Josef ta fatulula oondjodhi dhomukwaniilwa
1 Sho pwa piti omimvo mbali, omukwaniilwa gwaEgipiti okwa lala ondjodhi a thikama pomulonga Niili. 2 Oonzinzi heyali dho ondoka odha anduka momulonga nodha napa omwiidhi. 3 Nena omwa anduka ishewe oonzinzi oonkwawo heyali oonshona nodha nanga. Odhe ya e tadhi thikama poonzinzi oonkwawo pomunkulo gwomulonga, 4 noonzinzi dha nanga odha li po ndhoka dho ondoka. Nena omukwaniilwa okwa papudhuka. 5 Okwa kothulula ishewe e ta lala ondjodhi onkwawo. Oonyapi heyali dha mena moshihenguti shimwe dha vala nawa. 6 Mudho omwa tsapuka oonyapi oonkwawo heyali. Odha li oonshona nodha thetekwa kombepo yokuuzilo. 7 Oonyapi dha theta odha nina po ndhoka dha vala nawa. Omukwaniilwa okwa papudhuka e ta dhimbulula kutya nani okwa lala oondjodhi. 8 Ongula sho kwa shi, okwa li u uvite nayi. Okwi ithana oompulile noonkulungu dhomuEgipiti. Okwe dhi hokololele oondjodhi dhe, ihe inadhi vula oku dhi mu fatululila.
9 Omupindi gwomaviinu okwa lombwele omukwaniilwa a ti: “Ngashingeyi otandi dhimbulukwa kutya onda yona. 10 Owa li wa geela ndje tse nomuteleki omukuluntu gwiikwiila e to tu tula mondjedhililo megumbo lyomulangeli omukuluntu. 11 Uusiku umwe otwa lala oondjodhi dhi ili nodhi ili. 12 Omumati Omuhebeli okwa li putse, omupika gwomulangeli gwondjedhililo. Otwe mu hokololele oondjodhi dhetu, e te dhi tu fatululile. 13 Iinima oya ningwa, ngaashi a tile; owa shuna ndje muulenga wandje, ihe owa dhipaga omuteleki gwiikwiila.”
14 Omukwaniilwa okwa tumu Josef e ki ithanwe. Oye mu pititha mo mbala mondjedhililo. Okwi ikululitha e ta zala nawa e te ya komukwaniilwa. 15 Omukwaniilwa okwa ti kuye: “Onda lala ondjodhi, nokape na ngoka ta vulu oku yi fatulula. Onda hokololelwa kutya ngoye oho fatulula oondjodhi.”
16 Josef okwa yamukula a ti: “Ngame itandi vulu, Nkeyama, ihe Kalunga ota pe omukwaniilwa eyamukulo lyo opala.”
17 Omukwaniilwa okwa ti: “Onda lala ondjodhi nda li nda thikama pomunkulo gwomulonga Niili, 18 oonzinzi heyali dho ondoka nodho opala dha anduka momulonga e tadhi napa omwiidhi. 19 Nena momulonga omwa anduka oonzinzi oonkwawo heyali oombwinayi dha nanga nodha nama. Inandi mona nale muEgipiti alihe oongombe oombwinayi dha fa ndhoka. 20 Ndhika odha li po oongombe ndhoka dhotango dho opala, 21 ihe kapwa li ngoka e shi ndhindhilike, oshoka odha li natango oombwinayi dha fa shito. Opo mpoka onda papudhuka. 22 Onda lala ondjodhi ishewe. Ondi wete oonyapi heyali dho opala nodha vala nawa dha tsapuka moshihenguti shimwe. 23 Konima opwa tsapuka oonyapi heyali dha theta noonshona. 24 Ndhoka dha theta odha nina po ndhoka dha vala nawa. Oondjodhi onde dhi hokololele oompulile, ihe kape na nando oyimwe ya vulu oku dhi fatululila ndje.”
