Goliat ma toko Ovaisrael
1 Ovafilisti va woronganisira ovimbumba vyawo vyovita mOsoko, tji tji ri otjOvajuda, nave tono ozondanda zawo pokati ka Soko na Aseka mOefes-Damim. 2 Saul nOvaisrael wina va worongana nave tono ozondanda zawo mOtjanatjomimbonde, nave rirongerere okurwisa Ovafilisti. 3 NOvafilisti va kuramene keṋe yondundu imwe, nOvaisrael va kuramene keṋe yondundu yarwe, tjandje nao otjana tji ri pokati kawo.
4 Nu pa ri omurumendu wena Goliat, ngwa zire kotjihuro Gat; neye wa pita mozondanda zOvafilisti na katoka Ovaisrael. Eye wa ri noure wozometa mangara ndatu 5 nu wa ri nekori rongoporo kotjiuru, nombanda yongoporo motjari, ndja ri nondjinda yozokirograma mangara omirongo vitano na hambombari. 6 Komarama we kwa ri ovitjizikize vyongoporo, nu aa tjindi enga rongoporo kotjiṱuve. 7 Omupiṋe wenga re wa ṱekire pomuti wetemba, nomuzi waro wa ri nondjinda yozokirograma mangara hambombari. Nomutjinde woruvao rwe aa kayenda komurungu we. 8 Goliat wa kuramene na ravaere kOvaisrael, mba kuramene motuteto, na tja ku wo: “Mamu ungura tjike mbo, mwe rirongerere ovita poo? Ami owami Omufilisti, neṋe oweṋe ovakarere va Saul! Toororeye umwe weṋu e ye tu rwe! 9 Eye tje ndji havere ne ndji zepa, eṱe matu rire ovakarere veṋu, nami tji mbe mu havere ne mu zepa, eṋe mamu rire ovakarere vetu.” 10 NOmufilisti ngwi wa hungira komurungu a tja: “Ndinondi me toko Ovaisrael mba kurama motuteto! Ndji toororereye omurumendu umwe tu rwe.” 11 Nu Saul nOvaisrael avehe tji va zuva omambo wOmufilisti ngwi, va uruma nave tira tjinene.
David mozondanda za Saul
12 David wa ri omuzandu wa Isai, ngwa ri Omuefrat wa Betlehem mOjuda. Isai wa ri novazandu hambondatu, nu oruveze ndwi Saul ngunda e ri ombara, Isai tjandje wa kurupa tjinene. 13 Novazandu ve imba ovanene vetatu va ire puna Saul kovita. Ingwi erumbi wa ri Eliab, nomukwao oAbinadab, nu ingwi outjatatu wa ri Sama. 14 David ongwa ri ongero, nu imba omarumbi we ngunda ave kara puna Saul, 15 ingwi David aa i kObetlehem okukarisa ozonḓu zaihe.
16 Omuhuka nongurova aihe, oure womayuva omirongo vine, Goliat tjandje u toka Ovaisrael.
17 Eyuva rimwe Isai wa tja nai komuzandu we David: “Kambura otjiyaha tjimwe tjovikokotwa vyondjinda yozokirograma omurongo mbya ngarurwa, nozomboroto omurongo nḓa, nu vi twara tjimanga komarumbi woye mbe ri kovita mozondanda za Saul. 18 Nu twaerera ozongahera zovitungwi vyomaere omurongo nḓa komuhongore weyovi, nu katjiwe kutja omarumbi woye ve ri vi, nu u kaeterere otjiṋa tji matji raisa kutja we ve munu nu ve ri nawa. 19 Ombara Saul nomarumbi woye novarumendu avehe vOvaisrael mave rwisa Ovafilisti mOtjanatjomimbonde.”
20 David wa sekama omuhuka omunene wependukirwa na sye po omundu okuṱakamisa ozonyanda; eye wa toora ovikurya na i otja Isai pe mu rakiza. Eye wa kavaza kozondanda, Ovaisrael tji va ri pokuyenda kovita amave tono ombimbi. 21 Novimbumba vyOvaisrael vyovita na imbi vyOvafilisti vya kuramene potuveze twavyo twomarwiro. 22 Nu David wa yandja ovikurya mbya eterera komutjevere womitwaro na tupuka kotuteto twomarwiro. Nu tja kavaza ngo, wa kapura omarumbi we kutja ve ri vi. 23 David ngunda ama hungire na wo, Goliat arire tja ryama komurungu na toko Ovaisrael tjimuna indu tje tjita aruhe, nu David we mu zuva. 24 NOvaisrael tji va muna Goliat, va tupuka tjandje mave mu tira. 25 Nowo va tja nai: “Omurumendu ngwa rondo mbo mwe mu munu? Eye weya okutoka Ovaisrael. Nu ingwi ngu me mu zepa, ombara mai mu pe outumbe ounene nomuatje wayo okukupa, nu mai kutura eṱunḓu re arihe kokusuta otjouhona mOisrael.”
