Ondjodi onhivali yaNebukadnesar
1 Ohamba Nebukadnesar ta lombwele ovakwaunyuni aveshe noiwana aishe nomalaka aeshe, e li kombada yedu alishe: “Ombili yeni nai kale inene! 2 Osha wapalela nge ndi shiivife omadidiliko noikumwifa ei Kalunga wOkombadambada e i ningila nge.
3 Omadidiliko aye aa manene ngahelipi
noikumwifa yaye i neenghono di fike peni?
Ouhamba waye waalushe,
nepangelo laye otali kala fiyo okoludalo noludalo.
4 “Aame, Nebukadnesar, nda kala ndi netulumuko mongulu yange nelao mouhamba wange. 5 Onda twa ondjodi, ndele oya tilifa nge, nonda li ndi neendjodimoniko momutala wange, nomamoniko aa omomutwe wange a kanifa ombili yange. 6 Opo nee ame onda lombwela ovanongo aveshe vomuBabilon va shivwe ve uye koshipala shange, opo va tomonene nge ondjodi ei. 7 Ndele ovanongo, eendudu, Ovakaldea novakoneki veenyofi ve uya, ndele ame onde va hepaululila ondjodi ei, ndelenee vo ova nyengwa oku i tomonena nge. 8 Opo nee hauxuuninwa Daniel e uya koshipala shange, oye tuu ou a lukilwa kalunga kange Beltesasar, ndele muye omu nomhepo yookalunga vayapuki. Ndele ame onde mu hepaululila ondjodi: 9 Oove Beltesasar, omukulunhu wovanongo ame ondi ku shii, nokutya mwoove mu nomhepo yookalunga vayapuki, ndele kape noshinima sha holekwa, tashi ku nyenge oku shi holola. Hepaululile nge hano omamoniko ondjodi yange nefatululo lao li tonga. 10 Ndele omamoniko omomutwe wange nda li nda mona momutala wange, oyaa: Onda mona, ndele tala, omuti wa mena pokati kounyuni ndele wo wa li mulemule. 11 Ndele omuti wakula nowa pama, ndele oxulo yao ya hanga fiyo okeulu, ndele wa monika kominghulo dedu alishe. 12 Omafo ao a li mawa noiimati yao oya li ihapu. Ndele aveshe va mona muo eendja. Oifitukuti yomoixwa oye likongela omudile meni lao, needila dokeulu oda kala moitai yao, heeno, ombelela aishe oya mona eendja kuwo.
13 “Ndele onda mona memoniko lomomutwe wange, eli nda li nda mona momutala wange, ndele tala, omweengeli muyapuki a dja meulu ndele ta kulukile poshi. 14 Ndele ye okwa ingida mokule ndele ta ti ngaha: ‘Keni po omuti ou, teteni oitai yao, pweyeni ko omafo ao, nye mu ke lihanife oiimati yao. Oifitukuti nai tembuke momudile wao needila dokeulu moitai yao. 15 Ndelenee oshifidi nomidi dasho nadi fyaale medu, sho shi kale momwiidi womoixwa, sha mangifwa omalyenge oivela ilaula noitwima. Na tutikwe komume yokeulu, nomwiidi womoixwa nau ninge eendja daye ngaashi oshimuna. 16 Omutima waye nau shituke, kau fi vali omutima womunhu, oye ta pewa omutima woshilyani. Nomafimbo aheyali nae mu xulile po ngaha. 17 Oshinima eshi osha pangelwa momhangela yovaengeli nokondjovo yovayapuki, opo ovanamwenyo va shiive nokutya, ou wOkombadambada e kwete eenghonopangelo kombada yoilongo yovanhu, ndele te i yandje kwaau Ye a hala, nomufyoonelela Ye ote mu tula mepangelo.’ 18 Emonikondjodi olo tuu olo, ame, ohamba Nebukadnesar, nde li mona. Ndele ove, Beltesasar, shiivifile nge etomono, osheshi ovanongo aveshe vomouhamba wange ova nyengwa oku li tomona. Ndelenee ove ito nyengwa, osheshi mwoove omu nomhepo yookalunga vayapuki.”
