Nebukadnesari di ǀgamǁî ǁhapos
1 Gao-aob Nebukadnesari ge ǃhūbaib di ǁaedi, ǃhaodi tsî gowagu di khoen hoana sao ra ǂhôasa ge sîba:
“Ab sadu ǃgâiǃgâba ǀarosen re. 2 ǃGâiaǂgaob ǀkha ta ge Hoan xa ǀGapi Elob ge ǁgau te saodi tsî buruxa dīn xa ra ǂhôa du ǂgao.
3 “Mâtikōse di saodi âba a kai,
mâtikōse gu buruxadīgu âba a ǀgaisa.
Elob ge ǀamose a gao-ao,
ǁîb di gaosib ge ǀamos kōse ra hâ.
4 “Tita Nebukadnesar ta ge sâsa tsî ǃgâiǃgâxase ti gao-ommi ǃnâ ge ǁan hâ i. 5 Xawe ta ge ǃao kai te ge ǁhaposa ge ūhâ i tsî ǃhuriǃhurisa aide ǂoms ǃnâ ge mû. 6 O ta ge gao-aosi ǀapemā-aogu Babilons digu hoagu tita ǃoa nî hā-ūhesa ge mîmā, î gu ti ǁhaposa ǁguiǃāba te. 7 O gu ge hoaraga ǃgaidī-aogu, aimûǀgaru-aogu, ǀgamirokō-aogu tsîga ge hā tsî ta ge ǁîga ti ǁhaposa ge mîba, xaweb ge ǀguib tsîna ǁîsa ge ǁguiǃāba te ǁoa i. 8 ǁNās khaoǃgâb ge Daniela ge ǂgâxa. (ǁÎb ge ǁkhāti Belsasar ti ge ǀonǂgaihe, ti elob di ǀons ǃoa.) ǃAnu elogu di gagas ge ǁîb ǃnâ hâ tsî ta ge ǁîba ǁhaposa ge mîba. 9 Nēti ta ge ǁîba ge mîba: Beltsasar aimûǀgaru-aogu di danatse, ǃanu elogu di gagas sats ǃnâ hâ tsîts ǂganǃgâsigu hoaga a ǂan ǃkhaisa ta ge a ǂan. Nēs ge ti ǁhaposa, ǂâibasens âsa mîba te re.
10 “ǁOm ta ǁgoe hîa ta ge ai-i ǃnâ, ǃhūbaib ǁaegub ǃnâ mâ haisa ge mû, ǁîs ge kaise ge ǀgapi i. 11 ǁÎs ge ǃaruǀîǀgui kai tsî ge ǀgai, ǂaob âs ge ǃâudi ai tsâǀkhās kōse, tsîn ge hoaraga ǃhūbaib di khoena ǁîsa ge mû ǁkhā i. 12 ǁÎs di ǂgaen ge ge îsa i tsî ǂûn âs ge ge ǂgui i tsî ǃhūbaib di khoen hoan ǃaroma ge ǂâu hâ i. ǃAub di ǀgurun tsî xamarin ge ǁîs ǃnaka ge somma tsî ǀhomanin ge ǁîs di ǁnâugu ǃnâ ani-omde ge kuru. Hoa khoen tsî ûitsama xūn ge ǁîsa xu gere ǂû.
13 “Noxopa ta ǁomǁgoe hîa ta ge ai-i ǃnâ ǃanu ǀhomǃgāba ǀhomma xu ra ǁgôaxase ge mû. 14 ǁÎb ge ǃgarise ge mî: ‘Haisa ǁhāǁnâ, î ǁnâugu âsa ǃgaoǁnâ; ǂgaen âsa xuruǁnâ, î ǂûn âsa tsoroxū. An ǀgurun tsî xamarin ǁîs ǃnaka hân tsî ǀhomanin ǁnâugu âs ǃnâ hân tsîna ǁhâ. 15 Xawe hais di ǃgaosa ǃhūb ǃnâ ǀgân ǀkha ǁnāxūmâi, î ǁîsa ǀuri tsî brons ǃgae-ūda-i ǀkha ǃgae.
