Iita yAasiria
1 Omukwaniilwa gwaSiria Benhadad okwa hiya aakwiita ye ayehe e ta kwathelwa kaaleli yalwe omilongo ndatu nayaali ye na uukambe wawo nomatembakwiita. Okwa yi e ta kondeke Samaria noku shi kondjitha. 2 Okwa tumu aatumwa moshilando komukwaniilwa gwaIsrael Ahab ye na elaka tali ti: “Omukwaniilwa Benhadad ota pula, 3 u mu yoololele oshisiliveli shoye, aanyekadhi yoye aawanawa naamwoye aanankondo.”
4 Ahab okwa yamukula a ti: “Ka lombweleni mwene gwandje omukwaniilwa Benhadad kutya ngame nda zimine; ota vulu okukwata ndje po niinima yandje ayihe.”
5 Konima aatumwa oya galukile kuAhab ye na epulo lilwe lya za kuBenhadad tali ti: “Onde ku tumine elaka, u pe ndje oshisiliveli shoye, oshingoli shoye, aanyekadhi yoye naamwoye. 6 Ihe ngashingeyi ote ningi ngeyi. Ongula pethimbo ngaandika ote tumu aambala yandje, ye ye ya shilile ombala yoye nomagumbo gomalenga goye. Otaa kutha po shaa shoka taa tala shi na oshilonga.”
7 Omukwaniilwa Ahab okwa hiya aawiliki yoshilongo ayehe e ta ti kuyo: “Omu wete kutya omuntu nguka okwa hala oku tu teya po. Okwa tumine ndje elaka ta pula ndje aakiintu yandje naamwandje, oshisiliveli noshingoli shandje, nonda zimine.”
8 Aawiliki naantu ayehe oya yamukula ya ti: “Ino mu pulakena nando; ino shi pitika.”
9 Omolwashoka Ahab a yamukula aatumwa yaBenhadad ta ti: “Ka lombweleni mwene gwandje omukwaniilwa kutya onda zimina eindilo lyotango, ihe ite vulu okuzimina eindilo etiyali.”
Aatumwa oya yi e taa galuka nelaka lilwe 10 lya za kuBenhadad tali ti: “Otandi ka eta aantu ya gwana okuyonagula po oshilando shoye shika nokukutha po iikumunwa nokuyuka po ayihe niikaha yawo. Ookalunga naa geele ndje, ndi se, ngele itandi shi ningi.”
11 Omukwaniilwa Ahab okwa yamukula a ti: “Ka lombweleni omukwaniilwa Benhadad kutya omukwiita gwolela oti itanga, ngele a kondjo, hamanga inaa kondja.”
12 Benhadad okwa taamba eyamukulo lyaAhab, manga yo nayakwawo, aaleli yalwe, ya li taa nu mootenda. Okwa lombwele aantu ye, yi ilongekidhile okumatukila oshilando, oyo noya yi miilonga.
13 Nena omuhunganeki gumwe e ya komukwaniilwa Ahab nokwa ti: “Omuwa ota ti: ‘Ino tila omatangakwiita ngoka omanene. Otandi ku pe esindano nena, noto ka tseya kutya ongame Omuwa.’ ”
14 Ahab okwa pula a ti: “Olye ta ka homona?”
Omuhunganeki okwa yamukula a ti: “Omuwa ota ti, aakwiita aagundjuka mewiliko lyaaniikandjo oyo taa shi ningi.”
Omukwaniilwa okwa pula: “Olye ta tameke okuhomona?”
Omuhunganeki okwa yamukula a ti: “Ongoye.”
15 Nena omukwaniilwa okwi ithana aakwiita aagundjuka mboka ya li mewiliko lyaaniikandjo, ayehe kumwe 232. Opo ihe okwa hiya omatangakwiita gAaisraeli, aantu omayuvi gaheyali.
16 Ehomono olya tameke omutenya, manga Benhadad nayakwawo omilongo ndatu nayaali ya li ya kolwa mootenda dhawo. 17 Aakwiita aagundjuka oya humu ko tango. Oondaadhi dha li dha tumwa kuBenhadad, odhe mu tseyithile kutya ongundu yaakwiita otayi ya tayi zi kuSamaria. 18 Okwa gandja elaka ta ti: “Ya kwateni ye na omwenyo, ashihe shimwe, ngele otaa ya okukondja nenge okupula ombili.”
