Abimelek ta ningi ohamba
1 Ndele Abimelek yaJerubbaal okwa ya kuSekem kovapambele vaina, ndele okwa popya nepata alishe laina ndele ta ti: 2 Popyeni momatwi oonakukala muSekem, mu tye: “Shilipi shiwa kunye, nokutya ovalumenhu omilongo heyali, aveshe ovana vaJerubbaal, tave mu pangele, ile omulumenhu umwe te mu pangele? Ndele dimbulukweni nokutya, aame ekipa leni nombelela yeni.” 3 Opo nee ovamwaina vaina, eshi va popya eendjovo edi adishe momatwi oonakukalamo muSekem molwaye, omitima davo da ama kuAbimelek noku mu shikula, osheshi vo tava ti: Ye omumwameme omulumenhu. 4 Vo ove mu pa eeshekeli omilongo heyali oisiliveli yomongulu yaBaal-Berit, nado Abimelek okwe liongelifa nokufuta ovalofu novakolokoshi, ndele vo ove mu shikula. 5 Ndele ye okwa ya mo meumbo laxe muOfra, nokwa dipaela kemanya vamwaina vovalumenhu, ovana vaJerubbaal, omilongo heyali. Ndele Jotam, onghelo yaJerubbaal okwa xupa po, osheshi ye okwa hondama. 6 Opo nee oonakukalamo aveshe muSekem neumbo alishe laMillo la ongala, ndele la ninga Abimelek ohamba momwandi mule puSekem.
Omakumbiko aJotam
7 Vo eshi ve shi shiivifila Jotam, ye okwa londa a kala ofika koxulo yomhunda yaGerisim nokwa yelula ondaka yaye, ta ingida ta ti kuvo: “Pwilikineni nge, nye oonakukalamo muSekem, opo Kalunga a shiive oku mu pwilikina.
8 “Efiku limwe omiti da ya di ke livaekele ohamba, ndele da lombwela olumono: ‘Ninga ohamba yetu!’ 9 Ndelenee olumono le va lombwela: ‘Ame ndi efe mbela omaadi ange molwao oikalunga novanhu tava pandula nge, ndi ye ngeno ndi linyenganyenge kombada yomiti?’
10 “Opo nee omiti da lombwela omukwiyu: ‘Ila, u ninge ohamba yetu.’ 11 Ndelenee omukwiyu we di lombwela: ‘Ndi fiye po ngeno ounyenye wange noiimati yange iwa, ndi linyenganyenge kombada yomiti?’
12 “Opo nee omiti da lombwela omuviinyu: ‘Ila, u ninge ohamba yetu.’ 13 Ndelenee omuviinyu we di lombwela: ‘Ndi fiye po omaviinyu ange, aa taa hafifa Kalunga novanhu, ndi linyenganyenge kombada yomiti?’
14 “Opo omiti adishe da lombwela eno: ‘Ila, u ninge ohamba yetu!’ 15 Ndele eno la lombwela omiti: ‘Nye ngeenge mwa hala shili okuvaeka nge, ndi ninge ohamba yeni, ileni hano, mu yaame momudile wange. Ndelenee ngeenge hasho, omundilo tau di meno, tau lungwinifa po omiti omisederi domuLibanon.’
16 “Onye ngeenge mwa longa tuu paife pashili nopauyuki, mokuninga Abimelek ohamba, nongeenge mwa ningila Jerubbaal neumbo laye ouwa, nongeenge mwe mu alulila pailonga yomake aye, 17 onye ava tate e mu lwila nokwe liekelela omwenyo waye molweni, ndele e mu xupifa momake Ovamidian, 18 ndelenee nena eli nye mwa twa ondubo neumbo latate, novana vaye ovalumenhu, ovalumenhu omilongo heyali mwe va dipaa kemanya ndele mwa ninga Abimelek, omona womupika waye, ohamba yoonakukalamo muSekem, shaashi ye omumwanyoko. 19 Nye ngeenge mwa longa tuu nena eli pashili nopauyuki naJerubbaal neumbo laye, kaleni hano nokuhafela Abimelek, naye ne mu hafele yo. 20 Ndelenee ngeenge hasho, omundilo nau dje mo muAbimelek, nau lungwinife po oonakukalamo muSekem neumbo laMillo. Nomundilo nau dje moonakukalamo muSekem nomeumbo laMillo nokulungwinifa po Abimelek.” 21 Opo nee Jotam okwa faduka po nokwa ya onhapo muBeer, noko a kala omolwomumwaina Abimelek.
