Judab di gao-aob Hiskiab
(2 Kroniks 29:1-22 31:1)1 ǃNonaǁî kurib Elab ôab, Israeli gao-aob Hoseab ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Axasi ôab Hiskiaba ge Judab gao-ao kai, 2 ǀgamdisikoroǀa kurixab a hîa tsî ǀgamdisikhoeseǀa kuriga Jerusalems ǃnâ gere ǂgaeǂgui. ǁÎb îs ge Saxariab ôas Abijasa. 3 Hiskiab ge ǁîb aboxab gao-aob Davidi aiǁgausa sao tsî ǃKhūba a ǃgâibana gere dī. 4 ǁÎb ge ǀūben di ǀgoreǀîǃkhaide hîkākā, ǁîn di ǀuiǂkhâǃnâga khôaǁnâ tsî ǁgôa-elos Aseras di īga ge ǁhāǁnâ. ǁKhātib ge ǁîba Moseb ge dī hâ i brons ǀaob, Nehustan ti gere ǀonǂgaiheb tsîna ge khôaǂkhū, Israelǁîn ge nēs kōse ǁîba ǀanǀanǁguibade gere ǁguiba xui-ao. 5 Hiskiab ge ǃKhūb Israeli di Elob ai ge ǂgomaiǂnûi hâ i. Judab ge Hiskiab aiǃâ tsî ǁkhāti ǁîb khaoǃgâs tsîna ǁîb khami ī gao-ao-e ge ūhâ tama hâ i. 6 ǁÎb ge ǃKhūb ǃoagu ge ǂgomǂgomsa i, tsî ǁîba ge ǁnâuǀnamoǃnâ tama hâ i; ǃKhūb ge Moseba mā mîmādi hoadeb ge ǁîba gere ǁnâuǀnam. 7 ǃKhūb ge ǁîb ǀkha ge hâ i tsîb ge dīb ra xū-i hoa-i ǃnâ gere ǃgâiǃgâ. ǁÎb ge Siriab gao-aoba ge mâǃoa tsî ǁîb xa gaoǂam kaisen ǂgao tama ge i. 8 ǁÎb ge Filisteǁîna dan tsî ǁîn ǃāde ge ǁnāǂam, ǂkhari ǃārode xu kai ǃādi kōse, Gasas tsî ǁîs ǂnamipeb tsîna ǃkhōǂgā hâse.
9 Hakaǁî ǂgaeǂguis kurib Hiskiab dib, ǁnāb ge hûǁî ǂgaeǂguis kurib Israeli gao-aob Hoseab di ge iba. ǁÎb ǃnâb ge Siriab gao-aob Salmanesera Israeli ǃoagu torodī tsî Samariasa ge xāǂgā. 10 ǃNona kurigu khaoǃgâb ge ǃāsa ge dan. ǁNās ge ǃnaniǁî kurib Hiskiab ǂgaeǂguis dib tsî khoeseǁî kurib Hoseab ǂgaeǂguis dib ǃnâ ge isa. 11 Siriab gao-aob ge Israelǁîna ǃkhōsabese Asiriab ǁga ǃgû-ū tsî ǀnîna Halaxs ǃnâ, ǀnîna Haborǃāb ǀgūse Gosans ǀkharib ǃnâ tsî ǀnîna Mediab ǃādi ǃnâ ge ǁan kai.
12 Samarias ge Israelǁîn ge ǃKhūb, ǁîn di Eloba ǁnâuǀnam tama i amaga ge hîkākāhe. ǁÎn ge ǃKhūb ge ǁîn ǀkha dī ǃgaeǀhaosa khôa tsî ǃKhūb di ǃgāb Moseb ge ǁîna mā ǂhanugu hoaga ge ǃûǂam. ǁÎn ge ge ǁnâuǀnamoǃnâ i tsî ge ǃgâ ǂgao tama hâ i.