26 David otja pura ovarumendu, mba kuramene pu ye, a tja: “Omurumendu ngu ma zepa Omufilisti ngwi nokukutura Ovaisrael komanyekerero nga ma pewa tjike? Nu hapo Omufilisti omunavisenginina ngwi, omukendu, kutja ma yenene okunyekerera otjimbumba tjovita tja Ndjambi omunamuinyo?” 27 Nowo ve mu raera imbi mbi mavi tjitwa komundu ngu ma zepa Goliat.
28 Erumbi re Eliab wa zuva David ama hungire puna ovarumendu. Neye otja pindikira David tjinene, na tja: “Hapo, we ere tjike nguno? Nozonḓu mokuti onguza we ze esa na uṋe? Ami me tjiwa oupikapike nouhahu woye. Ove weya okutarera ovita uriri.”
29 Nu David wa pura a tja: “Nambano mba ungura tjike? Ami mba pura uriri.” 30 Neye wa vingurukira komurumendu warwe na pura epuriro tjingero; novarumendu avehe eye mba pura ve mu zira omambo tjingewo.
31 Ovandu tji va zuu omambo David nga hungire, arire tji va raere Saul, neye wa raa kutja David e ye ku ye. 32 David arire tja tja ku Saul: “Kape na umwe ngu ma sokutira Omufilisti ngo! Ami, omukarere woye, me vanga okukemurwisa.”
33 Saul arire tja ziri a tja: “Ove ko nakuyenena okukarwisa Omufilisti ngwi, ove tjinga au ri okaṱiṱi, neye e ri omurumendu wovita okuza koumutanda we!”
34 David otja tja nai ku Saul: “Ami, omukarere woye, ee risire tate ozonyanda; nu tji pe ya ongeyama poo ongu nai hakana onyanda morupanda, 35 ee i teza, e i tono ne hakana onyanda ndji motjinyo tjayo, nu tji ye ndji pirukire, ee i kambura momurenge, ne i tono e i zepa. 36 Ami, omukarere woye, ee zepa ozongeyama nozongu, nu opunga ame tjiti kOmufilisti ngwi omunavisenginina, eye tjinga e nyekerera otjimbumba tjovita tja Ndjambi omunamuinyo.” 37 David wa hungira komurungu a tja: “Muhona ngwe ndji yama mozonyara zozongeyama nozongu, eye wina me ndji yama momake wOmufilisti ngwi.”
Saul wa tja nai ku David: “Osemba, twende, nu Muhona nga kare puna ove!” 38 Saul arire tja zarisa David ozombanda ze zovita, okutja ekori rongoporo nozombanda zongoporo. 39 David we rivaranga nengaruvyo ra Saul ngunda e nozombanda zovita na roro okukawondja, nungwari kaa sora, eye tjinga e hiye ze iririra okuzezara. Neye wa tja ku Saul: “Ami hi nokusora okurwa nozombanda nḓa. Hiye ze iririra.” David otje ze hukura azehe. 40 Neye wa toora okati ke kouṱuta, na paha omawe yetano omaheze moruramba, ne ye twa mondjaṱu ye youṱuta; neye wa ri nokangarena ke meke tja kahakaena na Goliat.
David ma zepa Goliat
41 NOmufilisti wa yendayenda okuya popezu na David, nomutjinde woruvao rwe aa ka wondja momurungu we. 42 Omufilisti tja era omeho we na munu David, arire tje mu nyengura, tjinga a ri omuzandu omuṱiṱi wombunikiro ombwa nowomuhapo omuwa. 43 Neye wa ravaera ku David a tja: “Okati okaye ngo? Mo tjangovasi owami ombwa?” Neye wa ravaerera David osengiro koomukuru vovisenginina. 44 NOmufilisti wa ravaera komurungu na tja ku David: “Indjo uri ku ami, mbi yandje onyama yoye kozonḓera na kovipuka ovinyondorore!”
