Omuprofete Mikaja ma rongo Ahab
(2Eku 18:2-27)1 Oure wozombura ndatu pa kara ohange pokati ka Israel na Sirie. 2 Nungwari mombura oitjatatu Josafat, ombara ya Juda, weya okuhakaena na Ahab, ombara ya Israel.
3 Ahab wa pura kovahongore ve na tja: “Okutjavi tji twa hirimana uriri nokuhinokukotora otjihuro Ramot mOgilead okutjisa ko kombara ya Sirie? Otjo otjetu nu!” 4 Nu Ahab wa pura ku Josafat na tja: “Mo vanga okuyenda puna ami okukarwisa Ramot?”
Josafat wa zira a tja: “Ove tji we rirongere, ami wina me rirongere puna otjimbumba tjandje tjovita na puna ovakavire wina. 5 Nungwari rutenga pura ku Muhona nao.”
6 Ahab otja woronganisa ovaprofete mbu mave ngara omasere yane, e ve pura na tja: “Hi yende okukarwisa otjihuro Ramot?”
Nowo va zira nave tja: “Ketjirwise! Muhona me ku pe outoṋi.”
7 Nungwari Josafat wa pura na tja: “Kape na omuprofete warwe ngu ma sora okutupurira ku Muhona are?”
8 Ahab we mu zira a tja: “Pena umwe, ingwi Mikaja, omuzandu wa Imla. Nungwari ami mbe mu tonda, eye tjinga e he ndji ukire otjiṋa otjiwa, aruhe tjinga e ndji ukira oviwonga uriri.”
Josafat we mu zira a tja: “O tja nao, kako!”
9 Ombara Ahab opa isanena omukarere ombondo wondjuwo youhona ne mu raere kutja a kaete Mikaja tjimanga.
10 Ozombara azeyembari za haama kovihavero vyazo vyouhona potjitondero pendje yomuvero wa Samaria aza zara otupera twazo twouhona; novaprofete avehe va ukira momurungu wazo. 11 Umwe wovaprofete mba wena Sidkija, omuzandu wa Kenana, we riungurira ozonya zovitenda, na tja ku Ahab: “Muhona ma tja nai: ‘Ove mo rwisa Ovasirie nozonya otja inḓa, nga tji we ve yandeke.’ ” 12 Ovaprofete avehe varwe va hungira tjingetjo nave tja: “Karwise Ramot, nove moka toṋa. Muhona me ku pe outoṋi.”
13 Omukarere ngwi ombondo ngwa ya okukapaha Mikaja wa tja nai ku ye: “Ovaprofete avehe varwe va profetera ombara ouṋingandu, nove tjita otja ovakweṋu wina.”
14 Nungwari Mikaja wa zira na tja: “Tjimbe tja Muhona omunamuinyo, ami me hungire imbi Muhona mbi me ndji raere.”
15 Neye tje ya kombara Ahab, eye we mu pura na tja ku ye: “Mikaja, ami nombara Josafat ngatu karwise Ramot?”
Mikaja wa zira a tja: “Twendeye, nu mamu ka toṋa. Muhona me mu pe outoṋi.”
16 Nungwari Ahab we mu zira nai: “Ami hi ku raere ovikando vingapi kutja u hungire ouatjiri porwe ku ami mena ra Muhona?”
17 Mikaja wa zira na tja: “Ami mba muna Ovaisrael avehe ava rimbara kozondunda tjimuna ozonḓu nḓe hi nomurise. Nu Muhona wa tja: ‘Ovandu mba kave nomunane; ve esa ve yende kozoyawo mohange.’ ”
18 Ahab wa tja nai ku Josafat: “Ami mbe ku raera kutja Mika kemee ndji ukire otjiṋa otjiwa aruhe, me ndji ukire oviwonga uriri.”