Sanherib ge Jerusalemsa ra ǁnāǂam
(2 Kroniks 32:1-19Jesaja 36:1-22)13 Hakaǁî kurib gao-aob Hiskiab ǂgaeǂguis dib ǃnâb ge Siriab gao-aob Sanheriba omǂnamisa ǃādi Judab dide ǁnāǂam tsî ǁîde ge dan. 14 Hiskiab ge Sanherib hîa Lakis ǃnâ hâba ge haisiba: “Tsūse ta ge go dī; sa toroǃkhamaoga ǂgae-oa re, o ta ge ǂgants ka xū-i hoa-e nî matare.” Ob ge Siriab gao-aoba Hiskiaba ge mîba, îb disiǀoadisi kiloxramgu ǀhaiǀurib tsî ǀguiǀoadisi kiloxramgu ǃhuniǀurib tsîna sîba bi. 15 Ob ge Hiskiaba Tempeli tsî gao-ommi tsîkha ǃnâ ge hâ i ǀhaiǀurib hoaragaba ge sîba bi. 16 ǁÎb ge ǁkhāti Tempeli dao-amdi ǃhuniǀurib tsî dao-amǃnaogab ge ǃkhûǀkhā-ū hâ i ǃhuniǀurib tsîna ǂamǁnâ tsî Sanheriba ge sîba. 17 Siriab gao-aob ge kai ǂnubis toroǃkhamaoga Lakisa xu, ǀgapi ǃharode ūhâ ǃnona ǂamkhoegu ǂgaeǂguis ǃnaka ge sî, Hiskiaba gu Jerusalems tawa sī nî ǁnāǂamga. Jerusalems tawa gu ge sī, o gu ge ǂomaogu sîsenǃkhaib di daob, ǀausa xu i ǁgam-e ra dâuǃnâ āb tawa hâb tawa ge mâ. 18 Tsî gu ge gao-aob Hiskiaba ge haisiba, o gu ǃnona ǂamkhoegu ǁîb diga ge ǂoaxa: Hilkiab ôab Eliakimmi, gao-ommi mûǂamao ge ib, Sebnab, gao-aob xoa-ao ge ib tsî Asab ôab Joaxi, xoaǁguigu mûǂamao ge ib tsîga. 19 Ob ge Siriab ǂamkhoegu di ǀguiba ǁîga mâpa xub Hiskiaba nē ǁkhoaǂgaosiba ra hō ǃkhaisab gao-aoba ra ǂan ǂgaosa ge mîba. 20 ǁÎb ge ge mî: “Toroǃkhams ǁkhāsib tsî ǀgaib tsîkha di soasa di mîde a ū ǁkhā, tits ra ǂâi? Tari-i tita ǃoagu khâikhâisens ǃnâ nî hui tsi tits ra ǂâi? 21 Egipteb xats nî huihe tits ge ǂâi hâ, xawe ǁîb ai ǃgâsens ge ǂāb ai ǁgâibasens ǁkhās khami i, ǁîb ge khôa tsî ǃommi ǃnâ nî ǃkhā tsi. ǁNātib ge Egipteb gao-aoba ǁîb ai ra ǂgomǃgâ khoe-i hoa-e ība.”
22 ǃAruǀî gu ge ǁîga ge mî: “ǁNā tamas ka io, ots ǃKhūb sa Elob aits ra ǂgomǃgâ ti ra mîba te ǂgao? ǁÎb di ǀgoreǀîǃkhaidi tsî altardi tsînab ge Hiskiaba ge hîkākā, Judab tsî Jerusalems tsîra khoenab ge Jerusalems ǃnâ hâ altars tawa ǀguin nî ǀgoreǀî ti mîba ǃnubai. 23 A ge gao-aob ǀons ǃnâ ǁnâugu re. Tita ge ǀgamǀoadisi hāga nî mā tsi, ǁnātikō ǃgôab khoegats ga hō ǁkhāo. 24 Sats ge hoagu xa ǃnaka mâ Asiriab ǂamkhoeb xaweb tsîn ǃoagu mâ ǁkhā tama hâ, tsîts kha Egipteb ai ra ǂgomǃgâ torokunidi tsî hāǃgapi-aogu tsînab nî sîba tsi ǃkhaisa. 25 ǂÂits ra ǃKhūb di huib ose ta sa ǃhūba, ǁîba ta nî hîkākāse ra ǁnāǂamsa? ǃKhūb ǂûb ge go mîba te, î ta ǁîba hîkākā.”