“ ‘Ab ǀauba nē khoeb ai ǁnā, îb xamarin ǀkha ǀgâna ǂû. 16 Ab ǁnâuǃāb âba hû kurigu ǁaeba tā khoe-i dib khami ī, îb xamari-i dib khami ī. 17 Nē mîǁguib di ǂanǂans ge sîsabegu, ǃanu ǀhomǃgāgu xa ge ǂanǂanhe, în hoa khoena ǂan, Hoan xa ǀGapi Elob ǃhūbaib di gaosigu hoagu ǂama ǀgaiba ūhâ tsîb ǁîga ǂgaob ra khoe-i hoa-e ra māsa, hoan xa ǃgôaǁnâsa-i tsîna.’
18 “Nēs ge tita, Nebukadnesarta ge ūhâ i ǁhaposa. Beltsasartse, ǁîsa nēsi ǁnâi ǁguiǃāba te re. Ti gao-aosi ǀapemā-aogu di ǀguib tsîn ge ǁnāsa a dī ǁoa, xawe sats ge a dī ǁkhā, ǃanu elogu di gagab sats ǃnâ hâ xui-ao.”
Danieli ge ǁhaposa ra ǁguiǃā
19 Nēs aib ge Danieli, Belsasar tis tsîna gere ǀonǂgaiheba burugâ hâse ge mâ. Ob ge gao-aoba ǁîb ǃoa ge mî: “A ra ǁhapos tsî ǁîs di ǂâibasens tsîra tā ǃao kai tsi re.”
Ob ge Beltsasara ge ǃeream: “ǃGôahesatse, is ga nē ǁhapos tsî ǁîs di ǁguiǃās tsîra sa khākhoen ai hâ hâ, sats ais ose. 20 ǁNā hais, kai tsî ǀgaisas, ǀams âs ǃâude ra tsâǀkhās hîats go mûs, hoaraga ǃhūbaib di khoen xa mûhe ǁkhās, 21 ǂgaen âsa îsa tsî ǂûn âsa ǃhūbaib hoabas ǂûmā ǁkhās kōse ǂguis, ǀgurun tsî xamarin ǁîs ǃnaka somma tsî ǀhomanina ǁîs ǁnâugu ǃnâ ǁîn omde dī hâs, 22 ǁnāts ge satsa ǃgôahesa gao-aotse. Sats ge kai tsî ge ǀgai, sa kaisib ge ǃâudi kōse ra sī tsî sa ǀgaib ge hoaraga ǃhūbaib ǃnâ ra khoraǂuisen. 23 ǃGôahesa gao-aotse, sats ge ǀhomǃgāba go mû, ǀhomma xu ǁgôaxa tsî ra mîba: ‘Haisa ǁhāǁnâ, î hîkākā, xawe ǃgaosa ǃhūb ǃnâ ǀgân ǀkha ǁnāxūmâi, î ǁîsa ǀuri tsî brons ǃgae-ūda-i ǀkha ǃgae. Ab ǀauba nē khoeb ai ǁnā, îb hû kurigu ǁaeba xamarin ǀkha hâ.’
24 “Nēs ge ǁîs di ǁguiǃāsa gao-aotse, tsî nēs ge Hoan xa ǀGapi Elob di mîǁguis sats ǀkha nî īsa. 25 Sats ge khoena xū nî ǃhaebēhe tsî xamarin ǀkha nî hâ. Hû kurigu ǁaebats ge goman khami ǀgâna nî ǂû tsî tsuxuba ǀaub xa nî ǀâǀâhe. Ots ge Hoan xa ǀGapi Elob, ǃhūbaib di gaosigu hoagu ǂama ǀgaiba ūhâ tsîb ǁîga ǂgaob ra khoe-i hoa-e ra māsa nî mûǂan. 26 Hais di ǃgaos ǃhūb ǃnâ nî ǁnāxūmâihe ǃkhais di mîmās ge ra ǂâibasen ǁkhawats nî gao-ao kaisa, Elob a gaoǂamao ǃkhaisats ga ǂanǃgâo. 27 ǁNā-amaga ǃgôahesatse, ti ǀapemāsa ūǃoa re. Sa ǁoreb tsî ǂhanuoǃnâsib tsîkha ǀû, ǃgâina dī, î ǁgâiǀāb ǃnâ hâna ǀkhomxa, ob ge sa ǃgâiǃgâba nî aiǃgû.”
