1 Omusimanekwa Teofilus!
Aanyoli oyendji oya si oshimpwiyu shokutunga ehokololo lyiiningwanima mbyoka ya tsakanithwa mokati ketu. 2 Oyo oya nyola shoka twa li twe shi hokololelwa kumboka ya li ya mono nomeho gawo okuza petameko noya ningi aayuvithi yoohapu. 3 Onkee ano ngame wo sho nda konakona iinima ayihe okuza petameko, onde shi tala sho opala, ndi ku nyolele ehokololo lya yela, omusimanekwa Teofilus, 4 opo u tseye nawa kutya omahokololo ngoka we ga longwa, ogoshili.
Okuvalwa kwaJohannes Omushashi taku tseyithwa
5 Pethimbo ndyoka, uuna Herodes a li omukwaniilwa gwaJudea, okwa li ku na omuyambi, edhina lye Sakaria, gwometanga lyaAbia. Edhina lyomukiintu gwe oElisabet, gwomezimo lyaAron. 6 Ayehe yaali oya li aayuuki koshipala shaKalunga, yaa na oshipwe noya vulika kiipango ayihe nokomautho agehe gOmuwa. 7 Ihe oya li kaaye na oluvalo, oshoka Elisabet okwa li ihaa vala, yo ayehe yaali oya adhika ye li methimbo lyuukulupe.
8 Esiku limwe Sakaria okwa li miilonga yokuyamba koshipala shaKalunga opalufo lwetanga lye. …Sakaria okwa li miilonga yokuyamba koshipala shaKalunga opalufo lwetanga lye. 9 Pamukalo ngoka gwa li gwa landulwa kaayambi, Sakaria okwa hogololwa nokuumba oshihogololitho, a ka tsinine motempeli yOmuwa. 10 Pethimbo lyokutsinina aantu ayehe oya kala pondje taa galikana.
11 Omuyengeli gwOmuwa, ngoka a thikama kombinga yokolulyo lwoshiyambelo hoka haku fikilwa omatsinino, okwi ihololele Sakaria. 12 Sakaria sho e mu mono, okwa haluka a tila. 13 Omuyengeli okwa ti kuye: “Sakaria, ino tila, egalikano lyoye olyu uvika. Omukiintu gwoye Elisabet ote ke ku valela okanona okamati, e to ka luku Johannes. 14 Ngoye oto kala u udha enyanyu neligolo, noyendji yalwe otaa ka nyanyukilwa evalo lyako. 15 Oshoka omunona nguka ota ka kala omunene koshipala shOmuwa. Oye ita nu omaviinu nenge oshinuwa kehe hashi kolitha. Oye te ku udha Ombepo Ondjapuki nomanga e li mela lyayina. 16 Oyendji yomAaisraeli ote ya galulile kOmuwa, Kalunga kawo. 17 Oye omutumwa gwOmuwa te ya e na ombepo noonkondo dhaElia. Oye ota hanganitha oohe noyana, ota galulile oonakwaavulika mondjila yu uka nota longekidha aantu, ya wape okutaamba Omuwa gwawo.”
18 Sakaria okwa ti komuyengeli: “Shika otandi shi tseya ngiini? Oshoka ngame onda kulupa nomukiintu gwandje wo oku li methimbo lyuukulupe.”
19 Omuyengeli okwe mu yamukula a ti: “Ongame Gabriel nda thikama koshipala shaKalunga, ngoka a tumu ndje, ndi ku lombwele nondi ku uvithile elaka ndika etoye. 20 Ano ngashingeyi pulakena: Sho ino itaala oohapu dhandje, oto ka kala itoo popi sigo esiku ndyoka ayihe nde yi ku lombwele tayi ka gwanithwa.”
21 Aantu oya li ya tegelele Sakaria noya kumwa, sho a kala ethimbo ele unene motempeli. 22 Ano sho a zi mo, okwa li itaa vulu okupopya nayo. Aantu noya dhimbulula kutya okwa mono emoniko motempeli. Molwaashoka Sakaria okwa li itaa vulu okupopya nayo, okwe ya lombwele nokuninga omandhindhiliko niikaha.