26 O gu ge Eliakimmi, Sebnab tsî Joaxi tsîga ǂamkhoeb ǃoa ge mî: “ǃGôahesatse, Aramiagowab ǃnâ sige ǀkha ǃhoa re, ǁîba ge ra ǁnâuǃā xuige; î tā Hebregowab ǃnâ ǃhoa-ū ge, ǂnubiǂgoab ai hâ khoen hoan ra ǃgâ xuige.”
27 Ob ge ǁîba ge ǃeream: “ǂÂi go ra sida gao-aob go sadu gao-aob tsî sago ǀguigo ta nē xūna nî mîbase a sî tesa? Hî-î, tita ge ǂnubiǂgoab ai ǂnôa khoen hoan ǁga ra ǃhoa. ǁÎn ge sago ǁkhāgo khami ǁîn xauba ǂû tsî ǁîn ǀūba nî ā.”
28 ǁNās khaoǃgâb ge ǂamkhoeba Hebregowab ǃnâ ge ǃhao: “ǃGâ re tare-eb Siriab gao-aoba ra mîba dusa. 29 ǁÎb ge ra ǃkhâikhom du, î du tā Hiskiab xa ǂgaeǂhapu kaisen, ǁîb ge sado a huiǂui ǁoa. 30 Tāb ǁîba ǃKhūb ai ǂgomaiǂnûi kai du. Tā ǂâi ǃKhūb nî huiǂui du, tsî sadu ǃās nî sida Siriab dida di toroǂnubis xa danhe ǃkhaisa nî ǁkhaesa. 31 Tā du Hiskiaba ǃgâ. Siriab gao-aob ge ra mîmā du, î du ǃāsa xu ǂoaxa tsî māǁnâsen. ǁNāti du ga dī, o du ge hoado sadu draibehaidi tsî sadu ǀnomahaidi ǂûna ǂû tsî du sadu tsauga xu ǁgam-e nî ā ǃkhaisa nî mā-amhe, 32 gao-aob ǁkhawa sadu ǃhūb ǂûb khami ī ǃhūb ǃnâ nî ǁan kai dus kōse. ǁNāpa du ge sadu draibeǃhanagu tsî ǃhoroǃhanagu tsîna nî ǂgā; ǁnāb ge ǀkhera-olib tsî danib tsîna ūhâ ǃhūba. Tita ra mîmā du khami du ga dī, o du ge ǁō tide xawe nî ûi. Tāb Hiskiaba ǂgaeǂhapu du tsî sado ǃKhūb nî huiǂui du ti ǂâi kai. 33 Nau ǁaedi di ǀguis xawes di eloba Siriab gao-aoba xu ǁîn ǃhūba huiǂuib ge? 34 Hamats tsî Arpads tsîra di eloga mâpa gu hâ? Sefarvaims, Henas tsî Iwas tsîdi eloga mâpa gu hâ? ǀGuib xaweba Samariasa huiǂuib ge? 35 ǀGuib nē ǃhūgu elogu diba ǁîb ǃhūba Asiriab gao-aoba xu huiǂuib ge? Tsî du kha sado ǃKhūb Jerusalemsa a huiǂui ǁkhā ti ra ǂâi?”
36 On ge khoena gao-aob Hiskiab xan ge mîbahe hâ i khami ǃnō tsî ǀgui xū-i tsîna khom tama ge i. 37 O gu ge Eliakimmi, Sebnab tsî Joaxi tsîga saran âga ǃoab xa ǀkhau tsî Asiriab ǂamkhoeb ge mî xūna gao-aoba sī ge mîba.
