Samueli ǁōb
1 Samueli ge ge ǁō tsîn ge Israelǁîn hoana ǀhao tsî ǁîb ǂama gere ǃoa. Tsîn ge oms âb tawa Ramas ǃnâ ge ǁkhō bi.
Davidi tsî Abigails
ǁNās khaoǃgâb ge Davida ǃgaroǃhūb Paranni ǁga ge ǃgû. 2 Nabal ti ǀon hâ khoeb, ǂgarib âba ge Karmels ǀgūse ūhâ ib ge Maons ǃnâ ge hâ i. ǁÎb ge kaise ge ǃkhū hâ i tsî ǃnonaǀoadisi gūn tsî ǀguiǀoadisi pirin tsîna ge ūhâ i. ǁÎb ge gūn âba Karmels ǃnâ gere ǂkhom. 3 Nabali taras ge Abigail ti ge ǀon hâ i. Taras âb ge ǁnâuǃāxa tsî îxa ge i, xawe ǁîb ge tsūǂū tsî ǃhaeǁaixa khoe ge i. ǁÎb ge Kalebǁî ge iba.
4 Davidi ge ǃgaroǃhūb ǃnâb hâ hîa Nabali gūna ra ǂkhom ǃkhaisa ǁnâuo, 5 ob ge disi ǂkham khoega sî tsî ǁîga ge mîba: “Karmels ǃoa ǃgû, î go Nabali tawa go ga sī, o ǁîba tawedeba te 6 tsî ǁîb ǃoa nēti mî: ‘A du ǃgâiǃgâxa re, sats tsî sa surib tsî sa xūn tsîdu hoado. 7 Tita ge go ǁnâu ǂkhomaogu gūn âtsa ra ǂkhomsa. Sa gūǃûi-aogu ge sige tawa ge hâ i, xawe ge ge ǁîga tsū xū-e dī tama tsî gu ge Karmels tawa gu ge hâ i ǁaeb hoaba ǁkhāti xū-e ge ǁkhui tama hâ i. 8 ǁÎga dî re, o gu ge nî mîba tsi. ǁNā-amaga ti khoega ǀkhomxaǃnâ re, ǁâudīb tsēs ai ge go hā xuige, î mā ǁkhāts a xū-i hoa-e sa ǃgāge tsî sa ôab, Davidi tsîna mā re.’ ”
9 Davidi aogu ge ǁîb ge mîn hoana Nabala sī mîba tsî ǃereamsa ge ǃâu. 10 Ob ge Nabala ǁîga ge ǃeream: “Tariba Davida? Tariba Isaib ôaba? Nē ǁaeb ǃnâ gu ge ǂgui ǃgāga ǁîgu ǀhonkhoena xu ra dunibē. 11 Tita ǁnâi ti pere-i tsî ǁgam-i tsî ti ǂkhomaoga ta go ǂāba ǁgan-i tsîna, mâpa xu gu go hā ǃkhais tsîna ta a ǀū khoega nî mā?”
12 Davidi aogu ge oa tsî Nabali ge mîn hoana Davida sī ge mîba. 13 Ob ge Davida aogu âba ge mîmā: “Ab mâb hoaba gôab âba ǃgaesen.” Ob ge mâb hoaba gôab âba ge ǃgaesen. Davidi tsîn ge ǁîb gôaba ǃgaesen tsî ǀgamkaidisiga xūn âgu tawa ǁnāxū tsî ǁaubexa hakakaidisi aogu ǀkha ge ǃgûǂoa. 14 Gūǃûi-aogu di ǀguib ge Nabali taras, Abigailsa ge mîba: “Davidi ge ǃgaroǃhūba xu sîsabega go sî, sige ǀhonkhoeba gu nî tawedese, xaweb ge ǁîba ǁîga go mîǁgaiǁgai, 15 nē khoegu sige ǀkha ǃgâise gere hâ hîa. ǁÎgu ge sige ǀkha ge ǃgomǃgaugu tama hâ i, ǃaub ǃnâ ge gere ǀguipa hâo, tsî xū-e sige xu ge ǃnari tama hâ i. 16 ǁÎgu ge tsēa tsî tsuxuba sige gere ǃûi ǁîgu tawa ge sige gūna gere ǃûi ǁaeb hoaba. 17 ǁNā-amaga kō re tare-es nî dī ǃkhaisa. ǂKhabab ge sige ǀhonkhoeb tsî ǁîb surib hoab ǃoagu ǀnai go mîǁguihe xuige. ǁÎb ge kaise a ǂūǁoa tsîts ge khoetsa nē ǃkhais xa ǁîb ǀkha a ǃhoa ǁoa.”