19 Mikaja wa hungira komurungu na tja: “Nambano puratena ku imbi Muhona mbi ma hungire! Ami mba munu Muhona a haama kotjihavero tje tjouhona meyuru, ovaengeri ve avehe ava kurama posi ye. 20 Muhona wa pura a tja: ‘Owaṋi ngu ma popo Ahab kutja a kaṱire mOramot?’ Ovaengeri tjiva va hungira otjiṋa tjimwe, nu imba ovakwao va hungira otjiṋa tjarwe, 21 nga ombepo imwe tji ya kayenda komurungu, ai ya ku Muhona nai tja: ‘Ami me mu popo.’ Muhona we i pura a tja: ‘Mo mu popo komuhingo uṋe?’ 22 Ombepo ya zira ai tja: ‘Ami me katjita kutja ovaprofete va Ahab avehe ve kore ovizeze.’ Muhona wa tja ku yo: ‘Twende nu u kemupope. Ove moka toṋa.’ ”
23 Nu Mikaja wa mana okuhungira na tja nai ku Ahab: “Pa tjitwa nai. Muhona wa yandjera kutja ovaprofete voye ve ku korere ovizeze. Nungwari Muhona omuini we ku yengera otjiwonga.”
24 Sidkija, omuzandu wa Kenana, wa ya ku Mikaja ne mu tono orupyu kotjitama, na tja ku ye: “Ombepo ya Muhona ya ze mo vi mu ami nai kahungira na ove?”
25 Mikaja wa zira nai: “Ove mo rimunine omuini meyuva ndo tji mo kerihoreka metuwo romokwara.”
26 Ombara Ahab wa rakiza komukarere we umwe na tja: “Kambura Mikaja u mu tware ku Amon, ingwi ongooneya yotjihuro, na ku Joas, omuzandu wombara. 27 Ve raera kutja ve mu twe motjovakamburwa, nu ve mu pe omboroto nomeva uriri, nga tji mba kotoka nokuhinatjipo.”
28 Mikaja wa zira a tja: “Tji wa kotoka nokuhinatjipo, okutja Muhona ka hungirire notjinyo tjandje.” Neye wina wa weza na tja nai: “Auhe weṋu nga puratene ku inga ngu mba hungire.”
Onḓiro ya Ahab
(2Eku 18:28-34)29 Ahab, ombara ya Israel, na Josafat, ombara ya Juda, otji va karwisa otjihuro Ramot mOgilead. 30 Ahab wa tja nai ku Josafat: “Tji matu i kovita, ami me riteturura, nungwari ove mo i awa zara otja ombara.” Ombara ya Israel otji ya ya kovita aye riteturura.
31 Ombara ya Sirie ya rakizire kovatye womatemba wayo wovita omirongo vitatu na yevari kutja ave ha nanene omundu warwe motjirwa, posi yombara ya Israel aiyerike. 32 Nowo tji va muna ombara Josafat, avehe va tjangovasi eye onguri ombara ya Israel, nave mu rwisa. Nungwari Josafat tja ura, 33 owo otji va muna kutja kangu ri ngwi ombara ya Israel, notji va isa okumurwisa. 34 Nungwari Omusirie omurwe wa yumba otjiku ohei na yaha ombara Ahab pomahakaeneno wombanda ye yotjitenda nekwamo. Ahab wa ravaera komuhinge wetemba re rovita a tja: “Mba yahwa!” Tjazumba arire tja raere omuhinge ngwi kutja a pitise etemba motjirwa.
35 Otjirwa ngunda atja handja, ombara Ahab wa haama osemba metemba re rovita a hungamasana nOvasirie. Ombinḓu motjito tje ya ziza, nai urisa etemba pehi moukoto. Nongurova eye otja koka. 36 Kuṱa komahitiro weyuva kwa za ombuze kOvaisrael ndja tja nai: “Omurumendu auhe nga yaruke kehi rawo na kotjihuro tjawo!”
37 Ombara Ahab otja koka. Norurova rwe rwa kapakwa kOsamaria. 38 Etemba re rovita ra kakoherwa poruharwi rwa Samaria, ozombwa ku za rasera ombinḓu ye; novakorondu ve rikohera mu yo otja Muhona punga a heya.
39 Oviṋa avihe vyarwe Ahab mbya tjita, ondjuwo youhona ndja tunga nomayo wozondjou, novihuro avihe mbya tunga, vya tjangwa mEkuruhungi rOzombara za Israel. 40 Ahab tja koka, omuzandu we Ahasia we mu pingena okurira ombara.