Hiskia, omukwaniilwa gwaJuda
(2 Ondjal. 29:1-22 31:1)1 Momumvo omutitatu gwepangelo lyomukwaniilwa gwaIsrael Hosea yaEla, Hiskia yaAhas okwa ningi omukwaniilwa gwaJuda 2 mepipi lyomimvo omilongo mbali nantano nokwa lele muJerusalem omimvo omilongo mbali nomugoyi. Yina oAbi yaSakaria. 3 Okwa landula oshinkoti shahekulu omukwaniilwa David e ta ningi shoka sho opalela Omuwa. 4 Okwa yonagula po omahala giinonoma yuupagani, okwa kumuna po oongundhimanya nokwa kumagula po iiyelekela yakalungakiintu Asheera. Okwa tatula po eyoka lyoshikushu ndyoka lya hambulilwe kuMoses hali ithanwa Nehushtan. Aaisraeli oya li haye li yambele iitsininondjambo noku li simaneka. 5 Hiskia okwi inekele Omuwa, Kalunga kaIsrael; muJuda kamwa li omukwaniilwa gulwe e mu fa, e mu tetekela ando nenge e mu landula. 6 Okwa li omwiinekelwa gOmuwa ye ina etha okuvulika kuye, ihe okwa dhiginine iipango mbyoka Omuwa e yi pele Moses. 7 Omolwashoka Omuwa a li e mu na nokwa li e na elago mwaayihe mbyoka a ningi. Okwa tsu ondumbo nomupangeli gwaAssur e ta tindi okwiigandja kuye. 8 Okwa sindi Aafilisti e ta matukile iitembukilwa yawo ayihe, iishona niinene, sigo okuGaza nomikunda dhe shi kundukidha.
9 Momumvo omutine gwepangelo lyaHiskia, omumvo omutiheyali gwepangelo lyomukwaniilwa gwaIsrael Hosea yaEla, omupangeli gwaAssur Salmaneser okwa homona Israel e ta kondeke Samaria. 10 Momumvo omutitatu gwekondeko Samaria osha teka po; omumvo nguka ogwa li omutihamano gwepangelo lyaHiskia nomutimugoyi gwepangelo lyaHosea. 11 Omupangeli gwaAssur okwa fala Aaisraeli kuAssur oonkwatwa. Yamwe yomuyo okwe ya tula moshilando Halak, yamwe opopepi nomulonga Habor moshikandjo shaGosan nayamwe omiilando yAamedia.
12 Samaria osha teka po, oshoka Aaisraeli inaa vulika kOmuwa, Kalunga kawo, ihe oya teya ehangano ndyoka a hangana nayo yo inaa vulika kiipango ayihe mbyoka ye yi pelwe kuMoses, omumati gwOmuwa. Inaa pulakena yo inaa vulika nando.
Aayassur taa homona Jerusalem
(2 Ondjal. 32:1-19Jes. 36:1-22)13 Momumvo omutimulongo nomutine gwepangelo lyomukwaniilwa Hiskia, Sennakerib omupangeli gwaAssur, okwa matukile iilandohote yaJuda e te yi kutha ko. 14 Hiskia okwa tumu elaka kuSennakerib, sho a li muLakish tali ti: “Onda puka; ombili, hulitha po omahomono goye, notandi ke ku futa shoka to pula.” Eyamukulo lyomupangeli olya li tali ti kutya Hiskia ne mu tumine oshisiliveli shondjundo yookilograma 10,000 noshingoli shondjundo yookilograma 1000. 15 Hiskia okwe mu tumine iingoli ayihe ya li motempeli nomoompungulo dhomuuwa. 16 Okwa kugunyuna ko wo oshingoli shokomiyelo dhotempeli noshingoli shoka a kolongelele kiikulo yomiyelo e ta tumine kuSennakerib. 17 Omupangeli gwaAssur okwa tumu etangakwiita enene lya zi muLakish, li ka matukile Hiskia muJerusalem. Olya li lya wilikwa komalenga omanene gatatu. Sho ga thiki kuJerusalem, oga kwata po ondjila yaatungi yoonguwo, pomukanka gwomeya ngoka tagu kutha omeya mondama yopombanda, 18 noga tumu komukwaniilwa Hiskia. Elenga lyomuuwa Eliakim lyaHilkia, amushangampangu Shebna na amushangandjayi Joak yaAsaf oya yi kugo. 19 Elenga enene lyomupangeli gwaAssur olya ti kuyo: “Lombweleni Hiskia kutya omupangeli omunene gwaAssur ota ti ngeyi: ‘Einekelo lyoye olyo okwiinekela shike? 20 Oto tengeneke ngiika kutya moohapu dhanathangwa ohamu zi omayele noonkondo miita. Ngoye owi inekela lye, sho wa tsa ondumbo nangame? 21 Ngiika owi inekela Egipiti, ihe olya fa enenge lya shandjuka tali ulula oshikaha shomuntu ngoka ti itsile ko. Omukwaniilwa gwaEgipiti osho a tya, ngele pe na ngoka te mu inekele.’ ”
22 Elenga enene olya tsikile ko tali ti: “Nenge otamu lombwele ndje mu tye, otwi inekela Omuwa, Kalunga ketu? Nani Hiskia ina hanagula po omahala gokunonoma niiyambelo yOmuwa ngoka, sho a lombwele Aajuda nAajerusalem, ya simaneke ashike oshiyambelo shomuJerusalem? 23 Medhina lyamwene gwandje, omupangeli gwaAssur, otandi ku uvanekele, ndi ku pe uukambe omayuvi gaali, ngele oto vulu oku u monena aakayili yawo. 24 Ngoye ito gwana nando okumatukila elenga limwe eshona lyokuAssur, ndele natango omwi inekela Egipiti te ku tumine omatembakwiita naakawilinkambe! 25 Nenge oto dhiladhila kutya onda homona oshilongo shika noku shi hanagula po ndaa na eutho lyOmuwa? Omuwa oye mwene a lombwele ndje, ndi shi matukile, ngame ndi shi hanagule po.”