18 Os ge Abigailsa ǃhaese ǀgamkaidisi peregu, ǀgam khōǁgarukhaǀoa ǂauxûi-i, koro ǁanǁansa gūgu, koro ǁhōdi ǁnarusa ǃhoro-i, ǀguikaidisi rosainkinarudi tsî ǀgamkaidisi ǂnâǂnâsa ǀnomanarudi tsîna dâukin ai ge ǃnao. 19 Tsîs ge ǃgāgu âsa ge mîba: “Sago aisǀkhāb ai ǃgû, î ta tita sago sao.” Xawes ge ǁîs aob Nabala nē ǃkhaisa ǂanǂan tama ge hâ i.
20 Dâukib ais ǃhommi di ǃgoaxa ǃkhai-i ai ra ǃgapiǁgôa hîas ge Davidi tsî ǁîb aogu ǁîs ǀkhāb ǁga ra hāgu ǀkha ge ǃoagu. 21 Davidi ge ǁîb ǂûb ǃnâ gere ǂâiǂâisen: “ǁAuse ta ge tita nē khoeb xūn hoana ǃgaroǃhūb ǃnâ gere ǃûi, ǀgui xū-i âb tsîn ǃnarihe tamase, xaweb ge ǁîba ǃgâib ama tsūba ra dīdawa-am te. 22 Ab Eloba ti khākhoen ǃnâ-u ǃgam te, Nabali di aoregu xa ta ga ǀguib xaweba ǁgoas kōse ûitsamase ǁnāxūo.” 23 Abigails ge Davidas ge mûo, ǃhaese dâukiba xu ǁgôa tsî Davidi aiǃâ ǃhūb kōse ǃgamǃgâ 24 tsî ge mî: “A ta ǀhapisa tita ai ū re, ti ǃgôahesatse. A ta sats ǀkha ǃhoa re, î toxopa ǃgâ te re. 25 ǃGôahesatse, tā sa ǂâisa nē xū tamab, Nabali ai ǂnûi, ǁîb ge ǀons âb ī khami ī xuige. Nabal tib ge ǁîba ǀon hâ, gâre ti ra ǂâibasensa tsîb ge ǁnāti ī. Sa ǃgāta ge sa khoegu hîats go sî hâ iga go mû tama hâ i. 26 Ti ǃgôahesatse, ǃKhūb a ûitsama tsî sats a ûitsama ǃkhais ao, ǃKhūb ge satsa ǀaoǂnâxūs tsî aitsama ǀkhaobasensa xu go a ǁkhaeba. An sa khākhoen tsî satsa ra ǂkhôadī ǂgaon hoana Nabali ǀkha nî ī khami ībahe. 27 Nē ǀkhaexūn hîa ta go hā-ūba tsina ūǃoa, î ǁîna sa khoega mā re. 28 ǃGôahesatse, ti ǃûǂamsa ǀûba te re. ǃKhūb ge amase ǁaposa gaosisa nî mā tsi, ǃKhūb di torogats ra ǃkham xui-ao, tsî tsū-i xare-i ge sa ûitsēdi hoade sats ǃnâ hōhe tide. 29 Khoe-i ga satsa ǃgôaǃgon tsî ǃgam tsi ǂgao-o, ob ge sa ûiba ǃKhūb sa Elob xa ǀhûpe ûitsaman ǀkha nî sâuhe. Ab sa khākhoen di ûiba slengersa xu ra ǂnoaǂuihe ǀui-i khami ǀnamibēhe. 30 Tsî ǃKhūb ga ǁnā ǃgâin sats xab ge ǃhoan hoana ǃgôahesats ûib ǃnâ dīǀoaǀoa tsî Israeli ǂama gao-aodī tsio, 31 as tā sa ǂgaoǂansa ǂhanixūse ība tsi, ǀhapio ǀaobats ge ǂnâxū tsî aitsamats ge ǀkhaobasen ǃkhais xa. Tsî ǃKhūb ga ǃgâidī tsio, toxopa tita xa ǂâi re.”
