Josia ta topoka nuupagani
(2 Ondjal. 34:3-72 29-33)1 Omukwaniilwa Josia okwa hiya aawiliki yaJuda noyaJerusalem. 2 Oyo ayehe oya gongala noya yi kotempeli ya thindikilwa kaayambi naahunganeki nokoshihupe ashihe shoshigwana, aayamba noohepele. Montaneho yawo omukwaniilwa okwa lesha mokule embo lyehangano alihe mokule, ndyoka lyi itsuwa motempeli. 3 Okwa thikama pongudhi yaakwaniilwa e ta hangana nOmuwa. Oshigwana ashihe osha li shi na okuuvaneka, shi vulike kOmuwa sho shi dhiginine iipango ye ayihe nomautho ge agehe nomutima aguhe noonkondo adhihe. Ashihe shoka shu uthwa membo lya monika, oshi na okudhigininwa. Aantu ayehe oyu uvaneke okudhiginina ehangano.
4 Nena Josia okwa lombwele omuyambimukuluntu Hilkia, naayakuli ye aayambi naayambi aalangeli yoposheelo shotempeli, ya kuthe mo motempeli iikwaniipangitho ayihe ya longithwa mokusimaneka Baal, oshikalungakiintu Asheera noonyothi. Omukwaniilwa okwa lungunitha po iikwaniipangitho mbika ayihe pondje yoshilando popepi nokalonga Kidron, nomutoko okwe gu falitha kuBetel. 5 Okwa hanagula po aayambi yiikalunga mboka ya langekelwe kaakwaniilwa yaJuda, ya yambe omafikilondjambo kiiyambelo yoshipagani miilando yaJuda nomomahala gopopepi naJerusalem — aayambi ayehe mboka ya li haa yamba omafikilondjambo kuBaal, ketango, komwedhi, koonyothi nokoongundu dhomegulu. 6 Okwa kutha mo motempeli oshiyelekela shaAsheera e te shi fala pondje yoshilando kokalonga Kidron, te shi lungunitha po shi ninge omutoko gwowala e te gu gundu kombanda yoombila. 7 Okwa hanagula po omahala gaanona yiihuna motempeli ga lalwa koohonda dhomotempeli. (Okwa li aakulukadhi haa tungu oonguwo dha longithwa mokusimaneka Asheera.) 8 Okwe eta muJerusalem aayambi mboka ya li miilando yaJuda nokwa shundula iiyambelo yawo moshilongo ashihe. Okwa kumuna po wo iiyambelo mbyoka ya yapulilwa iikalungakombo popepi nosheelo sha tungwa komupangeli gwoshilando, Josua, kolumoho lwosheelo moka aantu taa piti, nge taa yi moshilando. 9 Aayambi mboka kaya li ya ziminwa okuyakula motempeli yOmuwa muJerusalem, ihe oya vulu okulya iikwiila mbyoka inaayi tulwa efulika ye etelwa aayambi ooyakwawo.
10 Omukwaniilwa Josia okwa shundula wo Tofet, ehala lyiinonoma yuupagani mesilu lyaHinnom, opo shaa ngoka kaa yambe omwana omumati nenge omukadhona, a ninge efikilondjambo koshikalunga Molek. 11 Okwa hanagula po wo iiyelekela yuukambe mbyoka aakwaniilwa yaJuda ya yoololele okusimaneka etango e ta fike po omatemba ga longithwa miinonoma mbika. (Iiyelekela mbika oya li posheelo shotempeli, popepi nongulu yaNatan Melek, elenga enene.) 12 Omayambelo ngoka ga tungilwe po kaakwaniilwa yaJuda kontala yokombanda yongulu yaAhas, omukwaniilwa Josia okwe ga kumuna po, osho wo iiyambelo mbyoka ya tungilwe po komukwaniilwa Manasse momahalandjandja gaali gotempeli; okwa nyanyagula po iiyambelo noku yi nyangushula po, nontsi oya gundwa molusilu lwaKidron. 13 Josia okwa shundula iiyambelo mbyoka omukwaniilwa Salomo a tungile kuuzilo waJerusalem, kuumbugantu wOndundu yomiolivi, ya tungilwa iinonoma yiikalunga iikungitha — Astarte, oshikalungakiintu shaSidon, Kemosh, oshikalunga shaMoab, naMilkom, oshikalunga shaAmmon. 14 Omukwaniilwa Josia okwa teyagula po oongundhimanya e ta kumuna po oshiyelekela sha yapulilwa oshikalungakiintu Asheera, nevi ndyoka mpoka pwa li iikalunga, okwe li siikile niipongo yaantu.
