Elia novaprofete va Baal
1 Kombunda yoruveze rworive mombura oitjatatu yourumbu, Muhona wa tja nai ku Elia: “Twende nu u keriraise kombara Ahab, nami me rokisa ombura.” 2 Nu Elia otja ya.
Ondjara mOsamaria ya rira onene tjinene. 3 Ahab opa isanena Obadja ngwa ri omutjevere wondjuwo youhona. Obadja wa ri nouṱakame mu Muhona nu ee rikotamene ku ye. 4 Nu Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, Obadja aa toora ovaprofete esere rimwe ne kevehoreka mondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva. 5 Ahab wa tja ku Obadja: “Ngatu yende nu tu katare potuharwi atuhe na pomipupo avihe mehi kutja nani matu kamuna ehozu nda yenene okuhupisa oukambe nousinokambe. Ngahino katu nokuhepa okuzepa ovinamuinyo vyetu tjiva.” 6 Nowo va zuvasana kutja auhe ma kahora orukondwa ruṋe rwehi, nu auhe wa hungama komukuma we.
7 Obadja ngunda ama kayenda mokamanga wa hakaena na Elia. Eye we mu zemburuka, na u onḓurumika momurungu we, ne mu pura a tja: “Oove ngu u ri ye tjiri, muhona?”
8 Eye wa zira na tja: “Ii, owami ngu mbi ri Elia. Twende u karaere omuhona woye, ombara, kutja ami mbi ri mba.”
9 Obadja wa zira na tja: “Mba ungura tjike, tji movanga okundjitwa motjiwonga kutja mbi ṱe i ombara Ahab? 10 Tjimbe tja Muhona, Ndjambi woye, ombara i ku paha mehi arihe mouye. Ahab aruhe tjaa raerwa kutja ove ko ri koṋa ngo aa vanga omunane wehi ndo a yane kutja ove ko munika ngo. 11 Nambano movanga ami mbi yende okukemuraera kutja ove u ri mba are? 12 Nu mape kara vi, ami tji mba i, nombepo ya Muhona ai ku twara koṋa ku ku hi nokutjiukwa? Nu tji mba raere Ahab kutja ove u ri mba, neye e he ku vaza mba, eye me ndji zepa. Zemburuka kutja ami mba kara nouṱakame mu Muhona nu mbe rikotamena ku ye okuza kouṱiṱi wandje. 13 Ko na pu wa zuva, Isebel tjaa zepa ovaprofete va Muhona, kutja ami mba horeka esere rimwe rawo mozondimba movimbumba vivari, atjihe tjomirongo vitano, ne ve pe ovikurya nomeva are? 14 Nambano ove mo ndji rakizire tjike okukaraera ombara kutja ove u ri mba? Oyo mai ndji zepa!”
15 Elia wa zira a tja: “Tjimbe tja Muhona Omunamasaaehe, ngu mbi karera, ami me keriraisa omuini kombara ndinondi.”
16 Obadja opa ira kombara Ahab ne kemu raera oviṋa mbi; nu Ahab wa sekama okukatjakanena Elia. 17 Ahab tja muna Elia wa tja ku ye: “Oove ngu u ri omuzunganise omunene tjinene mOisrael!”
18 Elia wa zira a tja: “Ami himuzunganise. Oweṋe na iho mbu mu ri nao. Kamu nonḓuviro komatwako wa Muhona, nu mu rikotamena koomukuru vovisenginina va Baal. 19 Nambano karaere Ovaisrael avehe ve ndji tjakanenene kondundu Karmel. Eterera ovaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano novaprofete omasere yane va Asera, omukuru omukazendu wotjisenginina, mbe vaterwa i ombara oserekaze Isebel.”
