Elia novaprofete va Baal
1 Kombunda yoruveze rworive mombura oitjatatu yourumbu, Muhona wa tja nai ku Elia: “Twende nu u keriraise kombara Ahab, nami me rokisa ombura.” 2 Nu Elia otja ya.
Ondjara mOsamaria ya rira onene tjinene. 3 Ahab opa isanena Obadja ngwa ri omutjevere wondjuwo youhona. Obadja wa ri nouṱakame mu Muhona nu ee rikotamene ku ye. 4 Nu Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, Obadja aa toora ovaprofete esere rimwe ne kevehoreka mondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva. 5 Ahab wa tja ku Obadja: “Ngatu yende nu tu katare potuharwi atuhe na pomipupo avihe mehi kutja nani matu kamuna ehozu nda yenene okuhupisa oukambe nousinokambe. Ngahino katu nokuhepa okuzepa ovinamuinyo vyetu tjiva.” 6 Nowo va zuvasana kutja auhe ma kahora orukondwa ruṋe rwehi, nu auhe wa hungama komukuma we.
7 Obadja ngunda ama kayenda mokamanga wa hakaena na Elia. Eye we mu zemburuka, na u onḓurumika momurungu we, ne mu pura a tja: “Oove ngu u ri ye tjiri, muhona?”
8 Eye wa zira na tja: “Ii, owami ngu mbi ri Elia. Twende u karaere omuhona woye, ombara, kutja ami mbi ri mba.”
9 Obadja wa zira na tja: “Mba ungura tjike, tji movanga okundjitwa motjiwonga kutja mbi ṱe i ombara Ahab? 10 Tjimbe tja Muhona, Ndjambi woye, ombara i ku paha mehi arihe mouye. Ahab aruhe tjaa raerwa kutja ove ko ri koṋa ngo aa vanga omunane wehi ndo a yane kutja ove ko munika ngo. 11 Nambano movanga ami mbi yende okukemuraera kutja ove u ri mba are? 12 Nu mape kara vi, ami tji mba i, nombepo ya Muhona ai ku twara koṋa ku ku hi nokutjiukwa? Nu tji mba raere Ahab kutja ove u ri mba, neye e he ku vaza mba, eye me ndji zepa. Zemburuka kutja ami mba kara nouṱakame mu Muhona nu mbe rikotamena ku ye okuza kouṱiṱi wandje. 13 Ko na pu wa zuva, Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, kutja ami mba horeka esere rimwe rawo mozondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva are? 14 Nambano ove mo ndji rakizire tjike okukaraera ombara kutja ove u ri mba? Oyo mai ndji zepa!”
15 Elia wa zira a tja: “Tjimbe tja Muhona Omunamasaaehe, ngu mbi karera, ami me keriraisa omuini kombara ndinondi.”
16 Obadja opa ira kombara Ahab ne kemu raera oviṋa mbi; nu Ahab wa sekama okukatjakanena Elia. 17 Ahab tja muna Elia wa tja ku ye: “Oove ngu u ri omuzunganise omunene tjinene mOisrael!”
18 Elia wa zira a tja: “Ami himuzunganise. Oweṋe na iho mbu mu ri nao. Kamu nonḓuviro komatwako wa Muhona, nu mu rikotamena koomukuru vovisenginina va Baal. 19 Nambano karaere Ovaisrael avehe ve ndji tjakanenene kondundu Karmel. Eterera ovaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano novaprofete omasere yane va Asera, omukuru omukazendu wotjisenginina, mbe vaterwa i ombara oserekaze Isebel.”