19 Aakwiita aagundjuka oya wilike ehomono ya landulwa komatangakwiita gaIsrael, 20 noshaa ngoka okwa dhipaga omuntu ngoka e mu ukilila. Aasiria oya fadhuka po, nAaisraeli oye ya landula, ihe Benhadad okwa hunuka po a kayila okakambe e li pamwe naakawilinkambe yamwe. 21 Omukwaniilwa Ahab okwa yi kelundu e ta yugu po uukambe nomatembakwiita e ta sindi esindano enene mokati kAasiria.
22 Nena omuhunganeki okwa yi komukwaniilwa Ahab e ta ti: “Inda, u ka koleke omatangakwiita goye e to ningi oompangela oombwanawa, oshoka omukwaniilwa gwaSiria ote ke ku homona ishewe poshitemamvula.”
Ehomono etiyali lyAasiria
23 Omalenga gomukwaniilwa Benhadad oga ti kuye: “Ookalunga yaIsrael oyokoondundu, nomolwashoka Aaisraeli oye tu sindi, ihe otatu ke ya sinda shili, ngele otatu kondjo nayo melundu. 24 Ngashingeyi kutha aaleli mboka omilongo ndatu nayaali peha lyawo, u tule po oondjayi dhokomalundu. 25 Nena hiya etangakwiita li thike pamwe naandyoka wa kanitha, li na uukambe nomatembakwiita pandjele ndjoka yonale. Otatu ka kondja nAaisraeli komalundu, nomoshikando shika otatu ke ya sinda.”
Omukwaniilwa Benhadad okwa zimine e ta landula omayele gawo. 26 Oshitemamvula sha landula okwa hiya aantu ye e ta yi nayo koshilando Afek, a homone Aaisraeli. 27 Aaisraeli oya li ya hiywa noya li ya homata. Oya piti mo e taa yi noya yungu oontanda mbali dha taalelathana nAasiria. Aaisraeli oya li ya fa uungundu uyali wiikombo, manga Aasiria ya li yu udha elundu alihe.
28 Omuhunganeki okwa yi komukwaniilwa Ahab e te mu lombwele: “Omuwa ota ti ngeyi: ‘Molwashoka Aasiria otaa ti, ngame okalunga kokiikulundundu nohakokomalundu, otandi ku pe esindano okusinda etangakwiita lyawo enenenene, nangoye naantu yoye otamu ka tseya kutya ongame Kalunga.’ ”
29 Aasiria nAaisraeli oya kala moontanda dhawo omasiku gaheyali ya taalelathana. Mesiku etiheyali oya homonathana, nAaisraeli oya dhipaga Aasiria omayuvi ethele. 30 Mboka ya hupu ko, oya yi ontuku moshilando Afek, moka edhingililokuma lyoshilando lya kumukile omayuvi omilongo mbali nagaheyali yomuyo.
Benhadad, ngoka wo a li a ka holama moshilando, okwa kala ta zi mongulu ndjika noku ka holama mundjiyaka. 31 Omalenga ge oga yi kuye e taga ti: “Otwa kundana kutya aakwaniilwa yaIsrael aanamutimahenda. Tu pitikila, tu ye komukwaniilwa gwaIsrael twa zala omahahi noongodhi moothingo, pamwe otashi tu kwatha, a hupithe omwenyo gwoye.” 32 Osho ngaaka ya zala omahahi noongodhi moothingo noya yi kuAhab taa ti: “Omupiya gwoye Benhadad ota ti: ‘Kwatha ndje, ndi kale ndi na omwenyo.’ ”
Ahab okwa yamukula a ti: “Oku na ngaa omwenyo natango? Onawa! Kungame okwa fa omumwameme nokuli!”
33 Omalenga gaBenhadad oga tsuwa omukumo koshitya shoka “omumwameme” sha tumbulwa kuAhab noya ti mbala: “Benhadad omumwanyoko!”
Ahab okwe ga lombwele: “Mu eteni kungame.” Benhadad sho a thiki, Ahab okwe mu ithana a londe metembakwiita lye pamwe naye. 34 Benhadad okwa ti kuye: “Otandi ke ku galulila iilando mbyoka tate e yi yugile ho e to vulu okweegulula oositola muDamaskus, naanaa ngaashi tate a ningile muSamaria.” Ahab okwa yamukula a ti: “Pauvathano ndika otandi ku etha.” Okwa hangana naye nokwe mu etha, a ye.
