Eliab tsî Baali tsîkha di kēbo-aogu
1 ǂOmxa ǁae-i khaoǃgâ, ǃnonaǁî kurib ǀkhurub dib ǃnâb ge ǃKhūba Eliab ǃoa ge mî: “ǀApiba ta ra hā kai ǂgao xuige ǃgû, î Axab ai sī ǁgausen.” 2 Ob ge Eliaba Axab ǁga ge ǃgû.
Kai ǃâtsūǀkhāb ge noxopa Samarias ǃnâ ge hâ i, 3 ǁnā-amagab ge Axaba gao-ommi mûǂamaob Obadjaba ge ǂgai. Obadjab ge ǃKhūba ǂgomǂgomsase gere ǃoaba 4 tsî Isabels ge ǃKhūb di kēbo-aoga gere ǃgam, o ǀguikaidisi kēbo-aoga ū, ǁîga korodisi korodisise ǀgoraǂgā, ǁhoakha ǃnâ gaugau tsî ǂû-i tsî ǁgam-i tsîna gere mā. 5 Axab ge Obadjab ǃoa ge mî: “ǃHūba ǃgûǃnâ, î ǀaudi hoadi tsî ǃāgu hoagu tawa kō, ǀnîsi khom ǀgâna nî hōsa hān tsî mulin tsîna khom ûitsamase nî ūhâse, o i ge ǀnîna khom nî ǃgam ǃkhaisa ǂhâbasa tide.” 6 Tsî kha ge ǁîkha ǃnâ, mâ ǀkhāb ǃhūb dibab tariba nî ūsa ǁnâugu tsî mâb hoaba ǁîb daoba ǀguri ge ǃgû.
7 Obadjab ge garub a hîa ǃnapetamase Eliab ǀkha ge ǀhao. ǁÎb ge Eliaba mûǃā, ǁîb aiǃâ ǃgamǃgâ tsî “Sats kom Eliatsao” ti ge mî.
8 Ob ge Eliaba “Î, ǁîta ge” ti ge ǃeream. “ǃGû, î sa ǀhonkhoeba nēpa ta hâ ǃkhaisa sī mîba.”
9 Xaweb ge Obadjaba ge mî: “Tare-e ta tsūdī hâ, ots ǃgam teb nîga Axab ai ra māǁnâ te? 10 ǃKhūb, sa Elob a ûitsama ǃkhais ao, gao-aob ge mâ ǁaes tsî gaosib hoab ǃnâ satsa gere ôa, tsî ǁnāpats a ǀkhai tin ga mî, ob ge ǁîna amasets ǁnāpa hâ tama ǃkhaisa gere nū kai. 11 Tsîts ge nēsi tita ǁîba nēpats hâ ǃkhaisa sī nî mîba ǃkhaisa ra ǂhâba? 12 Tita ga ǃgû, ob ga ǃKhūb di gagaba satsa ǀū ta a ǃkhai-e ǃoa ūbē, tsîb ga Axaba nēpats hâ ti ta ga mîba bi xawe hō tsi tama io, ob ge nî ǃgam te. Tita ge ǃKhūba ǂkham ta asa xu ra ǀgoreǀî. 13 Mîbahe tamats hâ, Isabels gere ǃKhūb di kēbo-aoga ǃgam, o ta ge ǀguikaidisigu ǁîgu diga, korodisiga ǀgui ǁhoab ǃnâ gaugau, korodisiga nau ǁhoab ǃnâ gaugau tsî ǁîga ǂû-i tsî ǁgam-i tsîna gere mā ǃkhaisa? 14 Tsîts nēsi tita Axab ǃoa ra sî, ǁîba ta nēpats hâ ti sī nî mîbase? ǁÎb ge tita nî ǃgam.”
15 Ob ge Eliaba “ǃKhūb Hoaǀgaixab ǁîb di ǃoabas ǃnâ ta mâb a ûitsama ǃkhais ao ta ge tita nētsē ǁîba nî ǁgausen” ti ge ǃeream.