20 Komuhingo mbwi Ahab otja woronganisira Ovaisrael avehe novaprofete va Baal kondundu Karmel. 21 Elia wa ya kotjiwaṋa na katja nai: “Mamu ripura pevari nai nga ruṋe? Muhona tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye; nungwari Baal tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye!” Nungwari otjiwaṋa katji mu zirire nandarire embo rimwe. 22 Elia arire tja tja kotjiwaṋa: “Owami erike omuprofete wa Muhona ngu mbi ri po, nungwari pe novaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano. 23 Eteye ozondwezu mbari zozongombe; ovaprofete va Baal ngave kambure imwe, ve zepe nu ve i haṋe mozonyama pekepeke, nu ve ze twe kozonguṋe, nungwari ave yakisa omuriro. Ami me tjiti tjingetjo nondwezu indji ongwao wina. 24 Tjazumba ovaprofete va Baal mba ngave kumbe komukuru wawo wotjisenginina, nu ami me kumbu ku Muhona. Nu ingwi ngu ma itavere nomuriro, eye onguri Ndjambi!”
Notjiwaṋa atjihe arire tji tja tja: “Ii, osemba.”
25 Elia wa tja nai kovaprofete va Baal: “Eṋe tjinga amu ri ovengi tjinene nai, ritoororereye ondwezu imwe, nu mu tenge po okuipunguha. Kumbeye komukuru weṋu wotjisenginina, nungwari amu yakisa omuriro.”
26 Owo va kambura ondwezu yongombe ndji ndji va etere, nave i punguha amave kumbu ku Baal ngandu mutenya omunene. Nowo va ravaera ave tja: “Tu zuvira, Baal!”, nave kara pokupunda omihiva amave kondoroka otjipunguhiro tji va tunga. Nungwari kapa ri eziriro.
27 Nu mutenya Elia wa uta okuvehemba na tja: “Kumbeye neraka enene! Eye omukuru! Ngahino wa twaererwa poo u noviungura poo wai mouyenda poo ngahino wa rara, neṋe mwa pu pokukemupendura!” 28 Ovaprofete opu va ravaerera ko nomasa nave ritwere notuvyo nomangaruvyo otja komuhingo wawo nga ombinḓu tji ya ziza. 29 Owo va kara pokurokoha nokuura nga mapeta, nungwari kapa ri eziriro, nu kapa zuvakere ombosiro.
30 Elia wa tja kotjiwaṋa atjihe: “Indjeye popezu na ami!” Nowo avehe va woronganena pu ye. Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona tji tja haṋewa, 31 na toora omawe omurongo na yevari, ewe rimwe komuhoko auhe waimbi omihoko omurongo na vivari vyozondekurona za Jakob, omurumendu Muhona ngwe mu rukire ena Israel. 32 Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona nomawe nga. Tjazumba otja sa orurora okukondorokisa tjo ndwa yenena okukambura omahoro wozorita omurongo na ine zomeva. 33 Okuzambo otja twa ozonguṋe kotjipunguhiro, na haṋa indji ondwezu yongombe mozonyama pekepeke, ne ze twa kozonguṋe. 34 Nu Elia wa tja nai: “Uriseye omahoro yane nomeva, nu ye tirireye kombunguhiro oningiririsiwa na kozonguṋe.” Nowo va tjita nao, nu Elia arire tja tja: “Tirireye rukwao!” Nowo va tjita nao. Neye wa hungira otjikando otjitjatatu na tja: “Tirireye rukwao!” Nowo ave tjiti nao! 35 Nomeva ya randatera pehi okukondoroka otjipunguhiro naye urisa orurora.
36 Nu omapeta oruveze ombunguhiro ndu i punguhwa, omuprofete Elia weya kotjipunguhiro na kumbu a tja: “Muhona, Ndjambi wooAbraham na isak na Jakob, nambano raisa kutja oove ngu u ri Ndjambi wa Israel, nokutja ami owami ngu mbi ri omukarere woye ngu mba tjita avihe mbi otja komarakiza woye. 37 Ndji zuvira, Muhona, ndji zuvira, otjiwaṋa hi tji tjiwe kutja ove, Muhona, oove ngu u ri Ndjambi watjiri, nokutja oove ngu mo ve tanaurire kove omuini!”
38 Muhona wa raura omuriro, nowo wa seseta ombunguhiro ndji nozonguṋe nomawe, nau ningiririsa ehi nau pwirisa omeva morurora. 39 Notjiwaṋa tji tja muna otjiṋa hi otji tje riyumba pehi natji ravaere nai: “Muhona eye Ndjambi; Muhona erike onguri Ndjambi!”
