Gideon
1 Aaisraeli oya yono ishewe kOmuwa, nokwe ya gandja miikaha yAamidiana, mboka ye ya pangele omimvo heyali. 2 Aamidiana oya li ye na oonkondo ye vule Aaisraeli, noshigwana shaIsrael oshe ya holama momakololo nomomaholameno moondundu. 3 Shaa uuna Aaisraeli ya kunu omapya, Aamidiana nAayamaleki oye ya pamwe naantu yokombuga noye ya matukile. 4 Oya yungu oontanda noya thekeke po iilya kuumbugantu sigo opuushiinda waGaza. Oya yugu po oonzi, iimuna nuusino noya thigi Aaisraeli ye li owalawala. 5 Oye ya nuukambe wawo nootenda dhawo, engathithi oto ti oombahu. Oye ya noongamelo dhawo dhaa shi kuyalulwa. Oye ya noya mbugaleke evi, 6 naIsrael ina vula we okutya sha kuyo.
7 Nena Aaisraeli oya kugu onkugo kOmuwa, e ya hupithe miikaha yAamidiana, 8 noye e ya tumine omuhunganeki, ngoka e ya etele elaka lya zi kOmuwa, Kalunga kaIsrael, tali ti: “Onde ku tembudha muupika waEgipiti. 9 Onde ku yululula miikaha yAayegipiti nomiikaha yaantu mboka ye ku kondjitha mevi ndika. Onde ya tidha mo miipathi yeni nonde mu pe evi lyawo. 10 Onde mu lombwele nda ti: ‘Ongame Omuwa, Kalunga keni, inamu longela iikalunga yAayamori mboka mu li mevi lyawo. Ihe inamu pulakena ndje.’ ”
11 Omuyengeli gwOmuwa okwe ya komukunda gwaOfra nokwa kuutumba momwandi gwaJoas, omulumentu gwomezimo lyaAbieser. Omwana Gideon okwa li ta yungula iilya iishona meholamo moshikolelo shoomviinu, opo kaa monike kAamidiana. 12 Omuyengeli gwOmuwa okwe mu ihololele nkoka nokwa ti kuye: “Omuwa oku li nangoye, ngoye ependa nomulumentu gwonkama.”
13 Gideon okwa ti kuye: “Nandi ku pule, tatekulu, ngele Omuwa oku li pamwe natse, oshike tatu mono iihuna? Oshike Omuwa itaa longo iinyengandunge mbyoka twa hokololelwa kootate, nkene e tu tembudha muEgipiti? Omuwa okwe tu gandja miikaha yAamidiana e tu ekelehi.”
14 Nena Omuwa okwe mu lombwele: “Inda noonkondo dhoye oonene, u ka mangulule Aaisraeli miikaha yAamidiana. Ongame tandi ku tumu.”
15 Gideon okwa yamukula: “Ihe otandi mangulula ngiini Aaisraeli? Oludhi lwetu kalu na edhina mezimo lyaManasse, nangame mwene omunima gwowala mezimo lyandje.”
16 Omuwa okwa yamukula: “Oto shi vulu, oshoka otandi ku kwatha. Oto ka nyanyagula Aamidiana wa fa to lyatagula omuntu gumwe.”
17 Gideon okwa yamukula: “Ongame ngele nda silwa ohenda kungoye, pe ndje endhindhiliko, li holole kutya ongoye shili Omuwa. 18 Kwatha ndje, u kale mpaka, sigo tandi ku etele omayambo giikulya.”
Okwa ti: “Otandi kala mpaka, sigo to galuka.”
19 Gideon okwa yi maandjawo e ta paka po okakombwena nokwa ningi oshikwiila shaa na efulika shuusila wookilograma omilongo. Okwa tula onyama montungwa nomahoka mokayiga nokwe yi fala komuyengeli gwOmuwa momwandi nokwe yi mu pe. 20 Omuyengeli okwe mu lombwele: “Tula onyama noshikwiila kemanya ndika e to tile ko omahoka.” Gideon okwe shi ningi. 21 Nena omuyengeli gwOmuwa okwa ganeke oshikaha e ta gumu onyama noshikwiila noshiti sha li moshikaha she. Omulilo ogwa zi memanya e tagu lungunitha po onyama noshikwiila. Omuyengeli nokwa kana momeho ge.
22 Nena Gideon okwa dhimbulula kutya nguka a mono, nani omuyengeli gwOmuwa nokwi ipopile kuumbanda a ti: “Kalunga omusimanekwa pombanda, onda mono omuyengeli gwoye moshipala!”