32 Ob ge Davida Abigails ǃoa ge mî: “Koahesab ge a anu ǃKhūb Israeli di Elob sasa go nētsē tita ǃoa sîba. 33 As ǀkhaehe re sa ǃgâi ǀapes ǃaroma tsî titas go ǀaoǂnâxūsa xu tsî aitsama ǀkhaobasensa xu ǁkhae ǃkhais ǃaroma. 34 ǃKhūb, Israeli di Elob, ǂkhôadī si ta nî ǃkhaisa go ǁkhae teb a ûitsama ǃkhais ao; sas ga ǃhaese ǃgûǃoa te tama hâo, ob ga amase ǀguib Nabali dib xaweba ǁgoasa mûǃnâ tama hâ.” 35 ǁNās khaoǃgâb ge Davida ǁîs go hā-ū xūna ū tsî ǁîs ǃoa ge mî: “ǂKhîb ǃnâ oa re oms âs ǃoa, sa ǂgansa ta go ǁnâu tsî ta nî dība si xuige.”
36 Abigails ge Nabali tawa a sī, ob ge ǂûǁare-e oms âb ǃnâ ge ūhâ i, gao-aob di-i khami ī-e. ǁÎb ge kaise ǃgâiaǂgaoxa tsî āǀhoro hâ i, amagas ge xū-i xare-e ǁgoas kōse mîba bi tama ge i. 37 Tsîs ge Nabala ǁgoaga ǃgāsab a hîa hoaraga xūna ge mîba, ob ge kaise ǃhuri tsî hoaragase ge ǃhom. 38 ǁAubexa disi tsēdi khaoǃgâb ge ǃKhūba Nabala ge hāǂam, tsîb ge ge ǁō.
39 Davidi ge Nabali go ǁō ǃkhaisab ge ǁnâu, o ge mî: “Ab karehe re ǃKhūb, Nabala go titab ge dī-ū tsūdīb ǃaroma ǀkhaoba te tsî tita ǂkhabadība xu ǁkhaedawaba. ǃKhūb ge Nabala tsūdīb âb ǂama go ǁkhara.”
Tsîb ge Davida khoegu âba ge sî, î gu Abigailsa sī ǂgan, îs ǁîb tara kai. 40 O gu ge Davidi khoega Abigails tawa Karmels ǃnâ sī tsî ǁîs ǃoa ge mî: “Davidi ge sasa ǃoa go sîge sasa ge hā tarase nî ūba biga.”
41 Os ge ǃhūb kōse ǃgamǃgâ tsî ge mî: “A ta ǁîb ǃgā kais ǀguisa hî, î ta ǁîb ǃgāgu ǂaide ǁā.” 42 Tsî Abigails ge ǃhaese ǂhomisen tsî dâukib ai ge ǃgapi, koro ǃgādi âs xa ǃgûǁnūhe hâse. ǁÎs ge Davidi sîsabega sao tsî ge ǁîb di tara kai.
43 Davidi ge Ahinoams, Jesreels disa tarase ge ūhâ i tsî ra ge hoara ge Davidi tara i. 44 Sauli ge ǁîb ôas Mikals, Davidi tara ge isa Lajisi, Galims dib di ôab, Paltiba ge mā.
Eso lyaSamuel
1 Samuel okwa si, nAaisrael ayehe oya gongala e taa lili oosa dhe. Nena oye mu fumvike pegumbo lye muRama.
David naAbigal
Konima yaambika David okwa yi kombuga yaParan. 2-3 Oko kwa li ku na omulumentu gwomoludhi lwaKaleb edhina lye Nabal. Okwa za moshilando Maon nokwa li e na ohambo ye popepi noshilando Karmel. Okwa li omuyambalela a likola oonzi omayuvi gatatu niikombo eyuvi limwe. Omukadhi Abigal okwa li omwaanawa nomunandunge, ihe Nabal okwa li inaa pwa nawa, nomugeyentu.
