Judab di gao-aob Hiskiab
(2 Kroniks 29:1-22 31:1)1 ǃNonaǁî kurib Elab ôab, Israeli gao-aob Hoseab ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Axasi ôab Hiskiaba ge Judab gao-ao kai, 2 ǀgamdisikoroǀa kurixab a hîa tsî ǀgamdisikhoeseǀa kuriga Jerusalems ǃnâ gere ǂgaeǂgui. ǁÎb îs ge Saxariab ôas Abijasa. 3 Hiskiab ge ǁîb aboxab gao-aob Davidi aiǁgausa sao tsî ǃKhūba a ǃgâibana gere dī. 4 ǁÎb ge ǀūben di ǀgoreǀîǃkhaide hîkākā, ǁîn di ǀuiǂkhâǃnâga khôaǁnâ tsî ǁgôa-elos Aseras di īga ge ǁhāǁnâ. ǁKhātib ge ǁîba Moseb ge dī hâ i brons ǀaob, Nehustan ti gere ǀonǂgaiheb tsîna ge khôaǂkhū, Israelǁîn ge nēs kōse ǁîba ǀanǀanǁguibade gere ǁguiba xui-ao. 5 Hiskiab ge ǃKhūb Israeli di Elob ai ge ǂgomaiǂnûi hâ i. Judab ge Hiskiab aiǃâ tsî ǁkhāti ǁîb khaoǃgâs tsîna ǁîb khami ī gao-ao-e ge ūhâ tama hâ i. 6 ǁÎb ge ǃKhūb ǃoagu ge ǂgomǂgomsa i, tsî ǁîba ge ǁnâuǀnamoǃnâ tama hâ i; ǃKhūb ge Moseba mā mîmādi hoadeb ge ǁîba gere ǁnâuǀnam. 7 ǃKhūb ge ǁîb ǀkha ge hâ i tsîb ge dīb ra xū-i hoa-i ǃnâ gere ǃgâiǃgâ. ǁÎb ge Siriab gao-aoba ge mâǃoa tsî ǁîb xa gaoǂam kaisen ǂgao tama ge i. 8 ǁÎb ge Filisteǁîna dan tsî ǁîn ǃāde ge ǁnāǂam, ǂkhari ǃārode xu kai ǃādi kōse, Gasas tsî ǁîs ǂnamipeb tsîna ǃkhōǂgā hâse.
9 Hakaǁî ǂgaeǂguis kurib Hiskiab dib, ǁnāb ge hûǁî ǂgaeǂguis kurib Israeli gao-aob Hoseab di ge iba. ǁÎb ǃnâb ge Siriab gao-aob Salmanesera Israeli ǃoagu torodī tsî Samariasa ge xāǂgā. 10 ǃNona kurigu khaoǃgâb ge ǃāsa ge dan. ǁNās ge ǃnaniǁî kurib Hiskiab ǂgaeǂguis dib tsî khoeseǁî kurib Hoseab ǂgaeǂguis dib ǃnâ ge isa. 11 Siriab gao-aob ge Israelǁîna ǃkhōsabese Asiriab ǁga ǃgû-ū tsî ǀnîna Halaxs ǃnâ, ǀnîna Haborǃāb ǀgūse Gosans ǀkharib ǃnâ tsî ǀnîna Mediab ǃādi ǃnâ ge ǁan kai.
12 Samarias ge Israelǁîn ge ǃKhūb, ǁîn di Eloba ǁnâuǀnam tama i amaga ge hîkākāhe. ǁÎn ge ǃKhūb ge ǁîn ǀkha dī ǃgaeǀhaosa khôa tsî ǃKhūb di ǃgāb Moseb ge ǁîna mā ǂhanugu hoaga ge ǃûǂam. ǁÎn ge ge ǁnâuǀnamoǃnâ i tsî ge ǃgâ ǂgao tama hâ i.