Omuhunganeki ta pangula Ahab
35 Pautho lyOmuwa, gumwe gwomongundu yaahunganeki okwa lombwele omuhunganeki mukwawo, e mu dhenge. Ihe okwa tindi, 36 onkee omuhunganeki a ti kuye: “Molwashoka wa tindi okuvulika kelaka lyOmuwa, onime otayi ke ku lya po, nanziya shampa wa zi pungame.” Sho a zi puye, onime oya holoka e tayi mu li po.
37 Nena omuhunganeki tuu ngoka okwa yi komuntu gulwe e ta ti: “Dhenga ndje!” Omulumentu nguka okwa dhenge noonkondo e te mu toshola. 38 Omuhunganeki okwi isiikile oshipala nonguwo e ti idhimbike e ta yi, a ka thikame pondjila a tegelela, omukwaniilwa gwaIsrael a pite po. 39 Omukwaniilwa sho a li ta pitilile po, omuhunganeki okwe mu igidha ta ti: “Nkeyama, onda li te kondjo molugodhi, omukwiita sho e eta kungame omutondi a kwatwa e ta ti: ‘Dhiginina omuntu nguka, opo ki iyake po. Ongoye to shi pulwa, u fute nomwenyo gwoye nenge iimaliwa iiyelele yoshisiliveli omayuvi gatatu.’ 40 Ihe ngame onda li ndi ipyakidhila niinima yilwe, ndele omuntu ta yi ondapo.”
Omukwaniilwa okwa yamukula a ti: “Owi ipangula ngoye mwene, ou na okufuta ondjo yoye.”
41 Omuhunganeki okwa siikulula oshipala she, nohaluka omukwaniilwa okwe mu dhimbulula kutya nani ogumwe gwomaahunganeki. 42 Nena omuhunganeki okwa ti komukwaniilwa: “Oohapu dhOmuwa otadhi ti: ‘Molwashoka owe etha omuntu ngoka nda ti, na dhipagwe, ongoye to ke shi futa nomwenyo gwoye mwene, netangakwiita lyoye otali ka hanagulwa po, molwashoka we etha etangakwiita lye li fadhuke po.’ ”
43 Omukwaniilwa okwa shuna kaandjawo kuSamaria a ninga omwenyo omwiinayi nokwa tyololoka.
Oita pokati kaAhab naBenhadad
1 Benhadad, ohamba yaAram, ya ongela omatanga ayo aeshe ovakwaita, oya li i neehamba omilongo nhatu nambali pamwe nayo nomatemba oita neenghambe. Yo oya ya okukondeka Samaria ndele ye shi lwifa. 2 Nokwa tuma ko ovatumwa moshilando kuAhab ohamba yaIsrael, va tye kuye: “Ohamba Benhadad ota ti ngaha: 3 ‘oshisiliveli shoye noshingoldo shoye oshange; novalikadi voye vawa novamwoye vo ovange.’ ” 4 Ohamba yaIsrael ya nyamukula tai ti: “Heeno, ngaashi wa tile, omwene wange, ohamba, aame owoye naashishe ndi shi na, oshoye.” 5 Opo nee ovatumwa ve uya vali ndele tava ti: “Benhadad ta ti ngaha: ‘Onde ku tumina ondaka ei: “Oshisiliveli shoye noshingoldo shoye novalikadi voye novana voye u noku va pa nge. 6 Ndelenee mongula pefimbo tuu olo, ame ohandi ka tuma kwoove ovapiya vange, opo va hadahade eumbo loye nomaumbo ovapiya voye.” Ndele vo otava ka kufa mo ashishe osho sha wapalela omesho oye, ndele tave shi twala.’ ” 7 Opo nee ohamba yaIsrael ya ifana ovakulunhu aveshe voshilongo ndele tai ti: “Dimbulukweni, mu tale, nhumbi ye te tu etele omupya osheshi a tuma kwaame a kufe nge ovalikadi vange, novana vange noshisiliveli shange noshingoldo shange. Ndelenee ame inandi i mu anyena.” 8 Ndelenee ovakulunhu aveshe novanhu aveshe ve mu nyamukula: “Ino mu uda, ino mu itavelela.” 9 Onghee hano ye a lombwela ovatumwa vaBenhadad: “Lombweleni omwene weni ohamba: ‘Aishe oyo we i lombwela omupiya woye tete e i ninge, ame ohandi ke i ninga. Ndelenee oshinima eshi ihandi dulu oku ke shi ninga.’ ” Novatumwa va dja po, ndele ve mu twalela enyamukulo. 10 Opo nee Benhadad e mu tumina ondaka: “Oikalunga nai handukile nge paife nokomesho, ondwi yomuSamaria ngeenge tai wana okuyadifa omake ovakwaita aveshe ava hava shikula nge.” 11 Ndelenee ohamba yaIsrael ya nyamukula tai ti: “Mu lombwela: ‘Onakuhomata omaxwaxwa ke nokulitanga ngaashi ou e lidula omauta!’ ” 12 Benhadad eshi a uda enyamukulo olo fimbo ta nu momatwali pamwe neehamba, okwa lombwela ovapiya vaye: “Feni engholohote.” Ndele va fa engholohote va totele oshilando.