Enyonauko lOvasikem nolaAbimelek
22 Abimelek eshi a pangela Israel omido nhatu, 23 Kalunga okwa tuma ko omhepo ii, pokati kaAbimelek noonakukalamo muSekem, noonakukalamo muSekem ove liteeka Abimelek, 24 opo oukolokoshi wa ningilwa ovana ovamati omilongo heyali vaJerubbaal u handukilwe, ndele ye opo a tule ohonde yavo komumwaina Abimelek, ou e va dipaa, nosho yo koonakukalamo muSekem, ava va pameka omake aye a dipaa ovamwaina ovalumenhu. 25 Noonakukala muSekem va tula ovanangeli keexulo deemhunda, ndele ava va nyeka keshe umwe, ou a enda nondjila oyo nokukoya opo. Eshi sha shiivifilwa Abimelek.
26 Opo nee Gaal yaEbed e uya novamwaina ndele va ya kuSekem. Noonakukala muSekem ve mu lineekela. 27 Ndele vo va ya komapya ndele va teta eeviinyu domoikokola yavo yomiviinyu, ndele va kola eeviinyu ndele tava dana oshivilo sheteyo. Vo ova ya mo mongulu yoshikalunga shavo, va lya nova nwa, ndele tava tuku Abimelek. 28 Opo nee Gaal yaEbed ta ti: “Abimelek olyelye naSekem oshike, tu mu longele? Ye tu shii omona omulumenhu waJerubbaal, naSebul ye elenga laye loshilando? Longeleni ovalumenhu vaHamor, xe yaSekem. Molwashike ngeno tu mu longele? 29 Akutu, ovanhu ava ngeno va li meke lange, ngeno handi taataa Abimelek! Ndele mokupopya Abimelek ye ta ti: ‘Hapupalifa omatanga ovakwaita voye, nde to i.’ ” 30 Sebul, omukulunhu woshilando, eshi a uda eendjovo daGaal yaEbed, okwa handuka 31 nokwa tumina Abimelek puAruma ovatumwa va tye: “Tala, Gaal yaEbed novamwaina vaye ovalumenhu ve uya kuSekem, ndele tala, oshilando have shi twifa ondubo naave. 32 Lipyakuduka hano oufiku nye nomatanga ovakwaita aa e li pwoove, ndele tula ekulwila moixwa. 33 Opo nee etango ngeenge tali piti ove to dulu, ongula inene, okufikama nokuhomona oshilando. Ndele ye nomatanga aye aa e li puye taa piti mo taa i kwoove, mu ningila ngaashi she ku wapalela.” 34 Opo nee Abimelek nomatanga aye aeshe ovakwaita, aa a li puye, ove lipyakuduka ndele va tula ekulwila eengudu nhee puSekem. 35 Ndele Gaal yaEbed okwa pita pondje ndele okwa kala ofika poshivelo shoshilando. Abimelek nomatanga aeshe aa a li puye mekulwila eshi va fikama, 36 Gaal okwa mona omatanga, ndele ta ti kuSebul: “Tala, taku di ovanhu tava londoloka keexulo deemhunda.” Ndelenee Sebul ta ti kuye: “Ove ou wete omididimbe deemhunda da fa ovalumenhu.” 37 Ndele Gaal okwa diinina ta ti: “Tala, otaku di ovanhu pokati koshilongo nongudu imwe tai di kOmwandi wovalodi.” 38 Opo nee Sebul ta ti kuye: “Okanya koye openi ke li eshi wa tile: Abimelek olyelye tu mu longele? Oo omatanga ovakwaita, ove wa dina. Fikama hano u va lwife.” 39 Opo nee Gaal okwa fikama komesho yoonakukalamo muSekem ndele ta lu naAbimelek. 40 Ndelenee Abimelek okwe mu shikula, ndele ye okwa ya onhapo komesho yaye, ndele vahapu va fila poshivelo shoshilando. 41 Ndele Abimelek a fyaala muAruma, ndelenee Sebul okwa taataa Gaal novamwaina, ndele vo va li inava mona onhele okukala mo vali muSekem.