Josafat ma rire ombara mOjuda
(2Eku 20:31—21:1)41 Mombura oitjaine youhona wa Ahab, ombara ya Israel, Josafat, omuzandu wa Asa, otja rira ombara ya Juda, 42 e notjiwondo tjozombura omirongo vitatu nandano; neye wa honapara mOjerusalem oure wozombura omirongo vivari nandano. Ina wa ri Asuba, omusuko wa Silhi. 43 Otja ihe Asa ngwa ri po komurungu we, eye wina aa tjiti imbi mbya ri ovisemba komurungu wa Muhona; nungwari ka haṋene ovipunguhiro vyovisenginina, novandu otjaave punguhire ko ozombunguhiro nave twimisire ko ovyomoro omuwa. 44 Josafat wa hangana nombara ya Israel.
45 Oviṋa avihe Josafat mbya tjita, ouvanḓe we novita vye, vya tjangwa mEkuruhungi rOzombara za Juda. 46 Eye wa isa po ovakorondu avehe, ovarumendu novakazendu, mbaa ve karere povipunguhiro vyovisenginina, imbi mbya hupa po okuza koruveze rwa ihe Asa.
47 Ehi ra Edom kara ri nombara; iyari honaparerwa i omuyarukirepo ngwa zikwa i ombara ya Juda.
48 Ombara Josafat wa tungisa ozondjuwozomomeva ozonene zokuyenda kehi ra Ofir okukaeta ongoldo, nungwari ozo za tekera mOesjon-Geber naze ha kayenda komurungu. 49 Ahasia, ombara ya Israel, wa vanga okuyandja ovarumendu ve okukayenda puna ovarumendu va Josafat mondjuwoyomomeva, nungwari Josafat wa panḓa.
50 Josafat wa koka na pakwa mOtjihuro tja David; nomuzandu we Jehoram we mu pingena mouhona.
Ahasia ma rire ombara mOisrael
51 Mombura oitjamurongo na hambombari youhona wa Josafat, ombara ya Juda, Ahasia, omuzandu wa Ahab, wa rira ombara mOisrael; neye wa honapara oure wozombura mbari mOsamaria. 52 Eye wa tura ondjo komurungu wa Muhona, ama kongorere otjihorera tjourunde tjaihe Ahab notjaina Isebel notjombara Jerobeam, ngwa turisire Ovaisrael ondjo. 53 Eye we rikotamena ku Baal ne mu karere, notja pindikisa Muhona, Ndjambi wa Israel, tjimuna ihe ngwa ri po komurungu we.
Kēbo-aob Mikajab ge Axaba ra ǃkhâikhom
(2 Kroniks 18:2-27)1 ǃNona kurigu ǁaeba i ge toro-e Siriab tsî Israeli tsîkha ǁaegu ge hâ tama hâ i, 2 xawe ǃnonaǁî kurib ǃnâb ge Judab gao-aob Josafata, Israeli gao-aob Axab ǁga ge ǃgû.
3 Gao-aob Axab ge ǁîb di ǂamkhoega ǃoa ge mî: “Sago ge Gileadi ǃnâ ǂnôa ǃās Ramots a sada di ǃkhaisa ǃgâise a ǂan, xawe da ge ǁîsa Siriab gao-aoba xu hō-oas ǃaroma xū-i xare-e dī tama hâ.” 4 Tsîb ge Axaba Josafata ge dî: “ǃGûts nî tita ǀkha, Ramots ǃoagu sī nî ǃkhamse?”
Ob ge Josafata ge ǃeream: “Tita ge sats ǀkha a ǀgui, ti toroǃkhamaogu ge a sa tsî ti hāgu ge a sa, 5 xawe aibe ǃKhūb ai dî re.”
6 Ob ge gao-aob Axaba kēbo-aogu, ǁaubexa hakakaidisiga ǂgaiǀhao tsî ǁîga ge dî: “ǃKham ta sī nî Ramots ǃoagu tamas ka io ta nî ǀû?”
O gu ge ǁîga “ǃKham sī, ǃKhūb ǁîs ǂama dansa nî mā tsi xuige” ti ge ǃeream.