25 Josef okwa ti komukwaniilwa: “Oondjodhi adhihe mbali otadhi popi oshinima shimwe; Kalunga ote ku lombwele shoka ta ka ninga. 26 Oonzinzi heyali dho ondoka odho oomvula heyali, oonyapi heyali dha vala odho oomvula heyali. Otadhi popi oshinima shimwe. 27 Oonzinzi heyali dha anduka mo konima yaandhoka dho ondoka noonyapi heyali dha theta odho oomvula heyali dhondjala yekomba. 28 Oshi li naanaa; ngaashi te ti — Kalunga okwe ku ulukile shoka ta ka ninga. 29 Otaku ya omimvo heyali dheloolo muEgipiti alihe. 30 Konima yaandhika otaku ya omimvo heyali dhondjala yekomba. Omimvo dheloolo otadhi ka dhimbiwa, oshoka ondjala otayi ka shundula oshilongo. 31 Omimvo dheloolo otadhi ka dhimbiwa thiluthilu, oshoka ondjala ndjoka ya landula ko, oyo ondhigundhigu. 32 Sho wa yaguma lwaali, otashi ti kutya Kalunga okwa tokola shili shoka ta ka longa.
33 “Hogolola ano omulumentu omunandunge e na owino, u mu langeke melelo lyaEgipiti alihe. 34 Langeka wo aambala yalwe, ya taambe oshititano shomateyo momimvo ndhoka heyali dheloolo. 35 Ya lombwela, ya gongele iilya momimvo dheloolo ndhoka tadhi ya, e to ya pe uuthemba wokupungula iilya miilando noku yi tonatela. 36 Iilya otayi ka hepulutha oshilongo pethimbo lyomimvo heyali dhondjala ndjoka tayi ya muEgipiti. Pamukalo nguka aantu itaa ka sa po kondjala.”
Josef ta ningwa omupangeli gwaEgipiti
37 Oohapu ndhika odho opalele omukwaniilwa nomalenga ge. 38 Oye nokwa ti kugo: “Itatu ka moneni omuntu omwaanawa e vule Josef, ngoka e na ombepo yaKalunga.” 39 Omukwaniilwa okwa ti kuJosef: “Oshoka Kalunga okwe ku ulukile ayihe mbika, kape na ngoka e ku vule muunongo nomowino. 40 Otandi ku lenge moshilongo shandje, naantu yandje ayehe otaa vulika kiipango yoye. Ongame awike tandi kala ndi ku vule. 41 Otandi ku langeke omupangeli gwaEgipiti alihe.” 42 Omukwaniilwa okwa hukula ko okalinga ke koshihako komunwe gwe e te ka zaleke komunwe gwaJosef. Okwe mu zaleke onguwo yoliina nelyenge lyoshingoli mothingo ye. 43 Okwe mu pe etemba lye etiyali meopalo, a londe mo, naalangeli mboka ye mu tetekelele, oyi igidha taa ti: “Isizimikeni! Isizimikeni!” Osho ngaaka Josef a langekwa omupangeli gwaEgipiti. 44 Omukwaniilwa okwa ti kuJosef: “Ngame omukwaniilwa, ihe muEgipiti inamu kala omuntu ta yelutha okwooko nenge ompadhi kee na ezimino lyoye!” 45-46 Okwe mu luku edhina lyOshiegipiti Zafenat Paneak e te mu pe omukiintu Asenat, omuna gwomuyambi Potifera gwokuOn.
Josef okwa li e na omimvo omilongo ndatu, sho a holoka koshipala shaFarao, omukwaniilwa gwaEgipiti. Okwa zi muuwa e te endaenda naEgipiti alihe. 47 Momimvo ndhoka heyali dheloolo oshilongo osha teya iilya oyindji. 48 Josef okwe yi gongele e te yi pungula miigandhi yomiilando. Moshilando kehe okwa pungula mo iilya ya zi momapya gopuushiinda. 49 Okwa li ku na iilya oyindjiyindji, noye etha oku yi yeleka — oya li ya fa ehekevi lyomooha dhefuta.
50 Ondjala manga inaayi ya, Josef okwa valelwa aamati yaali kuAsenat. 51 Okwa ti: “Kalunga okwa dhimbitha ndje okuhepekwa kwandje negumbo lyatate.” Okwa luku osheeli she Manasse. 52 Okwa ti ishewe: “Kalunga okwa pe ndje aanona mevi lyuudhigu wandje.” Okwe mu luku Efraim.
53 Omimvo heyali dheloolo ndhoka dha nyanyudha Egipiti, odha hulu po, 54 nomimvo heyali dhondjala odha tameke, ngaashi naanaa Josef a tile. Okwa li ku na ondjala miilongo ayihe, ihe muEgipiti omwa li mu na iilya. 55 Aayegipiti sho ya tameke okusa ondjala, noya pula omukwaniilwa iilya, okwe ya lombwele, ya ye kuJosef, e taa ningi shoka te ya lombwele. 56 Ondjala oya geye e tayi taandele noshilongo ashihe. Nena Josef okwa matula iigandhi ayihe e ta landitha po iilya kAayegipiti. 57 Aantu yomuuyuni auhe oye ya kuEgipiti, ya lande iilya kuJosef, oshoka ondjala oya li ya geya muuyuni auhe.