23 Omuwa okwa ti kuye: “Kala nombili, ino tila. Ito si.” 24 Gideon okwa tungile Omuwa oshiyambelo e te shi luku “Omuwa Oye Ombili.” (Oshi li natango muOfra, momukunda gwAayabieser.)
25 Uusiku mbwiyaka Omuwa okwa lombwele Gideon: “Kutha ontsezi yaho nontsezi yilwe yomimvo heyali, hanagula po oshiyambelo shaho shoka a tungile Baal, e to komangele po wo omuti gwoshikalungakiintu Asheera ngoka gu li pooha dhasho. 26 Tunga po oshiyambelo sha tungika, u shi tungile Omuwa Kalunga koye kombanda yoshikulundundu shika. Nena kutha ontsezi ontiyali, u yi lungunithe po omudhidhi to tema niikuni tayi zi komuti gwaAsheera ngoka we gu komangele po.” 27 Gideon okwa kutha omulongo gwomaamati ye nokwa ningi, ngaashi Omuwa e mu lombwele. Okwa li a tila unene aakwawo naantu yomoshilando oku shi ninga omutenya, onkee okwe shi ningi uusiku.
28 Aantu yomoshilando sho ya penduka ongula onene, oya mono oshiyambelo shaBaal nomuti gwaAsheera ya yonagulwa po. Oya mono wo ontsezi ontiyali ya lungunithwa poshiyambelo shoka a tungile ko. 29 Oya pulathana: “Olye a ningi ngeyi?” Oya konakona noya mono kutya oGideon yaJoas e shi ningi. 30 Nena oya lombwele Joas: “Eta omumwoye, tu mu dhipage. Okwa kumuna po oshiyambelo shaBaal nokwa komangele po omuti gwaAsheera.”
31 Ihe Joas okwa lombwele aatamaneki ye ta ti: “Omwa gama kuBaal? Otamu mu gamene? Shaa ngoka te mu kondjele, oye na se, manga ngula inaali sha. Baal ngele okalunga, ni ipopile mwene, oshoka oshiyambelo oshe sha yonagulwa po.” 32 Okuza mpoka Gideon okwa lukwa Jerubbaal, oshoka Joas okwa ti: “Baal ni ipopile ye mwene, oshoka oshiyambelo oshe sha yonagulwa po.”
33 Nena Aamidiana ayehe, Aayamaleki nomazimo gokombuga oya gongala ya taaguluka omulonga Jordan noya yungu oontanda mesilu lyaJesreel. 34 Ombepo yOmuwa oya yi muGideon nokwa hiki enkuma ti ithana aalumentu yomoludhi lwaAbieser, ye mu landule. 35 Okwa tumu elaka kiitopolwa ayihe iyali yAamanasse, ye mu landule. Okwa tumu elaka kAayaser, kAasebuloni nokAanaftali, noye ya kuye.
36 Nena Gideon okwa ti kuKalunga: “Owa ti kutya owa tokola okulongitha ndje, ndi mangulule Israel. 37 Eewa, ote tula nduno omafufu gonzi polupale. Ngele oga kwatwa komume ongula, manga evi lya kukuta, nena ote tseya kutya oto ka longitha ndje, ndi mangulule Israel.” 38 Osho naanaa sha ningwa. Gideon sho a penduka ongula onene, okwa kama omafufu nokuthinina mokayo e taku udha omeya. 39 Nena Gideon okwa ti kuKalunga: “Ino geela ndje, pitika ndje, ndi popye lumwe natango. Kwatha ndje, ndi ninge ishewe elolelo limwe nomafufu. Omafufu naga kale omakukutu, manga evi lya tosima.” 40 Uusiku Kalunga osho a ningi. Ongula ya landula omafufu oga li omakukutu, ihe evi olya li lyu udha omume.
Omaisaneno wa Gideon okukutura Ovaisrael kOvamidian
1 NOvaisrael tji va za nokutjita ouvi rukwao komurungu wa Muhona, eye otje ve yandja momake wOvamidian oure wozombura hambombari. 2 NOvamidian va ṋiṋikiza Ovaisrael nomasa tjinene; nu mena rokutira Ovamidian, Ovaisrael va kaṱara motupoko twozondundu, mozondimba na moviṱunga. 3 Aruhe Ovaisrael tjaave kunu, Ovamidian nOvaamalek nomihoko vyokomuhuka tjandje mave ve hingire ovita. 4 Owo aave tono ozondanda mehi rOvaisrael nave nyono ovinikora mehi arihe nga kOgasa. Owo kave syere mo oviparure mOisrael, nandarire onyanda poo ongombe poo okasino. 5 Owo ve ya notupanda twawo twovinamuinyo nozondanda zawo tjimuna ovimbumba vyozombahu; owo nozongamero zawo kaave sora okuvarwa. Komuhingo mbwi opu va hitira mehi nave nyono ro. 6 Ovaisrael va muna ouzeu tjinene kOvamidian; nowo va ura ku Muhona.