Sanherib ge Jerusalemsa ra ǁnāǂam
(2 Kroniks 32:1-19Jesaja 36:1-22)13 Hakaǁî kurib gao-aob Hiskiab ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Siriab gao-aob Sanheriba omǂnamisa ǃādi Judab dide ǁnāǂam tsî ǁîde ge dan. 14 Hiskiab ge Sanherib hîa Lakis ǃnâ hâba ge haisiba: “Tsūse ta ge go dī; sa toroǃkhamaoga ǂgae-oa re, o ta ge ǂgants ka xū-i hoa-e nî matare.” Ob ge Siriab gao-aoba Hiskiaba ge mîba, îb disiǀoadisi kiloxramgu ǀhaiǀurib tsî ǀguiǀoadisi kiloxramgu ǃhuniǀurib tsîna sîba bi. 15 Ob ge Hiskiaba Tempeli tsî gao-ommi tsîkha ǃnâ ge hâ i ǀhaiǀurib hoaragaba ge sîba bi. 16 ǁÎb ge ǁkhāti Tempeli dao-amdi ǃhuniǀurib tsî dao-amǃnaogab ge ǃkhûǀkhā-ū hâ i ǃhuniǀurib tsîna ǂamǁnâ tsî Sanheriba ge sîba. 17 Siriab gao-aob ge kai ǂnubis toroǃkhamaoga Lakisa xu, ǀgapi ǃharode ūhâ ǃnona ǂamkhoegu ǂgaeǂguis ǃnaka ge sî, Hiskiaba gu Jerusalems tawa sī nî ǁnāǂamga. Jerusalems tawa gu ge sī, o gu ge ǂomaogu sîsenǃkhaib di daob, ǀausa xu i ǁgam-e ra dâuǃnâ āb tawa hâb tawa ge mâ. 18 Tsî gu ge gao-aob Hiskiaba ge haisiba, o gu ǃnona ǂamkhoegu ǁîb diga ge ǂoaxa: Hilkiab ôab Eliakimmi, gao-ommi mûǂamao ge ib, Sebnab, gao-aob xoa-ao ge ib tsî Asab ôab Joaxi, xoaǁguigu mûǂamao ge ib tsîga. 19 Ob ge Siriab ǂamkhoegu di ǀguiba ǁîga mâpa xub Hiskiaba nē ǁkhoaǂgaosiba ra hō ǃkhaisab gao-aoba ra ǂan ǂgaosa ge mîba. 20 ǁÎb ge ge mî: “Toroǃkhams ǁkhāsib tsî ǀgaib tsîkha di soasa di mîde a ū ǁkhā, tits ra ǂâi? Tari-i tita ǃoagu khâikhâisens ǃnâ nî hui tsi tits ra ǂâi? 21 Egipteb xats nî huihe tits ge ǂâi hâ, xawe ǁîb ai ǃgâsens ge ǂāb ai ǁgâibasens ǁkhās khami i, ǁîb ge khôa tsî ǃommi ǃnâ nî ǃkhā tsi. ǁNātib ge Egipteb gao-aoba ǁîb ai ra ǂgomǃgâ khoe-i hoa-e ība.”
22 ǃAruǀî gu ge ǁîga ge mî: “ǁNā tamas ka io, ots ǃKhūb sa Elob aits ra ǂgomǃgâ ti ra mîba te ǂgao? ǁÎb di ǀgoreǀîǃkhaidi tsî altardi tsînab ge Hiskiaba ge hîkākā, Judab tsî Jerusalems tsîra khoenab ge Jerusalems ǃnâ hâ altars tawa ǀguin nî ǀgoreǀî ti mîba ǃnubai. 23 A ge gao-aob ǀons ǃnâ ǁnâugu re. Tita ge ǀgamǀoadisi hāga nî mā tsi, ǁnātikō ǃgôab khoegats ga hō ǁkhāo. 24 Sats ge hoagu xa ǃnaka mâ Asiriab ǂamkhoeb xaweb tsîn ǃoagu mâ ǁkhā tama hâ, tsîts kha Egipteb ai ra ǂgomǃgâ torokunidi tsî hāǃgapi-aogu tsînab nî sîba tsi ǃkhaisa. 25 ǂÂits ra ǃKhūb di huib ose ta sa ǃhūba, ǁîba ta nî hîkākāse ra ǁnāǂamsa? ǃKhūb ǂûb ge go mîba te, î ta ǁîba hîkākā.”
26 O gu ge Eliakimmi, Sebnab tsî Joaxi tsîga ǂamkhoeb ǃoa ge mî: “ǃGôahesatse, Aramiagowab ǃnâ sige ǀkha ǃhoa re, ǁîba ge ra ǁnâuǃā xuige; î tā Hebregowab ǃnâ ǃhoa-ū ge, ǂnubiǂgoab ai hâ khoen hoan ra ǃgâ xuige.”