7 Xaweb ge Josafata “ǀNî kēbo-ao-i, ǁî-i ǃnâ-u khom ǃKhūba nî dî-e nēpa a ǀkhai?” ti ge dî.
8 Ob ge Axaba ge ǃeream: “ǀGuib ge noxopa hâ, Imlab ôab Mikajaba, xawe ta ge tita ǁîba ǁkhan hâ, tita xab ǀgui ǃgâi xū-i tsîna kēbo tama tsî tsū xūn ǀguina ra kēbo xui-ao.”
Josafati ge “Tā ǁnāti mî” ti ge ǃeream.
9 Ob ge Axaba gao-ommi di ǂamkhoeba ǂgai tsî ge mîmā, îb Mikajaba ǃhaese sī ū.
10 Gao-aob Axab tsî gao-aob Josafati tsîkha ge gao-aosi sarana ana hâse, dāǃnâǃkhais tawa, Samarias dao-ams ais ai tronra âkha ai ge ǂnôa i, tsî gu ge kēbo-aogu hoaga ǁîkha ais ai gere kēbo. 11 ǁÎgu di ǀguib Sedekiab, Kenaanab ôab ge ǂnūǀuri ǁnâkha dībasen tsî ge mî: “Nētib ge ǃKhūba ra mî: ‘Nēkha ǀkhats ge Siriaǁîn ǃoagu ǃkham tsî ǁîna hoaragase nî hîkākā.’ ” 12 Nau kēbo-aogu hoagu ge ǁnās ǁkhāsa ge mî: “Ramots Gileadi ǃnâ ǂnôas ǃoagu sī ǃkham dants nî xuige. ǃKhūb ge dansa nî mā tsi.”
13 Mikajaba ge ǂgaiǃgû sîsabeb ge ǁîb ǃoa ge mî: “Nau kēbo-aogu hoagu ge gao-aob ǃgâiba ǃoa go kēbo, xuige sats tsîna ǁnāti dī, î gao-aob ǃgâib ǃoa ǃhoa re.”
14 Xaweb ge Mikajaba “ǃKhūb a ûitsama ǃkhais ao ta ge ǃKhūb ga mîba te khami nî mî” ti ge ǃeream.
15 Tsî Mikajab ge hā, ob ge gao-aoba ǁîb ǃoa ge mî: “Mikajatse, ǃkham ge sī nî Ramots ǃoagu tamas ka io ǀû ge nî?”
“ǃKham sī, dan go nî xuige. ǃKhūb ge dansa nî mā go” tib ge Mikajaba ge ǃeream.
16 Xaweb ge gao-aoba ge mî: “Mâtikō ǃnāde ta kha nî mîba tsi, tita ǀkhats ga ǃKhūb ǀons ǃnâ ǃhoa, ots amab ǀguiba nî mîba te ǃkhaisa?”
17 Ob ge Mikajaba ge mî: “Tita ge Israeli di toroǃkhamaoga, ǃûi-ao-e ūhâ tama gūn khami gu ǃhomgu ai ǀgaruǀgaruhe hâse ge mû. Tsîb ge ǃKhūba ge mî: ‘ǁÎgu ge ǂgaeǂgui-ao-e ūhâ tama hâ, xuige ab mâb hoaba ǂkhîb ǃnâ oms âb ǁga oa.’ ”
18 Ob ge gao-aob Axaba Josafata ǃoa ge mî: “Mîba tsi tama ta hâ ǁîb tita xa ǃgâi xū-i tsîna kēbo tama tsî tsū xūn ǀguina ra kēbo ǃkhaisa.”
19 ǃAruǀîb ge Mikajaba ge mî: “ǃGâ nēsi tare-eb ǃKhūba ra mîsa. Tita ge ǃKhūba trons âb aib ǂnôase ge mû tsî ǀhomǃgāgu ge ǁîb di hoa ǀkhākha ai ge mâ i. 20 Tsîb ge ǃKhūba ge dî: ‘Tari-e Axaba nî ǃhoaǁnâdana, îb Ramots ǃoa ǃgû tsî ǁnāpa sī ǃgamhe?’ O gu ge ǀhomǃgāga nēba nēti tsî nauba nauti ge mî. 21 Ob ge ǀgui gagaba aisǀkhāb ǁga ǂoaxa tsî ǃKhūb ais ai hā mâ tsî ge mî: ‘Tita ge ǁîba nî ǃhoaǁnâdana’ 22 ‘Mâ ǀgaub ai?’ tib ge ǃKhūba a dî, ob ge gagaba ge mî: ‘Tita ge Axab kēbo-aogu hoaga sī ǂhumiba nî ǃhoa kai.’ Ob ge ǃKhūba ge mî: ‘ǃGû, î sī gāxaǃnâ bi ǁnāsats nî hōbē xuige.’ ”
23 ǃAruǀîb ge Mikajaba ge mî: “ǃKhūb ge ge dī nē kēbo-aogu sagu nî ǂhumiba tsisa, xaweb ge ǃKhūba tsūǀkhāba sats ai nî hā kai.”