20 Komuhingo mbwi Ahab otja woronganisira Ovaisrael avehe novaprofete va Baal kondundu Karmel. 21 Elia wa ya kotjiwaṋa na katja nai: “Mamu ripura pevari nai nga ruṋe? Muhona tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye; nungwari Baal tje ri Ndjambi rikotameneye ku ye!” Nungwari otjiwaṋa katji mu zirire nandarire embo rimwe. 22 Elia arire tja tja kotjiwaṋa: “Owami erike omuprofete wa Muhona ngu mbi ri po, nungwari pe novaprofete va Baal omasere yane nomirongo vitano. 23 Eteye ozondwezu mbari zozongombe; ovaprofete va Baal ngave kambure imwe, ve zepe nu ve i haṋe mozonyama pekepeke, nu ve ze twe kozonguṋe, nungwari ave yakisa omuriro. Ami me tjiti tjingetjo nondwezu indji ongwao wina. 24 Tjazumba ovaprofete va Baal mba ngave kumbe komukuru wawo wotjisenginina, nu ami me kumbu ku Muhona. Nu ingwi ngu ma itavere nomuriro, eye onguri Ndjambi!”
Notjiwaṋa atjihe arire tji tja tja: “Ii, osemba.”
25 Elia wa tja nai kovaprofete va Baal: “Eṋe tjinga amu ri ovengi tjinene nai, ritoororereye ondwezu imwe, nu mu tenge po okuipunguha. Kumbeye komukuru weṋu wotjisenginina, nungwari amu yakisa omuriro.”
26 Owo va kambura ondwezu yongombe ndji ndji va etere, nave i punguha amave kumbu ku Baal ngandu mutenya omunene. Nowo va ravaera ave tja: “Tu zuvira, Baal!”, nave kara pokupunda omihiva amave kondoroka otjipunguhiro tji va tunga. Nungwari kapa ri eziriro.
27 Nu mutenya Elia wa uta okuvehemba na tja: “Kumbeye neraka enene! Eye omukuru! Ngahino wa twaererwa poo u noviungura poo wai mouyenda poo ngahino wa rara, neṋe mwa pu pokukemupendura!” 28 Ovaprofete opu va ravaerera ko nomasa nave ritwere notuvyo nomangaruvyo otja komuhingo wawo nga ombinḓu tji ya ziza. 29 Owo va kara pokurokoha nokuura nga mapeta, nungwari kapa ri eziriro, nu kapa zuvakere ombosiro.
30 Elia wa tja kotjiwaṋa atjihe: “Indjeye popezu na ami!” Nowo avehe va woronganena pu ye. Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona tji tja haṋewa, 31 na toora omawe omurongo na yevari, ewe rimwe komuhoko auhe waimbi omihoko omurongo na vivari vyozondekurona za Jakob, omurumendu Muhona ngwe mu rukire ena Israel. 32 Eye wa tungurura otjipunguhiro tja Muhona nomawe nga. Tjazumba otja sa orurora okukondorokisa tjo ndwa yenena okukambura omahoro wozorita omurongo na ine zomeva. 33 Okuzambo otja twa ozonguṋe kotjipunguhiro, na haṋa indji ondwezu yongombe mozonyama pekepeke, ne ze twa kozonguṋe. 34 Nu Elia wa tja nai: “Uriseye omahoro yane nomeva, nu ye tirireye kombunguhiro oningiririsiwa na kozonguṋe.” Nowo va tjita nao, nu Elia arire tja tja: “Tirireye rukwao!” Nowo va tjita nao. Neye wa hungira otjikando otjitjatatu na tja: “Tirireye rukwao!” Nowo ave tjiti nao! 35 Nomeva ya randatera pehi okukondoroka otjipunguhiro naye urisa orurora.
36 Nu omapeta oruveze ombunguhiro ndu i punguhwa, omuprofete Elia weya kotjipunguhiro na kumbu a tja: “Muhona, Ndjambi wooAbraham na isak na Jakob, nambano raisa kutja oove ngu u ri Ndjambi wa Israel, nokutja ami owami ngu mbi ri omukarere woye ngu mba tjita avihe mbi otja komarakiza woye. 37 Ndji zuvira, Muhona, ndji zuvira, otjiwaṋa hi tji tjiwe kutja ove, Muhona, oove ngu u ri Ndjambi watjiri, nokutja oove ngu mo ve tanaurire kove omuini!”
38 Muhona wa raura omuriro, nowo wa seseta ombunguhiro ndji nozonguṋe nomawe, nau ningiririsa ehi nau pwirisa omeva morurora. 39 Notjiwaṋa tji tja muna otjiṋa hi otji tje riyumba pehi natji ravaere nai: “Muhona eye Ndjambi; Muhona erike onguri Ndjambi!”
