David ta dipaa Goliat
1 NOvafilisti va ongela omatanga avo ovakwaita va ka homone, ndele va ongala puSogo shomuJuda ndele va onga onhanda pokati kaSogo naAseka muEfes-Dammim. 2 Ndelenee Saul novalumenhu Ovaisraeli va ongala ndele va onga onhanda mefilu laEla, ndele va tanda ombinga va taalela Ovafilisti; 3 nOvafilisti va li komhunda kombinga yavo nOvaisraeli va li komhunda kombinga yavo, nefilu la li pokati kavo. 4 Opo nee meenhanda dOvafilisti omwa dja umwe, a deuka, ofule yokulwa, edina laye Goliat womuGat. Oule waye wa li omaludimbo ahamano noule weke. 5 Komutwe waye kwa li embale loshikushu, nokwa djala oshikutu shoipwakotolwa yoshivela, oudjuu woshikutu shoshivela wa li eekilograma omilongo nhano na heyali doshikushu. 6 Komaulu aye okwa djala oshikelelifovela shitwima nopokati komapepe eonga loshikushu. 7 Oshihengo sheonga laye sha li shi fike pongala yomushi, noudjuu wefo leonga laye wa li u fike peekilograma heyali doshikushu, nomuhumbati woshikelelifo shaye e mu pitila komesho. 8 Ndele ye okwa ehena ko ndee ta ingida ta ti kOvaisraeli ava va tanda ombinga ndee te va lombwele: “Omolwashike mwe uya mu tande ombinga? Ame ndishi Omufilisti, nye ovapiya vaSaul? Hoololeni omulumenhu umwe ne uye kwaame. 9 Ye ngeenge ta dulu okulwa naame nokudipaa nge, fye ohatu ka ninga ovapika veni. Ndelenee ame ngeenge handi mu taataa noku mu dipaa, nye mu nokuninga ovapika vetu noku tu longela. 10 Omufilisti ta ti vali: Onena eli nda sheka omatanga Ovaisraeli. Pei nge omulumenhu umwe ndi shiive okulwa naye.” 11 Saul nOvaisraeli aveshe eshi va uda eendjovo odo dOmufilisti, ova haluka ndele va tila unene. 12 Ndelenee David okwa li omona wOmuefrat womuBetlehem shomuJuda, edina laye Isai. Ye okwa li e na ovana ovamati vahetatu, ndele pefimbo laSaul omulumenhu ou okwa li a kulupa, omido daye da li dihapu. 13 Ndelenee ovana ovamati ovakulunhu vatatu vaIsai va ya naSaul molwoodi. Nomadina ovana ovo ovakulunhu vatatu va ya molwoodi, a li: Eliab, oshiveli, nondenge yaye Abinadab, naau e mu shikula Samma. 14 David okwa li onghelo. Ndele venya ovamwaina ovakulunhu vatatu va shikula Saul. 15 Ndelenee pomafimbo amwe David a dja puSaul nokwa ya kuBetlehem koufita weedi daxe.
