Naboti di draibeǃhanab
1 Gao-aob Axab di gao-ommi Jesreels ǃnâ mâb ǀgūseb ge Nabot ti ǀon hâ khoeba draibeǃhanaba ge ūhâ i. 2 ǀGuitsēb ge Axaba Naboti ǃoa ge mî: “Sa draibeǃhanaba mā te, ti gao-ommi ǀgūseb ǁgoe xuige, î ta ǁnāpa ǃhanaǂûna ǂgā; o ta ge ǁîb amǃnâs ai ama-ai draibeǃhanaba nî mā tsi tamas ka io ta ge ǂhâbats kao mari-e nî matare tsi.”
3 Ob ge Nabota “Nē draibeǃhanaba ta ge ti aboxaga xu ge ǀumi tsîb ge ǃKhūba ǂgao tama hâ, ǁîba ta satsa nî māsa” ti ge ǃeream.
4 Ob ge Axab Naboti mîs xa ǃkhobo tsî ǁaixa hâse oms âb ǁga ge ǁaru. ǁÎb ge kharob âb ai ǂnubiǂgoab ǁga kō hâse sī ge ǁgoe tsî ǂû-i tsîna ge ǂû ǂgao tama hâ i. 5 ǁÎb taras Isabels ge ǁîb tawa sī tsî “Tare-i xats nēti ǃkhobo hâ tsî ǂû-i tsîna ǂû ǂgao tama?” ti ge dî bi.
6 Ob ge ǁîba ge ǃeream: “Naboti go mā te ǃereams ǃaromas ge. ǁÎba ta ge go ǂgan, îb ǁîb di ǃhanaba tita ai ǁamaxū tamas ka io ta ǂhâbab ka, o ǀnî ǃhanaba ǁnāb amǃnâs ai mā bi, xaweb ge ǁîba ǁnā ǃhanaba ta a hō ǁoa ti go mî.”
7 Os ge Isabelsa ge mî: “Satsa Israeli di gao-ao tamatsa? Khâima, î ǂû, îts tā ǂâiǂhansen, tita ge Naboti draibeǃhanaba nî mā tsi xuige.”
8 Tsîs ge Axab ǀons ǃnâ ǂkhanide xoa tsî ǁîb di saos ǀkha ǂganam tsî ǁîde Naboti ǃās, Jesreels di ǂamkhoegu tsî ǃkhūǁîgu tsîna ge sîba. 9 ǁÎs ge ǁnā ǂkhanidi ǃnâ nēti ge xoa hâ i: “ǂÛtama* hâs tsēsa ǂgaiǂui, î hoaraga khoena ǂgaiǀhao tsî Nabota khoen hoan nî mû bise aisǀkhāb ai ǂnû kai. 10 A kha ǀgam xūtama khoekha ǁîb ǃoa-ai ǂnû tsî gao-aob tsî Elob tsîkhab ge ǃkhāǃkhā ti ǁîb ǃoagu ǀhûǀguitimî, î ǁnās khaoǃgâ ǃāsa xu ǂoa-ū tsî ǀuiǁhomǃan bi.”
11 O gu ge ǂamkhoegu tsî ǃkhūǁîgu tsîga Isabels ge ǁîga ǂkhanidi ǃnâ mîmā khami ge dī. 12 ǁÎgu ge ǂûtama* hâs tsēsa ǂanǂan, khoena ǂgaiǀhao tsî Nabota aisǀkhāb ai ge ǂnû kai. 13 O kha ge ǀgam xūtama khoekha ǁîb ǃoa-ai ǂnû tsî ǁîba gao-aob tsî Elob tsîkhab ge ǃkhāǃkhā ti ge ǀhapimā. O gu ge ǃāsa xu ǂoa-ū tsî ge ǀuiǁhomǃan bi. 14 ǁNās khaoǃgâ gu ge Isabelsa “Naboti ge go ǃgamhe” ti ge haisiba.
15 Isabels ge nē ǂhôasas ge ǁnâuo, Axab ǃoa ge mî: “Naboti ge ǁō goba xuige ǃgû, îts ǁnā ǃhanab, sats aib ge ǁamaxū ǂgao tama hâ iba sī ū.” 16 Ob ge Axaba ǁnātimîsi ǃhanabab nî ūbasenga khâi tsî ǁnāǀî ge ǃgû.