40 Tjazumba Elia otja rakiza kotjiwaṋa na tja: “Kambureye ovaprofete va Baal; amu isa umwe a poṋe!” Notjiwaṋa arire tji tje ve kambura avehe, nu Elia we ve twara kokaruronḓu Kison, ne kevezepera ngo.
Omaandero wourumbu
41 Elia wa tja nai kombara Ahab: “Nambano twende, u karye nokunwa! Ami me zuu oruṱuṱumo rwombura ndji mai ya.” 42 Ahab ngunda a i okukarya nokunwa, Elia arire tja rondo kondundu Karmel; neye wa wa onḓurumika, notjiuru tje wa twa pokati kozongoro. 43 Elia wa tja nai komukarere we: “Twende nu u kayevayeve kokuvare!”
Nomukarere wa ya na kotoka na tja: “Ami hi mwine otjiṋa.” Elia we mu raera ovikando hambombari kutja a yende okukayevayeva. 44 Otjikando hi otjitjahambombari omukarere wa kotoka na tja: “Ami mba munu okakamba okaṱiṱi ku ke ṱeki peke romundu, amake zu mokuvare.”
Elia wa rakiza komukarere we na tja: “Twende kombara Ahab u kemuraere kutja a ronde metemba re rovita na yaruke konganda, ombura ngunda ai hiye mu tjaera.”
45 Nu moruveze orusupi eyuru ra pota, nombepo ya uta okuhinga, nu kwa roka ombura onamasa. Ahab wa ronda metemba re rovita na yaruka kOjesreel. 46 Nu Muhona wa zeuparisa Elia. Elia wa pamisa ozombanda ze nekwamo povindeera na tupuka komurungu wa Ahab oure wondjira aihe nga komukuro wa Jesreel.
Elia novaxunganeki vaBaal
1 Ndele eshi pa pita efimbo lile, momudo omutitatu, ondjovo ei yOmwene ye uya kuElia ndele tai ti: “Inda, u ka monike kuAhab, opo Ame ohandi ka lokifila edu odula.” 2 Ndele Elia okwa ya a ka monike kuAhab. Nondjala ya li idjuu muSamaria. 3 Ndele Ahab okwa ifana Obadja, ou okwa li omukulunhu wongulu yohamba. Ndelenee Obadja okwa li omulumenhu ha tila shili Omwene. 4 Osheshi Isabel, eshi a dipaa ovaxunganeki vOmwene, Obadja okwa kufa ovaxunganeki efele limwe nokwe va holeka mo, ovalumenhu omilongo nhano mekololo limwe, novakwao omilongo nhano mekololo li lili, nokwe va xupififa omungome nomeva. 5 Ndele Ahab okwa lombwela Obadja: “Fikama, u ka ende noshilongo keefifiya adishe nokomilonga adishe. Kashiimba hatu ka mona omwiidi, tu xupife eenghambe nomamula a kale e nomwenyo, tuha pumbwe okudipaa po oimuna.” 6 Ndele va tukula oshilongo opo keshe tuu a konge mombinga yaye. Ahab okwa enda nondjila imwe, naObadja okwa enda nondjila ikwao.