16 Ndelenee Omufilisti okwa ehena po omafiku omilongo nhee, ongula nonguloshi ndee ta kala ofika. 17 Opo nee Isai a lombwela omona waye David: “Kufa eekilograma omulongo doilya ya fengwa nomingome edi omulongo ndele di twala diva kovamwaxo konhanda. 18 Ndelenee omingome edi omulongo domashini di twaalela omukulunhu weyovi, ndele u nokupula nhumbi ovamwaxo ve li, ndele pewa oshidimbulukifo kuvo u shi ete. 19 Ndele Saul naavenya novalumenhu aveshe Ovaisraeli va lwifa Ovafilisti mefilu laEla.” 20 Ndele ongula inene David okwa pyakuduka: Okwa yandja eedi komufita, a kufa omutengi ndee ta i ngaashi Isai e mu lombwela. Ndele ye eshi a fika konhanda yomatemba, ovakwaita va tanda ombinga ndele va mbuyaana. 21 Ovaisraeli ngaashi yo Ovafilisti va taalelafana va tanda ombinga. 22 Opo nee David a yandja omutengi waye komunangeli womatemba nokwa tondokela nokweendelela konhele yolwoodi. Ye eshi e uya ko, a pula ovamwaxe nhumbi ve li. 23 Ndele fimbo ta popi navo, Omufilisti wokuGat, edina laye Goliat, ou a deuka mokulwa, okwa dja mongudu yOvafilisti, ndee ta popi eendjovo tuu dinya, ndele David e di uda. 24 Ndelenee ovalumenhu aveshe Ovaisraeli eshi va mona omulumenhu ou, ove mu ya onhapo shaashi vo va tila unene. 25 Novalumenhu Ovaisraeli tava ti: “Omu wete omulumenhu ou ta di oko? Ye te uya okusheka Israel. Nohamba tai ka yandja komulumenhu ou te mu dipaa oupuna muhapu. Ndele tai mu pe omona wayo okakadona a ninge omwalikadi waye, ndele te mu mangulula mo mokuyandja efendelo.”
26 Opo nee David a pula ovalumenhu ava va kala ofika puye ndee ta ti: “Omulumenhu ou ta dipaa Omufilisti ou, ndee ta kombo po ohoni muIsrael, ota ka pewa shike? Osheshi Omufilisti ou ina pita etanda, omushike ngeno, eshi ta sheke omatanga ovakwaita vaKalunga omunamwenyo?” 27 Novakwaita tave mu lombwele ngaashi venya: Osho omulumenhu ou te mu dipaa, ta ka ningilwa. 28 Omukulu waye Eliab, eshi e mu uda ta popi novalumenhu, Eliab okwa handukila David ndee ta ti: “Omolwashike we uya oku: Nolyelye wa fiila okaufita keedi mombuwa? Oupwidi woye nowii womutima woye ondi u shii, shaashi we uya okutala olwoodi.” 29 Ndee David ta ti: “Ame onda ninga shike? Onda pula ashike.” 30 Ndele ye okwa dja po puye nokwa ya kuvamwe, ndee ta popi eendjovo tuu odo, novakwaita ve mu nyamukula paendjovo dotete. 31 Vo eshi va uda eendjovo odo David ta popi, ndele ve di shiivifila Saul. Ye okwe mu ifana.
32 Ndele David okwa lombwela Saul, ndee ta ti: Ovalumenhu vaha shushume molwawinya. Omupiya woye ta ka ya okulwifa Omufilisti winya. 33 Ndelenee Saul okwa nyamukula David: “Ito dulu okuya kOmufilisti ou noku mu lwifa, osheshi ove omunyasha, ndelenee winya omukwaita okudja kounyasha waye.”
34 Opo nee David ta ti kuSaul: “Omupiya woye okwa li koufita weedi daxe, ndele onghoshi ile emwangha eshi le uya ndee tali kwata mo odi ndee tali i nayo, 35 ame nde i shikula ndele handi i denge poshi ndele handi i nakula mokanya kalo. Ndele lo eshi la nhukila nge, ame nde li kwata keendjedi dalo nde li denga poshi ndele nde li dipaa. 36 Omupiya woye a dipaa onghoshi nemwangha, nOmufilisti ou ina pita etanda ta ka ningwa naanaa ngaashi imwe yomwaadinya, shaashi ye a sheka omatanga ovakwaita vaKalunga. 37 David ta ti vali: Omwene ou a xupifa nge meenyala donghoshi nomeenyala demwangha, Ye ota ka xupifa nge yo meke lOmufilisti ou.” Opo nee Saul ta ti kuDavid: “Inda, Omwene na kale naave!” 38 Ndele Saul okwa dika David oshikutu shaye shoita nokwa tula komutwe waye embale loshikushu, noshikutu shoshikushu okwe mu dika. 39 Ndele David okwa djala eongamukonda laye kombada yoikutu yaye, ndele a hetekela okweenda, osheshi ine shi hetekela nande shito, David ta ti kuSaul: “Ame itandi dulu okweenda nayo, osheshi inandi shi hetekela nande shito.” Ndele David okwe i lidula. 40 Opo nee ye okwa kwata oshiumbifo shaye meke laye nokwe likongela mokamulonga oumanya vatano va lalakana nokwe va xwekela mo mokakutu kaye e ka kwete mokakutu koshiumbifo. Ndele oshiumbifo shaye osha li meke laye, ye ta ehene popepi nOmufilisti.