16 Ob ge Obadjaba Axab ǁga ǃgû tsî ǁîba sī ge mîba tsîb ge Axaba Eliab ǁga ge hā. 17 Tsî Axab ge Eliabab ge mû, o ǁîb ǃoa “Satsa kha nē Israeli ǃnâ ǃgomsiga ra ǃaromatsa?” ti ge mî. 18 Ob ge Eliaba “Ti tama ta ge, xawe sats tsî sa ǀaokhoen tsîdu ge ǃKhūb di mîmāde ǁnâuǀnamoǃnâ tsî du ge Baali īga ǀgoreǀîs ǀkha nē ǃkhaisa ge ǃaroma. 19 Nēsi ǁnâi Israelǁaes hoasa Karmelǃhommi ai ǂgaiǀhaoǀhaoba te, î ǁkhāti ǁnā hakakaidisi tsî korodisi kēbo-aogu Baali digu tsî hakakaidisi kēbo-aogu ǁgôa-elos Aseras digu, Isabels xa ra ǂûmāhegu tsîna hā-ū.”
20 Ob ge Axaba sî tsî Israelǁîn hoan tsî kēbo-aogu tsîna Karmelǃhommi ai ge ǀhaoǀhao. 21 Tsîb ge Eliaba ǁîn hoan aiǃâ sī mâ tsî “Mâǁaeb kōse du kha nî ǀgamǂâixa? ǃKhūb nî Elos kao, ǁnâi ǁîba sao; tsî Baali nî ǁîs karao, ǁnâi ǁîba sao” ti ge mî, xawes ge ǁaesa xū-i xare-e ǃeream bi tama ge i. 22 Ob ge Eliaba ge mî: “Tita ǀguita ge ǃKhūb di kēbo-aose ǃgau hâ, xawe nēpa gu ge hakakaidisi kēbo-aogu Baali diga hâ. 23 ǀGam ǁgōkha hā-ūba ge, î gu Baali kēbo-aoga ǀguiba ū, ǃâdi ǃnâ ǃgaoǃā tsî ǀaen ai ǁgui, xawe gu tā ǀaesa khau. Tita ge ǁkhās ǁkhāsa nau ǁgōb ǀkha nî dī. 24 Baali di kēbo-aoga a gu ǁîgu eloba ǂgaiǀî; tita ge ǃKhūba nî ǂgaiǀî tsî ǁnāb, ǀaes ǀkha ga ǃereammi ge a ama Elo.”
Os ge ǁaes hoasa nē ǃkhaisa ge ǃkhō-am.
25 Ob ge Eliaba Baali di kēbo-aogu ǃoa ge mî: “Sago ǂgui go a xuige ǀgui ǁgōba ǁhûiǂuibasen tsî ǁîba aibe aiǂhomi, î go ǁnās khaoǃgâ sago eloba ǂgaiǀî, xawe tā ǀaesa khau.”
26 O gu ge māhe gu ge ǁgōba ū, ǁîba aiǂhomi tsî Baala ǁgoagasa xu tsēǃgâǁaeb kōse ge ǂgaiǀî. ǁÎgu ge “Baaltse, ǃeream ge re” ti mî tsî altars hîa gu ge ǂnubis ǂnamipe gere ǂnā, xawe i ge ǃeream-i xare-e hā tama ge i.
27 Tsēǃgâǁaexa i ge ob ge Eliaba ǁîga ǃhō tsî ge mî: “ǃGarise ǀgore re, elob kom ǁîbao. ǀNîsib ge ra ǂâiǂâisen, tamas ka io a ǀhabe, tamas ka io daob ai hâ, tamas ka iob ge ǀnîsi ǁom hâ tsî aibe nî ǃnoaǂkhai.” 28 O gu ge ǃgarise ǂgai tsî ǁîn di ǁnaetiba ǃoa gôagu tsî ǁhâigôagu ǀkha, ǀaob ǁîga xu nî dâuse gere ǃgaosen. 29 Tsēǃgâǁaeb ge ǃkharu tsî ǃuiǁguibas ǁaeb ge hās kōse gu danaǀgaru hâ khami gere tanisen, xawe i ge ǃeream-i xare-e ge ǀkhai i tsî ǀō-i xawe-i tsîna ge ǁnâusen tama hâ i.
