Elia naahunganeki yaBaal
1 Konima yomathimbo, momumvo omutitatu guulumbu, Omuwa okwa ti kuElia: “Inda, u ka holoke koshipala shomukwaniilwa Ahab, notandi ka lokitha omvula.” 2 Elia nokwa yi.
Ondjala muSamaria oya li ya geya. 3 Ahab okwi ithana Obadia, ngoka a li omutonateli mombala. (Obadia okwa li omusimaneki gwOmuwa omuyuuki. 4 Sho Isebel a li ta dhipaga po aahunganeki yOmuwa, Obadia okwa kutha mo muyo ethele e te ya holeke mekololo moongundu mbali dhomilongo oontano. Okwe ya sile oshimpwiyu te ya pe iikulya nomeya.) 5 Ahab okwa ti kuObadia: “Natu ye, tu ka konge koluthithiya kehe nokokalonga kehe moshilongo, tu tale, ngele otatu vulu okumona omwiidhi tagu gwanene uukambe noomulutiya, dhi kale dhi na omwenyo. Otatu ningi tu lye iimuna yetu ondjala.” 6 Oyu uvathana kutya shaa ngoka a ka shilile ombinga yimwe yoshilongo noyu uka kehe ngoka okombinga ye.
7 Obadia manga a li mondjila ye, ohaluka okwi itsu muElia. Sho e mu dhimbulula, okwe mu inyongamene e ta pula ta ti: “Ongoye tuu shili, tatekulu Elia?”
8 Elia okwa yamukula a ti: “Eeno, ongame Elia. Inda, u ka lombwele mwene gwoye omukwaniilwa kutya ondi li mpaka.”
9 Obadia okwa yamukula a ti: “Onda ningi shike, sho wa hala okutula ndje moshiponga shokudhipagwa komukwaniilwa Ahab? 10 Otandi gana kOmuwa, Kalunga koye omunamwenyo, kutya omukwaniilwa okwa ninga eshililo lyoku ku konga moshilongo kehe. Ngele mwene gwoshilongo okwa tseyitha kutya ku mo moshilongo she, Ahab okwa ganitha omuleli ngoka kutya ino monika. 11 Ngashingeyi owa hala, ndi ye ndi ke mu lombwele kutya ou li huka? 12 Ongiini, ngele Ombepo yOmuwa tayi ku kutha po nziyanziya e tayi ku fala keha inaali tseyika, shampa nda zi mpano? Nena shampa nda lombwele Ahab kutya ou li huka, ye ine ku mona we, ota ka dhipaga ndje. Dhimbulukwa kutya ohandi longele Omuwa nuuyuuki nomanga nda li omumatyona nokuli. 13 Nani ino kundana shoka nda ningi, Isebel sho a li ta dhipaga aahunganeki yOmuwa? Onda holeke po ethele lyomuyo momakololo, moongundu mbali dhomilongo oontano, e tandi ya sile oshimpwiyu tandi ya pe iikulya nomeya. 14 Ongiini ano to vulu okulombwela ndje, ndi ye nondi lombwele omukwaniilwa kutya oko u li huno? Ota ka dhipaga ndje!”
15 Elia okwa yamukula a ti: “Otandi ku uvanekele koshipala shOmuwa Omunankondoawike, ngoka handi mu longele, kutya otandi ka holoka koshipala shomukwaniilwa nena.”
16 Osho ngaaka Obadia a yi komukwaniilwa Ahab e te mu lombwele, naAhab okwa ka tsakaneka Elia. 17 Ahab sho e mu mono, okwa ti: “Ndishi ongoye ngaa — shipongalela shaIsrael!”
18 Elia okwa yamukula a ti: “Kandi shi shiponga. Ongweye — ngweye nezimo lyaho. Ne inamu vulika kiipango yOmuwa nomwa longele iimenka yaBaal. 19 Ngashingeyi lombwela Aaisraeli ayehe, ya tsakaneke ndje kondundu Karmel. Etelela wo aahunganeki yaBaal 450 naahunganeki yoshikalungakiintu Asheera 400 mboka haa li koshililo shomunyekadhi Isebel.”
