Omukandi wa Belsasar
1 Ouṱuku umwe ombara Belsasar wa ṋanga ozohivirikwa eyovi rimwe komukandi omunene, nowo va nwa pamwe omavinu. 2 Owo ngunda amave nu, Belsasar otja yandja omarakiza wokutja ovinwino noviyaha ovingoldo novisilveri ihe Nebukadnesar mbya huurire mondjuwo ya Muhona mOjerusalem vi kaetwe. Ombara ya raa ovinwino noviyaha mbi vi etwe kokutja oyo nozohivirikwa zayo novakazendu vayo na imba ovambanda ve yenene okunwina mu vyo. 3 Ovinwino noviyaha ovingoldo tji vya etwa, owo avehe va nwina mo omavinu 4 nave tanga oomukuru, mba ungurwa pongoldo nosilveri nongoporo notjitenda nomiti nomawe.
5 Tjimanga otji pa munika eke romundu, noro ra uta okutjanga kekuma rondjuwo youhona nda serurwa nomunoko omuvapa, poṋa ondjerera yomamunine paa i yere nawa tjinene. Nombara ya muna eke ndi ngunda amari tjanga, 6 nu oyo ya tira tjinene nga otjivara tjomurungu we tji tja tanauka, nozongoro zayo tji za uta okuzezera. 7 Noyo ya ravaera nomasa kutja ozondjai nozonganga novatjiwe wozonyose ngave kaisane we. Owo tji va hita, ombara ya tja nai ku wo: “Ngamwa auhe ngu ma sora okuresa omatjangwa nga nokundjimangururira omaheero wawo eye ma zarisiwa ozombanda zouhona ozoserarovazu, nu mosengo ye, ma zarekwa ouketanga oungoldo wondjozikiro, nu ma rire omunane outjatatu omunauvara mouhona.” 8 Ovayandjandunge vombara va ryama popezu, nungwari kapa ri umwe ngwa sora okuresa omatjangwa nga nokumangururira ombara omaheero wawo. 9 Mombamisiro ye omurungu wombara Belsasar wa tanaukira ko tjinene, nozohivirikwa kaaze tjiwa kutja ngaze tjite vi.
10 Ina yombara wa zuva ondokohero ndjaa i tjitwa i ombara nozohivirikwa zayo, narire tja hiti metuwo mu mwa ri omukandi na tja nai komuatje we: “Muhona ombara nga hupe orure! Arikana, o kurungisiwa nu o tivaurisa omurungu woye nao. 11 Pe nomurumendu mouhona woye ngu nombepo yoomukuru ovazere mu ye. Iho tja ri ombara, omurumendu ngwi aa raisa okukara nozondunge ozombwa nondjiviro ombwa nounongo ouwa tjimuna ounongo mbwi woomukuru. Nu iho, ombara Nebukadnesar, we mu zika a rire otjiuru tjozombuke nozondjai nozonganga novatjiwe vozonyose. 12 Eye u tjiwa otjiṋa ngamwa atjihe, nu u nounongo nozondunge mokuhandjaura oturoto noviundikwa na mokuhaka ovihakwa, hinda omundu a kaisane Daniel ngwa rukirwe Beltsasar i ombara, neye me ku raere kutja oviṋa avihe mbi mavi hee tjike.”
Daniel ma mangurura omatjangwa
13 Daniel wa etwa tjimanga komurungu wombara, nombara ya pura nai ku ye: “Oove ngu u ri Daniel, Omujuda omuhuurwa, ngu wa etwa nguno i tate ombara okuza kehi ra Juda are? 14 Ami mba zuu kutja ombepo yoomukuru ovazere i ri move, nokutja u nozondunge nondjiviro nounongo oukumise. 15 Ovayandjandunge nozondjai va etwa ku ami kutja ve rese omatjangwa nga nokundjiraera kutja maye hee tjike, nungwari owo kaave sora okuyandja omaheero wawo. 16 Nambano ami mba zuva kutja ove u muna omaheero omaundikwa nu u handjaura oviundikwa. Tji mo sora okuresa omatjangwa nga nokundjimangururira omaheero wawo, nove mo zarisiwa ozombanda ozoserarovazu, nu mo zarekwa ouketanga oungoldo wondjozikiro mosengo yoye, nu mo rire omunane outjatatu omunauvara mouhona.”