42 Ndele mefiku la shikula ovanhu eshi va pita mo va ya moixwa, osho sha shiivifilwa Abimelek. 43 Onghee hano ye okwa kufa omatanga aye nokwe a tukula meengudu nhatu nokwe a tula mekulwila moixwa. Ye eshi a mona, ovanhu tava di moshilando, okwe va totela nokwe va dipaa po. 44 Osheshi Abimelek nomatanga aa a li puye a tondokela mo, ndele va kanghama poshivelo shoshilando, neengudu dikwao mbali da totela aveshe ava va li moixwa ndele ve va dipaa po. 45 Ndele efiku olo alishe Abimelek okwa lwifa oshilando nokwa nangala oshilando ndele ta dipaa ovanhu ava va kala mo nokwa ngumauna po oshilando ndele te shi undu omongwa. 46 Oonakukalamo moshungongulu yaSekem eshi ve shi uda va ya mekololo lotembeli yaEl-Berit. 47 Ndele Abimelek eshi a shiivifilwa nokutya, oonakukalamo aveshe vomoshungongulu yaSekem va ongala, 48 Abimelek nomatanga aeshe aa a li puye, ova londa komhunda yaSalmon. Ndele Abimelek okwa kufa pamwe naye omakuva nokwa ka po oshitai shomuti ndele e shi leka kepepe laye, ndele okwa lombwela ovakwaita ava va li puye ndele ta ti: Nye mu wete nge eshi handi ningi, shi ningeni diva ngaashi ame. 49 Opo nee ovakwaita yo, keshe umwe, a ka oshitai shaye, ndele va shikula Abimelek ndele ve i ekela kekololo ndele va tema kombada yalo, opo ovanhu aveshe vomoshungongulu yaSekem, ovalumenhu novakainhu ve fike ngeno peyovi limwe, va fya.
50 Opo Abimelek okwa ya kuTebes nokwe shi fitikinina ndele te shi nangala. 51 Ndelenee pokatielela koshilando mwa li oshungongulu ya pama. Omo ovalumenhu aveshe novakainhu noonakukalamo aveshe vomoshilando va ya mo onhapo, ndele va idila po konima yavo, ndele va londa kombada yoshungongulu. 52 Ndele Abimelek e uya fiyo okoshungongulu ndele te shi lwifa, ndele ye okwe uya popepi noshivelo shoshungongulu, ye e shi xwike po nomundilo, 53 omwalikadi umwe okwa ekela emanya loshini komutwe waAbimelek ndele a tatula oluwewe lomutwe waye. 54 Opo nee ye okwa ifana diva omupiya waye, omuhumbati woilwifo yaye, ndele ta ti kuye: “Pweya mo eongamukonda loye, ndele to dipaa nge vo vaha shiive okutya: omukainhu e mu dipaa.” Opo nee omupiya waye e mu twa eongamukonda la tyuuka, ndele ta fi. 55 Novalumenhu Ovaisraeli eshi va mona nokutya, Abimelek okwa fya, keshe umwe a ya kombulavo. 56 Osho ngaha hano Kalunga okwa alulila Abimelek owii, ye e u ningila xe mokudipaa ovamwaina vaye ovalumenhu omilongo heyali. 57 Nowii aushe wovalumenhu vomuSekem Kalunga e u alula kombada yomitwe davo. Netulomutima laJotam yaJerubbaal le uya kombada yavo.
Abimelek
1 Abimelek yaGideon okwa yi kuShekem, nkoka kwa kala ezimo lyayina, 2 e te ya lombwele: “Oshike shi mu vulile oshikwawo? Okupangelwa kaalumentu omilongo heyali, ayehe aana yaGideon, nenge okomulumentu gumwe? Dhimbulukweni kutya Abimelek oye omukweni gwomekoto.” 3 Aakwawo yayina oye shi lombwele aalumentu Aashekem, mboka ya tokola okulandula Abimelek, oshoka omukwawo. 4 Oye mu pe iimaliwa iisiliveli omilongo heyali ya zi motempeli yaBaal-Berit, Abimelek nokwa thitha nayo aantu yaamakaha naakolokoshi. 5 Okwa yi koohe kuOfra, nokemanya limwe okwa dhipagele ko aamwahe omilongo heyali, aana yaGideon. Ihe Jotam, onkelo yaGideon, okwa holama ye ina dhipagwa. 6 Nena aalumentu ayehe yaShekem noyaBetmillo oya yi komwandi gwiidhila kuShekem, nkoka ya ningi Abimelek omukwaniilwa.