20 Ahab okwa hiya Aaisraeli ayehe naahunganeki yaBaal, ya tsakanene kondundu Karmel. 21 Elia okwa yi kaantu e ta ti kuyo: “Sigo uunake tamu tengukile koombinga noombinga? Omuwa ngele oye Kalunga, mu longeleni; ihe Baal ngele oye Kalunga, mu longeleni!” Ihe aantu inaa tya sha nande. 22 Nena Elia okwa ti: “Ongame awike omuhunganeki gwOmuwa nda kala po, ihe aahunganeki yaBaal oye li 450. 23 Eteni oontsezi mbali; aahunganeki yaBaal naa kuthe po yimwe, naye yi hahale miintimbu, ye yi tule kiikuni — ihe inaa tema omulilo. Ngame osho wo tii ka ninga ontsezi onkwawo. 24 Nena aahunganeki yaBaal naa galikane kalunga kawo, nangame otandi ka galikana Omuwa. Ngoka ta yamukula mokutuma omulilo — oye Kalunga.”
Aantu oyi igidha ya holola ezimino lyawo.
25 Nena Elia okwa ti kaahunganeki yaBaal: “Oshoka one mu li po oyendji, kutheni ontsezi, mu yi longekidhe tango. Galikaneni kalunga keni, ihe iikuni inamu yi tomeka omulilo.”
26 Oya kutha ontsezi ndjoka ya li ye yi etelwa, oye yi tsele e taa galikana Baal sigo omutenya. Oyi igidha ya ti: “Baal, tu zimina!” Oya dhana taa dhingoloka oshiyambelo shoka ya tungu. Ihe inaku uvika nando eyamukulo.
27 Pokati komutenya Elia okwa tameke oku ya nyekela ta ti: “Galikaneni muule! Ndishi oye ngaa kalunga! Otashi vulika e na uupyakadhi nenge e ki iyakula nenge a za po nenge pamwe ota kotha, mu pendutheni ashike!” 28 Osho ngaaka aahunganeki ya galikana muule shi vule shito yo taa ishata niimbele noomwele opahedhi yawo, sigo ombinzi ya popoka muyo. 29 Oya dhiginine okukudhila yo taa igidha, sigo opokati komutenya; ihe inaku uvika nando eyamukulo; inaku uvika nando ewi.
30 Nena Elia okwa ti kaantu: “Hedheni kungame.” Ayehe noye mu gongalele. Oye nokwa tungulula oshiyambelo shOmuwa shoka sha li sha kumunwa po. 31 Okwa kutha omamanya omulongo nagaali, kehe limwe olyomomazimo omulongo nagaali lya lukilwa aana yaJakob, omulumentu ngoka Omuwa e mu luku Israel. 32 Nomamanya ngaka okwa tungu oshiyambelo shokusimanekela ko Omuwa. Okwa fulu omukanka gwe shi kunduka, gu na uunene wa gwana omayemele gaali gomeya. 33 Nena okwa tula iikuni koshiyambelo e ta tetagula ontsezi miintimbu e te yi tula kiikuni. Okwa ti: “Udhitheni iiyuma ine omeya ne mu ga tile komayambo nokiikuni.” Oye shi ningi. 34 Elia okwa ti: “Shi ningeni ishewe,” — oyo noye shi ningi. Okwa ti: “Shi ningululeni natango,” — oyo noye shi ningi. 35 Omeya oga kunguluka noshiyambelo ashihe nogu udha omukanka.
36 Pethimbo lyiikulyandjambo yokomatango omuhunganeki Elia okwa hedha koshiyambelo e ta galikana ta ti: “Omuwa, Kalunga kaAbraham, Kalunga kaIsak naKalunga kaJakob, iholola ngashingeyi kutya ongoye Kalunga kaIsrael nangame omuntu gwoye nonda longo shika palombwelo lyoye. 37 Yamukula ndje, Omuwa, yamukula ndje, opo aantu mbaka ya tseye kutya ngoye, Omuwa, ongoye Kalunga, nongoye mwene to ya galulile kungoye.”