Josefi ge gao-aob di ǁhapode ra ǁguiǃā
1 ǀGam kurikha ǁnās khaoǃgâb ge Egipteb di gao-aoba ǁîb Nylǃāb amǃgâ mâ 2 hîa di ge hû gomadi, kausa tsî ǂkhanude ǃāba xu ǂoaxa tsî ǀgâb ai ǃûtsoatsoa ti ge ǁhapo. 3 Tsî di ge ǀnî hû gomade ge ǂoaxa; ǁîdi ge ǂgabasa tsî ge ǂkhōxaǀkhā i. ǁÎdi ge nau gomadi tawa ǃāb ǀnomam hā mâ 4 tsî kausa gomade ge hapu. Tsîb ge gao-aoba ge ǃhuriǂkhai. 5 ǁÎb ge ǁkhawa ǁom tsî ǀnî ǁhaposa ge ǁhapo: Hû ǃnurugu di ǃhorob, îsa tsî kausab ge ǀgui ǁnâub ai gere ǂoaxa. 6 Tsîb ge hû ǃnurugu di ǃhorob, ǂgabasa tsî aiǂoas di ǂoab xa khauǃkhūhe hâba ge mû. 7 Tsî ǂgabasa ǃhorogu ge kausa ǃhoroga ge hapu. ǁNās khaoǃgâb ge gao-aoba ǃhuriǂkhaib geo, ǁhapob goro ǃkhaisa ge mûǂan. 8 ǁGoas ge ǁgoa ob ge gao-aoba sâoǃnâ tsî hoaraga ǃgai-aogu tsî gā-aigu tsîna Egipteb ǁga ge ǂgaihā. ǁÎgab ge ǁhapodi âba mîba xaweb ge ǀguib tsîna nē ǁhapode ge ǁguiǃāba bi ǁoa i.
9 Ob ge ǂauxûiǂnâ-aoba gao-aoba ge mîba: “Ti dīsāsa ta ge nētsē ra ǂâihō. 10 Sats ge tita tsî pere-amaob hâkhom ǀkha ǁaixa tsî sikhoma ǃûi-aogu mûǂamaob oms tawa hâ ǃkhō-oms ǃnâ ge ǂgā. 11 O khom ge ǀgui ǃoe hoakhoma ge ǁhapo, tsîs ge mâ ǁhapos hoasa ǁîs di ǂâibasensa ge ūhâ i. 12 ǁNāpab ge ǂkham Hebreǁîb, ǃûi-aogu mûǂamaob di ǃgāba sikhom ǀkha ge hâ i. Sikhom ge ǁhapodi âkhoma mîba bi ob ge ǁîba ǁîde sikhoma ge ǁguiǃāba. 13 Tsî i ge ǁîb ge mî hâ i khami ǀgui ge ī: Tita ti sîsenni ǃnâ ǃgae-oa tsîts ge pere-amaoba ge ǃgam kai.”
14 Gao-aob ge Josefa ge ǂgai kai tsîb ge ǁnātimîsi ǃkhō-omsa xu ge hā-ūhe. ǂKhomsentoab ges khaoǃgâb ge ǀnî sarana ǂgaeǂgā tsî gao-aob tawa ge sī. 15 Ob ge gao-aoba ge mîba bi: “Tita ge ǁhapo-e go ūhâ i, xawe i ge khoe-i xare-e ǁîsa a ǁguiǃāba te ǁoa. Tsî ta ge sats ǁhapona a ǁguiǃā ǁkhā ti go mîbahe.”