17 Ob ge ǃKhūba kēbo-aob Eliab, Tisbets dib ǃoa ge mî: 18 “Khâi, îts Israeli di gao-aob Axab, Samarias ǃnâ hâba ǃoa ǃgû. ǁÎbats ge Naboti draibeǃhanab, ǁîb ǃoab go ūbasenni nîse ǁgôab tawa nî ǀhao-ū. 19 ǁÎba mîba ǃKhūb ge nēti ra mî: ‘Khoeba ǃgam tsîts kha noxopa ǁîb din tsîna ra ūbasen?’ Îts ǁkhāti mîba bi: ‘Naboti ǀaoban go tsā ǃkhais ǂûs ain ge arina sa ǀaob ona nî tsā.’ ”
20 Axab ge nēsab ge mîbahe, o Eliab ǃoa “ǀHao-ū tets go ti khākhoetse?” ti ge dî.
Ob ge Eliaba ge ǃeream: “Î, ǀhao-ū tsi ta go. ǃKhūb mûǁae ǂhanu tamana dīsats go māsen 21 xui-aob ge ǃKhūba ra mî: ‘Tita ge tsūǀkhāba sa ǂama nî hā-ū tsî sa surib di aoregu hoaga, kaiga xu ǂkhamgu kōse Israeli ǃnâ nî hîkākā. 22 Israelǁînats ge ǁoreb ǃnâ ǂgaeǂguiǂgā ǃkhais ǀkhats ge tita ǃkhāǃkhā amaga ta ge Nebati ôab, Jerobeammi di surib tsî Ahiab ôab, Baasab di surib ǀkha ta ge dī khami sa surib tsîn ǀkha nî dī.’ 23 Tsî Isabels xab ge ǃKhūba ge mî arin ǁîs di sorosa Jesreels ǃnâ nî ōsa. 24 Sa surib din xa ga ǃās ǃnâ ǁō-i hoa-i ge arin xa nî ōhe tsî ǃaub ǃnâ ga ǁō-i hoa-i ge kai-anidi xa nî ǂûhe.”
25 Khoe-i xare-i ge hâ tama hâ, Axab khami ge ǃKhūba i nî ǃkhāǃkhāse ǁîb mûǁae ǂhanu tamana dī-e, tsî nēn hoanab ge taras Isabels xa ǁgarihe tsî ge dī. 26 ǁÎb ge ǁgôa-elo-īga ǀgoreǀîs ǀkha kaise ui-uisa ǁoreba ge dī, Amorǁîn, ǃKhūb ge Israelǁîn aiǃâ ǃhūb âna xu ǁgariǂuin gere dī khami.
27 Axab ge nē mîdeb ge ǁnâuo saran âba ǀkhau, ǃoab sarana ana tsî ǂûtama ge hâ. ǁÎb ge ǃoab saran ǀkha gere ǁgoe tsî ǃkhobo hâse gere ǃgûma.
28 Tsîb ge ǃKhūba kēbo-aob Eliab ǃoa ge mî: 29 “Mûts go mâtikōseb go Axaba ti aiǃâ ǃgamǃgamsen ǃkhaisa? Tita aiǃâb go ǃgamǃgamsen amaga ta ge ǁnā tsūǀkhāba ǁîb di ûiǁaeb ǃnâ hā kai tide, xawe ta ge ǁîb ôab di ûiǁaeb ǃnâ ǁnā tsūǀkhāba Axab surib ǂama nî hā kai.”
Nabot ta dipaelwa epya lomiviinyu
1 Ndele konima yoinima ei pa ningwa, Nabot, Omujisreel, okwa li e noshikokola shomiviinyu muJisreel, sha shaama nongulu youhamba waAhab, ohamba yaSamaria. 2 Ndele Ahab okwa popya naNabot ndele ta ti: “Pe nge oshikokola shoye shomiviinyu, shi ninge oshikunino shange sheembidi, osheshi sho shi li popepi nongulu yange youhamba. Ame ohandi ku pe oshikokola shomiviinyu shi dule osho, ile ngeenge wa hala, handi ku pe oimaliwa, ye shi yeleka.” 3 Ndelenee Nabot ta ti kuAhab: “Omwene na amene nge oku ku pa efyuululo lootate!” 4 Opo nee Ahab e uya keumbo laye e nomwenyo mwii nehandu omolwondjovo yaNabot, Omujisreel, oyo e i popya naye, nokutya: Ihandi dulu oku ku pa efyuululo lootate. Nokwa ka nangala mombete yaye, okwa pungulula oshipala shaye ndele ina lya omungome. 5 Opo nee omwalikadi waye, Isabel, te uya kuye ndele ta ti kuye: “Omolwashike wa ninga omwenyo mwii, nomolwashike ito li omungome?” 6 Nokwe mu nyamukula, ta ti: “Shaashi nda popya naNabot, Omujisreel, ndele nde mu lombwela: ‘Pe nge oshikokola shoye shomiviinyu, ndi shi lande noimaliwa, ile ngeenge wa hala, ame handi ku pe oshikokola shomiviinyu ponhele yasho.’ Ndelenee ye okwa nyamukula: ‘Ame itandi ku pe oshikokola shange shomiviinyu.’ ” 7 Opo nee omwalikadi waye, Isabel, ta ti kuye: “Haave mbela ho pangele Israel ngaashi ohamba? Penduka, lya omungome, nomwenyo woye nau hafe. Ame ohandi ke ku pa oshikokola shomiviinyu shaNabot, Omujisreel.” 