23 Omasiku giilonga yomotempeli sho ga pu ko, Sakaria okwa shuna kegumbo. 24 Konima yomasiku omukulukadhi gwe Elisabet okwa ningi omusimba nokwa kala megumbo uule woomwedhi ntano inaa za mo nokwa ti: 25 “Shika onde shi ningilwa kOmuwa. Ngashingeyi Omuwa okwa sile ndje ohenda, sho a kutha ndje okudhinwa kaantu.”
Okuvalwa kwaJesus taku tseyithwa
26 Elisabet sho a ningi omusimba gwoomwedhi hamano, Kalunga okwa tumu omuyengeli Gabriel koshilando shomuGalilea, edhina lyasho Nasaret, 27 a ye komukadhona a yalekwa komulumentu, edhina lye Josef, gwomezimo lyaDavid. Edhina lyomukadhona oMaria. 28 Omuyengeli okwe ya kuye e ta ti: “Ombili nayi kale nangoye! Omuwa na kale pamwe nangoye ye ne ku yambeke!”
29 Maria okwa haluthwa kepopitho nokwe li dhiladhila kutya otali ti ngiini. 30 Omuyengeli okwa ti kuye ishewe: “Maria, ino tila, owa silwa ohenda kuKalunga. 31 Oto ka ninga omusimba e to vala okanona okamati nou na oku ka luka Jesus. 32 Oye ta ningi omunene e ti ithanwa Omuna gwaKalunga gwokombandambanda. Omuwa Kalunga ote mu ningi omukwaniilwa ongaashi he David. 33 Oye ta ningi omukwaniilwa gwoluvalo lwaJakob sigo aluhe; nuukwaniilwa we kau na mpoka tau ka hula po.”
34 Maria okwa ti komuyengeli: “Otashi ka vulika ngiini, oshoka ngame omukadhona natango?”
35 Omuyengeli okwe mu yamukula a ti: “Ombepo Ondjapuki otayi ku lambele, noonkondo dhaKalunga gwokombandambanda otadhi ku siikile. Onkee ano omunona nguka ota ka lukwa Omuna gwaKalunga. 36 Tala, naElisabet omunezimo lyoye ngoka a popiwa kutya iha vala, okwa ningi ngashingeyi omusimba gwoomwedhi hamano, nonando okwa kulupa. 37 Oshoka kaku na shoka tashi nyenge Kalunga.”
38 Maria okwa ti: “Ongame omuntu gwOmuwa. Nandi ningwe ngaashi wa ti.” Omuyengeli nokwa zi po puye.
Maria ta talele po Elisabet
39 Pethimbo olyo tuu ndyoka Maria okwa thikama e ta yi nokweendelela koshilando shomuJudea, shi li momukunda gu na oondundu. 40 Maria sho e ya maandjaSakaria, okwa popitha Elisabet. 41 Elisabet sho u uvu epopitho lyaMaria, okanona oka nyulukuta mela lye. Opo Elisabet oku udha Ombepo Ondjapuki 42 nokwa popi mokule a ti: “Kala wa yambekwa mokati kaakiintu aakweni, nosho wo okanona hoka to ka vala, naka yambekwe. 43 Osha zile ndje peni, yina yOmuwa gwandje sho te ya kungame? 44 Oshoka manga tuu ewi lyepopitho lyoye tali thiki momakutsi gandje, okanona oka nyulukuta kenyanyu mela lyandje. 45 Omunelago oongoka wi itaala kutya shoka to shi lombwelwa kOmuwa, otashi ka gwanithwa.”
Eimbilo lyehambelelo lyaMaria
46 Maria okwa ti:
“Omwenyo gwandje otagu hambelele Omuwa,
47 ombepo yandje otayi nyanyukilwa Kalunga, omuhupithi gwandje,
48 oshoka okwa dhimbulukwa omuntu gwe mokwiishonopeka kwe.
Okuza ngashingeyi aantu ayehe otaa ki ithana ndje omunelago,
49 oshoka Omuwa omunankondo okwa ningile ndje iinima iinene.
Edhina lye olyo eyapuki.
50 Oye ta sile ohenda ayehe mboka haye mu tila yomomapipi agehe.
51 Oye okwa longo iilongankondo.
Oonakuholuuntsa okwe ya halakanitha po pamwe nomadhiladhilo gawo.