16 Ob ge Josefa “Tita tama ta ge ǃgôahesatse, xawe Elob ge ǃgâi ǁguiǃāsa a mā ǁkhā” ti ge ǃeream.
17 Ob ge gao-aoba ǁîba ǁhaposa ge ǁgamba: “Nylǃāb amǃgâ ta mâ hîa 18 di ge hû, ǂkhanu ǀkhāba ūhâ gomade ǃāba xu ǂoaxa tsî ǀgâba go ǃûtsoatsoa. 19 ǁNās khaoǃgâ di ge hû ǂgabasa, ǂkhōxaǀkhā gomade go ǂoaxa. Noxopa ta tita hoaraga Egipteb ǃnâ mû tama ǀgâsa īsiba go ūhâ i gomadi ge. 20 Nē ǂgabasa gomadi ge kausa gomade go hapu 21 xawe i ge khoe-i xare-e nēsa go ǂan tama hâ i ǁîdi go ǀnai di go ī i khami ǀgui ī i xui-ao. Tsî ta ge ǁnāpa go ǃhuriǂkhai. 22 ǁKhāti ta ge hû ǃnurugu di ǃhorob ǀoasa tsî ǁansab, ǁnâu-i ai ra ǂoaxaba go ǁhapo. 23 O i ge hû ǃnurugu di ǃhorob, ǂgabasa tsî aiǂoas di ǂoab xa khauǃkhūhe hâba ǂoaxa 24 tsî ǀoasaga hā go hapu. Nē ǁhapode ta ge ǃgai-aoga go mîba xaweb ge ǀguib âgu tsîna tita go ǁguiǃāba ǁoa i.”
25 Ob ge Josefa gao-aoba ge mîba: “Hoa ǀgam ǁhapora âts ge ǀgui ǂâibasens ǀguisa ūhâ; Elob ge tare-eb nî dī ǃkhaisa ra mîba tsi. 26 Hû kausa gomadi ge hû kurigu ǃnāǂamsasib ǂûn diba, tsî ǀoasa hû ǃnurugu di ǃhorob tsîn ge a hû kuri tsî ǁkhā ǂâibasensa ūhâ. 27 Hû ǂgabasa gomadi ega ge ǂoaxadi tsî hû ǃnurugu di ǂgabasa, aiǂoas di ǂoab xa khauǃkhūhe hâ ǃhorob ge hû kurigu ǃâtsūǀkhāb diga ra ǂâibasen. 28 Mîba tsi ta go khami ǀgui i ge ī, Elob ge satsa tare-eb nî dī ǃkhaisa go ǁgau. 29 Hû kurigu ǁîgu ǃnâb hoaraga Egipteba ǃnāǂamsasib ǃnâ ǂûna nî ūhâgu ge nî hâ. 30 ǁNās khaoǃgâ gu ge hû kurigu ǃâtsūǀkhāb digu, ǁîgu ǃnâ gu ǃnāǂamsa ge i kuriga hoaragase nî ǀuruhega nî hâ, ǃâtsūǀkhāb ge hoaraga ǃhūba nî hîkākā. 31 ǃNāǂamsasib ǃnâ ūhâs di kurigu ge hoaragase nî ǀuruhe, ǃâtsūǀkhāb nî kaise ǁkhō xui-ao. 32 ǁHapodi âts di ǁguiǃgâs ge Elob ǀnōǁgui hâ tsîb nî ǁîba ǁnāsa ī kai ǀgūǁaeb ǃnâ ti ra ǂâibasen.
33 “Xuigets ge nēsisa gā-ai tsî ǁnâuǃāxa khoeb, ǃhūb ǂama nî ǃereamsa ūba nî ǁhûi. 34 ǁKhātits ge mâisana nî ǂgaimâi, hû kurigu ǃnāǂamsasib digu ǃnâ koroǁî ǃâs ǂûn disa nî ūna. 35 ǁÎna hoaraga ǂûnan hā nî ǃgâi kuriga ǃnâ ǀhaoǀhaosa mîmā, î ǁîna ǁkhāsiba mā în ǃhoroba ǃādi ǃnâ sâu tsî ǃûi. 36 Nē ǂûn ge ǃâtsūǀkhāb di hû kurigu Egipteb ǃnâ nî hāgu ǃaroma nî sâuhe. ǁNā ǀgaus ain ge khoena ǃâs xa ǁō tide.”