45 David wa zira a tja: “Ove we ndji yendere nengaruvyo nenga notjikatana, nungwari ami mbe ku yendere mena ra Muhona Omunamasaaehe, Ndjambi wovimbumba vya Israel vyovita, ngu wa nyekerera. 46 Ndinondi Muhona me ku twa meke randje; ami me ku zepa, ne ku kondo otjiuru, nu me yandja omitundu vyotjimbumba tjOvafilisti tjovita kozonḓera na kovipuka ovinyondorore, ehi arihe ri tjiwe kutja Ovaisrael ve na Ndjambi. 47 Nu auhe weṋu ma munu kutja Muhona ke nakuhepa omangaruvyo nomanga okuyama otjiwaṋa tje. Eye u kara noutoṋi motjirwa, nu me mu yandja amuhe momake wetu.”
48 Goliat wa uta okukayenda okuhungama David rukwao, nu David wa tupuka tjimanga koṋa komarwiro wOvafilisti okukemurwisa. 49 David wa hakahana okunana ewe mondjaṱu, e ri yumbu nokangarena na vete Omufilisti; newe ra nyaa otjipara tje, neye arire tja u onḓurumika. 50 Komuhingo mbwi otja zepa Goliat nokangarena newe, nokuhinengaruvyo. 51 David wa kakurama kombanda yOmufilisti na nana engaruvyo ra Goliat motjihweka, ne mu kondo otjiuru.
NOvafilisti tji va muna kutja ombangaṋe yawo ya koka, otji va tupuka. 52 Ovaisrael nOvajuda va rambera Ovafilisti ondjira aihe nga kOgat na komivero vya Ekron amave ravaere. Nomitundu vyOvafilisti vya saravara pehi mondjira ndji yenda kOsaaraim nga kOgat na Ekron. 53 NOvaisrael va kotoka tji va za nokurambera Ovafilisti, nave huura ozondanda zawo. 54 David wa twara otjiuru tja Goliat kOjerusalem, nungwari imbi ovirwise vya Goliat we vi ṱizira mondanda ye omuini.
David ma etwa ku Saul
55 Saul tja muna David ama i okukarwisa Goliat, arire tja pura ku Abner, omuhongore we wovita, a tja: “Abner, omuzandu ngwi owauṋe?”
Abner arire tja ziri nai: “Tjiri, mbara, ami hi mu i!”
56 Saul wa rakiza a tja: “Kemupure kutja eye omuzandu wauṋe?”
57 David tja kotoka kozondanda, tja za nokuzepa Goliat, Abner we mu twara ku Saul; David tjandje wa tjindi otjiuru tja Goliat. 58 Saul we mu pura a tja: “Muzandu, oove omuatje wauṋe?”
David wa zira a tja: “Owami omuzandu womukarere woye Isai wa Betlehem.”
Goliat ta shongo Aaisraeli
1 Aafilisti oya gongalele olugodhi muSoko, oshilando shimwe shomuJuda. Oya yungu ontanda mehala haku tiwa Efes Dammim, pokati kaSoko naAseka. 2 Saul nAaisraeli oya gongala wo noya yungu ontanda molusilu lwaEla, moka ya langele komauta, ya kondje nAafilisti. 3 Aafilisti oya li kondundu yimwe, Aaisraeli okonkwawo nopokati kawo opwa li olusilu.
4 Omulumentu gumwe edhina lye Goliat, ogwomoshilando Gat, okwa zi montanda yAafilisti ti igidha Aaisraeli. Okwa li gwomuthika gwoometa ndatu konyala 5 nokwa zala iisha yiiyela yuudhigu wookilograma omilongo ntano naheyali negala lyosheela. 6 Omagulu ge oga li ga shigwa kiisha yiiyela nokwa li a leka kepepe lye egonga ele lyosheela. 7 Egonga lye olya li li na oshikwatelo shi thike pondisimbumu, nefo lyegonga lye olya li osheela shuudhigu wookilograma heyali. Komeho ge ohaku kala omukwiita a humbata ehuuyanza lye. 8 Goliat okwa thikama nokwi igidha Aaisraeli ta ti: “Otamu ningi shike mpoka mwi ilongekidhila olugodhi? Ongame Omufilisti, one aapika yaSaul! Hogololeni mokati keni omulumentu, e ye, tu kondje. 9 Ngele ta sindana e ta dhipaga ndje, otatu ningi aapika yeni, ihe ngele tandi mu sindi e tandi mu dhipaga, otamu ningi aapika yetu. 10 Mpaka onda shongo etangakwiita lyAaisraeli. Ngame onda hala, mu tume omuntu, tu kondje naye.” 11 Saul naantu ye sho yu uvu oohapu ndhika, oya sholola.