52 Aakwaniilwa aanankondo okwe ya kutha ko kiipangelapundi yawo,
nokwa nenepeke aaishonopeki.
53 Mboka ya sa ondjala, okwe ya kutitha nuuwanawa,
aayamba okwe ya tidha po ye li iikaha yowala.
54 Oye okwa dhiginine euvaneko ndyoka e li lombwele ootate.
Oye e ya okukwatha omuntu gwe Israel,
55 nokwa dhimbulukwa okusila Abraham ohenda noluvalo lwe sigo aluhe.”
56 Maria okwa menekele puElisabet oomwedhi ndatu, opo ihe okwa shuna kaandjawo.
Okuvalwa kwaJohannes
57 Ethimbo lyaElisabet lyokuvala sho lya thiki, okwa vala okanona okamati. 58 Aashiinda ye naanezimo sho yu uvu, nkene Omuwa e mu hololele esilohenda enene li thike mpoka, oya nyanyukwa pamwe naye.
59 Esiku etihetatu oye ya, ya fukaleke okanona, noya li ya hala ye ka lukile he Sakaria. 60 Ihe yina okwa ti: “Itashi vulika. Edhina lyako otali lukwa Johannes.”
61 Oyo noya ti kuye: “Mezimo lyoye kamu na nando omuntu e na edhina ndyoka.” 62 Oyo noya lombwele he nokuninga omandhindhiliko niikaha, opo ye mu pule kutya okanona okwa hala ka lukwe edhina lini.
63 Oye okwi indile, a pewe okapelende kokunyolela nokwa nyolele mo kutya: “Edhina lyako oJohannes.” Aantu ayehe noya kumwa. 64 Opo tuu mpoka ewi lye olya thituluka nelaka lye olya manguluka, nokwa tameke okupopya e ta hambelele Kalunga.
65 Aantu ayehe yopuushiinda oya kwatwa kehaluko, nakehe gumwe gwomoshitopolwa shoka shoondundu muJudea oku uvu ayihe mbika ya ningwa. 66 Ayehe mboka ye shi uvu, oya pungula oohapu ndhika moomwenyo dhawo noya ti: “Okanona haka otaka ka kala ka tya ngiini?” Oyo oya dhimbulula kutya, oko oke li miikaha yOmuwa.
Ehunganeko lyaSakaria
67 He Sakaria oku udha Ombepo Ondjapuki nokwa hunganeke a ti:
68 “Omuwa, Kalunga kaIsrael, na hambelelwe!
Oshoka okwe ya okuhupitha nokumangulula aantu ye.
69 Oye okwe tu pe Omukulili ofule a zi mezimo lyomuntu gwe David.
70 Ngaashi aahunganeki ye aayapuki ye shi uvaneke nale kutya:
71 Oye ote ke tu hupitha maatondi yetu nomiikaha yaayehe mboka ye tu tonde.
72 Shika ote shi ningi molwesilohenda lye ndyoka e li hololele ootate,
sho ha dhimbulukwa ehangano lye eyapuki.
73 Oye okwa ganene tate yetu Abraham kutya,
74 ote ke tu hupitha miikaha yaatondi yetu, opo tu mu longele twaa na uumbanda,
75 tse tu ninge aayapuki naayuuki koshipala she omasiku getu agehe.
76 Ngoye okanona oto ki ithanwa omuhunganeki gwaKalunga gwokombandambanda,
oshoka oto ka tetekela Omuwa, u mu opalekele ondjila.
77 Ongoye to ka tseyithila aantu ye ehupitho, uuna oondjo dhawo dha dhimwa po.
78 Oshoka Kalunga ketu oku na olukeno nesilohenda,
onkee eluwa lyehupitho otali tu tendele, li tu minikile.