7 Jotam sho e shi uvu, okwa londo kondungu yondundu Garizim nokwe ya igidha a ti: “Pulakenii ndje, ne aalumentu yaShekem, opo Kalunga e mu pulakene! 8 Konalenale omiti odha li dha gongala, dhi ihogololele omukwaniilwa. Odha lombwele omuholivi: ‘Ninga omukwaniilwa gwetu.’ 9 Omuholivi ogwa yamukula: ‘Ndi ethe ooholivi dhandje hadhi zi omagadhi haga simanekitha ndje kaantu nokiikalunga, opo ndi mu pangele? Aawe.’ 10 Nena omiti odha lombwele omukwiyu: ‘Ila, u ninge omukwaniilwa gwetu.’ 11 Ihe omukwiyu ogwa yamukula: ‘Ndi ethe oonkwiyu dhandje oontoye, ngaye ndi mu pangele? Aawe.’ 12 Opo ihe omiti odha lombwele omuviinu: ‘Ila, u ninge omukwaniilwa gwetu.’ 13 Ihe omuviinu ogwa yamukula: ‘Ndi ethe omaviinu gandje haga nyanyudha aantu niikalunga, ngaye ndi mu pangele? Aawe.’ 14 Osho ngaaka omiti adhihe odha lombwele eno: ‘Ila, u ninge omukwaniilwa gwetu.’ 15 Eno olya yamukula: ‘Ngele omwa hala shili, ndi ninge omukwaniilwa gweni, nena ileni, mu gondje momuzile gwandje. Ngele itamu shi ningi, nena omulilo nagu ndwafuke miitayi yandje yomakwega notagu fike po omisedeli dhaLibanon.’ ”
16 Jotam okwa tsikile ko a ti: “Omwa kala tuu moshili nomuuyuuki, sho mwa ningi Abimelek omukwaniilwa gweni? Omwa simaneke tuu Gideon nokuninga nawa egumbo lye, ngaashi e shi ilongela? 17 Dhimbulukweni kutya tate okwa li e mu kondjele. Okwa hupula omwenyo gwe, opo e mu hupithe kAamidiana. 18 Ihe nena ndjika otamu kondjitha ezimo lyatate. Omwa dhipagele oyana aalumentu omilongo heyali kemanya limwe. Omukweni Abimelek, omuna gwohonda, omwe mu ningi omukwaniilwa gwaShekem. 19 Ngashingeyi ano shono mwe shi ningile Gideon negumbo lye, ngele oshu uka noshoshili, kaleni mu na ombili naAbimelek, naye na kale nombili nane. 20 Ihe ngele hasho, nena omulilo nagu ndwafuke muAbimelek, gu tyotyomeke aalumentu yaShekem naBetmillo. Omulilo nagu ndwafuke nomaalumentu yaShekem naBetmillo, gu lungunithe Abimelek.” 21 Ano Jotam sho a li a tila omumwahe Abimelek, okwa fadhuka po nokwa yi, a ka kale muBeer.
22 Abimelek okwa pangele Israel omimvo ndatu. 23 Nena Kalunga okwa tula etondathano pokati kaAbimelek naalumentu yaShekem noya tukulilathana iipotha. 24 Shika osha ningilwa okugeelela uutoni waAbimelek naalumentu yaShekem, mboka ya li ye mu kingika okudhipaga aana yaGideon omilongo heyali. 25 Aalumentu yaShekem oya tula aalangeli koondungu dhoondundu, noya yugu ayehe mboka taa piti po. Abimelek okwe shi hokololelwa.
26 Nena Gaal yaEbed okwe ya kuShekem naamwayina, naalumentu yaShekem oye mu inekele. 27 Oya yi ayehe komayana gawo gomiviinu e taa toonona omandjembele e taa ga kolo omaviinu e taa hanga oshituthi. Oya yi motempeli yoshikalunga shawo, moka ya li e taa nu noya nyana Abimelek. 28 Gaal okwa ti: “Tse aantu twa tya ngiini ano muShekem? Omolwashike tatu longele Abimelek? Oye olye nokwa zi peni? Omuna gwaGideon! Sebul oye elenga lye, ihe oshike tatu mu longele? Vulikeni kunyokokulu Hamor, omutoti gwezimo. 29 Ando ndi kale te wilike oshigwana shika, ando otandi shi kanyutulula kuAbimelek! Onda hala ndi tye kuye: ‘Ikolelela! Koleka omatanga goye e to ya okukondja!’ ”
30 Sebul, omuleli gwoshilando, okwa geye, sho a kundana omulombo gwaGaal. 31 Okwa tumu aatumwa kuAbimelek puAruma, ya tye: “Gaal yaEbed naamwayina oye ya kuShekem noitaa ke ku pitika nando, u kale moshilando. 32 Onkee ano ngoye naantu yoye zii ko uusiku, mu ye koshilangela kelundu. 33 Ngula penduka pepito lyetango, u ponokele oshilando ohaluka. Gaal sho te ya naantu ye oku ku kondjitha, ya gopagula, ngaashi tashi vulika.”