7 Fimbo Obadja ta ende nondjila, ohaluka, Elia te mu shakeneke. Ye eshi e mu dimbulukwa, ota wile poshi oshipala shaye pedu ndele ta pula: “Oove tuu shili, omwene wange Elia?” 8 Ndele oye ta ti: “Aame ou. Inda u ka lombwele omwene woye u tye: ‘Elia opo e li.’ ” 9 Ndelenee ta pula: “Ame nda nyona shike, ove eshi ho yandje omupiya woye meke laAhab a dipae nge? 10 Oshili ngaashi Omwene Kalunga koye e nomwenyo, kape na nande oshiwana ile oshilongo oko omwene wange ina tuma ko oku ku konga. Ndele eshi pa nyamukulwa: ‘Ke po apa,’ opo nee ye a anifa oshilongo ile oshiwana nokutya, ove ino monika. 11 Ndele paife to lombwele nge: ‘Inda u ka lombwele omwene woye: “Elia opo e li!” ’ 12 Kandi shii apa Omhepo yOmwene tai ku twala ngeenge handi di po pwoove, ndele ngeenge handi i ndi hepaululile Ahab, ndele ye ite ku mono, opo nee ta dipaa nge. Ndele omupiya woye okwa kala ha tila Omwene okudja kounyasha waye. 13 Omwene wange ino shi hepaululilwa mbela osho nde shi ninga, Isabel eshi a dipaa ovaxunganeki vOmwene: Omwene, nhumbi nda holeka ovaxunganeki omilongo nhano na vavali omilongo nhano mekololo, ndele nde va palulifa omungome nomeva? 14 Ndele paife to ti: ‘Inda, u ka lombwele omwene woye: “Tala, Elia opo e li,” ’ opo nee ta dipaa nge.” 15 Ndelenee Elia ta ti: “Oshili, ngaashi Omwene womatanga ovakwaita e nomwenyo, koshipala shaye ame handi kala ofika, onena eli handi ke mu lihololela.” 16 Opo nee Obadja a ya a ka shakeneka Ahab nokwe shi mu hepaululila. Opo nee Ahab a ya a ka shakeneke Elia.
17 Ndele Ahab eshi a mona Elia, Ahab te mu pula: “Oove tuu ou ho twala Israel momupya?” 18 Opo nee ta nyamukula: “Haame nda twala Israel momupya, ndelenee ove neumbo loye, nye eshi mwa efa oipango yOmwene ndele mwa shikula ooBaal. 19 Tuma hano paife u shive Ovaisraeli aveshe va ongale komhunda yaKarmel, nosho yo ovaxunganeki omafele ane nomilongo nhano vaBaal novaxunganeki omafele ane vaAsera, ava hava li poshililo shaIsabel.” 20 Ndele Ahab okwa tuma ko ndele ta ifana ovana aveshe vaIsrael novaxunganeki ve uye komhunda yaKarmel. 21 Ndele Elia okwa ehena kovanhu aveshe ndele ta ti: “Fiyo onaini tamu tengaukile kombinga nombinga? Omwene ngeenge Oye Kalunga, mu shikuleni, ndelenee Baal ngeenge oye kalunga, mu shikuleni.” Ndelenee ovanhu inave mu nyamukula sha. 22 Opo nee Elia ta ti kovanhu: “Ame andike nda xupa po movaxunganeki vOmwene, fimbo ovaxunganeki vaBaal ve li omafele ane nomilongo nhano. 23 Ndelenee tu peni eengobe mbali deemhedi. Naave lihoololele tete ongobe imwe yomhedi noku i shashaula noku i tula koikuni, ndelenee vaha shakale omundilo. Ame ohandi ka toma ongobe ikwao yomhedi noku i tula koikuni, ndele itandi ka shakala omundilo. 24 Opo nee nye ifaneni hano edina lakalunga keni, naame ohandi ka ifana edina lOmwene; ndele Kalunga ou ta nyamukula nomundilo. Oye Kalunga.” Novanhu aveshe va nyamukula, tava ti: “Ondjovo oyo ya wapala.”
25 Ndele Elia okwa lombwela ovaxunganeki vaBaal ta ti: “Lihoololeleni ongobe imwe yomhedi ndele i tomeni tete, osheshi onye vahapu. Ifaneni hano edina lakalunga keni, ndelenee inamu tema omundilo.” 26 Ndele va kufa ongobe oyo yomhedi, ve i pewa ndele ve i toma, ndele va ifana edina laBaal okudja ongula fiyo pokati komutenya, ndele tava ti: “Akutu Baal, tu nyamukula!” Ndelenee inapa holoka nande ondaka ile ou ta nyamukula. Ndele venya va nhukaanhukila nokudingilila oaltari ve shi ninga. 27 Ndele pokati komutenya Elia okwe va sheka ndele ta ti: “Ifaneni pombada. Oye tuu kalunga. Ndelenee kashiimba ye e noupyakadi ile okwa dja po, ile e li mondjila. Kashiimba ta kofa ndele e nokududuluka po.” 28 Ndele va ingida pombada ndele panghedi yavo ve lilengula nomaongamukonda fiyo ohonde ya tika muvo. 29 Ndele etango eshi la dja pokati komutwe, ova hangika komhepo yepwiduko fiyo okefimbo olo eendjayambo tadi yambwa. Ndelenee inapa holoka nande ondaka ile ou ta nyamukula, kape neudo.