79 Tse mboka twa kuutumba momilema nomomuzizimba gweso, li ukithe oompadhi dhetu mondjila yombili.”
80 Omunona okwa koko nokwa kolo pambepo. Oye okwa kala mombuga sigo esiku ndyoka i ihololele Aaisraeli.
Embo ku Teofilus
1 Musuverwa Teofilus: Ovandu ovengi va kondja tjinene okutjanga omaserekarerero woviṋa mbya tjitwa mokati ketu. 2 Owo va tjanga imbi eṱe mbi twa serekarererwa i imba mba muna oviṋa mbi okuza komautiro wavyo, nu mba zuvarisa ombuze ndji. 3 Muingona Teofilus, ami tjinga amba konḓonona oviṋa avihe mbi nawa okuza komautiro wavyo, otjinga ambe ripura kutja okokuwa okukutjangera omahungi nga nawa. 4 Ami me tjiti nai kokutja u tjiwe imbwi ouatjiri auhe womambo aehe ngu wa hongwa.
Ongwatero ya Johanes Omupapitise mai zuvarisiwa
5 Oruveze Herodes tja ri ombara ya Judea, mwa ri omupristeri wena Sakaria, nu ngwa ri oworupa rwa Abija roupristeri. Ena romukazendu we ra ri Elisabet; eye wina wa zire meṱunḓu ra Aron roupristeri. 6 Owo aveyevari va ri ovasemba komurungu wa Ndjambi, nu aave ṱakamisa nawa inga omatwako nomaraerero aehe wa Muhona. 7 Nu kava ri novanatje, Elisabet tjinga a ri ongandji; nu aveyevari wina va kurupire tjinene.
8 Eyuva rimwe Sakaria ngunda ama ungura oviungura vyoupristeri komurungu wa Ndjambi, moruveze rwotjimbumba tjawo okuungura, 9 otja kongaro youpristeri, eye otja toororwa nozohanga kutja a hite mondjuwo ya Muhona, nu a katwimise ovyomoro omuwa. 10 Imbi ovyomoro omuwa ngunda amavi twimisiwa, tjandje nao ihi otjimbumba atjihe tjovandu tji ri pendje matji kumbu.
11 Omuengeri wa Muhona we riraisa ku ye, a kurama kokunene kwotjipunguhiro tjomatwimisiro wovyomoro omuwa. 12 Nu Sakaria tje mu muna, wa uruma nu a tira tjinene. 13 Nungwari ingwi omuengeri wa tjere ku ye: “O tira, Sakaria, Ndjambi wa zuvire ongumbiro yoye, nu omukazendu woye Elisabet me ku pandukire omuatje omuzandu, nena re mo mu ruku Johanes. 14 Eye ma rire enyando nondjorokero kove, nu ovengi mave nyandere ongwatero ye; 15 orondu eye ma rire omunene komurungu wa Muhona, nu kamaa nu ko omavinu nomanuwa omazeu; nu me urisiwa nOmbepo Ondjapuke ngunda e ri mezumo raina. 16 Eye ma kotora Ovaisrael ovengi ku Muhona Ndjambi wawo; 17 nu ma tengere po Muhona mombepo na momasa otja omuprofete Elia, kokutja a hanganise ooihe novanatje, nokutanaurira ovehinanḓuviro kounongo wovasemba, nokuṱuna otjiwaṋa kutja tji rirongerere omeero wa Muhona.”
18 Sakaria wa tjere komuengeri: “Ihi ami me tji tjiwa vi? Ami mba kurupa, nomukazendu wandje wina wa kurupa.”
19 Omuengeri wa zira a tja: “Owami Gabriel! Ami mbi kurama komurungu wa Ndjambi, neye ongwe ndji hindi okuyekuhungira kuna ove, nokukuraera ombuze ombwa ndji. 20 Tara, ove mo pata eraka, nu komoo sora okuhungira nga keyuva ndi oviṋa mbi tji mavi tjitwa, mena rokutja ove kokamburire momambo wandje ngu maye rire ouatjiri moruveze nduriro.”
21 Ihi otjiwaṋa tjandje nao matji undju Sakaria, nu otja rira otjihimise ku tjo kutja eye wa wombere tjike nai mondjuwo ya Muhona. 22 Neye tja pita ka sorere okuhungira kuna wo, nowo otji va muna kutja eye wa munu otjirimunikise mondjuwo ya Muhona, orondu eye wa uta okutjita ovisanekero nomake uriri nu a rire otjikume.