38 Omuwa okwa kulukitha omulilo e tagu lungunitha po efikilondjambo, iikuni nomamanya e tagu geteke evi nokulatha mo omeya momukanka. 39 Aantu sho ye shi mono, oyi ihata pevi e taa ti: “Omuwa oye Kalunga! Omuwa oye Kalunga!”
40 Elia okwe ya lombwele ta ti: “Kwateni aahunganeki yaBaal; inamu etha po nando ogumwe a hunuke!” Aantu oye ya kwata ayehe, naElia okwe ya fala kokalonga Kishon e te ya dhipagele ko.
Oshikukuta tashi hulu
41 Nena Elia okwa lombwele omukwaniilwa Ahab ta ti: “Ngashingeyi inda, u ka lye. Ondu uvite oshihomo shomvula tayi ya.” 42 Ahab manga a yi a ka lye, Elia okwa londo kondungu yondundu Karmel, nkoka i inyongamene pevi a tula omutse gwe pokati komagulu. 43 Okwa ti komumati gwe: “Inda, u ka tale lwokefuta.”
Omumati okwa yi nokwa galuka ta ti: “Kandi wete ko sha.” Shika osha ningwa luheyali. 44 Olutiheyali okwa galuka ko e ta ti: “Ondi wete ko okakogo ke vule oshikaha shomuntu taka yeluluka mefuta.”
Elia okwa lombwele omumati gwe a ti: “Inda komukwaniilwa Ahab, u mu lombwele, a kutile etembakwiita lye, a ye kegumbo, manga omvula inaayi mu kwata moshipala.”
45 Mokathimbo manga egulu lya li lya zigakana iikogo, ombepo oya tameke okupepa, nomvula onene oya tameke okupuuka. Ahab okwa londo metembakwiita lye e ta yi kuJesreel. 46 Oonkondo dhOmuwa odhe ya muElia; okwa manga oombwetelo dhe nokwa matuka ondjila ayihe kuJesreel a tetekela Ahab.
Elia novaxunganeki vaBaal
1 Ndele eshi pa pita efimbo lile, momudo omutitatu, ondjovo ei yOmwene ye uya kuElia ndele tai ti: “Inda, u ka monike kuAhab, opo Ame ohandi ka lokifila edu odula.” 2 Ndele Elia okwa ya a ka monike kuAhab. Nondjala ya li idjuu muSamaria. 3 Ndele Ahab okwa ifana Obadja, ou okwa li omukulunhu wongulu yohamba. Ndelenee Obadja okwa li omulumenhu ha tila shili Omwene. 4 Osheshi Isabel, eshi a dipaa ovaxunganeki vOmwene, Obadja okwa kufa ovaxunganeki efele limwe nokwe va holeka mo, ovalumenhu omilongo nhano mekololo limwe, novakwao omilongo nhano mekololo li lili, nokwe va xupififa omungome nomeva. 5 Ndele Ahab okwa lombwela Obadja: “Fikama, u ka ende noshilongo keefifiya adishe nokomilonga adishe. Kashiimba hatu ka mona omwiidi, tu xupife eenghambe nomamula a kale e nomwenyo, tuha pumbwe okudipaa po oimuna.” 6 Ndele va tukula oshilongo opo keshe tuu a konge mombinga yaye. Ahab okwa enda nondjila imwe, naObadja okwa enda nondjila ikwao.