40 Tjazumba Elia otja rakiza kotjiwaṋa na tja: “Kambureye ovaprofete va Baal; amu isa umwe a poṋe!” Notjiwaṋa arire tji tje ve kambura avehe, nu Elia we ve twara kokaruronḓu Kison, ne kevezepera ngo.
Omaandero wourumbu
41 Elia wa tja nai kombara Ahab: “Nambano twende, u karye nokunwa! Ami me zuu oruṱuṱumo rwombura ndji mai ya.” 42 Ahab ngunda a i okukarya nokunwa, Elia arire tja rondo kondundu Karmel; neye wa wa onḓurumika, notjiuru tje wa twa pokati kozongoro. 43 Elia wa tja nai komukarere we: “Twende nu u kayevayeve kokuvare!”
Nomukarere wa ya na kotoka na tja: “Ami hi mwine otjiṋa.” Elia we mu raera ovikando hambombari kutja a yende okukayevayeva. 44 Otjikando hi otjitjahambombari omukarere wa kotoka na tja: “Ami mba munu okakamba okaṱiṱi ku ke ṱeki peke romundu, amake zu mokuvare.”
Elia wa rakiza komukarere we na tja: “Twende kombara Ahab u kemuraere kutja a ronde metemba re rovita na yaruke konganda, ombura ngunda ai hiye mu tjaera.”
45 Nu moruveze orusupi eyuru ra pota, nombepo ya uta okuhinga, nu kwa roka ombura onamasa. Ahab wa ronda metemba re rovita na yaruka kOjesreel. 46 Nu Muhona wa zeuparisa Elia. Elia wa pamisa ozombanda ze nekwamo povindeera na tupuka komurungu wa Ahab oure wondjira aihe nga komukuro wa Jesreel.
Elia naahunganeki yaBaal
1 Konima yomathimbo, momumvo omutitatu guulumbu, Omuwa okwa ti kuElia: “Inda, u ka holoke koshipala shomukwaniilwa Ahab, notandi ka lokitha omvula.” 2 Elia nokwa yi.
Ondjala muSamaria oya li ya geya. 3 Ahab okwi ithana Obadia, ngoka a li omutonateli mombala. (Obadia okwa li omusimaneki gwOmuwa omuyuuki. 4 Sho Isebel a li ta dhipaga po aahunganeki yOmuwa, Obadia okwa kutha mo muyo ethele e te ya holeke mekololo moongundu mbali dhomilongo oontano. Okwe ya sile oshimpwiyu te ya pe iikulya nomeya.) 5 Ahab okwa ti kuObadia: “Natu ye, tu ka konge koluthithiya kehe nokokalonga kehe moshilongo, tu tale, ngele otatu vulu okumona omwiidhi tagu gwanene uukambe noomulutiya, dhi kale dhi na omwenyo. Otatu ningi tu lye iimuna yetu ondjala.” 6 Oyu uvathana kutya shaa ngoka a ka shilile ombinga yimwe yoshilongo noyu uka kehe ngoka okombinga ye.
7 Obadia manga a li mondjila ye, ohaluka okwi itsu muElia. Sho e mu dhimbulula, okwe mu inyongamene e ta pula ta ti: “Ongoye tuu shili, tatekulu Elia?”