41 NOmufilisti yo okwa ehena popepi naDavid, omuhumbati woshikelelifo shaye e mu pitila komesho. 42 Omufilisti eshi a tala ko nokwa mona David, ye okwe mu dina, shaashi ye okwa li omunyasha muwa nolupe liwa. 43 NOmufilisti ta pula David: “Aame ombwa hamba, ove eshi to uya kwaame noshiti?” NOmufilisti okwa tuka David nokwaana koikalunga yaye. 44 Omufilisti okwa lombwela vali David ndele ta ti: “Ila oku kwaame, opo ndi yandje ombelela yoye keedila dokeulu nokoinamwenyo yomomufitu.” 45 Ndelenee David ta ti kOmufilisti: “Ove to uya kwaame u neongamukonda neonga nomukonda, ndelenee ame handi uya kwoove medina lOmwene womatanga ovakwaita, Kalunga komatanga Ovaisraeli, ou we mu sheka. 46 Onena eli Omwene te ku yandje meke lange, opo ndi ku dipae ndele ndi kufe po omutwe woye ndele ndi shiive okuyandja oimhu yovakwaita Ovafilisti keedila dokeulu nokoifitukuti yokombada yedu, opo edu alishe li shiive nokutya, Israel e naKalunga. 47 Opo nee ongudu ei inene tai ka shiiva nokutya, Omwene ita xupifa neongamukonda neonga. Osheshi olwoodi olOmwene, ndele Ye ote ke mu yandja momake etu.” 48 Omufilisti eshi e lilongekida nokwa ehena popepi naDavid, David okwa tondokela diva konhele yolwoodi okushakeneka Omufilisti. 49 Ndele David okwa tula mo eke laye mokakutu nokwa kufa mo okamanya, nokwa kupula nokwa yasha Omufilisti mombaba yoshipala, okamanya ka ya mo mombaba yoshipala, ndele ye okwa wila poshi noshipala sha twa medu. 50 Osho ngaha hano David okwa finda Omufilisti noshiumbifo nokamanya. Ndele okwa dipaa Omufilisti noshiumbifo nokamanya, Ndele okwa dipaa Omufilisti nande meke laDavid kamwa li nande eongamukonda. 51 Opo nee David a tondoka unene nokwa kala ofika pOmufilisti nokwa kufa eongamukonda laye, e li pweya mo moshilaleko nokwe mu dipaa, ndele okwa teta ko nalo omutwe waye. Ovafilisti eshi va mona nokutya, omuladi wavo a fya, ova ya onhapo. 52 Opo nee ovalumenhu Ovaisraeli nOvajuda va fikama tava kaluka ndele va shikula Ovafilisti fiyo okoshivelo shaGat nofiyo okoivelo yaEkron, Ovafilisti ova dipawa va nangala mondjila okudja kuSaaraim fiyo okuGat naEkron. 53 Opo nee ovana vaIsrael va aluka ko kokutaataa Ovafilisti ndele va tikisha onhanda yavo. 54 Ndele David okwa kufa omutwe wOmufilisti nokwe u twala kuJerusalem, ndelenee oiti yaye e i tula metwali laye. 55 Saul eshi a mona David ta i a ka shakeneke Omufilisti ta ti kuAbner, ondjai: “Abner omulumenhu winya omunyasha, oye omona walyelye?” Ndele Abner ta nyamukula: “Oshili, ngaashi ove tatekulu ohamba u nomwenyo, ame nghi shi shii!” 56 Ndele ohamba tai ti: “Pula hano omunyasha ou, ye omona walyelye?” 57 Ndele David eshi a ehena po, ye eshi a dipaa Omufilisti, Abner okwe mu kufa ndee te mu twala koshipala shaSaul, fimbo ye e nomutwe wOmufilisti meke laye. 58 Ndele Saul te mu pula: “Omunyasha oove omona walyelye?” Ndele David ta ti: “Omona womupiya woye Isai, Omubetlehem.”