Nabal okwa li ta kulula oonzi dhe muKarmel, 4 naDavid mombuga okwe shi uvu. 5 Onkee okwa tumu aagundjuka omulongo nokwe ya lombwele, ya ye kuNabal kuKarmel noye mu kundile po 6 ya tye: “Kuume koye David te ku kundile po, te ku halele uuwanawa ngoye mwene, aangandjeni naayihe u yi na. 7 Oye okwa kundana kutya oto kulula oonzi dhoye nokwa hala, u tseye kutya aasita yoye oya kala natse inaatu ya hinda. Iinima yawo inayi yakwa po ethimbo alihe ya kala puKarmel. 8 Ya pula ashike, notaye ke ku lombwela. Otwe ya koshituthi, naDavid okwi indile, u tu taambe nombili. Tu kwatha ano, u tu pe shoka to vulu oku tu pa tse aapiya yoye nakuume koye David.”
9 Aantu yaDavid oya gandja elaka ndika kuNabal medhina lyaDavid. Nena oya tegelele nkoka. 10 Ihe Nabal okwa pula ta ti: “David? Oye lye? Inandi mu uva nale! Oshilongo oshu udha ngashingeyi embulukuto lyaapika! 11 Itandi ka kutha nando oshikwiila nomeya niimuna mbyoka nda tselele aakululi yandje, ngaye ndi yi pe aantu kaandi shi ho ya za!”
12 Aantu yaDavid oya galukile kuye noye mu hokololele shoka Nabal a ti. 13 Nena David okwe ya lombwele a ti: “Itapakanekeni omagongamwele geni!” Oye shi ningi, aalumentu konyala omathele gane oya yi pamwe naDavid, ihe aalumentu omathele gaali oya kala piinima montanda.
14 Omupiya gumwe gwomaapiya yaNabal okwa ti kuAbigal: “Owa uva ngaa kutya David okwa tumu aatumwa ya zi mombuga ye na omakundo gamwene gwetu, ihe okwa vavauka nayo? 15 Aantu yaDavid oya li ya gama kutse. Inaye tu imba sha, nethimbo alihe twa li nayo momakuti, iinima yetu inayi yakwa po. 16 Oye tu popile omutenya nuusiku. Ethimbo alihe otwa kala nayo tatu litha iimuna yetu. 17 Shi tala nawa, meme, u tokole shoka tashi ningwa. Otashi vulika, shi etele mwene gwetu omupya omwiinayi negumbo lye alihe. Oye omunanyati ihaa pulakene omuntu.”
18 Abigal okwa kutha nziya iikwiila omathele gaali, oombago ndatu dhu udha omaviinu noonzi ntano dha yothwa, oontungwa ntano dhiilya ya kangwa, omahila gomandjembele ethele nomakaka goondhiye omathele gaali, e te yi kutile kuusino. 19 Nena okwa ti kaapiya: “Tetekeleni, manga tandi mu landula.” Ihe komulume ina tya ko sha.
20 Okwa li a kayila okasino ke nokwa kulukile mesilu lyondundu, nohaluka okwa tsakaneke David naantu ye taa ziilile komeho ge. 21 David okwa li ta dhiladhila: “Akwetu, ondi ihepeke owala okugamena eliko lyomulumentu nguka mombuga. Kape na nando oshinima she sha yakwa po, ndele nena ota galulile ndje uuwinayi molwekwatho lyandje oku mu kwatha. 22 Kalunga na dhenge ndje, ndi se, ngele ite kala nda dhipaga aalumentu mbeyaka ayehe, manga inaaku sha!”