23 Nomayuva we wokukarera Muhona mondjuwo ye tji ya manuka, Sakaria arire tja yaruka koye. 24 Kombunda yomayuva ngo, omukazendu we Elisabet wa rira otjingundi, nu we rihorekere oure womieze vitano. Ama tja: 25 “Nambano Muhona we ndji vatere, notja isa mo ohoṋi yandje mokati kovandu!”
Ongwatero ya Jesus mai zuvarisiwa
26 Momueze outjahamboumwe, Elisabet tja ri otjingundi, Ndjambi wa hindire omuengeri Gabriel kotjihuro tji tja ri mehi ra Galilea, tjena Nasaret. 27 Eye wa etere ombuze komusuko ngwa varekerwe i omurumendu wena Josef, ondekurona yombara David. Nu indi ena romusuko ra ri Maria. 28 Omuengeri weya ku ye na tja: “Minikwa, ove ngu wa ingonekwa notjari. Muhona u ri puna ove!”
29 Maria wa urumisiwa tjinene i ombuze yomuengeri ndji na himwa kutja omambo nga maye hee tjike. 30 Omuengeri wa tjere ku ye: “O tira, Maria, ove wa munu ondjingonekero komurungu wa Ndjambi. 31 Tara, mo rire otjingundi, nu mo panduka omuatje omuzandu, nu ena re mo mu ruku Jesus. 32 Eye ma rire omunene, nu ma isanewa Omuna wa Ndjambi wOkombandambanda. Muhona Ndjambi me mu pe otjihavero tjouhona tjaihe mukururume David. 33 Nu eye ma honaparere ozondekurona za Jakob otja ombara nga aruhe; nouhona we kamaau yanda ko!”
34 Maria wa tja komuengeri: “Otjiṋa hi matji tjitwa vi ami ambi hiya rora okuhakaena nomurumendu?”
35 Omuengeri wa zira a tja: “Ombepo Ondjapuke mai ya kombanda yoye, nomasa wa Ndjambi wOkombandambanda maye ungura move. Nu ingwi omuatje omuyapuke ngu ma zu move opu ma zu okuisanewa Omuna wa Ndjambi. 36 Tara, omuhoko woye Elisabet wina nai otjingundi tjomuatje omuzandu mongurupiro ye, neye ngu ku za ongandji nambano u nezumo romieze hamboumwe. 37 Orondu Ndjambi ke notjiṋa tji tje mu ura.”
38 Maria wa tja nai: “Owami omukarere wa Muhona; ngape tjitwe ku ami otja punga awa hee.” Nomuengeri arire tja zu po pu ye.
Maria ma kavarura Elisabet
39 Kombunda yanao Maria wa hakahana okuyenda kotjirongo tji tja ri mehi rovivanda ra Judea. 40 Eye wa kahita mondjuwo ya Sakaria na minike Elisabet. 41 Nu Elisabet tja zuva ombinika ya Maria, okanatje arire tji ka nyinganyinga mezumo re; nu ingwi Elisabet omuini we urisiwa nOmbepo Ondjapuke, 42 nu a ravaere neraka enene a tja: “Oove omuṋingandu mokati kovakazendu, nu nga serwe ondaya ingwi omukwatwa wezumo roye! 43 Otjiṋa otjinene hi matji tjitirwa tjike ku ami kutja ina yo Muhona wandje me yokundjivarura? 44 Orondu tara, tjimanga tji mba zu nokuzuva ombinika yoye okanatje otji ka nyinganyinga nenyando mezumo randje. 45 Tjiri, oove omuṋingandu ngu wa kambura kutja avihe mbya hungirwa i Muhona kove mavi yenenisiwa!”
Eimburiro ra Maria rondjoroka
46 Maria wa tja:
“Omuinyo wandje mau hivirike Muhona,
47 nombepo yandje mai yoroka mu Ndjambi,
Omuyame wandje,
48 Eye tjinga a tara komukarere
we omuhinanḓengu.
Tara, okuzamba omihoko avihe
mavi ndji isana omuṋingandu,
49 tjinga amba tjitirwa oviṋa ovinene
i Ndjambi Omunamasa,
Ena re oro eyapuke;
50 otjari tje tji karerera okuza
kozondekurona nga kozondekurona
ku imba mbe nondira ku ye.