Goliat ma toko Ovaisrael
1 Ovafilisti va woronganisira ovimbumba vyawo vyovita mOsoko, tji tji ri otjOvajuda, nave tono ozondanda zawo pokati ka Soko na Aseka mOefes-Damim. 2 Saul nOvaisrael wina va worongana nave tono ozondanda zawo mOtjanatjomimbonde, nave rirongerere okurwisa Ovafilisti. 3 NOvafilisti va kuramene keṋe yondundu imwe, nOvaisrael va kuramene keṋe yondundu yarwe, tjandje nao otjana tji ri pokati kawo.
4 Nu pa ri omurumendu wena Goliat, ngwa zire kotjihuro Gat; neye wa pita mozondanda zOvafilisti na katoka Ovaisrael. Eye wa ri noure wozometa mangara ndatu 5 nu wa ri nekori rongoporo kotjiuru, nombanda yongoporo motjari, ndja ri nondjinda yozokirograma mangara omirongo vitano na hambombari. 6 Komarama we kwa ri ovitjizikize vyongoporo, nu aa tjindi enga rongoporo kotjiṱuve. 7 Omupiṋe wenga re wa ṱekire pomuti wetemba, nomuzi waro wa ri nondjinda yozokirograma mangara hambombari. Nomutjinde woruvao rwe aa kayenda komurungu we. 8 Goliat wa kuramene na ravaere kOvaisrael, mba kuramene motuteto, na tja ku wo: “Mamu ungura tjike mbo, mwe rirongerere ovita poo? Ami owami Omufilisti, neṋe oweṋe ovakarere va Saul! Toororeye umwe weṋu e ye tu rwe! 9 Eye tje ndji havere ne ndji zepa, eṱe matu rire ovakarere veṋu, nami tji mbe mu havere ne mu zepa, eṋe mamu rire ovakarere vetu.” 10 NOmufilisti ngwi wa hungira komurungu a tja: “Ndinondi me toko Ovaisrael mba kurama motuteto! Ndji toororereye omurumendu umwe tu rwe.” 11 Nu Saul nOvaisrael avehe tji va zuva omambo wOmufilisti ngwi, va uruma nave tira tjinene.
David mozondanda za Saul
12 David wa ri omuzandu wa Isai, ngwa ri Omuefrat wa Betlehem mOjuda. Isai wa ri novazandu hambondatu, nu oruveze ndwi Saul ngunda e ri ombara, Isai tjandje wa kurupa tjinene. 13 Novazandu ve imba ovanene vetatu va ire puna Saul kovita. Ingwi erumbi wa ri Eliab, nomukwao oAbinadab, nu ingwi outjatatu wa ri Sama. 14 David ongwa ri ongero, nu imba omarumbi we ngunda ave kara puna Saul, 15 ingwi David aa i kObetlehem okukarisa ozonḓu zaihe.
16 Omuhuka nongurova aihe, oure womayuva omirongo vine, Goliat tjandje u toka Ovaisrael.
17 Eyuva rimwe Isai wa tja nai komuzandu we David: “Kambura otjiyaha tjimwe tjovikokotwa vyondjinda yozokirograma omurongo mbya ngarurwa, nozomboroto omurongo nḓa, nu vi twara tjimanga komarumbi woye mbe ri kovita mozondanda za Saul. 18 Nu twaerera ozongahera zovitungwi vyomaere omurongo nḓa komuhongore weyovi, nu katjiwe kutja omarumbi woye ve ri vi, nu u kaeterere otjiṋa tji matji raisa kutja we ve munu nu ve ri nawa. 19 Ombara Saul nomarumbi woye novarumendu avehe vOvaisrael mave rwisa Ovafilisti mOtjanatjomimbonde.”