8 Elia okwa yamukula a ti: “Eeno, ongame Elia. Inda, u ka lombwele mwene gwoye omukwaniilwa kutya ondi li mpaka.”
9 Obadia okwa yamukula a ti: “Onda ningi shike, sho wa hala okutula ndje moshiponga shokudhipagwa komukwaniilwa Ahab? 10 Otandi gana kOmuwa, Kalunga koye omunamwenyo, kutya omukwaniilwa okwa ninga eshililo lyoku ku konga moshilongo kehe. Ngele mwene gwoshilongo okwa tseyitha kutya ku mo moshilongo she, Ahab okwa ganitha omuleli ngoka kutya ino monika. 11 Ngashingeyi owa hala, ndi ye ndi ke mu lombwele kutya ou li huka? 12 Ongiini, ngele Ombepo yOmuwa tayi ku kutha po nziyanziya e tayi ku fala keha inaali tseyika, shampa nda zi mpano? Nena shampa nda lombwele Ahab kutya ou li huka, ye ine ku mona we, ota ka dhipaga ndje. Dhimbulukwa kutya ohandi longele Omuwa nuuyuuki nomanga nda li omumatyona nokuli. 13 Nani ino kundana shoka nda ningi, Isebel sho a li ta dhipaga aahunganeki yOmuwa? Onda holeke po ethele lyomuyo momakololo, moongundu mbali dhomilongo oontano, e tandi ya sile oshimpwiyu tandi ya pe iikulya nomeya. 14 Ongiini ano to vulu okulombwela ndje, ndi ye nondi lombwele omukwaniilwa kutya oko u li huno? Ota ka dhipaga ndje!”
15 Elia okwa yamukula a ti: “Otandi ku uvanekele koshipala shOmuwa Omunankondoawike, ngoka handi mu longele, kutya otandi ka holoka koshipala shomukwaniilwa nena.”
16 Osho ngaaka Obadia a yi komukwaniilwa Ahab e te mu lombwele, naAhab okwa ka tsakaneka Elia. 17 Ahab sho e mu mono, okwa ti: “Ndishi ongoye ngaa — shipongalela shaIsrael!”
18 Elia okwa yamukula a ti: “Kandi shi shiponga. Ongweye — ngweye nezimo lyaho. Ne inamu vulika kiipango yOmuwa nomwa longele iimenka yaBaal. 19 Ngashingeyi lombwela Aaisraeli ayehe, ya tsakaneke ndje kondundu Karmel. Etelela wo aahunganeki yaBaal 450 naahunganeki yoshikalungakiintu Asheera 400 mboka haa li koshililo shomunyekadhi Isebel.”
20 Ahab okwa hiya Aaisraeli ayehe naahunganeki yaBaal, ya tsakanene kondundu Karmel. 21 Elia okwa yi kaantu e ta ti kuyo: “Sigo uunake tamu tengukile koombinga noombinga? Omuwa ngele oye Kalunga, mu longeleni; ihe Baal ngele oye Kalunga, mu longeleni!” Ihe aantu inaa tya sha nande. 22 Nena Elia okwa ti: “Ongame awike omuhunganeki gwOmuwa nda kala po, ihe aahunganeki yaBaal oye li 450. 23 Eteni oontsezi mbali; aahunganeki yaBaal naa kuthe po yimwe, naye yi hahale miintimbu, ye yi tule kiikuni — ihe inaa tema omulilo. Ngame osho wo tii ka ninga ontsezi onkwawo. 24 Nena aahunganeki yaBaal naa galikane kalunga kawo, nangame otandi ka galikana Omuwa. Ngoka ta yamukula mokutuma omulilo — oye Kalunga.”
Aantu oyi igidha ya holola ezimino lyawo.
25 Nena Elia okwa ti kaahunganeki yaBaal: “Oshoka one mu li po oyendji, kutheni ontsezi, mu yi longekidhe tango. Galikaneni kalunga keni, ihe iikuni inamu yi tomeka omulilo.”
26 Oya kutha ontsezi ndjoka ya li ye yi etelwa, oye yi tsele e taa galikana Baal sigo omutenya. Oyi igidha ya ti: “Baal, tu zimina!” Oya dhana taa dhingoloka oshiyambelo shoka ya tungu. Ihe inaku uvika nando eyamukulo.
27 Pokati komutenya Elia okwa tameke oku ya nyekela ta ti: “Galikaneni muule! Ndishi oye ngaa kalunga! Otashi vulika e na uupyakadhi nenge e ki iyakula nenge a za po nenge pamwe ota kotha, mu pendutheni ashike!” 28 Osho ngaaka aahunganeki ya galikana muule shi vule shito yo taa ishata niimbele noomwele opahedhi yawo, sigo ombinzi ya popoka muyo. 29 Oya dhiginine okukudhila yo taa igidha, sigo opokati komutenya; ihe inaku uvika nando eyamukulo; inaku uvika nando ewi.