19 Opo nee Daniel, ou a ifanwa Beltesasar, okwa li a haluka okafimbo, omadiladilo aye okwe mu tilifa. Ndele ohamba oya popya tai ti: “Beltesasar, ondjodi netomono layo inali ku tilifa.” Beltesasar okwa nyamukula ndele ta ti: “Omwene wange, ondjodi nai uye kombada yovatondadi voye netomono layo nali uye kombada yovanaita naave. 20 Omuti ou ove we u mona, ou wakula nowa pama, noxulo yao ya twa meulu naau wa monika kombada yedu alishe, 21 omafo ao a li mawa noiimati yao ihapu nomuwo omwa li eendja daaveshe, koshi yao oifitukuti yomoixwa ya kala mo nomoitai yao eedila dokeulu oda li mo; 22 omuti ou oove, ohamba, wa ninga omunene nowa pama, efimano loye la hapupala nola twa fiyo okeulu nepangelo loye fiyo okexulilo ledu. 23 Ndele ohamba, eshi ya mona omweengeli muyapuki, a dja meulu nokwa kulukila poshi neendjovo edi: ‘Keni po omuti ou, nye mu u nyone po, ndelenee oshifidi shao nomidi dasho nadi fyaale medu, shi kale momwiidi womoixwa, sha mangwa omalyenge oivela ilaula noitwima, nashi tutikwe komume yokeulu nomwiidi womoixwa nau ninge eendja daye, ngaashi oimuna fiyo omafimbo aheyali nae mu xulile po,’ 24 ohamba, etomono netokolo laau wOkombadambada, la hanga omwene wange, oleli: 25 Ove to tewa mo mokati kovanhu, ndele to ka kala pamwe noifitukuti yomoixwa, oto ka pewa omwiidi ngaashi eengobe, oto ka kala wa tuta komume yokeulu; ndele osho ngaho ove to pitifa po omafimbo aheyali, fiyo to ka shiiva, ou wOkombadambada oha pangele oshilongo shovanhu ndele te shi pe ou Ye a hala. 26 Ndele eshi kwa tiwa, oshifidi shomuti nashi fyaale mo medu, otashi ti, ouhamba woye to u tuvikililwa, ndele to u peululwa, ngeenge wa shiiva, kutya eulu li neenghonopangelo. 27 Onghee hano, ohamba, epukululo lange nali ku wapalele: liteeka oulunde woye nokudiinina ouyuki; liteeka owii woye nokufila eehepele onghenda. Okukala kwoye kwombili pamwe taku ku kalelele.”
Okuya eenghwengu nokuninipikwa kwaNebukadnesar
28 Oinima aishe ei oya shakeneka ohamba Nebukadnesar: 29 Eehani omulongo nambali eshi da pita po, ohamba eshi ya li tai lyange kombada yongulu youhamba waye muBabilon. 30 Ohamba oya popya tai ti: “Babilon shinene hasho tuu eshi, ame nde shi tungifa eenghono dange dihapu, shi ninge ouhamba, nde shi tungila etumbaleko leenghonopangelo dange.” 31 Ohamba manga inai mana okupopya eendjovo odo, ondaka oya dja meulu tai ti: “Ove, ohamba Nebukadnesar, oto lombwelwa: oshilongo we shi kufwa. 32 Ndele to tewatewa mokati kovanhu, ndele to ka kala pamwe noifitukuti yomoixwa, to ka lya omwiidi ngaashi eengobe, ndele ove oto ka pitifa po omafimbo aheyali, fiyo oto ka shiiva nokutya, ou wOkombadambada oku neenghono okupangela oshilongo shovanhu noku shi pa ou Ye a hala.” 33 Divadiva ondjovo ei oya wanifilwa Nebukadnesar. Ye okwa tewa mo mokati kovanhu, ndele ta li omwiidi ngaashi eengobe, nomume yokeulu oya tutika olutu laye fiyo eexwiki dokomutwe waye oda tumhilwa da fomenya onhwa, neenyala oda hongomoka mo da feenyala deedila.
34 “Ndele efimbo eli eshi la xula po, ame Nebukadnesar, onda yelula omesho ange keulu, ndele eendunge dange oda alukila nge, ndele nda pandula ou wOkombadambada, ndele nda hambelela nokufimaneka ou ta kala fiyo alushe,
ou e nepangelo tali kala fiyo alushe,
noshilongo shaye tashi kala fiyo okoludalo noludalo.
35 Noonakukala kombada yedu otava talwa ovo vongaho.
Ngaashi Ye a hala osho ta ningile omatanga ovakwaita vomeulu
noonakukala kombada yedu.
Ndele kape na ou ta dulu okukelela eke laye
noku mu lombwela: Oto ningi shike?
36 Mefimbo tuu linya onda alulilwa eendunge neenghonopangelo dange nefimano lange ola alulilwa nge okefimano loshilongo shange. Nomalenga ange novakulunhu ova ila nge ndele ame nda nangekululwa moshilongo shange. Neenghonopangelo dange oda hapupala unene neenghono. 37 Aame Nebukadnesar, paife ohandi hambelele ndele handi tumbaleke ndele handi fimaneke Ohamba yomeulu! Oilonga yaye aishe oyo yoshili, neendjila daye oda yuka. Oye ta dulu okuxutula ava hava ende melinenepeko.”