7 Fimbo Obadja ta ende nondjila, ohaluka, Elia te mu shakeneke. Ye eshi e mu dimbulukwa, ota wile poshi oshipala shaye pedu ndele ta pula: “Oove tuu shili, omwene wange Elia?” 8 Ndele oye ta ti: “Aame ou. Inda u ka lombwele omwene woye u tye: ‘Elia opo e li.’ ” 9 Ndelenee ta pula: “Ame nda nyona shike, ove eshi ho yandje omupiya woye meke laAhab a dipae nge? 10 Oshili ngaashi Omwene Kalunga koye e nomwenyo, kape na nande oshiwana ile oshilongo oko omwene wange ina tuma ko oku ku konga. Ndele eshi pa nyamukulwa: ‘Ke po apa,’ opo nee ye a anifa oshilongo ile oshiwana nokutya, ove ino monika. 11 Ndele paife to lombwele nge: ‘Inda u ka lombwele omwene woye: “Elia opo e li!” ’ 12 Kandi shii apa Omhepo yOmwene tai ku twala ngeenge handi di po pwoove, ndele ngeenge handi i ndi hepaululile Ahab, ndele ye ite ku mono, opo nee ta dipaa nge. Ndele omupiya woye okwa kala ha tila Omwene okudja kounyasha waye. 13 Omwene wange ino shi hepaululilwa mbela osho nde shi ninga, Isabel eshi a dipaa ovaxunganeki vOmwene: Omwene, nhumbi nda holeka ovaxunganeki omilongo nhano na vavali omilongo nhano mekololo, ndele nde va palulifa omungome nomeva? 14 Ndele paife to ti: ‘Inda, u ka lombwele omwene woye: “Tala, Elia opo e li,” ’ opo nee ta dipaa nge.” 15 Ndelenee Elia ta ti: “Oshili, ngaashi Omwene womatanga ovakwaita e nomwenyo, koshipala shaye ame handi kala ofika, onena eli handi ke mu lihololela.” 16 Opo nee Obadja a ya a ka shakeneka Ahab nokwe shi mu hepaululila. Opo nee Ahab a ya a ka shakeneke Elia.
17 Ndele Ahab eshi a mona Elia, Ahab te mu pula: “Oove tuu ou ho twala Israel momupya?” 18 Opo nee ta nyamukula: “Haame nda twala Israel momupya, ndelenee ove neumbo loye, nye eshi mwa efa oipango yOmwene ndele mwa shikula ooBaal. 19 Tuma hano paife u shive Ovaisraeli aveshe va ongale komhunda yaKarmel, nosho yo ovaxunganeki omafele ane nomilongo nhano vaBaal novaxunganeki omafele ane vaAsera, ava hava li poshililo shaIsabel.” 20 Ndele Ahab okwa tuma ko ndele ta ifana ovana aveshe vaIsrael novaxunganeki ve uye komhunda yaKarmel. 21 Ndele Elia okwa ehena kovanhu aveshe ndele ta ti: “Fiyo onaini tamu tengaukile kombinga nombinga? Omwene ngeenge Oye Kalunga, mu shikuleni, ndelenee Baal ngeenge oye kalunga, mu shikuleni.” Ndelenee ovanhu inave mu nyamukula sha. 22 Opo nee Elia ta ti kovanhu: “Ame andike nda xupa po movaxunganeki vOmwene, fimbo ovaxunganeki vaBaal ve li omafele ane nomilongo nhano. 23 Ndelenee tu peni eengobe mbali deemhedi. Naave lihoololele tete ongobe imwe yomhedi noku i shashaula noku i tula koikuni, ndelenee vaha shakale omundilo. Ame ohandi ka toma ongobe ikwao yomhedi noku i tula koikuni, ndele itandi ka shakala omundilo. 24 Opo nee nye ifaneni hano edina lakalunga keni, naame ohandi ka ifana edina lOmwene; ndele Kalunga ou ta nyamukula nomundilo. Oye Kalunga.” Novanhu aveshe va nyamukula, tava ti: “Ondjovo oyo ya wapala.”
25 Ndele Elia okwa lombwela ovaxunganeki vaBaal ta ti: “Lihoololeleni ongobe imwe yomhedi ndele i tomeni tete, osheshi onye vahapu. Ifaneni hano edina lakalunga keni, ndelenee inamu tema omundilo.” 26 Ndele va kufa ongobe oyo yomhedi, ve i pewa ndele ve i toma, ndele va ifana edina laBaal okudja ongula fiyo pokati komutenya, ndele tava ti: “Akutu Baal, tu nyamukula!” Ndelenee inapa holoka nande ondaka ile ou ta nyamukula. Ndele venya va nhukaanhukila nokudingilila oaltari ve shi ninga. 27 Ndele pokati komutenya Elia okwe va sheka ndele ta ti: “Ifaneni pombada. Oye tuu kalunga. Ndelenee kashiimba ye e noupyakadi ile okwa dja po, ile e li mondjila. Kashiimba ta kofa ndele e nokududuluka po.” 28 Ndele va ingida pombada ndele panghedi yavo ve lilengula nomaongamukonda fiyo ohonde ya tika muvo. 29 Ndele etango eshi la dja pokati komutwe, ova hangika komhepo yepwiduko fiyo okefimbo olo eendjayambo tadi yambwa. Ndelenee inapa holoka nande ondaka ile ou ta nyamukula, kape neudo.