7 NOvaisrael tji va ura ku Muhona mena rokutatumisiwa i Ovamidian, 8 Muhona otje ve hindira omuprofete ngwa tjere ku wo: “Muhona, Ndjambi wa Israel, ma tja: ‘Owami omuini ngu mbe mu pitisire mouhuura mOengipte. 9 Ami mbe mu yama momake wOvaengipte, nowovemuṋiṋikize avehe, ne ve ramba komurungu weṋu, nehi rawo mba yandja ku eṋe. 10 Ami mbe mu raera kutja owami Muhona, Ndjambi weṋu; amu rikotamene koomukuru vOvaamori, imba vehi mu mwa tura. Nungwari kamu puratenene ko keraka randje.’ ”
11 Omuengeri wa Muhona weya na kahaama kehi yomumborombonga motjirongo tja Ofra mbwa ri owa Joas, Omuabiesri, omuzandu we Gideon ngunda ama tondo ovikokotwa motjitondero kutja e vi horeke kOvamidian. 12 Nomuengeri wa Muhona we rimunikisa ku ye a tja: “Muhona u ri puna ove, mbanḓe ombangaṋe!”
13 Gideon we mu pura a tja: “Arikana, muhona wandje, Muhona tje ri puna eṱe okutjavi oviṋa mbi avihe tji mavi tjitwa ku eṱe? Nu imbi ovitjitwa vye ovihimise vi ri pi ootate mbi ve tu raera, indu tji va tja Muhona we tu pitisire mOengipte? Nambano Muhona we tu imbirahi, nu we tu yandja momake wOvamidian.”
14 Muhona opa rakiza ku ye na tja: “Nambano kawondje nomasa woye aehe ngu u na wo u kakuture Ovaisrael meke rOvamidian! Owami Muhona ngu me ku hindi.”
15 Nungwari Gideon we mu pura a tja: “Arikana, Muhona, Ovaisrael meve kutura na tjike? Tara, onganda yandje ondji ri otjingundi tjinene momuhoko wa Manasse, nami omuini owami omuhinanḓengu tjinene meṱunḓu randje.”
16 Muhona wa tja ku ye: “Ami me kara puna ove kutja u nyone Ovamidian aayo owo omurumendu umwe uriri.”
17 Gideon we mu zira na tja: “Ove ndoovazu u notjari na ami, ndji pa otjiraisiro tjokutja oove ngu mo hungire puna ami. 18 Arikana, o zu po mba nga tji mba kotoka kove okukuetera otjiyandjewa tjandje.”
Neye opa tjera nai: “Ami me kara nga ove tji wa kotoka.”
19 Okuzambo Gideon wa hita mondjuwo, a katereka okangombona na ungura omavanda nge hi nosurise wozokirograma omurongo; indji onyama wa twa motjimbamba nomanyuṋe wayo wa twa monyungu; tjazumba e vi pitisa pendje ku ye kehi yomumborombonga, ne kevitwa pehi momurungu we. 20 Nomuengeri wa Ndjambi wa rakiza a tja ku ye: “Toora onyama ndji na inga omavanda nge hi nosurise u vi twe koruuwa ndwi nu inga omanyuṋe u tirire kombanda yavyo.” Nu Gideon wa tjita nao. 21 Omuengeri wa Muhona opa yerera okati ke ka ri na ko meke, na ṱunu na ko onyama nomavanda nge hi nosurise; mwa za omuriro moruuwa au seseta onyama ndji nomavanda nga. Nomuengeri wa Muhona wa zenga momeho we.
22 Nu Gideon tja muna kutja ingwi wa ri omuengeri wa Muhona, arire tja tja: “Owee, Muhona Ndjambi! Ami mba munasana nomuengeri wa Muhona omurungu nomurungu!”
23 Nungwari Muhona wa tja ku ye: “Ohange ngai kare na ove! O tira! Ove komoo ṱu!” 24 Poṋa mbo Gideon wa tungira Muhona otjipunguhiro ne tji ruku kutja: “Muhona eye ohange.” Otjipunguhiro hi nga mba tja kurama mOofra tjOvaabiesri.