8 Opo nee ye a shanga onhumwafo medina laAhab nokwe i hakifa noshihako shaye nokwa tuma onhumwafo kovakulunhu novanamadina vomoshilando shaNabot, ndele va kala pamwe naNabot. 9 Ndele monhumwafo okwa shanga ngaha: “Ingideni efiku lelidiliko, naNabot na kale omutumba komesho mokati kovanhu. 10 Novalumenhu vavali ovakolokoshi nava kale omutumba ve mu taalela, ve mu pwilikine noku mu lundila, va tye: ‘Ove wa tuka Kalunga nohamba!’ Nye mu mu pitife ndele mu ke mu dipaife nomamanya.” 11 Ovalumenhu vomoshilando shavo, ovakulunhu novanamadina, ovo va li moshilando shaye, va ninga ngaashi Isabel e va lombwela, ngaashi sha shangelwa monhumwafo e i va tumina. 12 Ova ingida efiku lelidiliko, ndele va kaleka Nabot omutumba komesho mokati kavo. 13 Opo nee ovalumenhu venya ovakolokoshi vavali, va kala omutumba moipafi yaye. Novakolokoshi ova hepaulula nokuhokololifa Nabot moipafi yovanhu, ndele tava ti: “Nabot okwa tuka Kalunga nohamba.” Opo nee ve mu twala pondje yoshilando ndele ve mu denga nomamanya nde ta fi. 14 Opo nee va shiivifila Isabel tava ti: Nabot a dengwa nomamanya nokwa fya.
15 Isabel eshi a uda nokutya: “Nabot okwa dipawa nomamanya nokwa fya,” Isabel ta ti kuAhab: “Penduka, kufa oshikokola shomiviinyu shaNabot, Omujisreel, osho ye e shi ku anyena oku ku pa noimaliwa. Osheshi Nabot ke nomwenyo, okwa fya.” 16 Eshi a uda nokutya, Nabot okwa fya, Ahab a penduka ndele ta i koshikokola shomiviinyu shaNabot, Omujisreel, e shi nangale. 17 Ndelenee ondjovo yOmwene ye uya kuElia, Omutisbi, ndele tai ti: 18 “Fikama, inda u ka shakeneke Ahab, ohamba yaIsrael, yo i li muSamaria. Tala, oku li moshikokola shomiviinyu shaNabot, oko a ya e ke shi nangale. 19 Ndele u nokupopya naye u tye: ‘Omwene ta ti ngaha: “Ove wa dipaa ndele wa kufa efyuululo?” ’ U noku mu lombwela vali u tye: ‘Omwene ta ti ngaha: “Monhele tuu oyo eembwa da lafa ohonde yaNabot, eembwa tadi ka lafa yo ohonde yoye mwene.” ’ ” 20 Opo nee Ahab ta ti kuElia: “Omutondadi wange ove, wa hanga nge nokuli mboli?” Ye okwa nyamukula: “Heeno, onde ku hanga nokuli. Osheshi ove we lilandifa po u ninge osho inashi yuka momesho Omwene! 21 Tala, Ame ohandi ku tumine omupya ndele handi ku kombo po ndele handi ka hanauna po sheke muIsrael oludalo alishe laAhab ovalumenhu. 22 Naame ohandi ka ninga eumbo loye ngaashi eumbo laJerobeam yaNebat, nongaashi eumbo laBaasha yaAhia, osheshi wa handukifa nge ndele wa hongaula Ovaisraeli okunyona. 23 Heeno, mokupopya Isabel, Omwene ta ti: ‘Eembwa tadi ka lya Isabel pohotekuma yomuJisreel.’ 24 Ndele ou womoludalo laAhab ta file moshilando, ta ka liwa po keembwa, ndele ou ta file poluhaela, ta ka liwa po keedila dokeulu.” 25 Oshili, inapa kala nande umwe ngaashi Ahab, ou e lilandifa po okuninga osho inashi yuka momesho Omwene, Osheshi omwalikadi waye Isabel e mu hongaula. 26 Ye okwa ninga shili oixuna, eshi a ka shikula oihongwakalunga, ngaashi Ovaamori va ninga, ovo va tewa kOmwene komesho yOvaisraeli. 27 Ndelenee Ahab eshi a uda eendjovo odo, okwa pombaula oshikutu shaye nokwa djala oshikutu sheefya kolutu laye longaho nokwe lidilika. Nokwa nangala yo e noshikutu sheefya ndele ta ende a mwena filu. 28 Opo nee ondjovo yOmwene ye uya kuElia, Omutisbi, tai ti: 29 “Ove wa mona tuu nhumbi Ahab e lininipika koshipala shange? Ye eshi e lininipika koshipala shange, itandi tumu omupya pomafiku aye. Pomafiku omona waye Ame ohandi ka etela eumbo laye omupya.”