28 Nēn hoan ge gao-aob Nebukadnesari ǀkha ge ī. 29 Disiǀgamǀa ǁkhâgu khaoǃgâ, Babilons gao-ommi ǂamǃnâb ra ǃgûma, 30 hîab ge ge mî: “Kō re mâtikōses Babilonsa kaisa. Ti ǀgaib di ǁkhāsiba xu ta ge ǁîsa, ti ǃgôasib tsî ǂkhaisiba ǃoa, gao-aosi danaǃāse ge ǂnubi.”
31 Noxopab ǃhoatoas tsîna hî tama hîa i ge dom-e ǀhomma xu ge ǁgôaxa: “Gao-ao Nebukadnesartse, nēb ge sa ǂama go ūhe mîǁguiba. Sa gaosis ge nēsi satsa xu go ūbēhe. 32 Sats ge khoena xu ǁgariǂuihe tsî xamarin ǀkha hâ tsî hû kurigu ǁaeba goman khami ǀgâna nî ǂû. Ots ge Hoan xa ǀGapi Elob ǃhūbaib gaosigu hoagu ǂama ǀgaiba ūhâ tsîb ǁîga ǂgaob ra khoe-i hoa-e ra māsa nî mûǂan.”
33 Nē ge ǁîb xa mîhe xūn ge ǁnā ǁaeb ǂûb ai Nebukadnesari ǀkha ge ī. ǁÎb ge khoena xu ǁgariǂuihe tsî goman khami ǀgâna gere ǂû. ǀAub ge ǁîba gere ǀâǀâ tsîn ge ǀûn âba ǃariǃkhās di ǃamgu khami ge gaxu tsî ǁgorogu âba ani-i digu khami.
Nebukadnesari ge Eloba ra koa
34 “Mîmâihe ge hâ i hû kurigu di ǁaeb ge ǃkharu, o ta ge tita Nebukadnesarta ǀhommi ǃoa ge kōkhâi, tsî ta ge ti ǁnâuǃāba ge hō-oa. Tita ge Hoan xa ǀGapi Eloba koa tsî ǁîb, ǀamos kōse ûi hâba kare tsî ǃgôasiba ge mā.
“ǁÎb ǂgaeǂguis ge a ǀamo,
gaosib âb ge ǀamos kōse ra hâ.
35 ǃHūbaib ai hân hoan ge xū tama hâ;
ǀhommi ǃnâ hâ ǀhomǃgāgu tsî ǃhūbaib ai hâ khoen
tsîn hoan ge ǁîb ǀgaib ǃnaka hâ.
Khoe-i xare-i ge ǁîb ǂâisa mâǃoa
tamas ka io tare-eb ra dīsa dî bi ǁoa.
36 “Ti ǁnâuǃāba ta ge hō-oa ǁaeb ǂûb ai ta ge ti ǃgôasib, ti ǂkhaisib tsî ti gaosib tsîna ge mā-oahe. Ti ǀapemā-aogu tsî ǂamkhoegu tsîgu ge ge ôa te, tsî ta ge ǁkhawa gao-aose mâihe tsî ǂguros xa ǃnāsa ǂkhaisiba ge ǃkhōǃoa.
37 “O ta ge nēsi tita Nebukadnesarta Elob, ǀhommi di gao-aoba koa, kare tsî ǃgôasiba ra mā. ǁÎb ra dī xūn hoan ge ǂhanu tsî a ǂhanu-ai, tsîb ge ǀgapiǂâixana a ǃgamǃgam ǁkhā.”
Ondjodi onhivali yaNebukadnesar
1 Ohamba Nebukadnesar ta lombwele ovakwaunyuni aveshe noiwana aishe nomalaka aeshe, e li kombada yedu alishe: “Ombili yeni nai kale inene! 2 Osha wapalela nge ndi shiivife omadidiliko noikumwifa ei Kalunga wOkombadambada e i ningila nge.
3 Omadidiliko aye aa manene ngahelipi
noikumwifa yaye i neenghono di fike peni?
Ouhamba waye waalushe,
nepangelo laye otali kala fiyo okoludalo noludalo.