24 Ob ge Sedekiaba ǀgūse sī tsî Mikajaba ais ǃnâ ǁapu tsî ge dî: “Mâ ǁaeba xub ǃKhūb di gagaba tita xu ǂoa tsî sats ǀkha ra ǃhoa?”
25 Ob ge Mikajaba “ǁNāsats ge ǂganaga hâ ǃnā-oms ǃnâts ga gaugausents nîse ǂgâ, o nî mû” ti ge ǃeream.
26 Gao-aob ge ǁîb ǂamkhoegu di ǀguiba ge mîmā: “Mikajaba ǃkhō, î ǁîba ǃās ǂgaeǂgui-aob Amonni tsî gaoǀgôab Joasi tsîkha ǁga ǃgû-ū, 27 î ǁîkha mîba, î kha ǃkhō-oms ǃnâ ǂgā tsî pere-i tsî ǁgam-i tsîn ǀguina mā bi, tita ǂuruse nî oahās kōse.”
28 Ob ge Mikajaba ge mî: “ǂUrusets nî oahās karao, ob ge ǃKhūba tita ǃnâ-u go ǃhoa tama hâ i.” Tsîb ge ǃaruǀî “Sago hoago nēsa ǁnâu re” ti ge mî.
Gao-aob Axab di ǁōb
(2 Kroniks 18:28-34)29 ǁNās khaoǃgâ kha ge Israeli gao-aob Axab tsî Judab gao-aob Josafati tsîkha Gileadi ǃnâ ǂnôa ǃās Ramots ǁga ge ǃgû, ǁîsa kha sī nî ǁnāǂamga. 30 Ob ge Axaba Josafata ǃoa “Toroǃkhams ǀkha khom nî tsoatsoas aiǃâ ta ge tita mûǃāhe ta tidese nî ǀkharaǀkharasen, xawe satsa sa gaosaraba ana” ti ge mî. ǁNātib ge Israeli gao-aoba ǀkharaǀkharasen hâse ǃkhams ǃnâ ge ǂgâ.
31 Siriab di gao-aob ge ǃnonadisi ǃkhōdana-aogu ǁîb torokunidi diga ge mîmā, î gu tā ǀnî khoe-i xare-i ǃoagu ǃkham, î gu Israeli gao-aob ǀguiba ǁnāǂam. 32 O gu ge ǁîga gao-aob Josafata gu ge mûo Israeli gao-aob ti ǂâi tsî ǁîba gere ǁnāǂam ǂgao. Xawe Josafati ge ǃau, 33 o gu ge ǁîb Israeli gao-ao tama ǃkhaisa ge ǂan tsî ǁîba sauruǃgonsa ge ǀû. 34 Xaweb ge ǀguib ǁîgu diba ǂā-eb ge ǁkhâuo, Israeli gao-aoba ǁkhaiǁkhausarab a ǂâǁaresa ǃkhaib ǃnâ-u ge ǁkhâuhō. Ob ge ǁîba torokuniǃnari-aob âb ǃoa “Tsuihe ta go xuige dabasen, î ǃkhamsa xu ūǂui te” ti ge mî.
35 Toroǃkhams ge kaise ge ǀgai tsîb ge gao-aoba Siriaǁîgu ǃoa-ai torokunis âb ǀkha ge mâǀgara. ǀHapis âba xu ra ǂoaxa ǀaob ge torokunis ǃnâ gere dâu tsîb ge ǃuia ge ǁō. 36 Tsî sores ǂgâb aiǃâ i ge mîmā-e Israeli toroǂnubis ǃnâ ge ǂgaiǂuihe: “Ab mâ khoeb hoaba ǁîb di ǃhūb tsî ǃās ǁga oa.”