30 Opo nee Elia ta ti kovanhu aveshe: “Eheneni oku kwaame.” Novanhu aveshe va ehena kuye. Nokwa tungulula oaltari yOmwene ya li ya hanaunwa po. 31 Opo nee Elia a kufa omamanya omulongo naavali pamuvalo womapata ovana vaJakob, ou a uda ondjovo ei yOmwene: “Israel, olo edina loye.” 32 Nokwa tunga oaltari yomamanya medina lOmwene. Opo nee a fa omukangha tau dingilile oaltari, wa li u fike peelita omulongo nanhee. 33 Nokwa tula ko oikuni koshiyambelo, nde ta shashaula ongobe yomhedi moinhimbu, nokwa tula ombelela kombada yoikuni. Nde ta ti: “Yadifeni oiyuma ine omeva, mu a tile keyambo nokoikuni.” Ndele osho va ninga. 34 Nokwa tya: “Shi ningeni olutivali.” Ndele ve shi ninga lutivali. Natango ta ti: “Shi ningululeni natango.” Ndele ve shi ninga lutitatu. 35 Opo nee omeva a tondoka kombinga nombinga yoaltari. Omukangha yo e u yadifa nomeva.
36 Ndele otundi eshi ya fika, eendjayambo da li di nokuyambwa, omuxunganeki Elia okwa ehena ko ndele ta ti: “Omwene, Kalunga kaAbraham, Isak naJakob, nena eli liholola kutya oove Kalunga wa kala muIsrael, naame omupiya woye ndele oinima aishe ei nde i ninga pandjovo yoye. 37 Omwene, nyamukule nge, opo ovanhu ava va koneke kutya, Oove Omwene Kalunga, ndele Ove to alula omitima davo.” 38 Opo nee omundilo wOmwene wa wila poshi ndele tau xwike po exwikiloyambo noikuni nomamanya, nedu, heeno, tau lafa omeva a li momukangha. 39 Ovanhu aveshe eshi ve shi mona, va wila eombe ndele tava ti: “Omwene Oye Kalunga! Omwene Oye Kalunga!” 40 Ndelenee Elia ta ti kuvo: “Kwateni ovaxunganeki vaBaal. Nande umwe muvo ina ya onhapo.” Ndele Elia okwe va twala kokamulonga kaKison ndele te va dipaele ko.
41 Ndele Elia okwa lombwela Ahab: “Fikama, lya, u ka nwe, osheshi oshihomo shodula tashi udika nokuli.” 42 Opo nee Ahab a fikama a lye ndele a nwe. Ndelenee Elia okwa londa koxulo yaKarmel ndele te linyongamene nokwa twa oshipala shaye pokati keengolo daye. 43 Opo nee ta ti komupiya waye: “Londa ko u ka taalele langhele kefuta.” Ye okwa londa ndele ta liamene ko, ndelenee ta ti: “Kaku na sha!” Oye kwa tya: “Shuna ko vali! Osho ngaha luheyali.” 44 Eshi ye okwa ya ko lutiheyali, omupiya ta ti: “Tala, okalemo kanini ke fike peke lomulumenhu, take litumbu mefuta.” Opo nee ye ta ti: “Fikama, inda u ka lombwele Ahab: ‘Manga etemba loita u ye, opo odula ihe ku kelele.’ ” 45 Ndelenee opo tuu opo eulu alishe la uvikwa koilemo nomhepo. Odula inene ya pauka. Ndele Ahab okwa londa metemba ndele ta i kuJisreel. 46 Ndelenee eke lOmwene la li kombada yaElia, onghee ye e limanga moshiya ndele ta tondoka, a pita komesho aAhab fiyo okuJisreel.