David teya montanda yaSaul
12 David yaIsai okwa li Omuefrata gwomuBetlehem shomuJuda. Isai okwa li e na aamati yahetatu, nopethimbo lyuukwaniilwa waSaul okwa li omukokele. 13 Oyanamati yatatu aakuluntu oya adhika ya yi kiita metangakwiita lyaSaul. Omukuluntu gwawo okwa li Eliab, ontowele oAbinadab nashilandula oShamma. 14 David okwa li onkelo. Manga aamwayina yatatu aakuluntu ya li naSaul, 15 David okwa li ha zi po puyo ombalwaali, a ka lithe oonzi dhahe kuBetlehem.
16 Goliat okwa li ta shokashoka Aaisraeli ongula kehe nongulohi kehe omasiku omilongo ne.
17 Esiku limwe Isai okwa lombwele David: “Kutha oolata mbali dhiilya ya kangwa niikwiila omulongo, u yi fale nziya kaamwanyoko kontanda. 18 Iipambu mbika omulongo yehini yi faalela ondjayi yiita. Inda, u ka talele po aamwanyoko, nokutya oye li po ngiini, e to galuka nendhindhiliko lyasha tali holola kutya owe ya mona noye li nawa. 19 Omukwaniilwa Saul, aamwanyoko nAaisraeli ayehe oye li molusilu lwaEla taa kondjitha Aafilisti.”
20 Ongula onene yesiku lya landula David okwa meneka. Oonzi okwe dhi thigile omusita omukwawo. Okwa kutha iikulya e ta yi, ngaashi he e mu lombwele. Kontanda okwa thiki ko pethimbo ndyoka Aaisraeli ya li taa piti mo, ya ka kondje, noya kaluluka onkugo yolugodhi. 21 Omatanga gAafilisti nogAaisraeli oga li ga langela komatati ga taalelathana. 22 David okwa thigi po iikulya pomukeeleli gwompungulilo e ta matukile keha lyolugodhi. Okwa yi kaamwayina e te ya pula kutya oye li po ngiini. 23 Manga ta popi nayo, Goliat okwa holoka ta popi ngoshito kAaisraeli, naDavid oku uvite ko. 24 Aaisraeli sho ya mono Goliat, oya fadhuka po kuumbanda. 25 Oya lombwelathana ya ti: “Mu taleni! Pulakeneni omakudhilo ge. Omukwaniilwa Saul oku uvaneke okugandja ofuto onene komuntu ngoka te mu dhipaga. Omukwaniilwa ote ke mu pa ishewe omwana omukadhona, e mu hokane, noyaandjawo otaa mangululwa mokufendela oompale.”
26 David okwa pula mukwawo ngoka a li popepi naye a ti: “Omuntu ngoka ta dhipaga Omufilisti nguka nota mangulula Israel momukundu nguka, ota ningwa ngiini? Nokuli omupagani nguka omufukolume oshike, sho ta nyana etangakwiita lyaKalunga omunamwenyo?” 27 Oye mu hokololele shoka tashi ka ningilwa omuntu ngoka ta dhipaga Goliat.
28 Eliab, omumwayina gwaDavid, oku uvu sho David ta lombwele aantu. Okwa geele David ta ti: “Oto ningi shike mpaka? Olye ta litha oonzi peha lyoye kombuga? Ntseyele ngoye! Owe ya ashike okutala olugodhi!”
29 David okwa pula a ti: “Onda ningi shike ano? Ite vulu nani okupula sha?” 30 Okwa shuna komuntu gulwe e te mu pula epulo olyo tuu ndyoka.
31 Aantu yamwe oyu uvu shoka David a ti noya lombwele Saul, Saul nokwi ithana David. 32 David okwa ti kuSaul: “Nkeyama, kape na mpumbwe yokutila Omufilisti nguka. Otandi yi, ndi ka kondje naye.”
33 Saul okwa yamukula: “Aawe, oto vulu ngiini oku mu kondjitha? Ongoye omunona natango, ye omukwiita okuza kuugundjuka we.”
34 David okwa ti: “Nkeyama, ohandi litha oonzi dhatate. Nongele onkoshi nenge emwanka tali nakula mo onzigona, 35 otandi li landula e tandi li dhenge note yululula ko onzigona. Nongele onkoshi nenge emwanka tali galukile ndje, otandi li kwata momunino e tandi li dhipaga. 36 Onda dhipaga oonkoshi nomamwanka, nosho tii ka ningila Omufilisti nguka omupagani, nguka a nyana aakwiita yaKalunga omunamwenyo. 37 Omuwa okwa hupitha ndje koonkoshi nokomamwanka; ota ka hupitha ndje wo kOmufilisti nguka.”