Ondjodhi ontiyali yaNebukadnezzar
1 Omukwaniilwa Nebukadnezzar okwa tumu elaka kaantu yomiigwana ayihe, momaludhi nomomalaka agehe muuyuni tali ti: “Otandi mu kundu! 2 Pulakeneni ehokololo lyandje lyiilongakumithi niilongandhindhiliko mbyoka Kalunga gwokombandambanda e yi ulukile ndje.
3 “Iilongankumwe iinene ngiini
Kalunga e yi tu ulukile!
Iilongandhindhiliko oyoonkondo ngiini
mbyoka e yi longo!
Kalunga ota kala omukwaniilwa sigo aluhe;
oye ta ka lela aluheluhe.
4 “Onda li ndi li nawa muuwa wandje, te nyanyukilwa elago enene. 5 Ihe onda yaguma ondjodhi ontilithi nonda mono omamoniko guugelele, manga nda li nda kotha. 6 Onda gandja elombwelo, aanongo ayehe yomuBabilon ye etwe kungame, opo ya fatululile ndje ondjodhi yandje. 7 Nena aayanekeli ayehe, oonganga, oompulile naakonekinyothi oye ya mo, nonde ya hokololele ondjodhi yandje, ihe inaa vula oku yi fatululila ndje. 8 Nena Daniel okwe ya mo. (Ohi ithanwa Beltshazzar, a lukilwa kalunga kandje.) Ombepo yookalunga aayapuki oyi li muye, onkee nde mu hokololele shoka nda yaguma. Onda ti kuye: 9 Beltshazzar, omukuluntu gwaayanekeli, onda tseya kutya ombepo yookalunga aayapuki oyi li mungoye nou shi iiholekwa ayihe. Ondjodhi yandje oyo ndjika. Lombwela ndje shoka tayi ti.
10 “Manga nda li nda kotha, onda mono emoniko lyomuti omuleeleka gu li pokati kuuyuni. 11 Ogwa koko omunene, sigo gwa adha mewangandjo nogwa monika kaantu ayehe ya kala muuyuni. 12 Omafo gagwo ogo opala nogwa kakata iiyimati — ya gwanena okuliwa kuuyuni auhe. Iiyamakuti ohayi gondjo momuzile gwagwo, oondhila otadhi tungile iihandhila yadho miitayi yagwo, niinamwenyo ayihe otayi li iiyimati yagwo.
13 “Manga nda li tandi dhiladhila emoniko ndyoka, onda mono omuyengeli ta kuluka megulu a pya ondjungu. 14 Okwa popi newi lyomokule a ti: ‘Kii po omuti, pomponeni iitayi yagwo, kweyii ko omafo gagwo, halakanitheni iiyimati yagwo. Tidhii mo iiyamakuti mugwo noondhila kiitayi yagwo. 15 Ihe oshithindi shi thigii mo mevi sha mangwa nomalyenge giiyela iiluudhe niikushu. Nashi kale melundu mokati komwiidhi.
“ ‘Ngashingeyi etheni, omume yi gwile komulumentu nguka, mu kalekeni mokati kiiyamakuti nokiimeno mokuti. 16 Omimvo heyali ota kala kee na we uuntu meni lye, ihe uuthitukuti. 17 Ndika olyo etokolo lyaayengeli mbeyaka ya pya ondjungu. Tseyithila ano aantu ayehe shaa mpoka kutya Kalunga gwokombandambanda oku na oonkondo okupangela uukwaniilwa auhe wopantu kombanda yevi note u pe ngoka ye mwene e mu hogolola — nando na kale omufupi gwomaantu.’ ”
18 Omukwaniilwa Nebukadnezzar okwa ti: “Ondjodhi oyo ndjika nda yaguma. Ngashingeyi, Beltshazzar, lombwela ndje shoka tayi ti. Kape na gumwe gwomaanongo moshilongo shandje ta vulu okulombwela ndje, ihe ngoye oto vulu, oshoka ombepo yookalunga aayapuki oyi li mungoye.”
Daniel ta fatulula ondjodhi
19 Daniel, ngu haku tiwa Beltshazzar, okwa li a kankwa noina vula okutya sha. Omukwaniilwa okwa ti kuye: “Beltshazzar, ondjodhi nelaka lyayo inayi ku kunka.”
Beltshazzar okwa yamukula: “Nkeyama, ando ondjodhi nefatululo lyayo li kale li na sha naatondi yoye nohangoye mwene! 20 Omuti ngoka omule gwa adha ewangandjo, ogwa vulu okumonika kushaa ngoka muuyuni. 21 Omafo gagwo oga li go opala, nogu na iiyimati ya gwana okupalutha uuyuni auhe. Iiyamakuti oya gondjo momuzile gwagwo, noondhila odha tungile iihandhila yadho miitayi yagwo.