17 Daniel wa zira a tja: “Oviyandjewa vyoye kara na vyo omuini poo vi yandja komundu warwe ngamwa. Ami me ku resere, muhona ombara, imbi mbya tjangwa, nu me ku raere kutja mavi hee tjike.
18 “Ndjambi wOkombandambanda wa zika iho Nebukadnesar a rire ombara onene, nu we mu pa ondjozikiro nounene. 19 Eye wa ri omunamasa tjinene nai nga oviwaṋa nomihoko avihe nomaraka aehe tji vye mu tira nokuzezera. Eye tja vanga okuzepa omundu aa zepa; nu tja vanga okuhupisa omundu aa hupisa. Eye aa yozike poo aa yamburura ngamwa auhe eye ngwaa vanga okuyozika poo okuyamburura. 20 Nungwari eye tjinga e ritongamisa nu a rira otjirangaranga nokutjita outwe, eye otjinga a isiwa ko kotjihavero tje tjouhona ne he tji kara nondengero rukwao. 21 Eye wa rambwa mokati kotjiwaṋa, nomeripuriro we, ya rira otja inga owotjipuka. Eye wa kakara puna ozongoro zokuti ama ri ehozu otja onduwombe nama rara mokuti uriri nao nokuhina puma wama komueme. Korusenina eye wa itavera kutja Ndjambi wOkombandambanda ongu honaparera omauhona aehe wovandu nongu sora okuyeyandja ku ngamwa auhe Eye ngwa toorora.
22 “Nungwari ove, Belsasar, ngu u ri omuzandu we, ko na pu we risusuparisa omuini nandarire kutja avihe mbi iyo vi tjiwa. 23 Ove wa sekamena Muhona weyuru, notji wa eta ovinwino noviyaha mbya huurirwe mondjuwo ye. Ove nozohivirikwa zoye novakazendu voye na imba ovakazendu woye ovambanda mwa nwina omavinu mu vyo namu tanga oomukuru, mba ungurwa pongoldo nosilveri nongoporo notjitenda nomiti nomawe, imba oomukuru mbe ha munu nu mbe ha zuu nu mbe hi notjiṋa ve tjiwa. Nungwari ove ko yozikire Ndjambi ngu tya kutja mo kara nomuinyo poo mo koka, nu wina ngu tya avihe mbi u tjita. 24 Ndjambi opa hindira eke ndi kutja ri tjange omambo nga.
25 “Omambo, nga tjangwa owo nga: ‘Mene, mene tekel ufarsin’ okutja ‘otjivaro, otjivaro, ondjinda, omahaṋeno’. 26 Nowo maye hee nai: ‘Otjivaro’ okutja Ndjambi wa vara omayuva wouhona woye nu we ye eta komaandero; 27 ‘Ondjinda’ okutja ove wa sanekwa kotjisanekero, notji wa munika kutja oove omupupu tjinene; 28 ‘Omaheṋeno’ okutja ouhona woye wa haṋewa mokati, notji wa yandjewa kOvamedi na kOvapersie.”
29 Kamanga Belsasar otja rakiza ovakarere ve kutja ve zarise Daniel ozombanda zouhona ozoserarovazu nu ve mu zareke ouketanga oungoldo wondjozikiro mosengo ye. Neye wa zika Daniel a rire omunane outjatatu omunauvara mouhona. 30 Mouṱuku tjingewo mbo, Belsasar, ombara ya Babilon, otja ṱa; 31 nu Darius, Omumedi, ngwa ri notjiwondo tjozombura omirongo hamboumwe na mbari, otja zikwa mouhona.
Belsasari di ǂûǁares
1 Gao-aob Belsasari ge ǁîb di ǀguiǀoadisi ǂamkhoega ǂûǁare-e dība tsî ǁîgu ǀkha ǂauxûi-e gere ā. 2 Ā gu ǂnôa ra hîab ge Belsasara ge mîmā, în ǃhuniǀuri tsî ǀhaiǀuri xapan, ǁîb îb Nebukadnesari ge Jerusalems di Tempela xu hā-ū hâ ina ǂgâxa-ūhe. ǁÎb ge ǁnāsa ge dī, ǁîb ǂamkhoegu, ǁîb taradi tsî ǁîb xōǀkhātaradi ǁîn ǃnâ nî āga. 3 On ge ǃhuniǀuri xapan, Elob Tempeli Jerusalems ǃnâ mâba xu ge ūhe hâ ina ge ǂgâxa-ūhe tsîn ge ǁîb ǂamkhoegu, ǁîb taradi tsî ǁîb xōǀkhātaradi tsîna ǁîn ǃnâ ge ā. 4 ǁÎn ge ǂauxûiba ā tsî ǃhuniǀurib, ǀhaiǀurib, brons-i, ǂnūǀurib, hain tsî ǀuin ǀkha kurusa eloga gere koa.