4 “Aame, Nebukadnesar, nda kala ndi netulumuko mongulu yange nelao mouhamba wange. 5 Onda twa ondjodi, ndele oya tilifa nge, nonda li ndi neendjodimoniko momutala wange, nomamoniko aa omomutwe wange a kanifa ombili yange. 6 Opo nee ame onda lombwela ovanongo aveshe vomuBabilon va shivwe ve uye koshipala shange, opo va tomonene nge ondjodi ei. 7 Ndele ovanongo, eendudu, Ovakaldea novakoneki veenyofi ve uya, ndele ame onde va hepaululila ondjodi ei, ndelenee vo ova nyengwa oku i tomonena nge. 8 Opo nee hauxuuninwa Daniel e uya koshipala shange, oye tuu ou a lukilwa kalunga kange Beltesasar, ndele muye omu nomhepo yookalunga vayapuki. Ndele ame onde mu hepaululila ondjodi: 9 Oove Beltesasar, omukulunhu wovanongo ame ondi ku shii, nokutya mwoove mu nomhepo yookalunga vayapuki, ndele kape noshinima sha holekwa, tashi ku nyenge oku shi holola. Hepaululile nge hano omamoniko ondjodi yange nefatululo lao li tonga. 10 Ndele omamoniko omomutwe wange nda li nda mona momutala wange, oyaa: Onda mona, ndele tala, omuti wa mena pokati kounyuni ndele wo wa li mulemule. 11 Ndele omuti wakula nowa pama, ndele oxulo yao ya hanga fiyo okeulu, ndele wa monika kominghulo dedu alishe. 12 Omafo ao a li mawa noiimati yao oya li ihapu. Ndele aveshe va mona muo eendja. Oifitukuti yomoixwa oye likongela omudile meni lao, needila dokeulu oda kala moitai yao, heeno, ombelela aishe oya mona eendja kuwo.
13 “Ndele onda mona memoniko lomomutwe wange, eli nda li nda mona momutala wange, ndele tala, omweengeli muyapuki a dja meulu ndele ta kulukile poshi. 14 Ndele ye okwa ingida mokule ndele ta ti ngaha: ‘Keni po omuti ou, teteni oitai yao, pweyeni ko omafo ao, nye mu ke lihanife oiimati yao. Oifitukuti nai tembuke momudile wao needila dokeulu moitai yao. 15 Ndelenee oshifidi nomidi dasho nadi fyaale medu, sho shi kale momwiidi womoixwa, sha mangifwa omalyenge oivela ilaula noitwima. Na tutikwe komume yokeulu, nomwiidi womoixwa nau ninge eendja daye ngaashi oshimuna. 16 Omutima waye nau shituke, kau fi vali omutima womunhu, oye ta pewa omutima woshilyani. Nomafimbo aheyali nae mu xulile po ngaha. 17 Oshinima eshi osha pangelwa momhangela yovaengeli nokondjovo yovayapuki, opo ovanamwenyo va shiive nokutya, ou wOkombadambada e kwete eenghonopangelo kombada yoilongo yovanhu, ndele te i yandje kwaau Ye a hala, nomufyoonelela Ye ote mu tula mepangelo.’ 18 Emonikondjodi olo tuu olo, ame, ohamba Nebukadnesar, nde li mona. Ndele ove, Beltesasar, shiivifile nge etomono, osheshi ovanongo aveshe vomouhamba wange ova nyengwa oku li tomona. Ndelenee ove ito nyengwa, osheshi mwoove omu nomhepo yookalunga vayapuki.”