15 Josia okwa yonagula po wo ehala lyiinonoma muBetel, ndyoka lya tungilwe komukwaniilwa Jeroboam yaNebat, ngoka a fala Israel muulunde. Josia okwa kumagula po oshiyambelo, ta nyangushula omamanya gasho uutandu e te u ningi omutoko; okwa lungunitha po oshiyelekela shaAsheera. 16 Nena Josia okwa lengalenga koombinga noombinga e ta mono oombila dhimwe dhi li koshikulundundu, okwa fumvulitha mo iipongo e te yi lungunithile koshiyambelo. Pamukalo nguka okwa shundula oshiyambelo, a gwanitha shoka omuhunganeki a popile nale medhano lyoshituthi, uuna omukwaniilwa Jeroboam a li ta yamba omayambo koshiyambelo shika. Omukwaniilwa Josia okwa lengalenga ishewe koombinga noombinga e ta mono ombila yomuhunganeki ngoka a popile iinima mbika. 17 Okwa pula a ti: “Ombila ndjino oyalye?”
Aabetel oye mu yamukula ya ti: “Ombila ndjika oyomuhunganeki ngu a zile kuJuda e ta hunganeke iinima mbika wa ningi koshiyambelo.”
18 Josia okwa ti: “Yi etheni, yi kale ngaashi yi li, iipongo ye itayi fumvulwa mo.”
Osho ngaaka iipongo ye inayi fumvulwa mo nosho wo iipongo yomuhunganeki ngoka a zile kuSamaria.
19 Nomiilando ayihe yaIsrael omukwaniilwa Josia okwa hanagula po omahala agehe giinonoma yuupagani ngoka ga li ga tungwa kaakwaniilwa yaIsrael, mboka ya pendutha ondjahi yOmuwa. Agehe okwe ga hanagula po, ngaashi a ningi muBetel. 20 Aayambi ayehe aapagani okwe ya dhipagele kiiyambelo nkoka ya li haa nonomene, e ta lungunithile iipongo yaantu koshiyambelo kehe. Nena okwa galukile kuJerusalem.
Josia ta dhana Opaasa
(2 Ondjal. 35:1-19)21 Omukwaniilwa Josia okwa lombwele aantu, ya dhane Opaasa mesimaneko lyOmuwa, Kalunga kawo, ngaashi sha nyolelwa membo lyehangano. 22 Kaku na Opaasa ya dhanenwe ngaandjika kaakwaniilwa yaIsrael nenge yaJuda, okuza kaatokolihapu sho ya li melelo lyoshigwana. 23 Osha ningwa ashike momumvo omutimulongo nomutihetatu gwepangelo lyaJosia, Opaasa sho ya dhanenwe muJerusalem.
Omalunduluko ga ningithwa kuJosia
24 Opo oompango dhi gwanithwe ndhoka dha nyolwa membo ndyoka lyi itsuwa komuyambimukuluntu Hilkia motempeli, omukwaniilwa Josia okwa kombo muJerusalem nomuJuda oompulile adhihe naayanekeli ayehe niikalunga ayihe yomomagumbo, iimenka ayihe niinonoma ayihe yuupagani. 25 Kakwa li omukwaniilwa e mu tetekela e mu fa, ngoka a longele Omuwa nomutima gwe aguhe noondunge dhe adhihe noonkondo dhe adhihe nokuvulika kompango ayihe yaMoses, noinaku landula we omukwaniilwa e mu fa.
26 Ihe ondjahi yOmuwa ya hwama oya kala kombanda yaJuda ya tukuluthwa kiilonga yomukwaniilwa Manasse yo inayi lotela we. 27 Omuwa okwa ti: “Otandi ningile Juda naanaa, ngaashi nda ningile Israel: otandi kandula ko Aajuda koshipala shandje e tandi ekelehi Jerusalem, oshilando shoka nde shi hogolola, notempeli, ehala ndyoka nda popile te ti, omo tandi simanekelwa.”
Ehulilo lyepangelo lyaJosia
(2 Ondjal. 35:20—36:1)28 Ashihe shilwe shoka omukwaniilwa Josia a ningi, osha nyolelwa membo lyondjokonona yaakwaniilwa yaJuda. 29 Josia manga a li omukwaniilwa, omukwaniilwa gwaEgipiti Neko okwa fala etangakwiita lye sigo okomulonga Eufrat, a ka kondjithe omupangeli gwaAssur. Omukwaniilwa Josia okwa kambadhala okukeelela etangakwiita lyAayegipiti puMegiddo. Nena Neko, omukwaniilwa gwaEgipiti, okwe mu dhipaga, sho e mu mono. 30 Omalenga ge oga tula omudhimba gwe metembakwiita e tage gu fala kuJerusalem, nkoka a fumvikwa moombila dhaakwaniilwa.