Josefi ge Egipteb di gowoniase ra mâihe
37 Gao-aob tsî ǁîb di mâisagu ge nē ǀapes xa ge ǃgâibahe, 38 ob ge gao-aoba ǁîgu ǃoa ge mî: “Tātsēs tsîna ge ge Josefi, Elob di gagaba ǁîb ǃnâ ūhâb khami ī ǃgâi khoeba hō tide.” 39 Tsîb ge gao-aoba Josefi ǃoa ge mî: “Elob satsa nē xūn hoana ǁgau hâ xui-ao i ge a mûmûsa sats hoa khoen ǃgâ-ai kai gā-aisib tsî mûǂgāǀgauba ūhâ ǃkhaisa. 40 ǁNā-amaga ta ge satsa ti ǃhūb di ǃereamsa ra mā, tsîn ge ti khoen hoana sa ǁguiǂamde nî ǁnâuǀnam. Trons xa ǀgui ta ge tita sa ǂamai nî hâ. 41 O ta ge nēsi satsa hoaraga Egipteb ǂama gao-aose ra mâi.” 42 Tsîb ge gao-aoba ǁîb di gaosi ǀkhunuǂnûidasa ǁîb di ǀkhunuba xu ūǁnâ tsî Josefi ǀkhunub ai ge ǂnûi. ǁKhātib ge tsaura lapin ǀkha kurusa anaǂamsaraba ǂgaeǂgā bi tsî ǃhuniǀuriǁgāxūba ǃaos âb ai ge ǁgā bi. 43 ǁÎb ge Josefa ǀgamǁî gaokunisa, ǁîs aib nî ǃnarise ge mā, tsî gu ge gao-aob di ǃûi-aoga Josefi aiǃâ ǃgû tsî “ǃHonǁgoa du!” ti gere ǂgaiǂui. Tsîb ge Josefa ǁnāti Egipteb hoaragab ǂama gowoniase ge mâihe. 44 Tsîb ge gao-aoba Josefi ǃoa ge mî: “Tita ge a gao-ao, xawe i ge khoe-i xare-e sa mā-ams ose ǂais tamas ka io ǃommi â-e ūkhâi tide.” 45 Gao-aob ge Josefa Safenat Panea ti ǀonǂgai tsî Ons di pristeri Potiferab di ôas, Asenatsa taras ase ge mā. Tsîb ge Josefa hoaraga Egipteba ge ǃgûǃnâǃganu.
46 Josefi ge Egipteb di gao-aobab ge sîsenbatsoatsoa o ge ǃnonadisi kurixa i. 47 Hû kurigu ǃnāǂamsasib digu ǃnâb ge ǃhūba ǀoasase ge ǂûtani 48 tsîb ge Josefa nē ǃhoroba ǀhaoǀhao tsî ǃādi ǃnâ ge sâu. Mâ ǃās hoas ǃnâb ge ǁîs di ǂnamipe hâ ǃhanaga xu hâ ǃhoroba gere sâu. 49 Josefi ge ǁnātikōse kai ǃgôab di ǃhoroba ge ǀhaoǀhao, ǃgôa ǁoab ge egas kōse, hurib di ǃhūb kōseb ge ǂgui xui-ao.
50 ǃÂtsūǀkhāb kurigu nî tsoatsoas aiǃâs ge Asenatsa ǀgam ǀgôakha Josefa ge ǁoraba. 51 Tsîb ge ǁîba “Elob ge tita ti hoaraga tsâgu tsî hoaraga ǀaokhoen, ti îb dina ge ǀuru kai” ti mî tsî ǂguro ǀgôab âba Manase ti ge ǀonǂgai. 52 ǁKhātib ge “Elob ge tita ǁgâiǀāb ǃhūb ǃnâ ǀgôana go mā” ti mî tsî ǀgamǁî ǀgôab âba Efraim ti ge ǀonǂgai.
53 Hû kurigu Egipteb gere ǁîgu ǃnâ ǃgâiba ǀamagu ge ge ǃgûǀam 54 tsî gu ge Josefi ge mî hâ i khami ǃâtsūǀkhāb di hû kuriga ge tsoatsoa. Hoaraga ǃhūgu ǃnâb ge ǃâtsūǀkhāba ge hâ i xaweb ge hoaraga Egipteba ǂûna ge ūhâ i. 55 ǃÂtsoatsoan ge on ge Egipteǁîna gao-aob ai sī ǂû-i ǃaroma ge ā. Ob ge gao-aoba ǁîna Josefi ǃoa ǃgû tsîn ǁîb ga mî xū-i hoa-e nî dī ǃkhaisa ge mîmā. 56 ǃÂtsūǀkhāb ge Egipteb ǃnâ a ǁkhō tsî hoaraga ǃhūba tsâǀkhā, ob ge Josefa hoaraga sâuǃnâ-omga ǁkhowa-am tsî Egipteǁîn ai ǃhoroba gere ǁamaxū. 57 On ge ǃhūga xu khoena, kaiseb ge ǃâtsūǀkhāba hoaraga ǃkhain ai ǁkhō i xui-ao Egipteb ǁga, ǃhoroba nî Josefa xu ǁamase gere hā.