23 Abigal sho a mono David, okwa londoloka mbala e ti ihata pevi 24 poompadhi dhaDavid e ta ti kuye: “Tatekulu, pulakena ndje! Ondi na uusama, sho te popi nangoye. 25 Kwatha ndje, waa pulakene oohapu dhaNabal, oye egoya, ngaashi naanaa edhina lye tali ti. Kanda li po, aatumwa yoye sho yi ile ko. 26 Omuwa oye e ku gamene kokugalulila aatondi yoye ondjahi noku ya dhipaga. Ngashingeyi otandi ku ganene Omuwa omunamwenyo kutya aatondi yoye naayehe mboka ya li ya hala oku ku dhipaga, otaa ka geelwa ya fa Nabal. 27 Tatekulu, kwatha ndje, u taambe omulongelo nguka nde ku etele e to gu pe aantu yoye. 28 Tatekulu, dhima po oondjo dhandje mukehe shoka nda ningi. Omuwa ote ke ku ninga omukwaniilwa, noluvalo lwoye wo, oshoka oto kondjo olugodhi lwe noto ka ninga uusama washa, manga u na omwenyo. 29 Ngele ope na ngoka te ku matukile nota kambadhala oku ku dhipaga, Omuwa Kalunga koye ote ke ku gamena, ngaashi omuntu ta langele eliko li na ondilo. Aatondi yoye ote ya dhogele kokule, ngaashi omuntu tu umbu omamanya noshuumbitho. 30 Shampa Omuwa a tsakanitha iinima mbyoka ayihe iiwanawa e yi ku uvanekele nokwe ku ningi omukwaniilwa, 31 nena ito ka sa nando oluhodhi nenge u lile, tatekulu, molwasho wa dhipaga pwaa na etompelo lyasha nenge wa galulile aatondi yoye ondjahi. Nuuna nee Omuwa te ke ku yambeka, tatekulu, ino dhimbwa ndje.”
32 David okwa ti kuye: “Omuwa Kalunga kaIsrael na hambelelwe, sho e ku tumu, u tsakaneke ndje! 33 Kalunga na hambelelwe molwoondunge dhoye oombwanawa nomolwashoka wa ningi nena ndjika okugamena ndje kiihuna yedhipago nokugalulila aatondi yandje ondjo yawo. 34 Omuwa okwa gamene ndje ndaa ku alule. Ihe ote gana kuKalunga kaIsrael omunamwenyo kutya ando owa li inoo endelela u tsakaneke ndje, ando ongula pokupita kwetango aantu ayehe yaNabal oya adhika ya sa.” 35 Nena David okwa taamba shoka Abigal e mu etele nokwa ti kuye: “Shuna kegumbo nombili. Otandi ka ninga shoka wa hala.”
36 Abigal okwa shuna kuNabal, ngoka a li pegumbo e li metifa lyoshituthi ongomukwaniilwa. Okwa li a kolwa nomuutoye wa pwila po, onkee Abigajil ine mu hokololela sha, sigo taku shi ongula. 37 Nena sho a kololokwa, okwe mu hokololele ayihe. Okwa si onkumamuthika e ta kambuka. 38 Konima yomasiku omulongo Omuwa okwa dhenge Nabal e ta si.
39 David sho a kundana kutya Nabal a si, okwa ti: “Omuwa na hambelelwe! Okwa geele Nabal molwokuvavauka nangame nokwa gamene ndje omuntu gwe kokulonga iihuna. Omuwa okwa geelele Nabal uuwinayi we.”
Nena David okwe endele Abigal, a ninge omukadhi. 40 Aamati yaDavid oya yi kuye kuKarmel e taa ti kuye: “David okwe tu tumu, tu ku ile, u ka ninge omukadhi.”
41 Abigal okwi inyongamene pevi e ta ti: “Ngame omuntu gwe, ndi ilongekidhila okuyoga oompadhi dhaapiya ye.” 42 Okwa yambuka nziya e ta kayile okasino ke. Okwa thindikilwa kaadhike ye yatano a yi naantu yaDavid e ta ningi omukadhi.
43 David okwa li a hokana wo Ahinoam a za kuJesreel, ngashingeyi ayehe yaali oya ningi aakadhi. 44 Ihe Saul okwa adhika a gandja omwana Mikal, ngoka a li mukadhaDavid, kuPalti yaLajish, ngoka a za momukunda Gallim.