30 Ob ge Eliaba ǁaes hoas ǃoa “ǀGūse du tita tawa hā re” ti ge mî, on ge hoatsama ǁîb tawa hā ge mâ. Ob ge ǃKhūb di altars, khôaǁnâhe ge hâsa ge kurutsoatsoa. 31 ǁÎb ge disiǀgamǀa ǀuide ge ū, ǀgui ǀuisa mâ ǃhaos Jakob dis hoas ǃaroma; Jakob ǁîb xab ge ǃKhūba “Sats ge Israel ti nî ǀonǂgaihe” ti a mîba. 32 ǁNā ǀuidi ǀkhab ge ǃKhūb di altarsa ge ǂnubikhâi tsîb ge altars ǂnamipe ǁaubexa disihakaǀa litergu ǁgam-e ū ǁkhā āba ge khao. 33 ǁNās khaoǃgâb ge ǀaena altars ai ǁgui, ǁgōba ǃâdi ǃnâ ǃgaoǃā tsî ǀaen ai ǁgui tsî “Haka xapaga ǁgam-i ǀkha ǀoaǀoa, î ǁî-e khauǁguibas tsî ǀaen tsîn hoan ai ǁhōǂui” ti ge mî. Tsî ǁnātin ge dī, 34 ob ge “ǁKhawa dī” ti ge mî tsîn ge ǁkhawa ge dī. Ob ge “ǁKhawa ǃnonaǁî ǃnāsa dī” ti ge mî tsîn ge ǁkhawa ǁnāti ge dī. 35 Tsî-i ge ǁgam-e altarsa xu ǁhōxūsen tsî altars ǂnamipe hâ āb tsîna ge ǀoaǀoa.
36 ǃUiǁguibas ǁaeb aib ge kēbo-aob Eliaba ǀgūse altars tawa hā tsî ge mî: “ǃKhūtse, Abrahammi, Isaki tsî Israeli di Elotse, sats Israeli ǃnâ a Elo tsî tita a sa ǃgā tsî nēn hoana sa mîmās ai goro dī ǃkhaisa as nētsē ǂansa. 37 ǃEream te re ǃKhūtse, ǃeream te re, îs nē ǁaesa ǂan, sats ǃKhūts a Elo tsî sats ǂûts go ǁîna sats ǃoa ǃhobasen kai ǃkhaisa.”
38 Ob ge ǃKhūba ǀaesa ge sî tsîs ge ǁguibas, ǀaen, ǀuidi tsî ǃhūb tsîna ǂhubi tsî āb ǃnâ ge hâ i ǁgam-i tsîna ge ǂnâ kai. 39 Tsî khoen ge nē ǃkhaisan ge mû, o ǃgamǃgâ hâse ǁnāǁgoe tsî “ǃKhūb ge a Elo, ǃKhūb ge a Elo” ti ge mî.
40 Ob ge Eliaba “Baali di kēbo-aoga ǃkhō, ab ǀguib tsîna tā ûiǂoa” ti ge mî. Tsî khoen ge ǁîgu hoaga a ǃkhō, ob ge Eliaba ǁîga Kisonǃārob ǁga ǂgaeǂguiǁgôa tsî ǁnāpa ge ǃgam.