5 ǃNapetamaseb ge khoe-i di ǃomma ǂhai tsî gao-ommi di ǂkhanuǂkhanusa ǂnubiǂgoab ai, ǃamǀaekandelari ǃoagu ge xoa. Gao-aob ge ǃomma xoab rase ge mû. 6 Gao-aob ais ge ge ǀhai; ǁîb ge ǁnātikōse ge ǃhuri tsîkha ge ǀnūkha âba ǀkhūb xa gere ǂgâugu. 7 Ob ge gao-aoba ǃgarise ge ǂgai, î gu kēbo-aogu, aimûǀgaru-aogu tsî ǀgamirokō-aogu tsîga ǂgâxa-ūhe tsîb ge nē gā-aigu Babilons diga ǃoa ge mî: “Nē go xoamâihe mîde ga khomai tsî ǁguiǃāba te ǁkhā khoeb hoab ge gao-aosi saraba anahe tsî ǃhuniǀuri khedeba nî ǁgāhe tsî nē gaosis ǃnâ ǃnonaǁîse ǂgaeǂguis ǃnâ nî mâihe.” 8 Gao-aob di ǀapemā-aogu hoagu ge ǂgâxa gu ge, xawe xoamâisa mîde khomai tsî gao-aoba ge ǁguiǃāba ǁoa i. 9 Gao-aob ge kaise ǃaob xa ǃkhōhe tsî ǃaruǀîǀgui ge ǀhai; ǁîb di ǂamkhoegu tsîn ge ge ǀūa-ai.
10 Gao-aos ge gao-aob tsî ǁîb ǂamkhoegu tsîn di ǃhoab di ǂkhupiba ǁnâu tsî ǂûǁareb di ommi ǃnâ ge ǂgâxa. ǁÎs ge ge mî: “Ats gao-aotsa ǀamose ûi re. Tā ǁnātikōse ǃhuri tsî ǀhai re. 11 Sa gaosib ǃnâb ge ǀgui khoeb, ǃanu elogu di gagasa ǁîb ǃnâ ūhâba hâ. Sa îb di gaosis ǁaeb ǃnâ i ge nē khoeb ǁnâuǃāb, ǂans tsî gā-aisib elogu dib khamiba ǁîb ǃnâ ūhâ ǃkhaisa ge ǂanhe. Tsîb ge sa îb Nebukadnesara ǁîba ǃgaidī-aogu, aimûǀgaru-aogu, tsî ǀgamirokō-aogu di danase ge mâi. 12 Nē aob Danieli, gao-aob xa ge Beltsasar ti ǀonǂgaiheb ge ǀō-aisa mās, ǂans tsî gā-aisib, ǁhapode ǁguiǃās tsî ǂganǃgâsiga ǂhaiǂhais disa ūhâ. Daniela sī ǂgai kai, ob ge nē xūn di ǂâibasensa nî mîba tsi.”
Danieli ge xoasa ra ǁguiǃā
13 Danieli ge gao-aob tawa ge hā-ūhe tsîb ge gao-aoba ǁîba ge dî: “Satsa Danielts, Jodeǁî ǃhūsabets, ti îb gao-aob xa ge nēpa Judaba xu a hā-ūhetsa? 14 ǁNâu ta ge go elogu di gagas sats ǃnâ hâ tsîts ǁnâuǃāb, ǂans tsî ǀō-aisa gā-aisib tsîna ūhâsa. 15 ǀApemā-aogu tsî aimûǀgaru-aogu tsîn ge tita ǃoa go hā-ūhe, xoamâisa mîde khomai tsî gu ǂâibasensa nî ǁguiǃāba tese, xawe gu ge go ǁguiǃā ǁoa i. 16 Nēsi ta ge sats ǂganǃgâsa xūna ǂanǂui tsî ǂganǃgâsa ǂâibasende ǁguiǃā ǁkhā ǃkhaisa go ǁnâu. Nē mîde khomai tsîts ga ǁguiǃāba te ǁkhā, ots ge gao-aosi saraba anahe tsî ǃhuniǀuri khedeba nî ǁgāhe tsî nē gaosis ǃnâ ǃnonaǁîse, ǂgaeǂguis ǃnâ nî mâihe.”