20 David wa sekama omuhuka omunene wependukirwa na sye po omundu okuṱakamisa ozonyanda; eye wa toora ovikurya na i otja Isai pe mu rakiza. Eye wa kavaza kozondanda, Ovaisrael tji va ri pokuyenda kovita amave tono ombimbi. 21 Novimbumba vyOvaisrael vyovita na imbi vyOvafilisti vya kuramene potuveze twavyo twomarwiro. 22 Nu David wa yandja ovikurya mbya eterera komutjevere womitwaro na tupuka kotuteto twomarwiro. Nu tja kavaza ngo, wa kapura omarumbi we kutja ve ri vi. 23 David ngunda ama hungire na wo, Goliat arire tja ryama komurungu na toko Ovaisrael tjimuna indu tje tjita aruhe, nu David we mu zuva. 24 NOvaisrael tji va muna Goliat, va tupuka tjandje mave mu tira. 25 Nowo va tja nai: “Omurumendu ngwa rondo mbo mwe mu munu? Eye weya okutoka Ovaisrael. Nu ingwi ngu me mu zepa, ombara mai mu pe outumbe ounene nomuatje wayo okukupa, nu mai kutura eṱunḓu re arihe kokusuta otjouhona mOisrael.”
26 David otja pura ovarumendu, mba kuramene pu ye, a tja: “Omurumendu ngu ma zepa Omufilisti ngwi nokukutura Ovaisrael komanyekerero nga ma pewa tjike? Nu hapo Omufilisti omunavisenginina ngwi, omukendu, kutja ma yenene okunyekerera otjimbumba tjovita tja Ndjambi omunamuinyo?” 27 Nowo ve mu raera imbi mbi mavi tjitwa komundu ngu ma zepa Goliat.
28 Erumbi re Eliab wa zuva David ama hungire puna ovarumendu. Neye otja pindikira David tjinene, na tja: “Hapo, we ere tjike nguno? Nozonḓu mokuti onguza we ze esa na uṋe? Ami me tjiwa oupikapike nouhahu woye. Ove weya okutarera ovita uriri.”
29 Nu David wa pura a tja: “Nambano mba ungura tjike? Ami mba pura uriri.” 30 Neye wa vingurukira komurumendu warwe na pura epuriro tjingero; novarumendu avehe eye mba pura ve mu zira omambo tjingewo.
31 Ovandu tji va zuu omambo David nga hungire, arire tji va raere Saul, neye wa raa kutja David e ye ku ye. 32 David arire tja tja ku Saul: “Kape na umwe ngu ma sokutira Omufilisti ngo! Ami, omukarere woye, me vanga okukemurwisa.”
33 Saul arire tja ziri a tja: “Ove ko nakuyenena okukarwisa Omufilisti ngwi, ove tjinga au ri okaṱiṱi, neye e ri omurumendu wovita okuza koumutanda we!”
34 David otja tja nai ku Saul: “Ami, omukarere woye, ee risire tate ozonyanda; nu tji pe ya ongeyama poo ongu nai hakana onyanda morupanda, 35 ee i teza, e i tono ne hakana onyanda ndji motjinyo tjayo, nu tji ye ndji pirukire, ee i kambura momurenge, ne i tono e i zepa. 36 Ami, omukarere woye, ee zepa ozongeyama nozongu, nu opunga ame tjiti kOmufilisti ngwi omunavisenginina, eye tjinga e nyekerera otjimbumba tjovita tja Ndjambi omunamuinyo.” 37 David wa hungira komurungu a tja: “Muhona ngwe ndji yama mozonyara zozongeyama nozongu, eye wina me ndji yama momake wOmufilisti ngwi.”