ǀKhurub di ǀams
41 ǁNās khaoǃgâb ge Eliaba Axab ǃoa ge mî: “ǀNanub ra hā khami ra ǀō xuige ǃgû, îts sī ǂû.” 42 Tsî Axab sī ra ǂû hîab ge Eliaba Karmelǃhommi ǀgapiseb kōse ǃapa, danas âb ǁgoara ǁaegu hâse ǃhūb kōse ǃgamǃgâ 43 tsî ǃgāb âb ǃoa “ǃGû, î huribǀkhāb ai sī kō” ti ge mî.
Ob ge ǃgāba ǃgû tsî sī kō tsî “Xū-e ta mû tama” ti ge mî. Hû ǃnādi kōseb ge Eliaba ǃgāba ge sî îb sī kō. 44 Tsî hûǁî ǃnās aib ge oaǀkhī tsî “ǂKhari ǃâuro-i, khoe-i ǃommi kō ro-i huriba xu ra ǂoaxa ǃkhaisa ta ge ra mû” ti ge mî.
Ob ge Eliaba ǃgāb âba ge mîmā: “Gao-aob Axab ǃoa ǃgû, îts ǁîba mîba, îb ǀnanus xab nî ǁkhaehes aiǃâ, kunis âb ai ǂoa tsî ǃnari-oa.”
45 ǃNubu ǁaerob ǃnâb ge ǀhomma ǂnū ǃâudi xa ge ǀoa; ǂoab ge ge ǃgomtsoatsoa tsî i ge ǀgaisase ge ǀapi. Axab ge torokunis âb ai ǂoa tsî Jesreels ǁga ge ǃnari. 46 ǃKhūb di ǀgaib ge Eliaba ge hāǂam tsîb ge sarab âba ǃgaekhâi tsî Jesreels kōse Axab di kunis ais ai ge ǃkhoe.
Elia naahunganeki yaBaal
1 Konima yomathimbo, momumvo omutitatu guulumbu, Omuwa okwa ti kuElia: “Inda, u ka holoke koshipala shomukwaniilwa Ahab, notandi ka lokitha omvula.” 2 Elia nokwa yi.
Ondjala muSamaria oya li ya geya. 3 Ahab okwi ithana Obadia, ngoka a li omutonateli mombala. (Obadia okwa li omusimaneki gwOmuwa omuyuuki. 4 Sho Isebel a li ta dhipaga po aahunganeki yOmuwa, Obadia okwa kutha mo muyo ethele e te ya holeke mekololo moongundu mbali dhomilongo oontano. Okwe ya sile oshimpwiyu te ya pe iikulya nomeya.) 5 Ahab okwa ti kuObadia: “Natu ye, tu ka konge koluthithiya kehe nokokalonga kehe moshilongo, tu tale, ngele otatu vulu okumona omwiidhi tagu gwanene uukambe noomulutiya, dhi kale dhi na omwenyo. Otatu ningi tu lye iimuna yetu ondjala.” 6 Oyu uvathana kutya shaa ngoka a ka shilile ombinga yimwe yoshilongo noyu uka kehe ngoka okombinga ye.
7 Obadia manga a li mondjila ye, ohaluka okwi itsu muElia. Sho e mu dhimbulula, okwe mu inyongamene e ta pula ta ti: “Ongoye tuu shili, tatekulu Elia?”