13 Ndele tala, omuxunganeki umwe okwa holoka koshipala shaAhab, ohamba yaIsrael, ndele ta ti: “Omwene osho ta ti: ‘Ongudu oyo inene, u i wete ko tuu? Tala, onena eli handi i yandje momake oye, opo u shiive nokutya Aame Omwene.’ ” 14 Ahab okwa pula: “Okeenghono dalyelye?” Okwa nyamukula: “Omwene ta ti ngaha: ‘Odovapiya vomalenga omomikunda.’ ” Ahab okwa pula vali: “Olyelye ta homona tete?” Ye ta nyamukula: “Ove.” 15 Opo nee ye a ongela ovapiya vomalenga omomikunda. Vo va li omafele avali nomilongo nhatu navavali. Konima a ongela ovakwaita aveshe, ovana vaIsrael: omayovi aheyali. 16 Vo ova homona pokati komutenya, fimbo Benhadad neehamba omilongo nhatu nambali de uya oku mu popila, da li momatwali, da nwa noda kolwa. 17 Novapiya vomalenga omomikunda va homona tete. Ndelenee Benhadad okwa tuma ko eendadi, ndele vo ove mu shiivifila ndele tava ti: “Ovalumenhu va dja muSamaria.” 18 Ndele ye ta ti: “Ngeenge va dja ko ve nombili, va kwateni ve nomwenyo. Ndele ngeenge va dja mo va lwe, va kwateni yo ve nomwenyo.”
19 Opo nee ovapiya vomalenga omomikunda va pita mo moshilando nomatanga ovakwaita e va shikula. 20 Ndele keshe umwe okwa dipaa omulumenhu umwe, onghee Ovaarami va ya onhapo, nOvaisraeli ve va shikula. Ndelenee Benhadad, ohamba yaAram ye lixupifa ya ya onhapo pamwe novalondi veenghambe ya londa konghambe. 21 Ndelenee ohamba yaIsrael ya dja mo ndele ya hakana eenghambe nomatemba oita. Osho ngaha Ovaarami va hangika kedipao lidjuu.
22 Nomuxunganeki okwa holoka koshipala shohamba yaIsrael nokwe i lombwela: “Hano, lipameka, dimbulukwa u tale, osho u noku shi ninga, osheshi omudo umwe eshi wa pita, ohamba yaAram tai ke ku homona vali. 23 Osheshi ovapiya vohamba yOvaarami ve mu lombwela: Oikalunga yavo oikalunga yeemhunda. Onghee hano ve tu dula. Ndelenee ngeenge hatu lu navo poluhaela, fye ohatu ke va dula shili. 24 Onghee hano ninga ngaha: Lekela eehamba, keshe imwe monhele yayo, u tule omalenga omikunda ponhele yado. 25 Ndele likongela omatanga ovakwaita e fike opuwo we a kanifa, neenghambe di fike pamwe nomatemba oita e fike pamwe. Ndelenee tu va lwifeni poluhaela, oshili fye ohatu ke va taataa.” Ye okwe va uda nokwe shi ninga yo.