27 Ob ge ǁîba ge ǃeream: “ǂÂi go ra sida gao-aob go sadu gao-aob tsî sago ǀguigo ta nē xūna nî mîbase a sî tesa? Hî-î, tita ge ǂnubiǂgoab ai ǂnôa khoen hoan ǁga ra ǃhoa. ǁÎn ge sago ǁkhāgo khami ǁîn xauba ǂû tsî ǁîn ǀūba nî ā.”
28 ǁNās khaoǃgâb ge ǂamkhoeba Hebregowab ǃnâ ge ǃhao: “ǃGâ re tare-eb Siriab gao-aoba ra mîba dusa. 29 ǁÎb ge ra ǃkhâikhom du, î du tā Hiskiab xa ǂgaeǂhapu kaisen, ǁîb ge sado a huiǂui ǁoa. 30 Tāb ǁîba ǃKhūb ai ǂgomaiǂnûi kai du. Tā ǂâi ǃKhūb nî huiǂui du, tsî sadu ǃās nî sida Siriab dida di toroǂnubis xa danhe ǃkhaisa nî ǁkhaesa. 31 Tā du Hiskiaba ǃgâ. Siriab gao-aob ge ra mîmā du, î du ǃāsa xu ǂoaxa tsî māǁnâsen. ǁNāti du ga dī, o du ge hoado sadu draibehaidi tsî sadu ǀnomahaidi ǂûna ǂû tsî du sadu tsauga xu ǁgam-e nî ā ǃkhaisa nî mā-amhe, 32 gao-aob ǁkhawa sadu ǃhūb ǂûb khami ī ǃhūb ǃnâ nî ǁan kai dus kōse. ǁNāpa du ge sadu draibeǃhanagu tsî ǃhoroǃhanagu tsîna nî ǂgā; ǁnāb ge ǀkhera-olib tsî danib tsîna ūhâ ǃhūba. Tita ra mîmā du khami du ga dī, o du ge ǁō tide xawe nî ûi. Tāb Hiskiaba ǂgaeǂhapu du tsî sado ǃKhūb nî huiǂui du ti ǂâi kai. 33 Nau ǁaedi di ǀguis xawes di eloba Siriab gao-aoba xu ǁîn ǃhūba huiǂuib ge? 34 Hamats tsî Arpads tsîra di eloga mâpa gu hâ? Sefarvaims, Henas tsî Iwas tsîdi eloga mâpa gu hâ? ǀGuib xaweba Samariasa huiǂuib ge? 35 ǀGuib nē ǃhūgu elogu diba ǁîb ǃhūba Asiriab gao-aoba xu huiǂuib ge? Tsî du kha sado ǃKhūb Jerusalemsa a huiǂui ǁkhā ti ra ǂâi?”
36 On ge khoena gao-aob Hiskiab xan ge mîbahe hâ i khami ǃnō tsî ǀgui xū-i tsîna khom tama ge i. 37 O gu ge Eliakimmi, Sebnab tsî Joaxi tsîga saran âga ǃoab xa ǀkhau tsî Asiriab ǂamkhoeb ge mî xūna gao-aoba sī ge mîba.
Hiskija ma rire ombara mOjuda
(2Eku 29:1-22Eku 31:1)1 Mombura oitjatatu youhona wa Hosea, omuzandu wa Ela, ombara ya Israel, Hiskija, omuzandu wa Ahas, otja rira ombara mOjuda, 2 e notjiwondo tjozombura omirongo vivari nandano; neye wa honapara mOjerusalem oure wozombura omirongo vivari na muvyu. Ina wa ri Abi, omusuko wa Sakaria. 3 Hiskija wa tjita imbi mbyaa vi tjata ku Muhona ama horere kotjikaro tjaihe mukururume ombara David. 4 Eye wina wa nyona poṋa apehe pomerikotameneno kovisenginina kozondunda, a haṋa ozongunḓe zomawe na ke ovihenḓe ovizere mbya yapurirwa omukuru wotjisenginina oserekaze Asera. Eye wina wa nyanyaura onyoka yongoporo ndja ungurirwe i Moses, ndjiyai isanewa Nehustan. Ovaisrael ave twimisa ovyomoro omuwa kondjozikiro yayo, nga koruveze ndo. 5 Hiskija we riyameka ku Muhona, Ndjambi wa Israel; ehi ra Juda ka rina pu ra karere nombara yarwe ndja ri tjimuna Hiskija, nangarire komurungu poo kombunda ye. 6 Eye wa kara nouṱakame ku Muhona, a kara nonḓuviro ku ye na ṱakamisa omatwako aehe nawa Muhona nga yandjere ku Moses. 7 Muhona otja kara puna ye; neye wa kara nouṋingandu mu atjihe eye tjaa tjiti. Eye wa pirukira ombara ya Asirie na panḓa okuriyandja ku yo. 8 Eye wa havera Ovafilisti, na taurire momaturiro wawo, okuza kotjirongo otjiṱiṱiṱiṱi nga kotjihuro otjinenenene puna otjihuro Gasa nomahi nge tji kondoroka.