19 Opo nee Daniel, ou a ifanwa Beltesasar, okwa li a haluka okafimbo, omadiladilo aye okwe mu tilifa. Ndele ohamba oya popya tai ti: “Beltesasar, ondjodi netomono layo inali ku tilifa.” Beltesasar okwa nyamukula ndele ta ti: “Omwene wange, ondjodi nai uye kombada yovatondadi voye netomono layo nali uye kombada yovanaita naave. 20 Omuti ou ove we u mona, ou wakula nowa pama, noxulo yao ya twa meulu naau wa monika kombada yedu alishe, 21 omafo ao a li mawa noiimati yao ihapu nomuwo omwa li eendja daaveshe, koshi yao oifitukuti yomoixwa ya kala mo nomoitai yao eedila dokeulu oda li mo; 22 omuti ou oove, ohamba, wa ninga omunene nowa pama, efimano loye la hapupala nola twa fiyo okeulu nepangelo loye fiyo okexulilo ledu. 23 Ndele ohamba, eshi ya mona omweengeli muyapuki, a dja meulu nokwa kulukila poshi neendjovo edi: ‘Keni po omuti ou, nye mu u nyone po, ndelenee oshifidi shao nomidi dasho nadi fyaale medu, shi kale momwiidi womoixwa, sha mangwa omalyenge oivela ilaula noitwima, nashi tutikwe komume yokeulu nomwiidi womoixwa nau ninge eendja daye, ngaashi oimuna fiyo omafimbo aheyali nae mu xulile po,’ 24 ohamba, etomono netokolo laau wOkombadambada, la hanga omwene wange, oleli: 25 Ove to tewa mo mokati kovanhu, ndele to ka kala pamwe noifitukuti yomoixwa, oto ka pewa omwiidi ngaashi eengobe, oto ka kala wa tuta komume yokeulu; ndele osho ngaho ove to pitifa po omafimbo aheyali, fiyo to ka shiiva, ou wOkombadambada oha pangele oshilongo shovanhu ndele te shi pe ou Ye a hala. 26 Ndele eshi kwa tiwa, oshifidi shomuti nashi fyaale mo medu, otashi ti, ouhamba woye to u tuvikililwa, ndele to u peululwa, ngeenge wa shiiva, kutya eulu li neenghonopangelo. 27 Onghee hano, ohamba, epukululo lange nali ku wapalele: liteeka oulunde woye nokudiinina ouyuki; liteeka owii woye nokufila eehepele onghenda. Okukala kwoye kwombili pamwe taku ku kalelele.”
Okuya eenghwengu nokuninipikwa kwaNebukadnesar
28 Oinima aishe ei oya shakeneka ohamba Nebukadnesar: 29 Eehani omulongo nambali eshi da pita po, ohamba eshi ya li tai lyange kombada yongulu youhamba waye muBabilon. 30 Ohamba oya popya tai ti: “Babilon shinene hasho tuu eshi, ame nde shi tungifa eenghono dange dihapu, shi ninge ouhamba, nde shi tungila etumbaleko leenghonopangelo dange.” 31 Ohamba manga inai mana okupopya eendjovo odo, ondaka oya dja meulu tai ti: “Ove, ohamba Nebukadnesar, oto lombwelwa: oshilongo we shi kufwa. 32 Ndele to tewatewa mokati kovanhu, ndele to ka kala pamwe noifitukuti yomoixwa, to ka lya omwiidi ngaashi eengobe, ndele ove oto ka pitifa po omafimbo aheyali, fiyo oto ka shiiva nokutya, ou wOkombadambada oku neenghono okupangela oshilongo shovanhu noku shi pa ou Ye a hala.” 33 Divadiva ondjovo ei oya wanifilwa Nebukadnesar. Ye okwa tewa mo mokati kovanhu, ndele ta li omwiidi ngaashi eengobe, nomume yokeulu oya tutika olutu laye fiyo eexwiki dokomutwe waye oda tumhilwa da fomenya onhwa, neenyala oda hongomoka mo da feenyala deedila.
34 “Ndele efimbo eli eshi la xula po, ame Nebukadnesar, onda yelula omesho ange keulu, ndele eendunge dange oda alukila nge, ndele nda pandula ou wOkombadambada, ndele nda hambelela nokufimaneka ou ta kala fiyo alushe,
ou e nepangelo tali kala fiyo alushe,
noshilongo shaye tashi kala fiyo okoludalo noludalo.
35 Noonakukala kombada yedu otava talwa ovo vongaho.
Ngaashi Ye a hala osho ta ningile omatanga ovakwaita vomeulu
noonakukala kombada yedu.
Ndele kape na ou ta dulu okukelela eke laye
noku mu lombwela: Oto ningi shike?
36 Mefimbo tuu linya onda alulilwa eendunge neenghonopangelo dange nefimano lange ola alulilwa nge okefimano loshilongo shange. Nomalenga ange novakulunhu ova ila nge ndele ame nda nangekululwa moshilongo shange. Neenghonopangelo dange oda hapupala unene neenghono. 37 Aame Nebukadnesar, paife ohandi hambelele ndele handi tumbaleke ndele handi fimaneke Ohamba yomeulu! Oilonga yaye aishe oyo yoshili, neendjila daye oda yuka. Oye ta dulu okuxutula ava hava ende melinenepeko.”