30 Opo nee Elia ta ti kovanhu aveshe: “Eheneni oku kwaame.” Novanhu aveshe va ehena kuye. Nokwa tungulula oaltari yOmwene ya li ya hanaunwa po. 31 Opo nee Elia a kufa omamanya omulongo naavali pamuvalo womapata ovana vaJakob, ou a uda ondjovo ei yOmwene: “Israel, olo edina loye.” 32 Nokwa tunga oaltari yomamanya medina lOmwene. Opo nee a fa omukangha tau dingilile oaltari, wa li u fike peelita omulongo nanhee. 33 Nokwa tula ko oikuni koshiyambelo, nde ta shashaula ongobe yomhedi moinhimbu, nokwa tula ombelela kombada yoikuni. Nde ta ti: “Yadifeni oiyuma ine omeva, mu a tile keyambo nokoikuni.” Ndele osho va ninga. 34 Nokwa tya: “Shi ningeni olutivali.” Ndele ve shi ninga lutivali. Natango ta ti: “Shi ningululeni natango.” Ndele ve shi ninga lutitatu. 35 Opo nee omeva a tondoka kombinga nombinga yoaltari. Omukangha yo e u yadifa nomeva.
36 Ndele otundi eshi ya fika, eendjayambo da li di nokuyambwa, omuxunganeki Elia okwa ehena ko ndele ta ti: “Omwene, Kalunga kaAbraham, Isak naJakob, nena eli liholola kutya oove Kalunga wa kala muIsrael, naame omupiya woye ndele oinima aishe ei nde i ninga pandjovo yoye. 37 Omwene, nyamukule nge, opo ovanhu ava va koneke kutya, Oove Omwene Kalunga, ndele Ove to alula omitima davo.” 38 Opo nee omundilo wOmwene wa wila poshi ndele tau xwike po exwikiloyambo noikuni nomamanya, nedu, heeno, tau lafa omeva a li momukangha. 39 Ovanhu aveshe eshi ve shi mona, va wila eombe ndele tava ti: “Omwene Oye Kalunga! Omwene Oye Kalunga!” 40 Ndelenee Elia ta ti kuvo: “Kwateni ovaxunganeki vaBaal. Nande umwe muvo ina ya onhapo.” Ndele Elia okwe va twala kokamulonga kaKison ndele te va dipaele ko.
41 Ndele Elia okwa lombwela Ahab: “Fikama, lya, u ka nwe, osheshi oshihomo shodula tashi udika nokuli.” 42 Opo nee Ahab a fikama a lye ndele a nwe. Ndelenee Elia okwa londa koxulo yaKarmel ndele te linyongamene nokwa twa oshipala shaye pokati keengolo daye. 43 Opo nee ta ti komupiya waye: “Londa ko u ka taalele langhele kefuta.” Ye okwa londa ndele ta liamene ko, ndelenee ta ti: “Kaku na sha!” Oye kwa tya: “Shuna ko vali! Osho ngaha luheyali.” 44 Eshi ye okwa ya ko lutiheyali, omupiya ta ti: “Tala, okalemo kanini ke fike peke lomulumenhu, take litumbu mefuta.” Opo nee ye ta ti: “Fikama, inda u ka lombwele Ahab: ‘Manga etemba loita u ye, opo odula ihe ku kelele.’ ” 45 Ndelenee opo tuu opo eulu alishe la uvikwa koilemo nomhepo. Odula inene ya pauka. Ndele Ahab okwa londa metemba ndele ta i kuJisreel. 46 Ndelenee eke lOmwene la li kombada yaElia, onghee ye e limanga moshiya ndele ta tondoka, a pita komesho aAhab fiyo okuJisreel.