25 Nu mouṱuku tjingewo Muhona wa tja nai ku Gideon: “Kambura ondwezu yongombe oitjavari yaiho yozombura hambombari, nu u teye otjipunguhiro tja Baal tji tji ri otjaiho, nu u ke ongunḓe yomukuru wotjisenginina oserekaze Asera, ndji ri meṋe yatjo. 26 Okuzambo tungira Muhona, Ndjambi woye, otjipunguhiro tjomawe nga tendekasana, kondomba yondundu, nu u kambure ondwezu ndji oitjavari, u i punguhe okurira ombunguhiro oningiririsiwa, nu u twe ko ozonguṋe zongunḓe yotjisenginina, indji ndji mo ke, komuriro.” 27 Gideon wa toora ovarumendu omurongo mokati kovakarere ve na tjiti otja Muhona pe mu raerere; nungwari tjinga a tira ovandu veṱunḓu re novarumendu votjihuro okutjita otjiṋa hi mutenya, eye ope tji tjitira ouṱuku.
28 Novature votjihuro tji va penduka omuhuka omunene wependukirwa raindo, arire tji va munu kutja otjipunguhiro tja Baal tja teyerwa pehi, nokutja indji ongunḓe yotjiraisiro tja Asera ndja kuramene meṋe yatjo ya kewa, nokutja ondwezu ndji oitjavari ya punguhirwa kotjipunguhiro tji tja tungirwe mbo. 29 Nowo otji va purasana ave tja: “Owaṋi ngwa tjiti otjiṋa hi?” Nowo tji va za nokukonḓonona nokupura arire tji kwa zu: “Gideon, omuzandu wa Joas, ongwe tji tjiti.” 30 Novature votjihuro va tja ku Joas: “Pitisa omuzandu woye, eye ma sokuṱa, tjinga a teya otjipunguhiro tja Baal, na ke ongunḓe yotjisenginina tja Asera ndja kuramene meṋe yatjo.”
31 Nungwari Joas wa tja nai ku imba avehe mba kuramene puna ye: “Eṋe mamu vanga okurwira Baal are? Poo mamu vanga okumuvatera? Ingwi ngu me mu rwire ma ṱu omuhuka mbunombwi. Tjinangara Baal onguri mukuru nge rirwire omuini, otjipunguhiro tji tja nyanyaurwa tjinga atji ri otje.” 32 Meyuva ndo, Gideon opa rukirwa ena Jerubbaal, Joas tjinga a tja nai: “Baal nge rirwire omuini mena rotjipunguhiro tje tji tja nyanyaurwa.”
33 Ovamidian nOvaamalek avehe nomihoko avihe vyokomuhuka ve rikuta kumwe, ave kondo onḓonḓu Jordan nave katona ozondanda morutjandja rwa Jesreel. 34 Nombepo ya Muhona ya hita mu Gideon; neye wa posisa ohiva, nOvaabieser otji ve mu kongorera. 35 Tjazumba eye wa tuma ovahindwa mehi arihe romuhoko wa Manasse, nowo ve mu kongorera; neye wa tuma ovahindwa komuhoko wa Aser nowa Sebulon nowa Naftali, novyo wina vya sekama okukemuvatera.
36 Gideon wa hungira ku Ndjambi a tja: “Ove, tjiri, tji movanga okukutura Ovaisrael neke randje otja pu wa hungira, 37 osemba uri, ami me yara omukova wonḓu kotjitondero; tji mu nomueme momukova auyerike uriri, indi ehi meṋe yawo ngunda ara kukuta, ami otji me tjiwa kutja ove movanga okukutura Ovaisrael neke randje otja pu wa hungira.” 38 Nu pa tjitwa nao. Gideon tja penduka menyunguhuka wa kama omueme momukova na pitisa mo omeva otjitjuma okuura. 39 Gideon wa hungira ku Ndjambi a tja: “O ṱomazenge na ami, nu ndji yandjera okuhungira rumwe rukwao. Arikana, ndji pa oruveze okurora rumwe uri nomukova mbwi. Tjita kutja omukova auyerike u rire omukukutu, indi ehi arihe meṋe yawo ngunda ari nomueme.” 40 Ndjambi wa tjita nao ouṱuku mbo. Omukova auyerike ombwa kukuta, nungwari imba apehe pehi meṋe yawo pa ri nomueme.