ronda metemba re rovita na yaruka kOjesreel. 46 Nu Muhona wa zeuparisa Elia. Elia wa pamisa ozombanda ze nekwamo povindeera na tupuka komurungu wa Ahab oure wondjira aihe nga komukuro wa Jesreel.