8 Elia okwa yamukula a ti: “Eeno, ongame Elia. Inda, u ka lombwele mwene gwoye omukwaniilwa kutya ondi li mpaka.”
9 Obadia okwa yamukula a ti: “Onda ningi shike, sho wa hala okutula ndje moshiponga shokudhipagwa komukwaniilwa Ahab? 10 Otandi gana kOmuwa, Kalunga koye omunamwenyo, kutya omukwaniilwa okwa ninga eshililo lyoku ku konga moshilongo kehe. Ngele mwene gwoshilongo okwa tseyitha kutya ku mo moshilongo she, Ahab okwa ganitha omuleli ngoka kutya ino monika. 11 Ngashingeyi owa hala, ndi ye ndi ke mu lombwele kutya ou li huka? 12 Ongiini, ngele Ombepo yOmuwa tayi ku kutha po nziyanziya e tayi ku fala keha inaali tseyika, shampa nda zi mpano? Nena shampa nda lombwele Ahab kutya ou li huka, ye ine ku mona we, ota ka dhipaga ndje. Dhimbulukwa kutya ohandi longele Omuwa nuuyuuki nomanga nda li omumatyona nokuli. 13 Nani ino kundana shoka nda ningi, Isebel sho a li ta dhipaga aahunganeki yOmuwa? Onda holeke po ethele lyomuyo momakololo, moongundu mbali dhomilongo oontano, e tandi ya sile oshimpwiyu tandi ya pe iikulya nomeya. 14 Ongiini ano to vulu okulombwela ndje, ndi ye nondi lombwele omukwaniilwa kutya oko u li huno? Ota ka dhipaga ndje!”
15 Elia okwa yamukula a ti: “Otandi ku uvanekele koshipala shOmuwa Omunankondoawike, ngoka handi mu longele, kutya otandi ka holoka koshipala shomukwaniilwa nena.”
16 Osho ngaaka Obadia a yi komukwaniilwa Ahab e te mu lombwele, naAhab okwa ka tsakaneka Elia. 17 Ahab sho e mu mono, okwa ti: “Ndishi ongoye ngaa — shipongalela shaIsrael!”
18 Elia okwa yamukula a ti: “Kandi shi shiponga. Ongweye — ngweye nezimo lyaho. Ne inamu vulika kiipango yOmuwa nomwa longele iimenka yaBaal. 19 Ngashingeyi lombwela Aaisraeli ayehe, ya tsakaneke ndje kondundu Karmel. Etelela wo aahunganeki yaBaal 450 naahunganeki yoshikalungakiintu Asheera 400 mboka haa li koshililo shomunyekadhi Isebel.”
20 Ahab okwa hiya Aaisraeli ayehe naahunganeki yaBaal, ya tsakanene kondundu Karmel. 21 Elia okwa yi kaantu e ta ti kuyo: “Sigo uunake tamu tengukile koombinga noombinga? Omuwa ngele oye Kalunga, mu longeleni; ihe Baal ngele oye Kalunga, mu longeleni!” Ihe aantu inaa tya sha nande. 22 Nena Elia okwa ti: “Ongame awike omuhunganeki gwOmuwa nda kala po, ihe aahunganeki yaBaal oye li 450. 23 Eteni oontsezi mbali; aahunganeki yaBaal naa kuthe po yimwe, naye yi hahale miintimbu, ye yi tule kiikuni — ihe inaa tema omulilo. Ngame osho wo tii ka ninga ontsezi onkwawo. 24 Nena aahunganeki yaBaal naa galikane kalunga kawo, nangame otandi ka galikana Omuwa. Ngoka ta yamukula mokutuma omulilo — oye Kalunga.”
Aantu oyi igidha ya holola ezimino lyawo.
25 Nena Elia okwa ti kaahunganeki yaBaal: “Oshoka one mu li po oyendji, kutheni ontsezi, mu yi longekidhe tango. Galikaneni kalunga keni, ihe iikuni inamu yi tomeka omulilo.”
26 Oya kutha ontsezi ndjoka ya li ye yi etelwa, oye yi tsele e taa galikana Baal sigo omutenya. Oyi igidha ya ti: “Baal, tu zimina!” Oya dhana taa dhingoloka oshiyambelo shoka ya tungu. Ihe inaku uvika nando eyamukulo.
27 Pokati komutenya Elia okwa tameke oku ya nyekela ta ti: “Galikaneni muule! Ndishi oye ngaa kalunga! Otashi vulika e na uupyakadhi nenge e ki iyakula nenge a za po nenge pamwe ota kotha, mu pendutheni ashike!” 28 Osho ngaaka aahunganeki ya galikana muule shi vule shito yo taa ishata niimbele noomwele opahedhi yawo, sigo ombinzi ya popoka muyo. 29 Oya dhiginine okukudhila yo taa igidha, sigo opokati komutenya; ihe inaku uvika nando eyamukulo; inaku uvika nando ewi.