26 Nomudo umwe eshi wa pita, Benhadad okwa ongela Ovaarami nokwa ya kuAfek a lwife Israel. 27 Novana vaIsrael ova ongelwa yo, ndele va tukulilwa onghuta, ndele va ya okushakena navo. Novana vaIsrael va onga onhanda yavo ya shaama navo, ngaashi oungudu vavali vanini voikombo, ndelenee Ovaarami va yadifa edu. 28 Opo nee omulumenhu waKalunga a ehena po, ndele ta ti kohamba yaIsrael: “Omwene osho ta ti: ‘Ovaarami eshi hava ti: “Omwene Oye oshikalunga sheemhunda, ndelenee ke fi oshikalunga shomaluhaela,” onghee hano Ame ohandi ka yandja meke loye eemhunga adishe odo dinene, opo u shiive nokutya, Aame Omwene.’ ”
29 Ndele ova li meenhanda va talafana omafiku aheyali Ndelenee mefiku etiheyali olwoodi la hovela, novana vaIsrael va dipaa Ovaarami ovakwaita vokolupadi omayovi efele. 30 Ndele ava va xupa po, ova ya onhapo koshilando Afek, nohotekuma ya wila kombada yovalumenhu omayovi omilongo mbali naheyali, ava va li va xupa po. Benhadad, ou okwa ya yo moshilando, ota i onhapo nokuhondama meenduda neenduda. 31 Opo nee ovapiya vaye tave mu lombwele: “Tala, fye twa uda nokutya, eehamba deumbo laIsrael, odo eehamba di nefilonghenda. Natu djaleni hano oikutu yeefya moiya yetu, neengodi nhatu di mangeni komitwe detu, fye tu liyandje kohamba yaIsrael. Kashiimba tai ka xupifa omwenyo woye.” 32 Opo nee ve lidika oikutu yeefya moiya yavo, neengodi ve di manga komitwe davo, ndele ve uya kohamba yaIsrael, ndele tava ti: “Omupiya woye Benhadad ta ti: ‘Xupifa omwenyo wange!’ ” Oye okwa nyamukula: “Oku nomwenyo natango? Ye omukwetu!” 33 Opo nee ovalumenhu ve shi tala, sho edidiliko liwa, ndele va endelela okulongifa eendjovo daye ndele tava ti: “Benhadad oye omukweni.” Ye okwa tya: “Ke mu taleni ko!” Ndele Benhadad okwa ya kuye. Ndele ye okwe mu itavelela okulonda metemba laye loita. 34 Ndele Benhadad ta ti kuye: “Oilando inya tate e i kufa kuxo, ame ohandi ke i alula, ndele ove to dulu oku liningila muDamaskus eestora domomapandavanda, ngaashi tate a ningile muSamaria.” Ndele Ahab ta ti: “Ame ohandi ku efa omolweudaneko eli.” Nokwa ninga ehangano naye ndele te mu efa, a ye.
35 Opo nee omulumenhu umwe womovalongwa vovaxunganeki e mu lombwela pandjovo yOmwene: “Denge nge!” Ndelenee omulumenhu a anya oku mu denga. 36 Opo nee ye ta ti kuye: “Ove eshi ino pwilikina ondaka yOmwene, tala, ove eshi to di po pwaame, onghoshi tai ke ku dipaa.” Ndele eshi a dja po puye, onghoshi ye mu kwata ndele ye mu dipaa. 37 Konima okwa mona vali omulumenhu umwe nokwe mu lombwela: “Denge nge!” Nomulumenhu okwe mu denga fiyo e mu twa oiveta. 38 Opo nee omuxunganeki a dja po nokwa kala ofika mondjila oyo ohamba ya li i nokweenda nayo. Nokwe lidimbikifa oshiuviko komesho aye. 39 Ndele fimbo ohamba tai ende po, winya ta ingida ndele ta ti: “Omupiya woye okwa ya molwoodi; ndele tala, omulumenhu e uya nokwa eta kwaame omulumenhu umwe, ndele ta lombwele nge: ‘Nangela omulumenhu ou. Ye ngeenge ta henuka po, hano omwenyo woye tau u omolwaye, ile u nokufutila nge otalenti imwe yoshisiliveli.’ 40 Ndelenee fimbo omupiya woye kwa li e noupyakadi apa nakwinya, winya okwa henuka po.” Opo nee ohamba yaIsrael tai ti kuye: “Etokolo loye oleli: ove mwene we litokola.” 41 Opo nee ye a kufa diva oshiuviko momesho aye, nohamba yaIsrael ye mu dimbulukwa, oye umwe womovaxunganeki. 42 Ndele ye ta ti kuye: “Omwene osho ta ti: ‘Ove eshi wa efa omulumenhu winya, a tulwa omutima, omwenyo woye tau kufwa ponhele yomwenyo waye noshiwana shoye ponhele yoshiwana shaye.’ ” 43 Nohamba yaIsrael ya ya keumbo layo, i nomwenyo mwii nehandu, ndele ye uya kuSamaria.