Aajuda oya hogolola omuna gwaJosia, edhina lye Joahas, e taye mu kwaniileke.
Joahas, omukwaniilwa gwaJuda
(2 Ondjal. 36:2-4)31 Joahas okwa li e na omimvo omilongo mbali nandatu, sho a ningi omukwaniilwa gwaJuda nokwa lele muJerusalem oomwedhi ndatu. Yina oHamutal yaJeremia gwokuLibna. 32 Joahas okwa landula oshinkoti shoohekulu e ta yono kOmuwa. 33 Epangelo lye olya hulu po, sho omukwaniilwa gwaEgipiti Neko e mu kwatele muRibla moshilongo shaHamat e ta futitha Juda oshisiliveli shondjundo yookilograma 3,400 noshingoli shondjundo yookilograma 34. 34 Omukwaniilwa Neko okwa ningi Eliakim lyaJosia omukwaniilwa gwaJuda, a landule Josia, e ta lukulula edhina lye li ninge Jehoiakim. Joahas okwa falwa kuEgipiti, nkoka a sile.
Jehoiakim, omukwaniilwa gwaJuda
(2 Ondjal. 36:5-8)35 Omukwaniilwa Jehoiakim okwa gongele iifendela e yi kunguna kaantu mekwatathano lyuuyamba wawo, opo a tsakanithe omwaalu tagu pumbiwa okufuta shoka tashi pulwa komukwaniilwa gwaEgipiti.
36 Jehoiakim okwa li e na omimvo omilongo mbali nantano, sho a ningi omukwaniilwa gwaJuda nokwa lele muJerusalem omimvo omulongo nagumwe. Yina oSebida yaPedaia gwokuRuma. 37 Jehoiakim okwa landula oshinkoti shoohekulu e ta yono kOmuwa.
Josija ma isa mo oviserekarera vyovisenginina
(2Eku 34:3-7, 2Eku 29-33)1 Ombara Josija wa isana ovanane avehe va Juda nova Jerusalem, 2 nowo va ya pamwe kondjuwo ya Muhona, amave kongorerwa i ovapristeri novaprofete notjiwaṋa atjihe, ovatumbe novasyona. Ombara ya resera Embo rOmerikutiropamwe nda vazerwe mondjuwo ya Muhona, neraka enene momurungu wawo avehe. 3 Tjazumba ombara Josija wa kakurama meṋe yongunḓe youhona na tjiti omerikutiropamwe na Muhona kutja ma kara nonḓuviro ku ye, nokutja ma ṱakamisa omazikamisiro nomatwako we nomutima nomuinyo we auhe, nu ma yenenisa omambo womerikutiropamwe otja tji ya tjangwa mEmbo ndi. Ovandu avehe va kwizika kutja mave ṱakama momerikutiropamwe nga.
4 Josija wa rakiza Omupristeri Otjiuru Hilkija, novapristeri ovavatere ve, novatjevere vopomahitiro wondjuwo ya Muhona kutja ve pitise oviṋa avihe mu yo, mbyaa vi ungurisiwa mokukarera Baal, nomukuru wotjisenginina oserekaze Asera, nozonyose. Ombara ya ningiririsira oviṋa avihe mbi pendje yotjihuro, popezu nomukutu wa Kidron, nu tjazumba ya raera kutja omutwe u twarewe kObetel. 5 Eye wa isa mo ovapristeri mba moviungura mba twirisirwe i ozombara za Juda okupunguhira ozombunguhiro kovipunguhiro vyovisenginina movihuro vya Juda na movirongo vyopopezu na Jerusalem, okutja ovapristeri avehe mbaa ve punguha ozombunguhiro ku Baal, na keyuva na kozonyose ozonene nozonḓiṱi. 6 Ombara Josija wina wa isa mo otjihenḓe otjizere tji tja yapurirwa omukuru wotjisenginina oserekaze Asera mondjuwo ya Muhona, e tji pitisa motjihuro, e tji twara komukutu wa Kidron ne ketjiningiririsa, na ṱukuṱura oviningiriro vyatjo nga tji vya rire oruuma, ne ru rimbire momaendo wovandu vakauriri. 7 Eye wa nyona omatuwo wovakorondu, nga ri keṋe yondjuwo ya Muhona. Moṋa mo ovakazendu omaave tungire otupera tuya tuungurisiwa momerikotameneno ku Asera. 8 Eye wa eta ovapristeri, mba ri movihuro vya Juda, kOjerusalem, nu mehi arihe okuza mOgeba nga kOberseba wa yamburura ovipunguhiro kaave punguhire ozombunguhiro. Eye wina wa haṋa ovipunguhiro mbya yapurirwa oviserekarera vyozongombo nḓe nozombepo ozombi, mbya ri popezu nomuvero mbwa tungirwe i Josua, ongooneya yotjihuro, nu mbwa ri komukuma wokokumuho kwomuvero omunene, tji mo hiti motjihuro. 9 Ovapristeri mbo kaave yandjerwa okukarera mondjuwo ya Muhona, nungwari aave sora okurya omboroto, ndji hi nosurise, ndjaave pewa i ovapristeri ovakwao.