Saul okwa yamukula a ti: “Onawa, inda ano; Omuwa na kale nangoye.” 38 Saul okwa zaleke David omahwahwa ge mwene: egala lyosheela okwe li tula komutse gwe nokwe mu pe ondjatha yosheela. 39 David okwi izaleke egongamwele lyaSaul kombanda yoonguwo dhiiyela nokwa kambadhala okweenda, ihe ine shi vula nando, oshoka okwa li ina igilila oku dhi zala. Okwa ti kuSaul: “Itandi vulu okukondja nando, sho nda zala ndhika, oshoka inandi dhi longitha nale.” Onkee okwe dhi hula mo. 40 Okwa kutha ondhimbo nokwa toola omamanya gatano gothethengele molusilu e te ga tula mokampunda ke. Okwa ka tsakaneka Goliat e na oshuumbitho shomamanya moshikaha she.
David ta sindi Goliat
41 Omufilisti okwa tameke okuhedha kuDavid e na omuhumbati gwehuuyanza lye te ende komeho ge. Okwa hedha ko. 42 Sho a mono David nawa, okwe mu dhini, oshoka okamati kowala kondjelo ombwanawa. 43 Okwa ti kuDavid: “Ondhimbo oyashike? Oto dhiladhila ngame ombwa?” Okwa thingi David medhina lyiikalunga ye. 44 Okwa ti kuDavid: “Ila nduno, omudhimba gwoye ndi ke gu gandje koondhila nokiilikama, yi gu lye po.”
45 David okwa yamukula a ti: “Oto ya, u kondjithe ndje u na egongamwele, omwele negonga, ihe ngame otandi ku kondjitha medhina lyOmuwa Omunankondoawike, Kalunga komatangakwiita gaIsrael, ngoka we mu nyana. 46 Nena ndjika Omuwa ote ku gandja miikaha yandje; otandi ke ku dhenga e tandi tete ko omutse gwoye. Notandi ka gandja omidhimba dhaakwiita Aafilisti okuliwa koondhila nokiilikama. Nena uuyuni auhe otau ka tseya kutya Israel oku na Kalunga, 47 noshaa ngoka e li mpaka ota ka mona kutya Omuwa ita pumbwa nando omagongamwele nenge omagonga, a hupithe aantu ye. Oye esindano molugodhi, note ke mu gandja amuhe miikaha yetu.”
48 Goliat okwa tameke okweenda ta hedha ishewe kuDavid, naDavid okwa matukile nanziya komalondo gAafilisti, e mu kondjithe. 49 Okwa hiti oshikaha she mokampunda ke e ta kutha mo emanya, a dhaadhigile kuGoliat. Olye mu dhenge mombamba yoshipala e tali ningine molukwe lwomutse, naGoliat okwa gwile pevi noshipala sha sizimana mevi. 50 Osho ngaaka David a sindi Omufilisti kee na gongamwele; okwa dhipaga Goliat noshuumbitho nemanya! 51 Okwa matukile kuye e ta thikama puye e ta pweya mo egongamwele lyaGoliat molumpangwa e ta tete ko omutse, sho e mu dhipaga.
Aafilisti sho ya mono kutya ofule yawo oya sa, oya fadhuka po. 52 Aaisraeli nAajuda oya kugilile noye ya tidha ye ya landula ondjila ayihe, sigo okuGat nokomiyelo dhaEkron. Aafilisti oomwahe oya kangawala ondjila ayihe ndjoka yu uka kuShaarajim, sigo okuGat naEkron. 53 Aaisraeli sho ya galuka ko okulandula Aafilisti, oya yugu ontanda yawo. 54 David okwa kutha po omutse gwaGoliat e te gu fala kuJerusalem, ihe egonga lyaGoliat okwe li kaleke motenda ye.
David montaneho yaSaul
55 Saul sho a mono David ta yi, a ka kondjithe Goliat, okwa pula ondjayi yetangakwiita lye Abner a ti: “Abner, omunona nguka ogwalye?”
Abner okwa yamukula: “Nkeyama, kandi mu shi nando.”
56 Saul okwa ti: “Inda ano, u ka pule.”
57 Opo ihe David sho a galukile kontanda konima yokudhipaga Goliat, Abner okwe mu fala kuSaul. David okwa li natango e na omutse gwaGoliat. 58 Saul okwe mu pula: “Mumati, ngoye omuna gwalye?”
David okwa yamukula: “Ongame omuna gwaIsai, omupiya gwoye gwokuBetlehem.”