30 Nena Elia okwa ti kaantu: “Hedheni kungame.” Ayehe noye mu gongalele. Oye nokwa tungulula oshiyambelo shOmuwa shoka sha li sha kumunwa po. 31 Okwa kutha omamanya omulongo nagaali, kehe limwe olyomomazimo omulongo nagaali lya lukilwa aana yaJakob, omulumentu ngoka Omuwa e mu luku Israel. 32 Nomamanya ngaka okwa tungu oshiyambelo shokusimanekela ko Omuwa. Okwa fulu omukanka gwe shi kunduka, gu na uunene wa gwana omayemele gaali gomeya. 33 Nena okwa tula iikuni koshiyambelo e ta tetagula ontsezi miintimbu e te yi tula kiikuni. Okwa ti: “Udhitheni iiyuma ine omeya ne mu ga tile komayambo nokiikuni.” Oye shi ningi. 34 Elia okwa ti: “Shi ningeni ishewe,” — oyo noye shi ningi. Okwa ti: “Shi ningululeni natango,” — oyo noye shi ningi. 35 Omeya oga kunguluka noshiyambelo ashihe nogu udha omukanka.
36 Pethimbo lyiikulyandjambo yokomatango omuhunganeki Elia okwa hedha koshiyambelo e ta galikana ta ti: “Omuwa, Kalunga kaAbraham, Kalunga kaIsak naKalunga kaJakob, iholola ngashingeyi kutya ongoye Kalunga kaIsrael nangame omuntu gwoye nonda longo shika palombwelo lyoye. 37 Yamukula ndje, Omuwa, yamukula ndje, opo aantu mbaka ya tseye kutya ngoye, Omuwa, ongoye Kalunga, nongoye mwene to ya galulile kungoye.”
38 Omuwa okwa kulukitha omulilo e tagu lungunitha po efikilondjambo, iikuni nomamanya e tagu geteke evi nokulatha mo omeya momukanka. 39 Aantu sho ye shi mono, oyi ihata pevi e taa ti: “Omuwa oye Kalunga! Omuwa oye Kalunga!”
40 Elia okwe ya lombwele ta ti: “Kwateni aahunganeki yaBaal; inamu etha po nando ogumwe a hunuke!” Aantu oye ya kwata ayehe, naElia okwe ya fala kokalonga Kishon e te ya dhipagele ko.
Oshikukuta tashi hulu
41 Nena Elia okwa lombwele omukwaniilwa Ahab ta ti: “Ngashingeyi inda, u ka lye. Ondu uvite oshihomo shomvula tayi ya.” 42 Ahab manga a yi a ka lye, Elia okwa londo kondungu yondundu Karmel, nkoka i inyongamene pevi a tula omutse gwe pokati komagulu. 43 Okwa ti komumati gwe: “Inda, u ka tale lwokefuta.”
Omumati okwa yi nokwa galuka ta ti: “Kandi wete ko sha.” Shika osha ningwa luheyali. 44 Olutiheyali okwa galuka ko e ta ti: “Ondi wete ko okakogo ke vule oshikaha shomuntu taka yeluluka mefuta.”
Elia okwa lombwele omumati gwe a ti: “Inda komukwaniilwa Ahab, u mu lombwele, a kutile etembakwiita lye, a ye kegumbo, manga omvula inaayi mu kwata moshipala.”
45 Mokathimbo manga egulu lya li lya zigakana iikogo, ombepo oya tameke okupepa, nomvula onene oya tameke okupuuka. Ahab okwa londo metembakwiita lye e ta yi kuJesreel. 46 Oonkondo dhOmuwa odhe ya muElia; okwa manga oombwetelo dhe nokwa matuka ondjila ayihe kuJesreel a tetekela Ahab.