51 Eye wa ungura oviṋa ovinene nokuoko kwe,
nu wa piza imba mbe ritongamisa
momeripuriro womitima vyawo.
52 Wa herura ozombara ozonauvara
kovihavero vyazo vyouhona,
nu wa tongamisa imba ovehinanḓengu.
53 Eye we kutisa ovanandjara noviṋa oviwa,
novatumbe wa yarura make nge ri tjo.
54 Wa yenenisa omakwizikiro nga
tjitire kootate mukururume,
nu wa vatere Israel, omukarere we.
55 Eye wa zemburuka okuṱotjari na Abraham
nozondekurona ze nga aruhe!”
56 Maria wa kara oure womieze mangara vitatu puna Elisabet, tjazumba arire tja yaruka koye.
Ongwatero ya Johanes Omupapitise
57 Nambano oruveze rwa Elisabet rwokupanduka arire tji rwa yenene, neye wa panduka omuatje omuzandu. 58 Ovararanganda novazamumwe ve tji va muna kutja Muhona we mu raisire otjari tje otjinene, arire tji va yoroka pamwe na ye. 59 Nu meyuva oritjahambondatu owo ve ya okusukareka okanatje nu ave vanga okukeruka ena ra ihe Sakaria. 60 Nungwari ingwi ina wa tja: “Kako! Eye ma rukwa ena Johanes!”
61 Owo va tja nai ku ye: “Kape na umwe momuhoko woye ngu nena ndo!” 62 Tjazumba va ṋanga ihe nave mu pura kutja omuatje eye ma vanga okumuruka tjikwaye.
63 Sakaria wa ningira otjitjangero nu a tjanga nai: “Ena re oJohanes!” Nowo avehe arire tji va himwa! 64 Tjimanga otjinyo tja Sakarias tja paturuka, neye wa hungira a tanga Ndjambi. 65 Ovararanganda na ye avehe arire tji va hara omburuma, nombuze aihe ndji ya zuvaka mehi arihe rovivanda vya Judea. 66 Auhe ngwa zuva oviṋa mbi, we ripura na vyo na pura a tja: “Omuatje ngwi ma rire omukwatjike?” Orondu okuuoko kwa Muhona okunamasa tjiri kwa ri kombanda ye.
Eimburiro rondangero ra Sakaria
67 Sakaria, ihe ya Johanes, we urisiwa nOmbepo Ondjapuke, neye wa hungira ombuze ya Ndjambi a tja:
68 “Nga tangwe, Muhona, Ndjambi wa Israel,
eye tjinga eya okuvatera otjiwaṋa tje nokutjikutura.
69 Eye we tu yetere Omukuture omunamasa,
ondekurona yomukarere we David.
70 Otja tja kwizikire rukuru novinyo
vyovaprofete ve ovayapuke
71 kutja eye me tu yama kovanavita na eṱe,
na kouvara wa imba avehe mbe tu tonda.
72 Eye wa tjere ma raisa otjari kootate mukururume,
nu ma zemburuka omerikutiropamwe we omayapuke.
73 Wa zikamisa noruyano oruṱakame ku
tate Abraham kutja me tu pe
74 okutukutura momake wovanavita na eṱe,
tu mu karere nokuhina okutira
75 kutja tu rire ovayapuke novasemba komurungu we
omayuva aehe ngunda atu nomuinyo.
76 “Nove, muatje wandje, mo isanewa omuprofete
wa Ndjambi wOkombandambanda.
Ove mo tengere po Muhona
okumuṱunina ondjira ye,
77 nokuraera otjiwaṋa tje kutja otjo matji yamwa
mokuisirwa ourunde watjo.
78 Mena rotjari tja Ndjambi wetu,
ondjerera yeyuva pokupita mai yere
kombanda yetu okuza meyuru.
79 Okuyandja ondjerera ku imba avehe mbe ri
monḓorera na momuzire wonḓiro,
nokuyatisa ozombaze zetu mondjira yohange.”
80 Nu ingwi omuatje we kura na hara omasa morutu na mombepo. Eye wa kara mokuti onguza nga keyuva ndi eye nda raisiwa kotjiwaṋa tja Israel.