37 ǁNātib ge gao-aoba ge ǁō tsîs ge ǁîb sorosa Samarias tawa sī-ūhe tsî ǁnāpa ge ǁkhōhe. 38 ǁÎb di torokunis ge Samarias di ǀaus tawa a ǁāǃnâhe, on ge arina ǁîb ǀaoba gere tsā tsî di ge ǀai-aodi tsîna ǁnāpa gere ǁāsen. Nēs ge ǃKhūb ge ǀnai mî hâ i khami ge ī.
39 Nau ǃnaeǃkhaidi Axab didi, dīb ge xūn hoan, ǁîb ommi ǂkhoaǁgûgu ǀkha ge anisa ib tsî ǃādi hîab ge kurudi tsîn ge ǃNaeǃkhaidi ǂKhanis Israeli Gao-aogu dis ǃnâ a xoamâisa. 40 Axab ǁōb khaoǃgâb ge ǁîb ôab Ahasiaba ǁîb soas ǃnâ ge gao-ao kai.
Judab gao-aob Josafati
(2 Kroniks 20:31—21:1)41 Hakaǁî kurib Israeli gao-aob Axab ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Asab ôab Josafata ge Judab gao-ao kai. 42 Josafati ge ǃnonadisikoroǀa kurixab a hîa ge gao-ao kai tsî ǀgamdisikoroǀa kuriga Jerusalems ǃnâ gere ǂgaeǂgui. ǁÎb îs ge Asubas, Silhib ôasa. 43 ǁÎb ge ǁîb îb Asab ǁkhāb khami ǃKhūb mûǁae ǂhanuna gere dī, xawe di ge ǀgapigu ai hâ ǀgoreǀîǃkhaide ge hîkākāhe tama hâ i tsîn ge khoena noxopa ǁnāpa gere ǁguiba. 44 Tsî Josafati ge Israeli gao-aob ǀkha ǂkhîba ge dī.
45 Josafati ge dī xūn, ǁîb di ǁkhoaǂgaoxa dīgu tsî torogu hîab ge ǃkhamgu tsîn hoan ge ǃNaeǃkhaidi ǂKhanis Judab Gao-aogu dis ǃnâ a xoamâisa. 46 ǁÎb ge ǁîb îb Asab ǂgaeǂguis ǁaeba xu ge ǃgau hâ i ǀai-aogu hoaga ǃhūba xu ge ǃhaeǂui.
47 Edomǃhūb ge gao-ao-e ge ūhâ tama hâ i tsîb ge ǃnaka ǂnôa gao-aoba ǃhūba gere ǂgaeǂgui.
48 Josafati ge ǃhuniǀurib ǃaroma Ofiri ǁga nî ī doe-omde ge kuru, xawe di ge Esiongebers ǃnâ di ge ǂkhôahe xui-ao ǃnariǂoa tama ge i. 49 Ob ge Axab ôab Ahasiaba Josafati ǃoa “A gu ti khoega sagu ǀkha ǀguipa doe-omdi ǀkha ǃnariǂoa re” ti ge mî, xaweb ge Josafata ǂgao tama ge i.
50 Josafati ge ǁō tsî ǁîb aboxagu di ǀhobas ǃnâ Davidi ǃĀs ǃnâ ge ǁkhōhe tsîb ge ǁîb ôab Joramma ǁîb soas ǃnâ ge gao-ao kai.
Israeli gao-aob Ahasiab
51 Disihûǀaǁî kurib Judab gao-aob Josafati ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Axab ôab Ahasiaba ge Israeli gao-ao kai tsîb ge ǀgam kurikha Israela ge gaoǂam. 52 ǁÎb ge ǁîb îb Axab tsî ǁîb îs Isabels tsîra tsî gao-aob Jerobeammi Israelǁîna ge ǁore kaib ǁkhāb khami ǃKhūb mûǁae ǂhanu tamana ge dī. 53 ǁÎb ge Baala ǃoaba tsî ǀgoreǀî tsî ǁîb îb ǁkhāb khami ǃKhūb Israeli di Eloba ge ǁaiǁai.