22 “Nkeyama, ongoye omuti ngoka omule nomunankondo. Owa koko unene, sigo wa tsu mewangandjo, noonkondo dhoye odha taandele nuuyuni auhe. 23 Nkeyama, manga wa li we shi tongolola, omuyengeli okwa kuluka a zi megulu nokwa ti: ‘Kii po omuti nguka noku gu hanagula po, ihe oshithindi shagwo shi thigileni mevi. Shi mangeni nomalyenge giiyela iiluudhe niikushu, nomu shi thigile melundu lyomwiidhi, gwithileni omume kombanda yomulumentu nguka, ne mu mu kalithe mumwe niiyamakuti omimvo heyali.’
24 “Nkeyama, efatululo lyondjodhi yoye netokolo lyaKalunga gwokombandambanda mushoka tashi ke ku adha, olyo ndika: 25 Oto ka tidhwa mo mokati kaantu e to ka kala mokati kiiyamakuti. Omimvo heyali oto ka lya omwiidhi wa fa ondumetana, e to lala polweela, mpoka to gwilwa komume. Nena oto ka zimina kutya Kalunga gwokombandambanda oha pangele iilongo ayihe yaantu nota vulu oku yi pa shaa ngoka ye mwene e mu hogolola. 26 Aayengeli oya lombwele, oshithindi shi kale mevi. Shika otashi ti kutya ngoye oto ka kala omukwaniilwa ishewe, shaa wa tseya kutya Kalunga ota lele uuyuni auhe. 27 Nkeyama, taamba ano omayele gandje. Etha okuyona, longa shoka shu uka, sila ohenda oohepele. Nena oto kala u na elago.”
28 Ayihe mbika oya ka ningilwa omukwaniilwa Nebukadnezzar. 29 Konima yoomwedhi omulongo nambali manga a li ta lyanga pombanda yongulumbala ye muBabilon, 30 okwa ti: “Taleni, Babilon nkene oshinene! Ngame ongame nde shi tungu, shi ninge oshilandopangelo shandje, shi holole oonkondo noonkondopangelo dhandje, eadhimo lyandje nuunenepangelo wandje.”
31 Manga tuu inaa mana okupopya, lyo ewi otali popi megulu tali ti: “Mukwaniilwa Nebukadnezzar, pulakena shoka tandi ti. Uukwaniilwa woye owe u kuthwa ngashingeyi. 32 Oto ka tidhwa mo mokati kaantu e to ka kala mokati kiiyamakuti e to li omwiidhi wa fa ondumetana omimvo heyali. Nena oto ki ilonga okutseya kutya Kalunga gwokombandambanda oha pangele iilongo yaantu nota vulu oku yi pa shaa ngoka ye mwene e mu hogolola.”
33 Oohapu ndhika odha ka tsa mbalambala. Nebukadnezzar okwa tidhwa mo mokati kaantu e ta napa omwiidhi a fa ondumetana. Omume oya gwile kolutu lwe, nomafufu ge oga koko omale ga fa omalwenya gontsa, noonyala dhe dha homonoka mo dha fa oonyala dhoondhila.
Nebukadnezzar ta tanga Kalunga
34 Omimvo heyali sho dha piti po, omukwaniilwa okwa ti: “Onda ligamene kegulu, noondunge dhandje odha galukile ndje. Onda hambelele Kalunga gwokombandambanda e te simaneke nokutumbaleka ngoka ta kala e na omwenyo aluhe sigo aluhe.
“Ye ota ka lela aluhe sigo aluhe,
nuukwaniilwa we otau ka kala ko sigo aluhe.
35 Oye ta tala aakali kombanda yevi aanima yowala;
aayengeli megulu naantu kombanda yevi,
oye li mepangelo lye.
Kape na ngoka ta vulu okukondjitha ehalo lye
nenge okupula shoka ta ningi.
36 “Oondunge dhandje sho dha galukile ndje, esimano lyandje, uunenepangelo lyandje neadhimo lyuukwaniilwa wandje oya galulilwa ndje wo. Aambala yandje nomalenga gandje oga kundu ndje nombili, nonda shunithilwa oonkondo dhuukwaniilwa nesimano enene li vule lyonale.
37 “Nongashingeyi, ngame Nebukadnezzar, ote tanga, te hambelele note simaneke Omukwaniilwa gwomegulu. Shaa shoka ta longo, otashi kala sho opala noshu uka, nota shonopeke shaa ngoka ti inenepeke.”