9 Mombura oitjaine youhona wa Hiskija, ndja ri ombura oitjahambombari youhona wa Hosea mOisrael, Salmanasar, ombara ya Asirie otja rwisa Ovaisrael na kovere Samaria. 10 Mombura oitjatatu yomakoverero Samaria otji tja wa; indji ya ri ombura oitjahamboumwe youhona wa Hiskija nombura oitjamuvyu youhona wa Hosea. 11 Ombara ya Asirie ya twara Ovaisrael otja ovahuurwa kOasirie, nai katurisa tjiva motjihuro Halak, na tjiva popezu nonḓonḓu Habor, mehi ra Gosan, na tjiva movihuro vya Medie.
12 Samaria tja wa, Ovaisrael tjinga ave ha ri nonḓuviro ku Muhona, Ndjambi wawo, nu ava teya omerikutiropamwe eye nga tjitire puna wo, nave ha ṱakamisire omatwako aehe, nga yandjerwe i Moses, omukarere wa Muhona. Owo kaave puratene nu kaave kara nonḓuviro ku wo.
Ovaasur mave tanda Jerusalem
(2Eku 32:1-19Jes 36:1-22)13 Mombura oitjamurongo na ine youhona wa Hiskija, Sanherib, ombara ya Asirie, otja rwisa ovihuro avihe ovinamasa vya Juda, ne vi kambura. 14 Hiskija wa hinda ombuze ku Sanherib, ngwa ri mOlakis, na tja: “Ami mba tataiza; arikana, yaruka, pita mehi randje; nami me ku sutu pu movanga.” Ombara ya Asirie ya zira kutja Hiskija e mu hindire osilveri yondjinda yozokirograma 10,000, nongoldo yondjinda yozokirograma 1,000. 15 Hiskija we mu hindira osilveri aihe ndja ri mondjuwo ya Muhona na metuwo rovihuze rondjuwo youhona. 16 Eye wa kakaturura ongoldo komivero vyondjuwo ya Muhona, na indji ongoldo eye omuini ndja twire kozongambezero zomivero, ne i hindi aihe ku Sanherib. 17 Nungwari ombara yOvaasirie ya hinda otjimbumba otjinene tjovita okuza kOlakis okukarwisa Hiskija mOjerusalem. Otjo tja hongorerwa i ovahongore ve ovanene vetatu. Tji ve ya kOjerusalem, owo va kurama mondjira yovaungure vozombanda, meṋe yorurora ndu pupisa omeva okuza kerindi rokombanda. 18 Nu owo va hinda ombuze okukaisana ombara Hiskija; novahongore va Hiskija vetatu va pita okuvetjakanena, okutja oEljakim, omuzandu wa Hiskija, ngwa ri omuṱakamise wondjuwo youhona, na Sebna, omutjangerepo wouhona, na Joak, omuzandu wa Asaf, ngwa ri omuṱakamise wovitjangwa vyouhona. 19 Omuhongore umwe wOvaasirie we ve raera kutja ombara mai vanga okutjiwa kutja ihi otjiṋa tji tja tjita kutja ombara Hiskija e rivare omuini nai, otjikeṋa. 20 Eye wa pura nai: “Mo tjangovasi omambo womotjinyo porwe ongeri ounongo nomasa wokurwa ovita are? Mo ripura kutja owaṋi ngu me ku vatere okupirukira Ovaasirie? 21 Ove mo riyameke kOvaengipte kutja nani mave ku vatere, nungwari owo va sana nokati koruu ku ka teka nake tuvakaṋa eke roye. Notji tji ri ombara ya Engipte ku ngamwa auhe ngu me riyameke ku yo.”