30 Nena Elia okwa ti kaantu: “Hedheni kungame.” Ayehe noye mu gongalele. Oye nokwa tungulula oshiyambelo shOmuwa shoka sha li sha kumunwa po. 31 Okwa kutha omamanya omulongo nagaali, kehe limwe olyomomazimo omulongo nagaali lya lukilwa aana yaJakob, omulumentu ngoka Omuwa e mu luku Israel. 32 Nomamanya ngaka okwa tungu oshiyambelo shokusimanekela ko Omuwa. Okwa fulu omukanka gwe shi kunduka, gu na uunene wa gwana omayemele gaali gomeya. 33 Nena okwa tula iikuni koshiyambelo e ta tetagula ontsezi miintimbu e te yi tula kiikuni. Okwa ti: “Udhitheni iiyuma ine omeya ne mu ga tile komayambo nokiikuni.” Oye shi ningi. 34 Elia okwa ti: “Shi ningeni ishewe,” — oyo noye shi ningi. Okwa ti: “Shi ningululeni natango,” — oyo noye shi ningi. 35 Omeya oga kunguluka noshiyambelo ashihe nogu udha omukanka.
36 Pethimbo lyiikulyandjambo yokomatango omuhunganeki Elia okwa hedha koshiyambelo e ta galikana ta ti: “Omuwa, Kalunga kaAbraham, Kalunga kaIsak naKalunga kaJakob, iholola ngashingeyi kutya ongoye Kalunga kaIsrael nangame omuntu gwoye nonda longo shika palombwelo lyoye. 37 Yamukula ndje, Omuwa, yamukula ndje, opo aantu mbaka ya tseye kutya ngoye, Omuwa, ongoye Kalunga, nongoye mwene to ya galulile kungoye.”
38 Omuwa okwa kulukitha omulilo e tagu lungunitha po efikilondjambo, iikuni nomamanya e tagu geteke evi nokulatha mo omeya momukanka. 39 Aantu sho ye shi mono, oyi ihata pevi e taa ti: “Omuwa oye Kalunga! Omuwa oye Kalunga!”
40 Elia okwe ya lombwele ta ti: “Kwateni aahunganeki yaBaal; inamu etha po nando ogumwe a hunuke!” Aantu oye ya kwata ayehe, naElia okwe ya fala kokalonga Kishon e te ya dhipagele ko.
Oshikukuta tashi hulu
41 Nena Elia okwa lombwele omukwaniilwa Ahab ta ti: “Ngashingeyi inda, u ka lye. Ondu uvite oshihomo shomvula tayi ya.” 42 Ahab manga a yi a ka lye, Elia okwa londo kondungu yondundu Karmel, nkoka i inyongamene pevi a tula omutse gwe pokati komagulu. 43 Okwa ti komumati gwe: “Inda, u ka tale lwokefuta.”
Omumati okwa yi nokwa galuka ta ti: “Kandi wete ko sha.” Shika osha ningwa luheyali. 44 Olutiheyali okwa galuka ko e ta ti: “Ondi wete ko okakogo ke vule oshikaha shomuntu taka yeluluka mefuta.”
Elia okwa lombwele omumati gwe a ti: “Inda komukwaniilwa Ahab, u mu lombwele, a kutile etembakwiita lye, a ye kegumbo, manga omvula inaayi mu kwata moshipala.”
45 Mokathimbo manga egulu lya li lya zigakana iikogo, ombepo oya tameke okupepa, nomvula onene oya tameke okupuuka. Ahab okwa londo metembakwiita lye e ta yi kuJesreel. 46 Oonkondo dhOmuwa odhe ya muElia; okwa manga oombwetelo dhe nokwa matuka ondjila ayihe kuJesreel a tetekela Ahab.