Saul wa tja nai ku David: “Osemba, twende, nu Muhona nga kare puna ove!” 38 Saul arire tja zarisa David ozombanda ze zovita, okutja ekori rongoporo nozombanda zongoporo. 39 David we rivaranga nengaruvyo ra Saul ngunda e nozombanda zovita na roro okukawondja, nungwari kaa sora, eye tjinga e hiye ze iririra okuzezara. Neye wa tja ku Saul: “Ami hi nokusora okurwa nozombanda nḓa. Hiye ze iririra.” David otje ze hukura azehe. 40 Neye wa toora okati ke kouṱuta, na paha omawe yetano omaheze moruramba, ne ye twa mondjaṱu ye youṱuta; neye wa ri nokangarena ke meke tja kahakaena na Goliat.
David ma zepa Goliat
41 NOmufilisti wa yendayenda okuya popezu na David, nomutjinde woruvao rwe aa ka wondja momurungu we. 42 Omufilisti tja era omeho we na munu David, arire tje mu nyengura, tjinga a ri omuzandu omuṱiṱi wombunikiro ombwa nowomuhapo omuwa. 43 Neye wa ravaera ku David a tja: “Okati okaye ngo? Mo tjangovasi owami ombwa?” Neye wa ravaerera David osengiro koomukuru vovisenginina. 44 NOmufilisti wa ravaera komurungu na tja ku David: “Indjo uri ku ami, mbi yandje onyama yoye kozonḓera na kovipuka ovinyondorore!”
45 David wa zira a tja: “Ove we ndji yendere nengaruvyo nenga notjikatana, nungwari ami mbe ku yendere mena ra Muhona Omunamasaaehe, Ndjambi wovimbumba vya Israel vyovita, ngu wa nyekerera. 46 Ndinondi Muhona me ku twa meke randje; ami me ku zepa, ne ku kondo otjiuru, nu me yandja omitundu vyotjimbumba tjOvafilisti tjovita kozonḓera na kovipuka ovinyondorore, ehi arihe ri tjiwe kutja Ovaisrael ve na Ndjambi. 47 Nu auhe weṋu ma munu kutja Muhona ke nakuhepa omangaruvyo nomanga okuyama otjiwaṋa tje. Eye u kara noutoṋi motjirwa, nu me mu yandja amuhe momake wetu.”
48 Goliat wa uta okukayenda okuhungama David rukwao, nu David wa tupuka tjimanga koṋa komarwiro wOvafilisti okukemurwisa. 49 David wa hakahana okunana ewe mondjaṱu, e ri yumbu nokangarena na vete Omufilisti; newe ra nyaa otjipara tje, neye arire tja u onḓurumika. 50 Komuhingo mbwi otja zepa Goliat nokangarena newe, nokuhinengaruvyo. 51 David wa kakurama kombanda yOmufilisti na nana engaruvyo ra Goliat motjihweka, ne mu kondo otjiuru.
NOvafilisti tji va muna kutja ombangaṋe yawo ya koka, otji va tupuka. 52 Ovaisrael nOvajuda va rambera Ovafilisti ondjira aihe nga kOgat na komivero vya Ekron amave ravaere. Nomitundu vyOvafilisti vya saravara pehi mondjira ndji yenda kOsaaraim nga kOgat na Ekron. 53 NOvaisrael va kotoka tji va za nokurambera Ovafilisti, nave huura ozondanda zawo. 54 David wa twara otjiuru tja Goliat kOjerusalem, nungwari imbi ovirwise vya Goliat we vi ṱizira mondanda ye omuini.
David ma etwa ku Saul
55 Saul tja muna David ama i okukarwisa Goliat, arire tja pura ku Abner, omuhongore we wovita, a tja: “Abner, omuzandu ngwi owauṋe?”
Abner arire tja ziri nai: “Tjiri, mbara, ami hi mu i!”
56 Saul wa rakiza a tja: “Kemupure kutja eye omuzandu wauṋe?”
57 David tja kotoka kozondanda, tja za nokuzepa Goliat, Abner we mu twara ku Saul; David tjandje wa tjindi otjiuru tja Goliat. 58 Saul we mu pura a tja: “Muzandu, oove omuatje wauṋe?”
David wa zira a tja: “Owami omuzandu womukarere woye Isai wa Betlehem.”