17 Ob ge Daniela ge ǃeream: “Sa ǀkhaexūna ūhâbasen tamas ka io ǁîna ǀnî khoe-e mā re, xawe xoasa ta ge khomaiba tsi tsî nî ǁguiǃāba tsi.
18 “Hoan xa ǀGapi Elob ge sa îb Nebukadnesara ǁkhāsib, ǂkhaisib tsî ǃgôasib tsîga ge mā. 19 ǁNā kai ǀgaib Elob xab ge māheba xus ge hoa ǁaedi, ǃhaodi tsî gowagu di khoen ge ǁîba ǃao tsî gere ǀkhūsa. ǁÎb ge ǃgam ǂgaob ra-e ǃgam, ûib ǃnâb ra ūhâ ǂgao-e ǁnāti ǁnāxū, ǀgapiǀgapi ǂgaob ra-e ǀgapiǀgapi tsî ǃgamǃgam ǂgaob ra-e gere ǃgamǃgam. 20 Xawe ǀgapiǂâixa tsîb ge ǃnâudanaxa, ob ge gaosisa ūxūhe tsî ǃgôasib âba ge ǂoaǃnâ. 21 ǁÎb ge khoena xu ge ǁgariǂuihe tsîs ge ǂâis âba xamarin dis khami ge i. ǁÎb ge ǃkhausa dâukin ǀkha hâ, goman khami ǀgâna ǂû tsî soros âba ǀaub xa gere ǀâǀâhe. Hoan xa ǀGapi Elob, ǃhūbaib di gaosigu hoagu ǂama ǀgaiba ūhâ tsîb ǁîga ǂgaob ra khoe-i hoa-e ra mā ǃkhaisab ge mûǂans kōse.
22 “Sats ǁîb ôats, Belsasarts ge nēn hoanats ge ǂan i, xawe ǃgamǃgamsen tama hâ. 23 Sats ge ǃKhūb ǀhommi dib ǃoagu ǀgapiǀgapisen tsî ǁîb di Tempela xu ge hā-ūhe xapana go ǂgâxa-ū, tsî du ge sats, sa ǂamkhoegu, sa taradi tsî sa xōǀkhātaradi tsîdo ǁîn ǃnâ ǂauxûiba goro ā. Tsîts ge ǃhuniǀurib, ǀhaiǀurib, brons-i, ǂnūǀurib, hain tsî ǀuin ǀkha kurusa elogu, mû ǁoa, ǁnâu ǁoa tsî xū-i xare-e ǂan tamaga goro koa. Xawets ge ǁîb di ǃomǁaeb sa ûib kas, ǁōb kas, dīts ra xūn hoan kas hoasa hâ Eloba ǃgôasiba mā tama go i. 24 ǁNā-amagab ge Eloba nē mîde go xoa ǃomma go sî.
25 “Nēdi ge xoamâisa go i mîde: ‘ǃGôa, ǃgôa, ǀnō, ǀgora.’ 26 Tsî nēs ge mîdi di ǂâibasensa: ǃGôa: Elob ge sa gaosis di kuriga go ǃgôa tsî ǁîsa go ǀamǀam. 27 ǀNō: Sats ge ǀnōhe tsî kaise supuse go hōhe. 28 ǀGora: Sa gaosib ge ǀgorahe tsî Medeǁîn tsî Persiaǁîn tsîna go māhe.”
29 Belsasari di mîmās aib ge Daniela gao-aosi saraba anahe, ǃhuniǀuri khedeba ǁgāhe tsîs ge gaosis ǃnâb ǃnonaǁîse, ǂgaeǂguis ǃnâ nî mâ ǃkhaisa ge ǂgaiǂuihe. 30 ǁNā tsuxub ǂûb ǃnâb ge Babilonias gao-aob Belsasara ge ǃgamhe. 31 Tsîb ge ǃnanidisiǀgamǀa kurixa ge i Medeǁîb, Dariusa ge gaosib di ǂgaeǂgui-ao kai.