10 Ombara Josija wina wa yamburura oTofet, imba poṋa pomerikotameneno kovisenginina momukutu wa Hinom, kokutja ape ha ningi umwe ngu ma punguha omuatje we omuzandu poo omukazona okurira ombunguhiro oningiririsiwa komukuru wotjisenginina Molek. 11 Eye wina wa isa mo oukambe ozombara za Juda mbu za yapurire okurikotamena na wo keyuva, na ningiririsa omatemba wawo wovita nguyaze ungurisa momerikotameneno nga. Oukambe mbwi aa u ṱizirwa morupanda rwondjuwo ya Muhona, pomahitiro wayo, popezu netuwo ra Netan-Melek, omukarere ombondo wondjuwo youhona. 12 Ovipunguhiro mbya tungirwe i ozombara za Juda komututu wondjuwo youhona, kombanda yetuwo rombara Ahas, ombara Josija we vi haṋa puna ovipunguhiro mbya tungirwe i ombara Manasse motupanda twi tuvari twondjuwo ya Muhona; eye wa hahaura ovipunguhiro mbi ne vi imbirahi momukutu wa Kidron. 13 Josija wa yamburura ovipunguhiro mbya tungirwe i ombara Salomo, komukuma wokomuhuka wa Jerusalem, keyuva kokumuho kwOndundu yOmiṋinga okurikotamena koviserekarera oviyaukise, okutja ooAstarte, omukuru wotjisenginina oserekaze wa kOsidon, na Kemos, omukuru wotjisenginina wOvamoab, na Milkom, omukuru wotjisenginina wOvaamoni. 14 Ombara Josija wa hahaura ozongunḓe zomawe, na ke ovihenḓe ovizere mbya yapurirwa omukuru wotjisenginina oserekaze Asera; nu imba poṋa pu vya kuramene, we pe vandeka nomaṱupa wovandu.
15 Josija wina wa haṋa poṋa pomerikotameneno mObetel, pu pa tungirwe i ombara Jerobeam, omuzandu wa Nebat, ngwa turisa Ovaisrael ondjo. Josija wa haṋa otjipunguhiro hi na nyanyaura omawe watjo ne ye kweye nga tji ya rira oruuma; wina wa ningiririsa otjihenḓe tji tja yapurirwa okurikotamena komukuru wotjisenginina oserekaze Asera. 16 Josija wa yevayeva na munu omaendo tjiva kondunda; eye wa raera kutja omaṱupa ye isiwe mo nu ye ningiririsirwe kotjipunguhiro. Komuhingo mbwi otja yamburura otjipunguhiro hi ama tjiti otja omuprofete pa ukire rukuru, ombara Jerobeam ngunda a kurama potjipunguhiro meyuva romukandi. Ombara Josija wa yevayeva na munu eyendo romuprofete ingwi ngwa ukire nao. 17 Eye wa pura a tja: “Eyendo ndi orauṋe?”
Novandu va Betel va zira ave tja: “Oro eyendo romuprofete ngwa zire kOjuda nu ngwa ukire oviṋa mbi mbi wa tjiti kotjipunguhiro hi.”
18 Josija wa rakiza na tja: “Ri esa ri kare otja tji ri ri. Omaṱupa we kaye nokuisiwa mo.”
Omaṱupa we otji ye ha isirwe mo, nangarire omaṱupa nga womuprofete ngwa zire kOsamaria.
19 Motjihuro atjihe mOisrael ombara Josija wa haṋa poṋa apehe pomerikotameneno kovisenginina kozondunda, pu pa tungirwe i ozombara za Israel, mbi za pindikisa na vyo Muhona. Eye wa tjita kovipunguhiro mbi otja tja tjitire mObetel. 20 Eye wa zepera ovapristeri avehe vovisenginina kotjipunguhiro kaave karere, na ningiririsire ko omaṱupa wovandu kotjipunguhiro atjihe peke. Tjazumba arire tja yaruka kOjerusalem.