34 Osho Abimelek naantu ye oya yi uusiku e taa holama pondje yaShekem momatanga gane. 35 Abimelek naantu ye sho ya mono Gaal ta zi mo e ta thikama posheelo shoshilando, oya hololoka mo miilangela yawo. 36 Gaal okwe ya e ta ti kuSebul: “Heyi! Tala! Aalumentu oombeya taa ya taa zi koondundu.” Sebul okwa yamukula: “Kaye shi aantu, ndhoka omizizimba monyonga yondundu.”
37 Gaal okwa ti ishewe: “Tala nduno! Aalumentu oombeya taa kuluka taa ende kombanda yondundu, nongundu yimwe oya lambalala ondjila ya za komwandi gwiidhila.”
38 Nena Sebul okwa ti kuye: “Okana koye hoka wa lenga ho, oke li peni? Ndishi owa ti, oshike tatu longele omulumentu nguno Abimelek? Mbaka oyo aalumentu mboka wa popi nondhino. Ya matukila nduno, oyo mbo!” 39 Gaal okwa wilike aalumentu yaShekem e ta kondjitha Abimelek. 40 Gaal okwa fadhuka po, naAbimelek okwe mu landula. Oyendji oya li ye ehamekwa, unene posheelo shoshilando. 41 Abimelek okwa kala muAruma, naSebul okwa tidha Gaal naamwayina muShekem, opo yaa kale mo we.
42 Esiku lyanofu Abimelek okwa dhimbulula kutya Aasikem oya dhiladhila okuya ondapo momalundu. 43 Onkee a kutha aantu ye e te ya topola momatanga gatatu, ya ka langele momalundu. Sho a mono aantu ya thigi po oshilando, okwa hololoka ko, opo e ya dhipage. 44 Abimelek nongundu ye manga taa matuka yu uka komweelo gwoshilando, ye gu tonatele, omatanga omakwawo gaali oga ponokele aantu momalundu e taye ya dhipaga ayehe. 45 Olugodhi olwa tsikile esiku alihe. Abimelek okwa kwata oshilando, a dhipaga aantu yasho e te shi hanagula po noku shi gunda uuzigo.
46 Ano aawiliki ayehe mepopilongulu lyaShekem sho ye shi uvu, oya ka holama mohote yomotempeli yaBaal-Berit. 47 Abimelek okwa lombwelwa kutya oya gongala nkoka, 48 onkee okwa yi a londo kondundu Salmon naalumentu ye. Oko a kutha ekuya e ta tete oshitayi shomuti e te shi leke kepepe lye.
49 Osho ngaaka omulumentu kehe a tete oshitayi shomuti, noya landula Abimelek noya ndumbike iiti pohote. Oye yi tomeke, manga aantu ye li meni; aantu ayehe yomohote noya lokotele mo komulilo. Mbaka oya li aalumentu naakiintu ye thike peyuvi.
50 Nena Abimelek okwa yi kuTebes e ta kondeke oshilando e te shi kwata po. 51 Oshilando osha li shi na epopilongulu lya kola. Aantu ayehe, aalumentu naakiintu, naawiliki wo, oya ka holama ya matukile mo. Oyi ipatele mo e taa yi pombanda. 52 Abimelek sho e ya, a matukile epopilongulu, okwa yi komweelo, opo e li tomeke. 53 Ihe omukulukadhi gumwe oku umbu oshikweyithilomanya e tashi mokola nokunyanyula omutse gwe. 54 Abimelek okwi igidha nziya omumati omuhumbati gwomatati ge e te mu lombwele: “Pweya mo egongamwele lyoye, u dhipage ndje. Inandi hala taku tiwa kutya omukulukadhi a dhipaga ndje.” Omumati okwe mu tsu e ta si. 55 Aaisraeli sho ya mono Abimelek a si, oya shuna kaandjawo.
56 Osho Kalunga okwa galulile Abimelek shoka a ningile egumbo lyahe mokudhipaga aamwahe omilongo heyali. 57 Kalunga a talitha wo aalumentu yaShekem uudhigu moluugoyoki wawo, ngaashi Jotam yaGideon a ti, sho e ya tula omutima.