26 Nena Eliakim, Shebna naJoah oya lombwele elenga ya ti: “Tatekulu, popya Oshiaramea, otu shi uvite. Ino popya Oshihebeli, aantu ayehe kombanda yedhingililokuma otaye tu pulakene.”
27 Elenga olya yamukula lya ti: “Oto dhiladhila kutya mwene gwandje okwa tumu ndje kumwene gwoye nokungoye amuke, ndi popye oohapu ndhika? Aawoo, ondi na okulombwela wo aantu mboka ye li kekuma, mboka ye na okulya omapumba gawo notaa nu omasita gawo, naanaa ngaashi ne.”
28 Nena elenga olya thikama po e tali igidha mOshihebeli tali ti: “Pulakeneni sho omupangeli gwaAssur te mu lombwele! 29 Ote mu londodha, mwaa kotokelwe kuHiskia. Hiskia ita vulu oku mu hupitha. 30 Inamu pitika, e mu heke mu inekele Omuwa. Inamu dhiladhila kutya Omuwa ote ke mu hupitha, nenge a keelele omatangakwiita getu gaAssur okukwata po oshilando sheni. 31 Inamu pulakena Hiskia. Omupangeli gwaAssur ote mu lombwele, mu pite mo moshilando, mu ye pondje ne mu igandje. Amuhe otamu ka pitikilwa, mu lye omandjembele koomviinu dheni yene, oonkwiyu komikwiyu dheni yene nokunwa omeya momithima dheni yene, 32 sigo omupangeli te mu fala moshilongo sha faathana nosheni yene, moka mu na iitsambe yomiviinu tayi gandja omaviinu nomu na iilya yokuninga iikwiila; olyo evi lyomiolivi, lyomagadhi gooholivi nolyomagadhi goonyushi. Ngele tamu ningi shoka ta ti, itamu ka sa, ihe otamu kala mu na omwenyo. Inamu tulwa muugoya kuHiskia, mu dhiladhile kutya Omuwa ote mu hupitha. 33 Ookalunga yiigwana yilwe oya hupitha tuu iilongo yawo miikaha yomupangeli gwaAssur? 34 Ookalunga yaHamat noyaArpad oye li peni ngashingeyi? Ookalunga yaSefarvaim, yaHena noyaIvva oye li peni? Ope na tuu shoka sha hupitha Samaria? 35 Uunake gumwe gwomookalunga mbaka a hupitha nando oshilongo shimwe shomuyo miikaha yomupangeli gwetu? Ndele nena oshike tashi mu dhiladhilitha kutya Omuwa ota hupitha Jerusalem?”
36 Aantu oya li ya tya thilu, naanaa ngaashi omukwaniilwa Hiskia e ya lombwele; inaa popya sha nando. 37 Nena Eliakim, Shebna naJoah oya tuula oonguwo dhawo moluhodhi e taa zi po e taa ka lombwela omukwaniilwa shoka elenga lyokuAssur lya ti.