Josija ma tjitire Eyuva rOpaska Omukandi
(2Eku 35:1-19)21 Ombara Josija wa rakiza kutja ovandu ve tjite Eyuva rOpaska kondjozikiro ya Muhona, Ndjambi wawo, otja tji pa tjangwa mEmbo rOmerikutiropamwe. 22 Kape na pu pa tjitirwe Eyuva rOpaska otja indi imwe yozombara za Israel poo za Juda, okuza koruveze ndwi ovapungure tjaave honaparere otjiwaṋa. 23 Nambano, mombura oitjamurongo na hambondatu youhona wa Josija, Eyuva ndi rOpaska otji ra tjitwa mOjerusalem.
Omarundururiro warwe nga tjitwa i Josija
24 Ombara Josija wa isa mo ozondjai nozombetere azehe, noomukuru avehe vomozondjuwo, novisenginina, noviṋa avihe vyarwe vyovisenginina vyokurikotamenwa mOjerusalem na mehi arihe ra Juda; komuhingo mbwi otja zeuparisa omazikamisiro womatwako, nga tjangwa mEmbo rOmerikutiropamwe nda vazewa i Omupristeri Otjiuru Hilkija mondjuwo ya Muhona. 25 Kape na pu pa ri ombara ndja ri otja ye komurungu we, ndja karera Muhona nomutima auhe nozondunge azehe nomasa aehe, mokukara nonḓuviro komatwako aehe wa Moses; wina kape na pu pa ri ombara ndja ri otja ye kombunda ye.
26 Nungwari Muhona wa ṱomazenge tjinene na Juda mena raimbi avihe ombara Manasse mbya tjitire, nu nga nai omazenge nga kayeya yanda. 27 Muhona wa tja nai: “Ami me tjiti kOjuda otja pu mba tjita kOisrael. Ami me zengisa otjiwaṋa tja Juda momeho wandje, nu me imbirahi Jerusalem, ihi otjihuro tji mba toorora, nondjuwo wina, ami ndji mba tja omu me rikotamenenwa.”
Ondjandero youhona wa Josija
(2Eku 35:20—36:1)28 Oviṋa avihe vyarwe Josija mbya tjita vya tjangwa mEkuruhungi rOzombara za Juda. 29 Josija ngunda a ri ombara, Neko, ombara ya Engipte, wa hongorera otjimbumba tjovita konḓonḓu Eufrat okukavatera ombara ya Asirie. Ombara Josija wa kondja okutjaerera otjimbumba tjovita tjOvaengipte mOmegido, narire tja ṱu movita. 30 Ovahongore ve va twa orurova rwe metemba rovita nave ru yarura kOjerusalem, ku rwa kapakwa momaendo wouhona.
Otjiwaṋa tja Juda tja toorora Joahas, omuzandu wa Josija, nave mu twirisa okurira ombara.
Joahas ma rire ombara mOjuda
(2Eku 36:2-4)31 Joahas wa ri notjiwondo tjozombura omirongo vivari nandatu tja rira ombara mOjuda, neye wa honapara oure womieze vitatu mOjerusalem. Ina wa ri Hamutal, omusuko wa Jirmeja, ngwa zire kotjihuro Libna. 32 Eye wa tura ondjo komurungu wa Muhona mokuhorera kotjikaro tjooihe mukururume. 33 Ouhona we wa yanda, indu tja huurwa i Neko, ombara ya Engipte, nu Neko we mu twara kOribla, mehi ra Hamat, otja omuhuurwa na ṋiṋikiza Ovajuda kutja ve sute osilveri yondjinda yozokirograma 3 400, nongoldo yondjinda yozokirograma omirongo vitatu na ine. 34 Ombara Neko wa zika Eljakim, omuzandu wa Josija, ombara ya Juda, a rire omupingene wa Josija, nu wa rundurura ena re okurira Jojakim. Joahas wa twarewa kOengipte i ombara Neko, na kakokera ngo.
35 Ombara Jojakim wa wonga otjisuta movandu otja komasorero wawo kokutja a wongere po ombuto, ndji mai sutu imbi mbyaa vi vangwa i ombara ya Engipte.
Jojakim ma rire ombara mOjuda
(2Eku 36:5-8)36 Jojakim wa ri notjiwondo tjozombura omirongo vivari nandano tja rira ombara mOjuda; neye wa honapara oure wozombura omurongo na imwe mOjerusalem. Ina wa ri Sebuda, omusuko wa Pedaja, ngwa zire kotjihuro Ruma. 37 Jojakim wa tura ondjo komurungu wa Muhona mokuhorera kotjikaro tjooihe mukurume.