22 Nu ingwi omuhongore Omuasirie wa ryamisa ehungi re komurungu na tja: “Poo mamu ndji raere kutja mamu riyameke ku Muhona, Ndjambi weṋu? Hiskija wa haṋa poṋa apehe pomerikotameneno ku Muhona novipunguhiro vye, nu tjazumba a raere otjiwaṋa tja Juda notja Jerusalem kutja tji rikotamenene potjipunguhiro ihi porwatjo tji tji ri mOjerusalem. 23 Ngatu tye ozombata mena rombara ya Asirie komuhingo mbwi: Me ku pe oukambe omayovi yevari, tji mo munu ovandu ovengi mbe ṱeki mbo okuukavira. 24 Ove komoo ṱeki nangarire pomuhongore Omuasirie wotjihako tjokehi! Nungwari ingee mo undju kutja Ovaengipte ve ku hindire omatemba wovita novakavire! 25 Mo tjangovasi ami mba rwisa ehi reṋu ne nyono ro nokuhinombatero ya Muhona are? Muhona omuini ongwe ndji raera okurwisa ehi reṋu nokunyona ro.”
26 Nu ooEljakim na Sebna na Joak va ravaera komuhongore ngwi nave tja: “Hungira Otjiaramei ku eṱe, muhona! Eṱe matu zuu. O hungire Otjiheberi; ovandu avehe mbe ri korumbo mave zuu.”
27 Ingwi omuhongore wa zira a tja: “Mamu tjangovasi eṋe nombara yeṋu oweṋe amuyerike ombara yandje ku ye ndji hinda kutja mbi kahungire ko oviṋa mbi avihe are? Kako, ami wina me hungire kovandu mba mba haama korumbo, mbu mave ri ombonḓi yawo, nu mbu mave nu omaṱuta wawo.”
28 Omuhongore wa sekama na ravaere mOtjiheberi a tja: “Purateneye ku imbi ombara ya Asirie mbi mai mu raere! 29 Oyo mai mu rongo kutja amu ha wovisiwa i Hiskija. Hiskija kemee mu yama. 30 Nu amu popwa i ye kutja mu riyameke ku Muhona. Amu tjangovasi Muhona me mu yama nokutja ma tjaere otjimbumba tjetu tjovita tjova Asirie kutja atji ha huura otjihuro tjeṋu. 31 Amu puratene ku Hiskija! Ombara ya Asirie mai mu rakiza kutja mu pite motjihuro nu mu riyandje. Eṋe amuhe mamu yandjerwa okurya omapunda womivite vyeṋu oveni nomakuyu komiti vyeṋu oveni, nokunwa omeva mozondjombo zeṋu oveni, 32 nga ombara tji ye mu turisa rukwao mehi nda sana na indi oreṋu oveni, mu mu novikunino vyomivite, mbi eta omandjembere womavinu, nu mu mu novikokotwa vyokutereka ozomboroto; oro ehi romiṋinga nomaze womiṋinga nouitji wokuti. Eṋe tji mamu tjiti imbi eye mbi me mu rakiza, kamu nokukoka, nungwari mamu kara nomuinyo. Amu wovisiwa i Hiskija mokutjangovasi Muhona me mu yama. 33 Oomukuru voviwaṋa vyarwe ve na pu va yamene omahi wawo kombara ya Asirie are? 34 Imba oomukuru votjihuro Hamat na Arpad nambano ve ri pi? Imba oomukuru votjihuro Sefarwajim na Hena na Iwa ve ri pi? Pena umwe ngwa yamene Samaria are? 35 Oomukuru vomahi nga aehe va yamene ruṋe omahi wawo kombara yetu? Notjikeṋa tji matji mu tjiti okuripura kutja Muhona ma sora okuyama Jerusalem?”
36 Notjiwaṋa tja mwina otja ombara Hiskija pe tji raera; novandu kave zirire ko embo nangarire rimwe. 37 Nu ooEljakim na Sebna na Joak va nyondorora ozombanda zawo moruhoze nave kaserekarera kombara imbi omuhongore wOvaasirie mbya hungire.
